Morgunblaðið - 20.06.1971, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. JÚNl 1971
Hljómleikar Deep Purple:
Aðeins einn gítar brotinn
Rafmagnstruflanir björguðu hinum þremur
frá eyðileggingu — Óvænt og æðisgengin
endalok hljómleikanna
ÞAÐ er ekki oft, sem íslenzk-
um ungmennum gefst færi á
að hlusta á leik frægustu hljóm
sveita í heimi hér á lanði. Þeg-
ar það gerist, bíða ungmennin
að vonum með öndina í hálsin-
um eftir að fá að sjá og heyra
sviðsframkomu og tónlistarflutn
ing af beztu gerð, eins og von
er. Ekki þarf að efa, að unga
fólkið bjóst við mikiu af Deep
Purple, ensku hljómsveitinni,
sem lék á hljómleikum í Laug-
ardalshöllinni í fyrrakvöld. Og
unga fólkið, sem var á fimmta
þúsund fékk miklð að sjá og
heyra.
Klukkan níu stukku stjörn-
urnar, liðsmenn Deep Purple,
inn á sviðið og settu rafmagns-
hljóðfæri sín í samband. Ekki
voru þeir neitt að prófa tækin
með fínum og lágum tónum,
eins og íslenzkar hljómsveitir
jafnan gera, heldur voru ailir
magnarar stilltir á hæsta styrk
og síðan lék allt húsið á reiði-
skjálfi af þeim mikla hávaða,
sem barst úr tækjunum. Er
óhætt að fullyrða, að aldrei hafi
annars eins hávaði heyrzt í
Laugardalshöllinni.
Hljómsveitin flutti nokkur af
sínum þekktustu lögum, þar á
meðal „Speed King“, „Strange
Kind A Woman“, „Into The
Fire“, „Child In Time“ o. fl.
Helztu einkenni tónlistarflutn-
ings þeirra voru mjög þuingur
taktur, mikill tónstyrkur og
sterkt spiL Liðsmenn hljóm-
sveitarinnar stóðu sig allir með
mestu prýði, en þó ber einn
þeirra af, gítarleikarinn Ritchie
Blackmore. Er óhætt að segja,
að aldrei hafi annars eins gít-
arleikari sézt hér á landi. Leik-
ur hans var ótrúlega góður,
sérstaklega með tilliti til þess,
að hanin var á sífelldum þeyt-
ingi um sviðið, og virtist leggja
mikið upp úr æsandi sviðsfram-
komu. Leik sinn kryddaði hann
með ýmsum skemmtilegum og
óvenjulegum uppátækjum, eins
og t.d. að strjúka gítar sínum á
hvolfi utan í magnarana og fá
þannig fram hin æðisgengnustu
óhljóð, sem menn hafa heyrt.
Ekki fór hann alltaf hefðbundn-
ar leiðir i leik sínum, heldur
spilaði hann stundum með því
að lemja gítarinn allan sundur
og saman, toga í strengina og
berja gítamum utan í magnar-
ana. En jafnframt öllu þessu
lék harun einstaklega vel á git-
arinn og var ekki að furða, að
áhorfendur hrifust.
Söngvarinn, Ian Gillan, virt-
ist ekki síðri söngvara hljóm-
sveitarinnar Led Zeppelin,
Robert Plant, í að reka upp
tryllingsöskur. En eininig gat
hann brugðið fyrir sig betri
hlið og sungið með ótrúlega
fallegri röddu og er óvanalegt
að heyra slíka breidd hjá popp-
söngvara. Bassaleikarinsn, Roger
Glover, var frekar rólegur í tíð
inni og dró lítt að sér athygli
manna, enda kepptu hinir fjór-
ir jafnan um hana. Orgelleik-
arinn 0g fonsprakki hljómsveit-
arinnar, Jon Lord, lék mjög vel
á orgelið og kom gnemilega í
ljós hinn mikli áhugi hans á
sigildri tónlist, þar sem leikur
hans miinnti oft á orgelverk eft-
ir Bach. Jon hefur samið kon-
serta fyrir popphljómsveit og
sinfóníuhljómsveit og er talinn
einn af merkustu tónlistarmönn
um í brezka poppheiminum.
Trommuleikarinn, Ian Paice,
lagði góða undirstöðu að krafti
tómlistarinnar með þungum
trommuslætti. Hamn tók langt
trommusóló, sem vakti mikla
brifningu, og sýndi hamn í því
mikla leikni í að leika á trommu
...og gítawSnn haindlék Ritchie af snilld. (Ljósm. Mbl. Kr. Ben.).
diskana, en af þeim hafði hann
ekki færri en sjö stykki.
