Morgunblaðið - 20.06.1971, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐHE), STJNNUÐAGUR 20. JÚNl 1971

Bjartú Raí'limann safnvörður
©K kerniari í Borgamecá tók
þeim tilmælum komufólks vin-
sa.mlpga aö segja sögu bóka-
safnsins, en það er eins og marg-
Sjt muna nýkomið í nýtt hús-
næS.
— Kringum 1905 var stofnað
lestrarfélag Borgamess. Aðal-
hvatamaður og forsvarsmaður
þess al'lt til 1945 var Jón Bförrts-
son frá Bæ. Hann annaðist það
áisamt mörgum góðum Borgnes-
ingum öðrum, sem sáu um útlán
til þess tíma, og ömnuðust
innkaup til safnsins. Hér eru
því til flestir íslenzkir höfund-
ar og mikið og gott safn is-
Jenzkra skáldsagna. Einnig eru

■••••••
■•• *

Bókasurfnshúsið.
Merkileg söfn
í Borgarnesi
hér ýmis rit um sagmfræði, mann
kynssögu og svo ævisögur og
hér eru merk rát um lamdafræði
©g ferðasögur bæði á íslenzku,
dönsku og ensku.
— Við eigum margar bækur
á Norðurlsandamálum en þó ekki
þær nýjustu. Af enskum bókum
eigium við þó nokkuð, en lítið
eem ekkert af þýzkum. Við
eágum mjög mikið af bókum, sem
fjalla um bókmenntasögu, bæði
á dönsku, ensku og íslenzku.
— Kiljan eigum við frá byrj-
un, og Gunnar Gunnarsson bæði
& dönsku og íslenzku. Sömuleið-
is eigum við öll höfuðskáJd okk-
ar bæði yngri og eldri og geysi-
legt magn af ævi-sögum.
— Það er ekkert af barna og
unglingabókum hérna I safninu.
tír því verðum við að bæta mjög
bráðlega en af þeim sökum eru
útián ekki eins mikil og í öðrum
söfrram, þótt þau hafi tvöfaldazt
1 þessum nýju húsakyTtnum.
Bókasafnið er samamsett af þrem
ur söfnum: Lestrarfélagi Borgar
ness, Sýslubókasafni Borgar-
fjarðarsýslu og Sýslubókasafni
Mýrarsýslu. Skiptingin á þess-
um söfnum var upphaflega þanm
ig, að sýslusöfnin voru aðailega
með erlendar bækur, en lestrar-
safn Borgarness með islenzku
deildina, eða efnd á íslenzku.
Við eram mjög bjartsýnir á
framtíð bókasafnsins og sjá-
uan, að fólkið er ánægt
með það. Útlánin hafa aukizt, og
fólk sýnt mikinn veLvilja og
margir hafa gefið því bækur,
sem þeim hefur ekki Lengur
þótt þörf á að hafa heima hjá
sér, og einnig hefur eitt er-
ient sendiráð sent bóka-
gjafir hingað, þ.e. sendiráð
Bandaríkjanna, eða uppiýsinga-
þjónusta Bandariikjanna, sem
hefur gert þetta árlega.
Bjanii Bachinsiinn.
Á miili 7 og 8 þúsu.nd bindi
eru í safninu, en ekkí hefur enn
verið gengið að fuilu frá skrán-
ingu þeirra.
— Hér eru og listaverk, lista-
saín, sem við óðluðumst í vetur.
Það var gefið Borgameshreppi,
og vonandi verður það ætíð í
tengslum við hin söfnin. Það er
vilji okkar, að söfnin verði ekki
aðskilin heldur vaxi og dafni
samhliða. Þetta listasafn er gef-
ið af Halisteini Svednssyni, 100
listaverk eftir um 30 íslenzka
listamenn, sem voru við nám fyr
ir og kringum stríðið. Má þar
t.d. nefna Sigurð Sigurðsson,
sem var í Danmðrku á stríðsár-
umum, Drífu Viðar, Ninu
Tryggvadóttur, þarm eizta Ás-
muml Sveinsson, sem er bróðir
gefandans, Jón Jónsson, bróður
Séð inn eftir hiU um bókasafnsins.
Ásgríms, Ágúst Petersen, Bnaga
Ásgeirsson og marga fleiri.
— Við veröum nú vegna auk-
inna útliána að reyna eftir megni
að bæta inm í bókasafnið eins
og möguleg’t er, efitir því sem
f járráð eru.
— Og þið stefnið að þvi, að
hafa sem fyrst á boðstóium úrval
barna- og unglingabóka?
— Já, eiiná gailiinin i rekstri
bókasafnsins er í raun og veru
höfðatöiureglan í fjárveítirigu.
— Hafa einhver drög verið
lögð að þvi að útvega þes&ar
bækur?
— Nei, og einhver bið getur
orðið á þvl Eitt v;l ég taka
fram: Menntasikólanemendur og
framihaldisskólanemendiur hafa
oft ieitað til irnín vegna náms
síms. Það er lömgum okkar að
reyna að uppfylla þá þörf.
Er ætlunim að koma upp lestr-
arstofu í sambandi við saínið?
— Hún ætti tvknæialaust að
koma, en það er langt i land,
vegna þess að það er ekki hægt
fyrr en farið verður að launa
mann hér alveg i þeim tilgangi.
Sú stofa yrði tvknælalaust not-
uð mikið og einkum af skóla-
fólki, og öðrum, sem héir þurfa
að vinna, einkum í sambamdi við
skjaiasafnið.
— Safnhúsið kostar eins og
