Morgunblaðið - 23.12.1971, Blaðsíða 14

Þ
FRÉTTIR
í STUTTU MÁLI
• frAvísunartillaga
Á FJÁRLÖGIN
Það roun næsta óvenjuilegft,
að frávíisuniantilllaga kiamá
fram við f járlagafrumrvarp en
það gerðist þó á Aiþingi áð-
lur en lóteið var aflgreiðsl'u f jár
Xagfanna fyrir árið 1972. A14-
ir þinigmenn Aiþý'ð|U:fllo(kíkis,ins
undir forystu Gylfa Þ. Gísla-
sonar lögðu tiOi, að fljárlaga-
afgreiðslunnii yrði frestað þar
til Alþitnigi kæmi saman á ný
og fruimvarpimu yrði vísað til
ríik i sstj órn a ri n n a r. Alþýðu-
floteksþingimennirnir rök-
studdiu kröflu sína með því, að
ríkisstjörniin hefði boðað teekk
un á niðurgreiðslium ag hœtek
un á verðd liaindbúnaðarvara.
Kaupgjalidsvísitölu væri ekiki
ætlað að hæklka aif þeiim söik-
uim svo að launþegar fengju
engar bætur vegna þessara
hækkana. Nýgerðum kjara-
samniniguTn hefðí þar með ver
ið riiflt I reyind. ViMu þiragmenn
Alþýðuiflokkisins, að riikis-
stjómin kannaði ieiðir >til þess
að koma i veg fyrir þessa
kjaraskerðingu alimennimgs ag
töldu óeðlil'egt, að fjárlög yrðiu
afgreidd meðan slíik athugun
flæri flram. Stjórn a rfiokk ar n i r
sinntu ekki þessari ósk Al-
þýðuPliokikLsins, eins ag kunrn-
ugt er.
• HÆRRI FASTEIGNA-
SKATTA SEGIR
TÓMAS
Tómas Karlsson, sem sæti
ájflti á Alþimgi í desember, í
fljarveru utanrikisráðherra,
vill hærri fasteignaskatta en
gert er ráð fyrir í stjórnair-
frumvarpi urn it/ekjustoflna
svei'tarfélaga. Leggur Tómas
til, að fasteignaskattar skuii
nema 3% af fasteiignamati
íbúðar í þétrtbýli á þeim hiluta
fasrteignamaits, sem er um-
3ram 3 m>i Ul'jónir króna. Einn-
ig skuli hiver sjiáJlfistæður gjald
andi, seom á tvær eða fleiri íbúð
ir, greiði 3% af þeim hluta
samamlagðs f'asteignamarts
íbúðar-húseiigna hans, sem er
hærri en 3 millj. kr. Frum-
varp ríkisstjörnarinnar gerir
ráð fyrir, að fasteignaskattar
af íbúðarhúsnœði verði %%.
• TÆKNISKÓLI
Á AKUREYRI?
Til meðferðar hefur verið
á Alþingi, lagafrunwarp um
Tækniskóla Isliands. Halldór
Blöndal, sem sæti ártti á þimgi
í desember, fiurtti breytingar
tiilögu við frumvarpið þess
efnis, að heimilrt væri að srtarf
rækja undirbúninigsd'eild
Tæknisteólians á Atoureyri, Isa
flirði og á öðrum stöðuim, þar
sem slíkt þæ (ti henta. Á Ak
ureyri viill HalMór að ríisi sjálf
stæður tækniskóli, strax og
aðsókn og aðrar aðstæður
leyfa og skuii nú þegar haf-
inn nauðsynlegur undirbúnimg
ur að stofnun skólans.
Halldór Blöndal í jómfrúræðu á Alþingi:
Geigvænlegur sam-
runi valds í Fram-
kvæmdastofnuninni
Þrír pólitískir „kommissarar“
við stjórn stofnunarinnar
HALLDÓR Blöndal, sem tók
sæti á Alþingi í desember í
fjarveru Magnúsar Jónsson-
er, flutti jómfrúræðu sína í
efri deild við 2. umræðu um
frv. ríkisstjórnarinnar um
Framkvæmdastofnun ríkis-
ins hinn 8. desember sl.