Þegar hljómsveitin hafði
leikið í hálfan annan tíma við
ört batnandi undirtektir, var
komirun hiti í liðsmenn hennar.
Gitarleikarinn, Ritchie Black-
more, var tekinrn að æsast mjög
og í einu laginu braut hann
einn af gítöirum sínum, lét hann
detta í gólfið úr þriggja metra
hæð. Þetta uppátæki æstoi áhorf-
endur um allan helming og
virtist útlit fyrir mikið fjör, en
þá vi'ldi svo illa til (eða vel
að sumra dómi), að rafmagnið
fór af hljóðfærum kappanna.
Þoldu öryggi hússins ekki álag-
ið og rufu samband á nokkurra
mínútna fresti. Rejmdu þeir
bítlar að halda áfram leik Sín-
um, en rafmagnið fór alltaf af
eftir stutta stund. Urðu þeir á
endanum mjög reiðir og kom
reiði þeirra mjög greiniilega í
ljós. Söngvarinn hjó stórt gat í
sviðsgólfið með hljóðnemafæt-
inum, trommuleikairinin sparkaði
öllum trommum sinum út um
allt sviðið og gítarleikarinn rauk
á magnarasamstæðu sina,
sem var um hálfur þriðji metri
á hæð, og þeytti henni u,m koll.
Var þetta einhver dramatisk-
asti hljómleikaendir, sem hér
hefur sézt.
Áhorfendur urðu fyrir von-
brigðum vegna þessara raf-
magnstruflana, þar sem aug-
ljóst var, að eitthvað meira átti
að gerast. Og það er víst, að
þar sem gítarleikarinn var
mjög ánægður með hljómleik-
ana framan af, hafði hann
ákveðið að brjóta miranst þrjá,
ef ekki fjóra gítara í lokin. En
þar misstu íslenzkir unglingar
af góðu gamni, rafmagnstruflan
ir sáu fyrir því.
Hljómsveitin hélt utan í fyrri-
nótt í leiguflugvél sinni, og með
henni fóru einuig nokkrir ís-
lendingar, sem höfðu keypt far-
ið á tvö pund hver eða um 450
krónur. Þanmig drýgðu Deep
Purple tekjur sínar af íslands-
ferðinni, og höfðu þeir þó feng-
ið hátt í eina milljón í laun
fyrir hljómleikana.
s.h.
— Leyniskjöl
Framhald af hls. 1
rannsókn komizt að því að banin-
ið náði ekki til laugardagsblaðs-
ins og var þá enm skipt um grein
og Vietnamgreinin kom því í
heildarupplaginu. I þeirri grein
var fjallað um aðgerðir Lyndons
B. Johmsons fyrrum forseta á
árunum 1965—1968. í greininni
segir að það hafi verið Dean
Rusk utanríkisráðherra, sem
fékk Johnson til að hætta við
lofárásimar í marz 1968 og að
það hafi verið Robert McNamara
þáverandi varnarmálaráðherra,
sem fékk þvx komið til leiðar,
að hlé var gert á loftárásunum
1965. Segja skýrslurnar, að Mc
Namara hafi verið þeirrar skoð-
urnar að hlé á loftárásunum gæti
gefið N-Vietnamstjóm tækifæri
til að hætta afskiptum af stríð-
inu í Vietnam, án þess að verða
fjrrir álitshnekki.
Þar segir i grein Washington
Post að Bandaríkjastjóm hafi
ekki gert ráð fyrir að stöðvun
loftárásanna leiddi til samninga
um Vietnam. Ákveðið hefði ver-
ið að hætta loítárásunum til að
íriða andstæðinga stefnu Banda
ríkjastjómar heima fyrir oig
réttlæta nýjar hemaðaraðigerðir
Bandaríkjastjórnar ef N-Viet-
namar sýndu engan samkomu-
lagsvilja.
f málaflútningmum fyri.r dóm-
stóiunum, hafa bæði New York
Times og Washington Post hald
ið því ákveðið fram, að birt-
ing greinanna stofni á engan
hátt öryggi landsins í hættu, hér
sé aðeins um að ræða söguleg-
ar staðrejmdir.
