Morgunblaðið - 23.12.1971, Blaðsíða 24

24 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. DESKMBER 1971
Svona leit eitt jólatréð út eftir
heimsókn peruþjófanna.
Perum stolið
af jólatré
LITLU verður Vöggur feginn.
Það sannast á þeim, sem ár
hvert byrja að hirða ljósaperum-
ar af jólatrjánum um leið og
jólaljósin eru tendruð í borginni.
Ekki er þó mikill fengur að per-
umim. Þær eru ónothæfar í
venjuleg skrúfustykki, því þær
eru ekki skrúfaðar í ljósastæðin.
Og raunar kostar peran ekki
nema rúmar 20 kr. í búð, ef
menn vantar birtu.
— Ræða
Halldórs
Framhald af bls. 14
deildarstjóranna yrði skipaður í
framkvæmdaráðið. Svo var
einnig að heyra á forsætisTáð-
herra um hríð, að hann hefði par
í hyggj u ópólitískan mann unz
saninleikurinn kom í ljós og hanm
viðurkenndi, að framkvæmdaráð
verður skipað pólitískum trún-
aðar- eða eftirlitsmönnum ríkis-
ertjórnarinnar, eins konar komm-
issörum. Vitnaði hann í því sam-
bandi til heimildar þeirrar, sem
felst í lögum um stjómaráð ís-
lands, að heimilt sé að skipa að-
etoðarmann ráðherra, sem fylgi
ráðuneytum, eins konar aðstoðar
ráðherra. Þetta var sú hliðstæða,
sem bent var á af honum. Það er
Því ljóst orðið og viðurkennt,
Bræðraborgarstígur 34
Kristileg samkoma í kvöld kl.
8.30. Allir velkomnir.
Aðalfundur
Judofélags Reykjavíkur
verður haldinn í félagsheimili
þess Judokan að Skipholti 21,
29. desember nk. kl. 7.30 sd.
Stjórnin.
Skrrfstofa
Félags einstæðra foreldra
er að Traðarkotssundi 6. Opið
er mánudaga kl. 17—21 og
fimmtudaga 10—14. S. 11822.
sem alltaf var vitað, að fram-
kvæmdaráðið er í raun og vetru
ekkert annað en lítil auka rikis-
stjóm, þar sem völdin fara í öf-
ugu hlutfalli við stærðina og raun
ar er mimunurirm sá, að hin
stænri ríkissrtj órn ber ábyrgð fyr-
ir Alþingi, bæði fyrir sig og hina
ríkisstjómina. Hins vegar ber
hver kommissaranna væntanlega
ábyrgð gagnvart þeim flokki, sem
hann er fulltrúi fyrir. Óþarft er
þó, að vera með miklar getsakir
í þessu efni, reynslan mun senn
skera úr hvemig temgslum
kommissaranna verður háttað og
hvers eðlis þeir eru, mun þá og á
sannast að svo illa, sem mönr.um
er við þessa þrenningu nú og hlut
verk hennar, þá verður mönn-
um þó enn verr við tilkomú henn-
ar síðar, eftir að áhrifa hennar
tekur að gæta í athafnalífinu
og bitna á lífskjörum fólksins
í landinu. f þessu sambandi þykir
mér rétt að vekja athygli
á ummælum, sem Ragnar Am-
alds viðhafði hér um kommissar-
ana og völd þeirra. Þá fór hann
ekki dult með að hann lítur á
stjóm stofnunarinnar sem eins
konar afgreiðslustofnun, sem
litla þýðingu hefur aðra en þá,
að vera eins koniar gæðastimpill
eða vörumerki, annað sæju komm
issararnir um, en hann komst svo
að orði: „Það leiðir því að líkum,
að enda þótt framkvæmdaráðið
fjaili allýtarlega um þessi mál öll,
þá hlýtur stjórnin að setja þar
sinn lokastimpil á.“ Ég get ekki
Skilið svo við hið pólitíska eðli
kommissaranna að ég láti ekki í
ljós undrun yfir þeim ummæl-
um forsætisráðherra, sem hann
viðhafði hér í dag, að við Siálf-
stæðismenn umfram aðra hér í
hinu háa Alþingi hefðum vantrú
á pólitík og pólitískum mönnum
í trúnaðarstöður. Við höfum ekk-
ert reynt að draga fjöður yfir
neitt í þessu sambandi né í okkar
máli, þvert á móti létum við þess
þegar getið, að framkvæmdaráð-
ið væri pólitískt í eðli sínu og
þess vegna væri Framkvæmda-
stofnun ríkisins pólitísk í upp-
byggingu, en það hafa hins veg-
ar aðrir menn gert, þeir hafa
vbjað tala sem allra minnst um
hið pólitíska eðli framkvædaráðs-
ins þangað til nú, að ekki þýðir
lengur að dyljast og það kalla ég
að hafa vantrú á pólitík og þeim,
sem við hana fást og þó sérstak-
lega sinni eigin pólitík, að hafa
ekki kjark til að segja þegar í
stað hvernig aJlt er í pottinn bú-
ið. Þetta er mitt mat á því, allir
aðrir geta svo haft sitt mat, en
það hygg ég að sé sanrumæli og
sammæli, að við Sjálfstæðismenn
þurfum ekki að bera kinnroða
fyrir og gerum það heldur ekki
þótt einhverjar aðgerðir í at-
vinnuiifinu beri okkar flokks-
stimpil, það vita allir, sem þann
stimpil sjá, að þar er ekki verið
að þrengja að neinum, þar er
ekki verið að skarrumta neitt né
koma á nýjum hömlum.
