Morgunblaðið - 08.06.1971, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNl 1971
EgiIsfitaAakaupti'm.
St«fán skólatneistari á Akur-
eyri lýsti eitt sinn Austfjörð-
uni svo, að þeir væru eins og
gi-eiða, s«m snýr baikkmmmi til
héraðs, en tindunum til hafs. í
stritt hár gekk greíðan sú þá
d&gana, sem undirritaður
ftaikkaði eystra nýlega —„Aðra
eins handfylli af þoku hef ég
aldreá séð,“ sagði eánn sam-
ferðamaður minn á Egitsstöð-
um.
VAGGAN í
1ÆKN AH VERFINU
AuSvitað hófst þessi Aust-
fjarðarreisa á Bgiisstöðum —
og þar endaði hún reyndar
Kka. Egilsstaðaþorp, eða Austur
Beriin, eins ag gárungamir töl
uðu um bygigðarkjarnann við
norðurenda brúarinnar, vestan
La.garfljóts, sem VesturBerlín,
er skemmtilega I Hérað sett
með hliðar og hóla skógarins
að baki, en Löginn og um-
hverfi hans framundan.
„Við skulum fyrst koma hér
norður i læknahverfl, þar sem
vagga kauptúnsins stendur,"
sagði Þórður Benediktsson,
hrepp&tjóri i þeim hrepþi Egils
staðahreppi, þegar ég íékk
hann tál frásagmar.
„Ég hugsa, að upphaí Egits-
staðakauptúns sé að rekja til
þeirrar skipunar læknafnála,
að hingað skyldi læfcnissetrið
fært,“ segdr Þórður, þegar við
höfum numið staðar við sjúkra
skýlið. „Áður sátu læfcnar á
Hjaitastað ag Brekku, en
sjúkrasfcýlið með læknisbústað
inin á efri hæð var fyrsta hús-
ið, sem hér reis. Kaupfélag
Héraðsbúa reisti svo verzlunar
hús, hér syðst i þorþinú nú, og
Pl.utti höfuðtetöðvar símar hing-
að frá Reyðarfirði, eins dg
sennilega hefúr aHtáf sfcaðið til,
því á Egilsstöðum var kaupfé-
lagið stofnað.
Nofckurn veginn samtimis,
en þó litlu síðar, var byggð-
ur hér dýraliæfcnisbústaður — I
læknahverfinu, sem ég katla
svo, og þá má segja, að u.pp-
bygging Egilsstaðákauptúns
hafi komízt í fullan gang,“
Nú er risinn nýr læknisbú-
staður handan götunnar frá
sjúfcraskýlinu og annar er í
uppsigflingu. Viðbygging rís
við sjúfcraskýlið.
„Já. Við erum að bæta
sjúkraskýlið," segir Þórðúr.
„Og breyta þvt til þess sem
vera skai, því hér eí fyrsta
lasknamiðstöð á Islandd og hér
er læknamiiðstöðvarhugmyndin
fædd — í huga Þorsteins Sig-
urðssonar, héraðslæfcnis. Auk
norður- og austur Egilsstaða-
læknishéraða er Borgarfjarðar
hérað með í læknamiðstöðinni
ag til marks um, hversu stórt
þetta „iæknahérað" er, eru
lengstu fjarlægðir frá Egilsstöð
um i byggt bðl um 100 kiió-
metrar og er kauptúnið þó
nofcfcum veginn miðsvæðis.
Við sjúkraskýlið starfa nú
tveir læfcnar og tvær ljósmæð-
ur, en segja. má, að aðalhlut-
verk skýiisins nú sé að vera
fæðcnigarstaður flestra nýrra
Héraðtebúa. 1 skýlinu er nú
pláss fyrir sjö sjúklinga. 1 ný
byggingunni eiga að koma
Xæfcníngastofur ýmdss konar og
svo verður bústaðurinn gamli,
það er ibúðarhæðin, tekin und
ir sjúfcrapdájss."
Og í læknahverfinu er einn-
ig að rísa dvalarheimili fyrir
aldraða, sem 14 sveiitarfélög
steunda að. Ætlunin er að smíða
I sumar sex smáhýsi og eitt
hús stærra og mætast þá ung-
viðið og ellin á þeim stað, hvar
vagga Egdlsstaðakauptúns
stendur.