Mál þetta hefur vakið gifur-
lega athygli og umtal í Banda-
rikjunum og um allan heim og
segja margir fréttaskýrendur
að aðgerðir stjórnvalda gegn
frjáLsri blaðamennsku eigi sér
vart hliðstæðu. Er nú beðið með
eftirvæntingu eftir hvaða rök
Bandaríkjastjórn notar, til að
styðja kröflu sina um algert
bann við birtingu fleiri greina.
Ýmsir fréttaskýrendur eru þeirr
ar skoðuinar að alltof mikiðhafi
verið gert úr þessu máli, og sum
ir vilja meira að segja halda því
fram, að Bandaríkjastjóm hafi
á einn eða annan hátt staðið að
baki því að byrjað var að birta
greinamar.
— Alþjóöleg
rannsókn
Framhald af bls. 28.
kannski ekki sá samii alls stað-
ar og upplýsingamar eru ekki
skráðar á sama hátt, þannig að
það gerir úrvinnslu upplýsinga
oft erfiðari en hún þyrfti að
vera,“ sagði Gunnlaugur.
Þegar rannsókn þessi var
ákveðin þurfti að velja lönd og
landsvæði, sem eru tiltölulega
vel afmörkuð o*g hafa sæmd-
Iega möguieika á að ná til allra
fæðimiga. Auk Islands urðu fyr-
ir valinu: Mialta, Kýpur, Jerúsal-
emsvæðið í Israel, Nancy-svæð-
ið í Frakklandi og Bangkok-svæð
ið i Thailandi. Einnig var fyr-
irhugað að Sierra Leone og Ceyl
on yrðu með, en vegna erfið-
leika, sem upp hafa kamið í inn-
anlandsmálum á þessurn stöðum
er ekki vist að úr þátttöku
þeirra geti orðlð. Þau lönd og
svæði, sem valin hafa verið hafa
það flest sameiginlegt að þar
fæðast yfirleitt 4 — 5 þúsund
böm á ári hverju.
WHO vinnur nú að undirbún-
ingi eins konar spuraingalista í
samvinnu við þátttökulöndin og á
hanm að verða eins fyrir öll lönd,
þ. e. sipumingar verða þær sömu
og röð upplýsinga einnig, þótt
hvert land fái sína lista á sínu
máli. Með því að hafa röðina
þá sömu verður úrvinnsla öll
auðveldari. Söfnun upplýsing-
anma hefst svo 1. jar.úar n.k.
eins og fyrr segir og stendur
a)lt árið 1972, en vonir standa
til að úrvinnislu upplýsinga verði
lokið um mitt ár 1973 og verði
þá hægt að útbúa endanlegu
skrásetningareyðublöðin.
„Alþjóða heilbrigðisstofnunin
getur ekki frekar en aðrar stofn-
anir S.Þ. skipað þjóðum fyrir
veiikum, en hún getur mælt með
því að ákveðnir hlutir verði
teknir upp,“ sagði Gunnlaugur.
„Væntir hún þess mú að notkun
upplýsingaeyðublaðanna verði al-
menn þegar þau verða tilbúin og
verði þamnig til mikilla bóta,
einkum hjá þeim þjóðum, sem
hafa ófullkomna ðkrásetningu,
eins og víða er í vanþróuðum
löndum. Hjá hinum, t. d. Norð-
urlöndunum o. fl. þar sem skrá-
setning er þegar í lagi kemur
þetta eininig til með að hafa
mikla þýðingu og gera saman-
burð ailan auðveldari."
Snúi til
Pakistans
Rawalpindi, 19. júní. NTB.
FORSETI Pakistans, Yahya
Khan, skoraði í gær á alla
flóttamenn frá Austur-Pakistan
að snúa aftur til heimalands
síns frá Indlandi. Segir í áskor-
un forsetans, að allir flótta-
mennimir séu fullgiidir þegnar
Pakistans og að þeim skuli veitt
fullkomin vernd, komi það í
ljós, að hennar sé þörf, eftir að
þeir Iia.fi snúið heim.
Forsetinn sagði, að engir
Hindúar skyldu hika við að
snúa heim, en þeir enx í minni-
hluta í Austur-Pakistan, þar
sem Múhammeðstrúarmenn eru
í miklum meirihluta.
Frú Indira Gandhi, forseti
Indlainds, hefur tekið aif öll tvl-
mæli um það. að mýjiu, að
þær sex milljónir flóttamanna
frá A-Pajkistan, sem haifi kom-
ið, verði að snúa aftu.r heim
til Pakistana.