Einkum voni það þó ein um-
mæli forsætisráðherra, sem ég
vil sérstaklega gera athugasemd
við, en ég hygg, að hann hafi
sagt orðrétt hér i dag: „Ég stað-
hæfi það, að það hafa engir
fremur en Sjálfstæðismenn not-
að pólitíska aðstöðu sína.“ Og nú
reynir á það, í hvaða merkingu
hann notar orðið pólitískur. Ef
Aðalfundur Sögufélagsins
verður haldinn í Félagsbeimili
stúdenta við Gamla stúdenta-
garðinn fimmtudaginn 30. des.
nk. og hefst hann k.l 5 (17).
Dagskrá samkvæmt félagslög-
um. Haraldur Sigurðsson bóka-
vörður segir frá kortagerð
Magnúsar Arasonar.
Almennar samkomur
Boðun fagnaðarerindisins
að Austurgötu 6 Hafnarfirði
aðfangadag kl. 6 ef h.
jóladag kl. 10 f. h.
Hörgshlíð 12 Reykjavik
jóladag kl. 4 e. h.
2. jóladag kl. 8 e. h.
það er jákvæðrar merkingar, og
ég hefi enga ástæðu til þess að
ætla annað eftir ræðu hans hér
í dag, voru þetta vissuiega orð
í tímia töluð, sanngjöm og vitur-
leg niðurstaða eftir langan
stjómmálaferil.
Meirihluti fjárhagsneíndar hef
ur lagt til, að vald Framkvæmda-
stofnunarinnar verði enn aukið
frá því, sem í frv. segir, með því
að lagt er til að stjóm hennar
geti með samþykki ríkisstjórnar
sett almennar reglur um hvers
konar framkvæmdir skuli hafa
forgang umfram aðrar og að op-
inberum sjóðum og öllum lána-
stofnunum I landinu, ríkisbönk-
um, einkabönkum, sparisjóðum
og innlánsdeildum kaupfélaga,
ég skil það svo, það verður þá
leiðrétt ef rangt er með farið,
að þama sé einnig átt við inn-
lánsdeildir kaupfélaganma, sé
skylt að haga lánveitingum sín-
um í samræmi við það án tillits
til ákvæða þeirra laga, sem um
þessa sjóði og lánastofnanir
fjalla, það geta menn svo metið
hver fyrir sig, til hvers konar
glundroða beiting slíks valds
mundi leiða.
SÉRSTÖK STJÓRN
BYGGDASJÓÐS
Við höfum 1 minnihluta fjár-
hagsefndar gert það að tillögu
okkar, að Byggðasjóður skuli
lúta sérstakri þingkjörinni
stjórn. Ástæðan til þess er aug-
ljóslega sú, að í svo viðamikilli
stofnun sem Framkvæmdastofn-
un ríkisins verður samkvæmt
frv. er hætt við, að Byggðasjóð-
urinn verði útundan og ég tók
sérstaklega eftir þvi, að Tómas
Karlsson var mér sama sinnis í
ræðu sinni hér i dag um um-
fang stofnunarinnar, þegar hann
sagði, „að verkefni stofnunar-
innar snúast um sjálfan kjarn-
ann i landmálapólitík landsins".
Ég minni ennfremur á það, að
sú hefur einnig verið hugsun
Framsóknarmanna og vitna ég í
því efni til stjórnarsáttmálans,
að Byggðasjóðurinn skuli lúta
sérstakri stjóm. 1 sama anda var
grein, sem Þórarinn Þórarinsson,
formaður þingflokks Framsókn-
arflokksins, skrifaði í blað sitt
Tímann hinn 17. okt. sl.