Bn Egilsstaðabúar hugsa um
fleira en skrokklega velferð
stna, því norðan læknahverfis-
ins smíða þeir Guði sínum hús;
veglegt hús á Gálgaási. Niðri
á Fjörðunum sögðu menin — og
fylgdi þeim orðum það ísmeygi
k?ga glotit, sem góðQiáitlegur ná-
granmafcritur eimn framkallar,
að í kirkjuturninum teygði miið
stöðvarfcmmpilex Egiissitaðabúa
sig hæst. Hvað sem því líðúr,
er þvi ekfci að nefta, að Elgills-
staðabúar aatla amda siínium
rými gptt — „Ég reymi ekki
eimu sdmmi að giaka á kostmað-
inm,“ sagði Þórður Benedákts-
som.
í næsta nágrenmi Guðshúss-
ins rdkir annar andi og að því
leytinu áþreifanlegri, aðíkaaaa
utam í Gádgaklettd eru beirn
hams geymd. Hér var tii forna
aftökustaður sakamanna og
hafa EgUsstaðamemn fiyrir vist,
að kassinn geymi bein Vai-
týs á grænnd treyju, hvers saga
var einmitt á siðasta smúningi
í útvéirpdmu, þegar við Þórður
hreppstjóri litum jaxðneskar
Xeifar hans þarna utam i klett-
Lnum. .
ORMURINN A SJÓSKÍÐUM
Þegar við Þórður göngum
heim ti9 hans, nemur hamn
skyndilega staðar og pdrir aug
un út á Fiijötið. Svartir dfflar'
á yfirborði vatnsins hafa vak-
ið athygili háns. „Þetta. skyldi
þó ekki vera ormurirm," seglr
Þórður svo og lítur álvarlega
á mdig. Lagarfijótsormurinn
sjáilfur í ölliu simu veldi ? Og
ég gdeymi að munda myndavél-
ina. En það sýnir slg, að hin
forna trú skal engim sannindi
eignast þenman dagimm; þetta
reynast vera ungir menm, að
leika sér á sjóskíðum á vatn-
inu.
En hví að láta deigam síga?
Ég l»t alrvarlega á Þórð og
spyr: „Trúdr þú á Lagarfljóts-
orminn?“. Hann dregur við sig
svarið. Segir svo: „Ég spyr á
móti, eins og kerlingdtin sagði
forðum: „Þú segir drengiur
minn, að Guð hafi skapað þig.
Bn hvar hefur þú sannanim-
ar?"
Þaið hefiur enginn. afsannað
tiXvdist ormsdns ennþá. Meðan
svo er, stendur ormurdnn fyrir
sínu og vdð Egiisstaðabúar vát-
um vel aí homum."
í SVÖ MÖRG HORN
AÐ LÍTA
1 Egilsstaðahreppi eru skráð
ír íbúar 714 — „En þetta er
800 manna kauptún," segir
Þórður Benediktssom. ,4 svona
hraðfjölgum er ibúaskráin aillt
af dáditið á eftir.
Þetta f jölbýli hér byggðist
fyrst um simn í kringum kaup-
félagið og starfsemd þess, sem
var auk verzlunar; trésmíða-
verkstæðd, sláifcurhús og fyrst
rjómabú, sem siðar varð mjódk
urbú. Við bættust svo járn-
smíðaverkstæði, búvélaverk-
stæðd, bflaverkstæði og bygg-
ingaiverktakar."
Og Egilsstaðir drógu til sm.
Rafvei'tur Austurlands haifa
þar hú sína bækistöð, Skatt-
stafa Austurlands er þar og
Samvinnutryggingar settu sína
AusturlEindsmiðstöð miður á
Egilsstöðum. Og nú skal
Menntaskóli Austurlands rísa
hér.
„Eftir því sem ibúum kaup-
túnsins fjöigiaiði," heldiur Þórð-
ur áfnam, „óx þörfin fyrir fjöl-
breyttara atvinnulíf, Prjóna
stofan Dyngja hefur nú starfaS
hér í þrjú ár og framleitt faitn
að — bæði úr gervdefmum og
íslenzkum ullarlopa — fyrir
innlendan og eriendam markað,
og í fyrra tók hér til starfa
skóverksmiðjan Agila h.f.
En langstærsti atvinnurék-
anddnn er þó Byggingafélagið
Lömbin hajis Magnúsar á Ulfsstöðnm.