Morgunblaðið - 17.12.1970, Blaðsíða 16

16
MORjGU'NBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. DESEMBER 1970
Sjónarmið skipafélaga
um tolla af innflutningi
MORGUNBLAÐIÐ skýrSi í g-aer
frá áliti nokkurra innflytjenda
á fragtflugi og kom í ljós, að
þeir töldu þá flutninga hag-
kvæma fyrir verzlunina. Inn-
flytjendur töldu illt, ef þeir
flutningar legðust niður vegrna
reglugerðarbreytinga á toll
greiðslum af flugfragt. Morgun
blaðið flytur í dag skýringar
skipafélaganna á kröfum þeirra
um breytingu á tollgreiðslum
af flutningskostnaði. Jafnframt
koma fram skoðanir skipafélag-
anna á vöruflutningum á landi.
Morgunblaðið mun síðar greina
frá sjónarmiðum þeirra, er flutn
inga á landi annast.
SITJI VIÐ SAMA BORÐ
Einar B. GuSmiumdsson, stjóm-
airfonmaSur Eim sk ip-arf é'l a.gs ís-
lanids, saigði1: „Hið eiina sam við
förum fram á, er að fá að sitja
við saima borð og aðrir. Eim-
skipaféiagið hefiuir að sjálfsögðu
beinam áihuga á því að vöruverð
verði eims lágt og kostur er, og
>á uim leið að tolla.r af vöriu og
þjónustu, sem eru við vörukaup,
svo sem flutn imgskostn aðu r, verði
sem lægstuir. Ef neilkna á hálfam
toH af fra-gt í flugi beinf frá
framfleiðanda, þá ætti lílka að
reikna hálfam toll af öfllnm
flutniingskosbnaði — á landii eða
ajó — frá fraimfleiðsiustað tid ís-
1 andis. Anmað leiðir til óréttflœt-
is og óeðlilegra viðskipba/hátta.“
Um samikeppn isaðstöðuna við
vöruflutniingabifreiðairnar í inn-
anlandsflutninguim saigði Ein-
a:r, að Eiimdkip af él agiiniu hefði
aldrei koimið til hugar að be.ra
fram kröfur um haekkun á gjöfld-
um tifl ríifcissjóðs atf fkutmin'giuim
með bitfreiðium. Hann vitnaði tiil
bréfs er Eimskápatfélag íslands
reit AlilsheTjametfnd Sameinaðs-
Alþinigis hinn 16. desamlber, en
þar segir m. a.: „Aðaflatriðið er,
að hin ýmsu fkitnimgatæki fái að
starfa við sam/bæriieg skályrði.
Ef það veirður taflið rétt, að telkin
séu hatfnargjöld af skipium, og
vörugjöld atf þeim vörum, sem
fluttar eru sjóleiðis, til að standa
straium af uppbyggimgu, viðhaldi
og rekstri hatfnarmann'vÍT'kja, þá
á það emgu síður við um flutn-
intga á landi, að samibærileg
gjöld sikuili greidd atf vörutfLutn-
migabifreiðuim, og af vörum, sem
fluftar eru með þeim, til að
stamda straum atf uppbyggimgu,
viðhalldi og rekstri vegalkerfis-
ins.
Eimskipafélagið vifll ekki leggja
dóm á það hverjar álögur hins
opiinbera ættu að vera á flutn-
inga á landi og í lofti, en vil
undirstrika nauðsyn þess að á-
lögum á flutnmigia með skipum
verði aflétt, svo sam við verður
komið, fyrSt og framist verði
vöruigj-aldið, söluslkaittur af upp-
og útákipun, svo og af pakikhús-
leigu lagður niður með öllu“.