Það frv., sem hér liggur fyrir,
sýnir, hvernig við efndimar er
staðið með því að ákveðið er, að
Byggðasjóðurinn verði eins kon-
ar útibú frá stórri og umfangs-
mikilli stofnun. Ég vil þó ekki
vanþakka það, að fjármagn
Byggðasjóðs hefur verið aukið
verulega, þótt það að vísu hafi
ekki verið aukið í þeim mæli,
sem fyrri skoðanir Framsóknar-
maona gáfu e.t.v. tilefni til að
ætla, að verða mundi. Að öðru
leyti sé ég ekki ástæðu til að
fjölyrða um frv. það, sem hér
liggur fyrir. Ég ítreka þó enn
þann kviðboga, sem ég ber í
brjósti fyrir því, að hið mikla
vald, sem í írv. er, er fært í
hendur örfáum mönnum, verði
misnotað og hafi þannig lam-
andi áhrif á athafnalífið I land-
inu og uppbyggingu þess. Á hinn
bóginn vekur það vissulega góð-
ar vonir, hvert viðhorf forsætis-
ráðherra er í þessum efnum, en
hann hefur marglýst þvi yfir
þvert ofan í það, sem Ragnar
Arnalds hefur sagt, að með frv.
þessu sé ekki stefnt til þjóðnýt-
ingar né fjárfestingarhaíta.
Þvert á móti sé tilgangurinn sá
að rétta einstaklingsframtakinu
örvandi hönd. Ég skil orð forsæt-
isráðherra svo, að þrátt fyrir
allt sé hann þeirrar skoðunar,
að frumkvæðið í atvinnulífinu
eigi ekki að vera í höndum rik-
isvaldsins, heldur í höndum ein-
staklingsins, fólksins, sem land-
ið byggir. Ég vænti þess þvi, að
forsætisráðherra beiti áhrifum
sinum til þess, að vægilega verði
með það ægivald farið, sem með
frv. þessu er fært í hendur ör-
íáum mönnum.
— Möskvastærð
Framhald af bls. 14
net með minni möskvastærð eða
allt niður i 7 tommu möskva og
jafnvel nokkuð niður íyrir það,
þannig að ef svo heldur áfram,
kemur að því, að farið verður að
veiða ókynþroska fisk i þorska-
netin, og munu flestir telja það
háskalega þróun.
Veiðar í þorsknót hafa ávallt
verið mjög umdeildar. Sam-
kvæmt reglugerð nr. 191/1969
er leyfiieg lágmarksmöskva-
stærð þorsk- og ýsunóta 110 mm,
og er hér um að ræða 10 mm
minni möskvastærð en leyfileg
er við veiðar í botnvörpu.
Þegar athugað er, að nóta-
veiðar eru mest stundaðar á
uppeldisstöðvum ungfisks og á
hrygningarstöðvum, þar sem
þorskur og ýsa hrygna, og að
þessum veiðum eru engin tak-
mörk sett um fjarlægð frá landi,
verður að telja, að fiskistofnun-
um geti stafað bein hætta af
þessum veiðum, og því eðlilegt,
að þær verði bannaðar, enda
hafa þær að einstaka tilvikum
undanskildum frekar orðið út-
gerðinni til fjárhagslegs tjóns
en ábata."
— Vínber
Framhald af bls. 12
hið minnsta hrædd við að
fljúga, því að þau töldu sig
vera í öruggum höndum. Colin
Bum, forstöðumáður barna-
heimilisins, er ótrúlega fjöl-
hæfur í þeirra augum og þau
bera mikla virðingu fyrir
honum. Þess vegna töldu þau
það sjúlfsagðan hlut, að hann
flygi flugvélinni báðar leiðir.
Og í gærkvöldi, er þau
komu til barnaheimilisins á
ný, voru þau í hjarta sínu
ákaflega þakklát fyrir þessa
einstæðu ævintýraferð •—
þakklát Alpine-Everest-fyrir-
tækinu, sem bauð þeim, þakk-
lát öllum þeim fslendingum,
sem greiddu götu þeirra,
þ.á.m. Ferðaskrifstofu ríkis-
ins, sem skipulagði alla dag-
skrá íslandsheimsóknarinnar,
Reykjavíkurborg, sem bauð
þeim til veizlu í Skíðaskálan-
um, starfsfólki Hótel Sögu,
sem lagði sig allt fram um að
gera þeim dvölina sem
ánægjulegasta (börnunum
þótti það t.d. sérstaklega
skemmtilegt, að geta sjédf
pantað hvað sem þau vildu til
morgunverðar) og siðast, en
ekki sízt, þakklát jólasveinin-
um, sem fór fram úr öllum
vonum þeirra, fyrir það hvað
hann var skemmtilegur og
góður.
Ferð þessi hefur vakið feiki
lega mikla athygli fjölmiðla í
Englandi. Þannig kom t.d.
fréttamaður BBC-útvarpsins
og ræddi við bömin áður en
þau lögðu af stað í ferðina.