það er í dag rúanar þrjár millljóm
ir kr. Tvö ár eru Mðám síðam hús
ið var keytpt en ekki er því full-
lokið enm. Það var tekið í motkum
i október í fyrra, og iram að
áramótum höfðum við lánað út
um 800 bindi. Em eims ag ég sagði
áður er það ekki sambærilegt
við önnur söfn, vegma þess að
bama- og unglingabækur vant-
ar.
— Hafa ekki bókaútgáfufyrir
taski sent ykkur neitt?
— Nei, ekkert Aðeins ein-
stakldngar,' sem hafa viljað Láta
safnið njóta bóka simna vegna
flutninga eða annars.
— Kaupir hreppsfélagdð ekki
ákveðið magn af bókum til safms
ins?
— SkHningur hreppsins á
málum hússins og safnsins er
sennilega með afhrigðum góður.
Allir hreppsmefndarmenm, hvar
í flokki, sem þeir stamda, eiru
.staðráðnir í að vinma að því, að
þetta veirði sem bezt úr garði
gert, og sama er að segja um
skilmng íólks almennt. Og ég
er bjartsýnm á framtiðima um að
þetta mund allt gamga vel.
Og þá snúum við okkur að
skjaiasafninu.
Byrjað var á þvi fyrir nokkr-
um árum að koma upp skjala-
safni og koma því ðliu á eimm
stað. Og það er rétt i því sam-
bandi að geta þess, að ednm
helzti hvatamaður þess og
ötui-astur i að koma því saman
er Ingimumdur Ásgeiirssom bóndi
á Hæii í Flókadal. Homum
til aðstoðar hefur ætíð verið
Ari Gíislasom, kennari og ætt-
fræðingur og hafa þeir ummið
rnikið og gott starf saman i samn-
bandi við héraðsskjalasafrv
ið. Hann er formaður safn®-
mefndar. Signnrður HaMdórsson,
sem veitti forstöðw bókasafnimi
á undan mér, var lika formaður
bókasa fnsnefmdar.
— Hér eru atlar verziiunar-
bæfcur frá fyrstu tíð wrzLumar
í Borgarnesi. Aiilt frá Langg
verzflium. FramhaM af Lange-
verztum var siðam Verzlunarfé-
lag Borgarfjarðar. Hér er verzi-
um Bryde og framhald þeirrar
verzfliunar var eiiginlega kaupÆé-
lagið sem var í sömu húsum. Hér
er geysilegt magm af bók-
um kaupfélagsinis, alit fram
yfir 1940. Svo geymuim við nœi'k-
ið af bókum ýmissa féiaga, bæði
Búnaðarfélagsins og un.gmenma-
félaga, búnaðarsambamdsins og
Unigmennasambandsins Skólarn
ir eru að byrja að koma smumn
gögnum himgað og hér eru
hireppsbækur ailt frá því um
aiidamótin 1800 og allar hrepps-
bækur er smerta hreppsmál
Mýra- og Boirgarf jarðarsýslu,
allt þar tii er Akranes hLaut
kaupstaðarréttindi.
Alþingistiðindi eigum við allt
írá fyrsttu tíð og miegináð af
stjómartíðindum og tilskipunuim,
sem voru undamfari stjómartið-
inda.
— Eru einhverjar sérstakar
gjafir, sem safmiiiu hafa boriiat?
—- Þvi eru stöðugt að berast
ýmds bréf, smáskj'öilj, daigbæfcux
og ýmis gögm, sem menn hafa
verið að grúska 1 og safna sam-
an. Verkalýðsfélagið er komið
með sínar bætour hingað og fleiri
félög hafa sýnt áhiuga fiyrir að
g'eyma sám skjöi hér.
— Með haigsýni má áreiðan-
lega koma þessu betur fyrir, en
framhaildiið verður áreiðanflega
það, að haldið verður áfram að
byggja við saínið. Við þyrftuna
heizf að tvöfalda húsrými
skjalasafn'sins. Og ég er bjart-
sýnin á fraimganig þess. Það hef-
ur eigÉnlega fram að þessu ver-
ið i geymsflu, og það er máfcið og
stórt sflsref í rét'ta áitst að vera
búinn að koma þessu. svona á
einn stað. Og það eru margir
sem hafa lagt því lið, bæði sýsfli-
an og hreppurinn. Söimuileiðis
einstaklingar í náigranmasveit-
uirn, sem hafa veitt okkur mik-
rnin styirk.
— Sæmskur maður frá Lundi,
var hér í fyrrasumar að vinna
að doktorsrit.gerð um sveitabú-
skap, og hann tók fyrir Anda-
kiflshrepp og Skorradalinn.
Þetta var lokaspretturinn hjá
honum.
— Ætiið þið kanmski með
feimanum að koma upp aðstöðu
fyrir fræðiimenn.
—• Þegar allt verður komáð I
Lag er það ætLumin.
— Ég vil láta þess getið, að
við höfuim hér Lesiampa með
fiknum o,g hér eru til manntöi
ættfræðibeekur oig dómskjöfl og
svo höfum við líka kirkjubæk-
ur i Mýra- og Borgarfjarðar-
sýslu.
Því miður eigum við ekki skjöl
af öllu Landinu. I sambandi við
skjalasafnið vildi ég bæta þvl
við líka að sýsfluskjöl eru öfll
'héma firá Mýra- og Borgarf jarð
aa-sýslu, og við njótum margvís-
legrar góðvildar frá þeim, sem
Framhald á bls. 23.
Ur byggðasafni.
Bandsög Þórðar á Mófellsstöðum.