í ræðu sinni benti Halldór
Blöndal á, að um geigvænleg-
an samruna valds yrði að
ræða í hinni nýju Fram-
kvæmdastofnun, sem yrði
undir stjórn þriggja póli-
tískra kommissara. Þá lagði
hann áherzlu á, að hinn svo-
nefndi Byggðasjóður, sem
tekur við hlutverki Atvinnu-
jöfnunarsjóðs yrði undir sér-
stakri stjórn. Hér fer á eftir
hluti af jómfrúrræðu Hall-
dórs Blöndals:
Ef eiohver hefði spáð því á
síðastliðnu vori, að frv. eúrs og
það, sem hér liggur fyrir, yrði
lagt fraim á Alþimgi til samþykkt-
atr á hausti komiarnda, hefðu þau
sömu umimæli verið kölluð sterök
eða vondar getsakir. Svo eimörð
og einbeitt er hin íslenzka þjóð í
skoðun sinná á mikilvægi frjáls-
ræðis til athafnia og fram-
kvæmda, að hún ætlair enigum
sinrna stjórnenda fyrirfram að
vilja hnieppa það í viðjax, anmað
hvort eðá hvort tveggja. Við
fyrstu Skoðun þessa frv., sem hér
liggur fyrir, verður það ljóst, að
þar er beinlínis ákveðið að
dregið Skuli saman það vald, sem
nú er í höndum eimstaklinga og
félagasaimtafca um allt land og
það afhenrt voldugri miðstjórn í
Reýkjavík. Er það gert í því
formii að setja skal á laggimiar
geysilegt sterifstofubákn, þar sem
m. a. skal meta þýðinigu ótiltek-
innia fjárfestm'garframkvæmda
og ákveða í hvaða röð í þær skuli
ráðizt og hvar eða jaflnvel hvort
það skuli gert. Hims vegar er það
sagt berum orðum, að með því
að setja þessa stofnun á laggirn-
ar megi ætla, að ríkdð fari að
sinttna forystuskyldu sinlni í at-
viimnumálum, eins og Ragruar
Armalds komst að orði og homum
þótti ekki nógu fast að kveðið,
heldur hniykkti hanin á ummæl-
unium með því að bæta við: „Ó-
hjákværrálegri og nauðsynilegri
foryistuskyldu sinni í atvinnumál-
um.“ Bnginai vafi leikur á, að
þessi þinigmaður veirt hvað harani
syragur í þessum efnum eða ætti
að minnista kosti að vita það, þar
sem hanm er sá miaður, sem ég
ætla að hafi verið mjög í ráðurn
við samningu frv. Honum ætti
því ekki að vera skotasku'd úr
því að geta sér þeas til, hvað sé
í pokanium. Hins vegar ber mjög
að fagna þeim ummiælum for-
sætisráðherra, sem hann viðhafði
hér í dag, að það yrði ekki srtefnit
að þjóðnýtinigu, það yrði ekki far
ið inn á þá braut. Br sú yfirlýsing
einikar þýðingainmikil, að hún
Skuli hafa komið hér fram. Þá
er sá skilniragur fonsætisráðhenra
sem haran hefur á því, hvers kon-
ar áætluniargerð skuli faina fram
í Framkvæmdaisrtofnuniinirai, ekiki
síður athyglisverður, þar sem svo
var að heyra sem hainin teldi, að
áætluraargerðin yrði sama eðlis
og verið hefur að öðru leyti en
því, að nú yrði ákvörðundn um
fjánmagnsútvegun og áætlumar-
gerð á sömu hendi. Ég skiidi
hania a. m. k. svo og leiðréttist
það þá, ef raingt er hermt, en það
er þá óviljandi. Á hinn bógirun
koimist Tórraas Karlsson, svo að
orði um þessa stofraun að mjark-
miðið „er hjálpairtæki til að
tryggja algjöra stefnubreytiragu
í atvininu- og efraahagsmálum.“
Það á nú samkvæmt hans skiln-
iragi að söðla um í skipulags
hyggju og áætlam/abúskap og
gera ráðstafanir til þess að tryggt
sé að áætlunum sé fylgt og þær
framlkvæmdar. Ég fæ nú ekki
annað séð af sikiiningi þingmanns
ins en skammt sé í það, sem
við Sj41 f.stæð ismenn höfum
höfum kallaö með sanni íbúa við
óbærilega ríkisforsjá og ríkis-
afskipti af atvinjniumálum.
Það þarf því emgan að
uimdra, þótt við leggjumst gegim
þessu frv. og þvi fremiur, þar
sem allt hið góða, sem þar er að
finna hefur þegar komizt til
flramlkvæmda og er í lögum og
GUÐLAUGUR Gíslason hef-
ur flutt á Alþingi þingsálykt-
unartillögu þess efnis, að
ákveðið skuli með reglugerð,
að lágmarksmöskvastærð
þorskneta skuli frá og með 1.
janúar 1973 ekki vera minni
en sjö þumlungar og enn-
fremur, að hannaðar skuli
vera holfiskveiðar í nót, enda
verði eigendum þorsknóta
bættar þær eftir mati.