ÓEÐLILEG FRÍÐINDI
Halldór Friðrilksisoin, sferitf-
stotftustjóri hjá Hatfski.p, hatfði
þetta að segja: „Þessi máil hatfa
verið rædd iininlbyrðiis atf ofekur
skipatfélagsmönniuim, og við erum
samimáila sjón'armiðum Eiirrnskipa-
félagsmanna. Flugið tekur gjarn-
an þá fragt, sem gefur hvað
imest af sér. Ok'kur finnist óeðli-
legt, að tfluigtfraigt fái þessd fríð-
imdi um fram stoipafraigtiraa, sem
hefur leitt til þess, að immflytj-
endur velja úr hátolllavörun.a í
fluigtfragtina. Þó að efeki sé toom-
ið með mlkið magn í hverri
flugvél, tíraist það til þegar frana
Mður.“
Haflldór lcvað saimtoeppniisiað-
stöðuna við vörulbifreiðiimar
ekfki koma að ráði inn á reksibr-
arsvið Hafskips, sem einungis
sigldu á iraraainlan'dshatfndrnar í
eigin erindum. „Við verðium þó
varir við 'það, að gífurfl.ag ásókn
er til oklkar, þegar við eigum
skip í höfn úti á liandi á saimia
tkna og landflutningar liggja
™ðri, eiras og raú, en hins vegiar
lítur eraginn við Oklkiur, þegar
samgongur eiru sem greiðastar,
t. a. m. yfir sum.armánuðma,“
sagði Halldór.
VÖRUFL UTNINGA-
BIFREIOIRNAR
LEYSA EKKI VANDANN
Hjörtur Hjartar fraimlkvæmda-
stjóri Sfeipadeildiaæ SÍS saigði um
fragtflugið: „Okkar sjóraarmið ar,
að til tollverðs beri að reikraa
innlkaupsverð vöru, og þar með
inntflutniragsgjald, eiras og það
raiunveruflega er. Við teljum
óeðlilegt, að ákveðrair hlutar af
vöruverðimu séu undanskifldir
tolli, söluskatti og öðrurn áþekk-
um gjölduim.“
Um sam&eppni®aðstöðun.a við
vöruflutnirag.a.bifreiðirn.ar sagði
Hjörtur: „ Vörufluitnimgaibitfreið-
imar eru mikið á ferðinni, þeg-
ar auðvelt er að fara um iandið.
Þær hafa fraim til þessa efldki
þurft að borga álíka gjöld á
hverja flutniniga’eináiragu og skip-
in, en leysa hms vegar elk'ki sam-
göraguvarada margra sta.ð-a úti á
landsbygigðimind, þar eð ferðir
þ.eirra eru mjög ótraustar að
vetrarla-gi. Á hitt er og að líta,
að vörutfliutrainigamiir á laradi hafa
gert að verflauim, að hafnir útd á
lamdi hatfa misst bekjur stórlega.
Hatfnainstjómimar hatfa gripið till
þesis ráðs vegna þess að tekj-
urmar hröklkva ekflri fyrir gjöld-
uim, hvað þá fyrir hafniarbóbuim,
að hækfea bæði vörugjöfldira og
eiranig bólvirfeisgjiöldin. Þebtia hetf
ur hatft þau áhiritf, a@ siglánigar út
á landsbyggðiraa emu stöðugt að
verða erfiðairi. Það virðiat í
mlörigu ekki óeðlileg stetfna að
jatfha ýimsa þættá milli flutnimg-
a-nna, og það er eðJdleg spurm-
irag, hvort ekki sé tímabært að
tafea þeasi mál tl gagmgerrar
eradurskoðunar. “
MISRÆMI SJÓ- OG
LANDFLUTNINGA
Guðjón Teitsson, fórstjóri
Skipaútgerðar rílkásiras, sagði
þetta um samkeppnisaðstöðiu rík-
isákipanna við vöruifllutniraga á
laradi:
„Ég. hetf séð brétf Eimsflripafé-
lags fslainids tíl Aflþingis um
þetta mál, og tel það gott iiran-
legg og vel rökstU'tf. Ég hietf ritað
um þetta mál í mörg ár, og talið
að óheppiiegar opimberar ákvarð-
anir væm vegasamgönigiunum
mjög í vil og gegn sjósamgörag-
uraum. Hérlemdis eru hafn'ar-
gjöldin ákatfle'ga há, og ednis vöru-
gjöldin tifl hafnannia, eða allt upp
1 1000 krónur á tonn, sem er gíf-
urlegit og gerir okkar samfeeppn-
isaðstöðú xnjög etrtfiða.
Eftir því se.m ég hef hatft veð-
ur af, er skattur sá, sem nú er
verið að legigja á vórufllutmnga-
bitfreiðirnar ihér, mjög óveruleg-
ur miðað við það sem gerist t. d.