Hann spurði einn lítinn dreng,
hvað hann vissi um ísland, og
drengurinn romsaði upp úr
sér ótrúlega mörgum stað-
reyndum um landið, eins og
t.d. að þar væri kalda-ra en
í Engfliandi og mikill snjór, en
þó væri fullt af heitum hverum
og húsin hituð upp með hvera
vatni, og þamnig hélt hann.
lengi áfram. Fréttamaðurinn
varð geysilega hrifinn af
hcmum og þegar hann loksina
komst að aftur, sagði hann:
„Þú veizt aldeilis mikið! Þú
hlýtur að hafa verið að iesa
í alfræðioaðabók." „Nei,“ svar
aði stráksi, „hann herra Bum
sagði mér þetta allt saman
fim-m mínútum áður en þú
spurðir mig!“
— sh.
— Minning
Margrét
Framhald af bls. 23
og þýðingaf. Náði þlaðið iniklum.
vinisældum og var í góðu áliti.
Naut þar kennarahæfni heninar
og góðra rithöfundarhæfileiika.
Kunnust er Margrét sem rit-
höfundur í ljóðum og lausu málL
Þótt hún væri talim ágætur
kennari að dómi rr.erkra manna,
sena nutu hjá henni slkólavistar,
þá ruáði hún til fleiri nememda
með bókum sínum, þótt með
öðiruim hætti væri. Frá henni
komu nokkrar ljóðabækur, fogur
ljóð og virasæl. Einnig skrifaði
hún nokkrar bar-niabsekur — ekki
færri en átta. Hefur þeirra bóka
verið að góðu getið í ritdómum.
Man ég sérstaklega eftir umsögn
tveggja ritsnillinga, þeinra '’r.
Guðimundar Finmbogasonar og dr.
Helga Péturss, sem töldu bæ-k-
uniar vera hinar merkustu og
skrifaðar á svo fögru máli sem
barnabókum hæfði.
Segja má að Margréti væri
ættgengt úr Egils kyni að vilja
hleypa heimdraganum og fara
um ókunnar slóðir. Hún fór oft
utan, bæði til Norðuriamdamma og
einmig suður í heim. „Sá hún
borgir og kynmtisit skaplyndi
margra manna. Hún sótti heim
marga merka staði, skoðaði
fornar minjar og naut sín þá
ágætlega.
Ekki vil ég leyna því, að Mar-
grét var stórbrotin og auðsærð.
Eru það kynfylgjur úr föðurætt
okkar. Olli sá eiginileiki henini
óþægindum á stundum. En hrein
og bein var hún í öllum -am-
skiptum og drengileg. Krafðist
hún hi»s saima af öðrum. Jafnan
var hún fljót til sátta þar sem
góðu var að mæta. Tryggðatröll
var hún í vináttu og vimum sáraum
hollvættur. Er mér einkar mintnr
isstætt, hve kappsamlega hún
veitti lið vinum sínum, ef þeir
voru illa staddir. Mun-aði þá vel
um fylgi henmar, því að hún fóir
hamförum. Það fór eftir öðru.
Hvergi var hún hálf í verfd.
Margrét giftisit haustið 1959
Magnúsi Péturssyni kennara,
Borgfirðin-gi að ætt. Var það
henm-i mikið gæfuspor, því að
Magnúsi er um allt vel farið:
gáfaður man-n-kostamaður. Attu
þau góða samleið og höfðu um
margt sameiginlegt mat á bók-
menntum og æðstu verðimætum
lífsins. Virtist mér sambúð
þeirra vera hin bezta.
Margrét var til moldar borin
hinn 14. desember að viðstoddu
fjölmenmi.
Að leiðarlokum þakka ég Mar-
gréti, ásamt konu minmi og
dætrum, órofa tryggð og góð
kynmi á liðnum árum. Leggur Sól-
veig dóttir mín sérstaklega
áherzlu á þær þakkir að sínu
leyti.
Sendum við svo manni heninar,
hálfsystkinum og sifjungum heil-
huga samúðarkveðjur.
15/12 1971.
Kolbeinn Kristinsson.
— Gárur
Framhald af bls. 16
Það er svona jafnréttfi, sem ég kann
að meta. Ég held að gamli fra-mkvæimda-
stjórinn minn hafi ekki verið neitt sí-
talandi um réttindi kvenna eða hve
mjög hann styddi þau. Hefur kannski
fundizt þau svo sjáifsðgð að ekki þyrfti
mörg orð um. Og ekki veit ég til að
hér sé á það minnzt að það sé sérstak-
ur velvilji eða sýni framfaraanda að
iáta okkur konurnar hafa sömu skyld-
ur og sömu réttindi og karlmennina.
Það er einfaldlega ekki um það ræt-t,
en kemur af sjálifu sér. Það þarf vist
ekki svo mörg orð um það, ef hugar-
farið er rétt. En sé huganu-m hætt við
hrösun, verður auðvitað að tala hátlt og
mikið á móti. Ætli það gildi ekki sama
um þetta eins og aðrar syndir.