1 greinargerð fyrir þessari til-
sanmar í reymd gildi sitt. Nef ni ég
þar t. d. skymsamlega áætl'ana-
gerð, hagramnsókniir, aukna sam-
viprnu og samræmiinigu stofnlán'a-
sjóða og atvimmijöfnumansjóð,
sem með niýrri og raurahæfri
byggðaistefnu hefur markað
þáttaskil þamnig, að aldrei er nú
um hin sérstöku mál byggðair-
laganoa talað, nema í anda
þeirrair stefnu. Hefur það m. a.
verið staðfest á fjölda þimgskjala
nú í vetur og ekki hvað sizt í
sjálfri greimargerð frv., þótt þar
gæti að vísu þess miissikilmimgs að
þetta sé nýmæli. ,
f greimargerð frv. segiir svo:
„Ákveðið er að stofmunin fylgi
byggðaþróuna rst e f rvu með séir-
stakr.i áætlaniagerð, jafnframt er
þessi áætluimargerð með sérstök-
um hætti tengd mjög traustum
böndum við íjármagmsöflun til
þeiirra framkvæmda, sem áætlað-
ar og ákveðmar eru á hverj um
tíoma. Fjánmagn byggðasjóðs
er stóraukið. Þetta er að visu
mýtt. Og í öðru lagi: Framkvæmd
þessarar byggðastefnu er svo að
aufci tryggð með sénstö'kum
temgSlum við landshlutasiamtök
sveitarfélaganima, bæði að þvi er
varðar áætlanagerð og kosrtnað
laradshlutasaimtakanma að því
starfi. Þá er eimnig ákveðið að
taka upp samstarf við laradshluta
samtök verkalýðsfélaga og at-
viimnuveitenda í sama skilmimgi“.
Ég hygig að það sé alkunma hér,
að flráflaramdi ríkisstjórm efndi
með atvimnumálanefnduraum til
mjög miilkilis samistarfs við verka-
lýðsfélög og vin'muveitendur í
saimbamdi við atvinmumál.
lögu vísar Guðlaugur Gislason
til ályktana síðasta aðalfundar
LlO en þar var m.a. samþykkt
að „skora á sjávarútvegsmála-
ráðherra að breyta auglýsingu
um verndun fiskimiða fyrir veiði
með þorskanetum þannig, að
setja skýr viðbótarákvæði um 7
þumlunga lágmarksmöskvastærð
og gangi þau í gildi í byrjun árs
1973, jafnframt verði innflytj-
endur látnir sæta ábyrgð, ef þeir
verða uppvisir að, að flytja visvit
andi til landsins net með stærri
möskvum." Þá samiþykkti aðal-
fundur LÍO eirniig ályktun, þar
Halldór Blöndal
GEIGVÆNLEGUR
SAMRUNI VALDS
Eins og ég sagði áðan verður
um geigvænlegan samruraa valdis
að ræða í þessari væntanlegu
fram'kvæmdastofnun níkisiras,
eims og forsætisiráðherra rauiraar
viðurkenndi, þegair hann sagði
eitthvað á þá leið, að harnn hefði
kosið að láta þriggja marana fram
kvæmdaráð fara þar með daglega
stjónn, þar sem valdið væri svo
mikið að hamn vildi ekki fela það
nem'um einum maranii, það væri
meiri trygging að hafa þá þrjáu
Það er mjög á huldu hversu mik-
ið vald verður í raum og veru fal-
ið þessu þriggja maraia fram-
kvæmdaráði. Þessum pólitíaku
komissörum, einis og þeir eru
jafn.an mefndir. Ég varð var við
það hér í dag að það fór eiitt.hvað
í taugamar á forsætisráðherra
og eimn'ig í taugar'raar á Ragraairí
Annalds, að við Sjál fstæðismenm
skyldum kalla korramiiSsarama
pólitíska. Þaranig gerði Ragraar
Amalds því skóna, að einhveir
Framhald á bls. 24.
fiskveiðar í nætur, endá verði
eigendum þorsknóta bættar þær
eftir mati.“
Síðan segir þingmaðurinn í
greinargerð:
„Fram undir hin siðustu ár
var algengust möskvastærð
þorskaneta 7% tomma. Þó voru
við sérstakar aðstæður notuð net
með meiri möskvastærð eða allt
upp í 8 tommur. Hin síðustu ár
hefur hins vegar orðið á þessu
veruleg breyting, þannig að í
vaxandi mæli hefur verið farið
inn á þá braut að nota þorska-
Framhald á bls. 24.
Þingsályktunartillaga Guðlaugs Gíslasonar:
Lágmarksmöskvastærð þorsk-
neta minnst 7 þumlungar
— frá 1. janúar 1973 sem skorað er á sjávarútvegsráð-
«3« - - , t -x herra „að hlutast tii um að sett
— Bolf ískveioar í not bannaoar verði iög, er banni með öhu boi