í Noregi. Mér virðist ýmisiegt
beradia til þess, að landtflutninigar
á marigs konar þuiragavöru, edins
og hér tíðkast, séu mjög óheppi-
legir, eins og dæmi erlendis frá
sýna. f Vestur-Þýzikaliandi hafa
stjórmvöld beinlínis bamnað fluitn
inga á mangs konar þungavöru,
svo sem stáli og kolium, og teflja
sig vinna margt með þessu móti.
í fyrsta lagi hyggjast Þjóðverj-
ar með þessu mótí greiða úr um-
ferðaTþuniga og flækjum á hrað-
brautumium þar. Vitað er, að eeg-
in 1 and f 1 utn imgatæki tefja ednis
fyrir framúratasfiri, og þeas-
ar stóru fllutninigaibitfreiðir. >á
hyggj'aist þðir h.lífa hraðtor.amtu'n-
um við óeðl'ilegu sliibi og spara
viðhaldskostraað, því að engar
bitfreiðir slíta þeim meira, og í
þriðja tegá hyggjast þeir beiraa
þumig.atfliutniraigunum yfir á ríkde-
járrabrautiroar, sem eru þar
rekmar með miklum halla, eins
og víðasf hvar aranars staðar.
Þessir þungu vöruiflutniniga'bíl-
ar, sem hér fara um vegi, eru
rraeð hlass allt upp í 25 tonn, og
þeir skemima vegina meira en
raokferir aðrir. Við getuim leitt
hugann að því, hvensu mikinn
þátt þessir þunigu bílar, sem áka
allt að 1500 km leið — segjum
miflfli Austurtends og Reykjavflk-
ur, fram og til bafca, — eiga í
vegakQstnaðiraum, sem nú er
komiinn upp í um 800 milljórair
króna á ári.
Ég tel því ekki óeðliflegt að til
komi hækkun á þungaskattinum,
serai miði að því að láta þeœar
bitfreiði.r bera siran hflut atf vega-
kostiraaðinuinai, jaflntfriamt því sem
dregið er úr bitfreiðafllutrainigum
á þuragavörum og þeim beánt á
sjó. Ég tel einraig, að endurskoða
beri haflniargjöldiin, sérstaklega á
vörum, sem flama milli iiranan-
landsh af nianna. SémbalkJiega tél
ég að þau ættu að vera væg hjá
strandferðaskipuinium, ®am refeja
hafnir án fynirtfram ákveiðdnina
verketfna og þar af ledðandi
tekin'a. Núverandi gjöfld skapa
óeðldtega mikiiran kostnað fyrir
veitta þjórauistu sem þessa, því að
óneitanlega sk'apa sjósamgöng-
urraar málrið öryggi fyrir ein-
airagraða staðd, eirakum á Vest-
fjörðum og Ausftfjörðum, —
bæði atfviranulega og menndragar-
lega.“
„One plus
One“ á
föstudag
KVIKMYNDAKLÚBBUR Lista-
félags M.R. gengst fyrir tveimur
ssýningum á kvikmyndinni „One
plus One“, eftir Jean-Luc Godard
í Gamla bíói.
Sýningamar verða báðar á
föstudag, en ekki föstudag og
laugardag eins og áður hafði ver
ið ákveðið. Sú fyrri hefst kl. 10
f.h., en hin síðari kl. 2,30 e.h.
Námskeið í skyndi-
hjálp í Borgar-
fjarðarhéraði
NÚ í haust ákvað Samband
borgfiirzkra Jcvenna, að hetfja og
gamgiast fyrir nánmskeiði í skyndi-
hjálp meðal feventféliagianna og
aranairra -aðila, ef ábugi væri fyr-
ir þvL
Var leitað ti'l Slysavanraaíélags
fslands um aðsitoð, og lagði það
til kennara og kemnslutasfci. Ann
aðist fufllftrúi féflagsins, Sigurður
Ágústsson, freloari undirbúning
og kennslu á öllum nómslceiðuin-
um
Voru á tímatoillinu frá 6. nóv.
tifl dagsims í dag 14. des. 1970
alflis h'afldin 19 námisfeeið í hérað
imu og að 'aulki sbuitt náimsfeeið
fyrir börn. 10 námaloeið, hvert
12 tírnar, voru haldin á veigum
kventfélagannia á Hvítársí'ðu, Statf
hoflitsbungum, ÁJtftaines- og Hraun-
hreppi, Borgaalhreppi, Bæjar-
aveit og Lundareyfejadall, Amda-
kflshreppi, Leirór- og Melasiveit,
Hálsasvei't og Inirari-Alkraraas-
hreppi.
Námsikeiðin voru flesit fulflseit-
an, 20—25 mamiras, bæði konur og
fearfliar, en h'eildartala þátttak-
erada þetssara 10 raám'skeiða varð
175 mamnis.
Aulk þessa varð samistaða við
Skólastjóra ungiiinigaskóOainna að
Leirá, og Varmalairadi, Kvenraa-
dkólanis og Vanmalamdi og Bæmda
skóflans að Varmalandii og Bænda
nemenidur aflllir skyldu fá 12 tíma
raámskeið í slkynidihjálp. Þau
niámskeið urðu ails 9 og værnfta
má, að eiranig verði niámskeið að
Kleppjárnisreykjum. Þessi ném-
skeið sóttu alls 187 manns.
Börnin í Leirár- og Varrna-
Dora Metcalf
9
Nýtt Loch Ness skrímsli
Sérfræðingar vinna að rann-
sóknum í Loch Morar
F\7RIR skömmu var efnt til
blaðamannaf undar i dýra-
garðinum í London og tilefnl
fundarins var að hlýða á
skýrslu sérfræðinga um rann-
sóknir, sem gerðar hafa verið
á stöðuvatninu Loch Morar í
Inverness-sýslu í Skotlandl.
Eru sérfræðingarnir sammála
um, að „miklar líkur“ séu
fyrir þvi, að í vatninu búi
sjávardýr, sem mjög svipi til
Loch Ness skrimslisins svo-
nefnda.
BlaðameTm hlýddu fyrst á
frásögn frú Doru Metcailf,
sem er 78 ára og hefur uind-
ainfariin fjögur sumuT dvalízt
rraeð maranii sirauim í sumnairbú-
stað við vatraið. Segir frú Met-
calf að hún hatfi oft séð
„furðuleg fyrirt>æri“ í vatn-
irau. Það var ffljótliega etftlir að
hjónáin komu fynsit í sumarbú-
staðiinn að frú Metcaflf varð
vör við þessi fyrirbæri. Sá
hún þá þrjá ljósleiita biebti,
sem virtust á ferð rétt undir
yfirborðinu. Kom þetfta fyirir
hvað eft&r aninað raæstu fjög-
ur árira, „stiundum tvisvar 1
viku, era svo gat liðdð márauð-
ur eða svo án þess að blett-
imir sæjusft. Bletitdrrair voru
gul-gráir, egglaga, og alltaf
var sama fjarlægð á miJli
þeiroa. Fnemstd bletturiran var
um 3% metra laragur og um
1,80 á breidd, sá næsti um 2
metra tengur og 1,20 á breidd
og afitasti bletturinin um 1,20
metra laragur og metri á
breidd. Bilið rnilld þessara
bietta var al'ltaf um 2,75
metrar."
Frásögra frú Metcalf er ein
af 27 svipuðum skýrslum
sjónairvotta, sem sérfræðirag-
arraiir leggja fram máli sirau
tifl stuðnirags. Þar á meðal er
skýrsla Charles Fishbume,
skrifstofustjóra Edinborgar-
háskóla, og Iairas Mitehel'ls,
rafvirkjameistara frá Edin-
borg, en þegar þedæ voru á
sdgldngu um vatndð sá Fish-
buime „þrj'á dötoka, fcryppu-
laga hluti“, sem fóru með urai
12 til 15 hraúta hraða á vatra-
irau.
Dr. Neifl Bass, sem er líf-
eðflisfræðiingur og á sætd í sér-
fræðdngaraefradiinnd, sagði, að
nefndira væri sararafærð um að
rétt væri að haida rannsókn-
um áfram. Aðspurður sagði
dr. Bass, að svo virfflist sem í
Loch Morar byggi eirahvers
koraar hryggdýr, en efcfci væru
mdtolar iíkur fyrir því að þar
væri um að ræða eirahverja
eftirMíendur ísaWardýra.
Frú Elizaibeth Moratgomery
Campbefl, starfsmaður sér-
fræðimgajraefradarimmar, segir í
skýrslu sdmmá: „Enn sem kom-
ið er geturai við ekkert sagt
með vis®u, aðedras velt því fyr-
ir okfcur hvaða dýrategund
það er, sem þarna er á kreitoi.
Hugsainlegt er, að teguradirm-
ar séu flleird en ein, að
mdrarasta kostd virðist ljóst af
lýsinguraum að um íleiri era
eina stoepnu er að ræða. Sé
það rétt getum við vonað
að dýrin lfl'fi það leragd, að gát-
an verði leyst og ráðstafandr
gerðar tíil að verrada dýrin."
Loch Morar er eitt dýpsta
stföðuvatm í Evrópu og dýpi
þar rúmdr 300 rnetrar.
(Heimiild: The Tirraes)
laradsakóte fenigu öll stutt nám-
skeið í blástunsaðferðirani, og
ýrrasiuim fruimiatri'ðuim sfeyndi-
hjáflpar, og slytsavörraum, alls
um 200 böm.
Á þessum rúma máuiiuði hatfa
verið haldin aflfls 19 námskeið
með þátttöfeu nærri 400 marans,
aulk 200 barna.
Ríkti mifeill áhugi mieðal þátit-
takenda, öldri og ynigri, þótt
stuiradum væri þröragt toennslu-
rýmL
Fortrraaður SamJbaradis borg-
firzkra kveniraa er Þóruran Ei-
rfksdóttir, húsfreyja að Kaðail-
stöðum, og eiga borgfirztou kora-
umar milklar þatokir skildar fyrdr
fruirukvæði si'tt og miknnin áhuiga
á þessum málum.
500.000 Kúbu-
USA
menn 1
Miaimi í deisemfoer. —
SJÖTTA ár hins (laglega flótta
Kúbumanna, sem leita hælis í
Bandarikjunum vegna þess, að
þeir vilja ekki búa undir komm-
únistastjórn Fidel Castros, Iiófst
1. desember si. er 85 Kúbnmenn
á öllum aldri komu hingað.
Með þessu fólki höfðu þá alis
213.727 Kúbumenn fiúið til
Bandaríkjanna frá því í desem-
ber 1965, en þá hófust flugferð-
ir fyrir flóttaamenn á vegum
Bandarí k j astjórnar.
Taldð er, að frá því að Caistro
toomst tífl valda í jaraúar 1959
hafli meira en 700.000 Kúbuhúar
ftóið larad og meira era hálf
mi'lljón þessara flóttamarana býr
í Bamdaríkjumurai.
Fluigferðir þessar, sem farnar
eru alla daga nema laugardaga
og summudaga, midflii Varadero á
Kúbu og Miaimi, eru ávöxtur
,„skilmings“ miM stjórna Banda-
ríkjarana og Kúbu. Svissneska
seradiráðið í Havaraa, sem jafn-
framt gætór baradarískra hags-
muna á Kúbu, hefur yfirsitjórra
varðandi ffl'Ugferðdrnar.
Þau meiira en 200.000 marans,
sem komið hafa till Baradarikj-
anna rrasð ,,Fre:lsiisflugirau“, svo
og þeir, sem enra bíða að röðiin
komi að þeim, sóttu um að fá að
fara frá Kúbu á t'ímaibidliirau raóv-
ember 1965 tíl maí 1966.
Að maímámiði 1966 lliðnum
t'ílikynratí stjórn Castros að hún
myndd ekkd Leyfa frekari um-
sókreir um að fá að fara úr lamdi
með flóttaimararaaflugvéluraum.
Einasita leiðira, auto „fíóttafluigs-
ins“, sem fóllk, andsnúið Castro,
getur notað tíl að yfirgefa land-
ið löglega, er að fara fflugleiðis
aranað hvort tíl Mexíkó eða Spán-
ar, era þangað er halddð uppi
áætí'unarflliuigd einu siirarai eða
tvisvar í vi’ku.
Þúsuraidir Kúbumararaa hafa
hdras vegar gert örvæntingar-
fuddar tídráuradr tíl þess að fflýja
land á allds kyns farkosrtum, jafra-
vel flefcum, tíl þess að öðlast
fretei.