Morgunblaðið - 16.03.1972, Blaðsíða 5

MORGUNKLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. MARZ 1972
5
Raforkan;
Stjórn í héraði
eða þjóðnýting
Frá miðsvetrarfundi SÍR
Á miðsvetrarfuiuli Sambands
íslenxkra rafveitna (SÍR) á dög
mium flutti Mag-nús Kjartans
son, iðnaðarráðlierra, erindi um
skipulag raforkumála. Morgun-
blaðið birti fyrri miðvikudagr
meginefni þessa erindis. Krindi
ráðlierra vakti mikla atliygli og
leiddi það til umræðna, þar sem
fram komu ýmsar efasemdir
fundarmanna um stefnu þá, sem
ráðlierra boðaði. Mbi. sneri sér
til Aðaisteins Guðjohnsen, raf-
magnsstjóra, forinanns SÍR, og
bað liann að segja lesendum
blaðsins frá uniræðum á miðs-
vetrarfundinum. I SlR eru 22
rafveitur í landinu og auk
þeirra þrír virkjunaraðilar
Kandsvirkjun, T.axárvirkjun og
Andakílsárvirkjiin.
stjóm, væri nauðsynleg. Um
saimeiiginlega tæimiþjónustu raf
veiitnanna komu fram sterkar
raddir um, að RaÆmagnsveitur
rikisins í Reykjaivik væru ekki
endilega rétti aðilinn til að veita
hana. Mikil nauðsyn væri á al-
mennri tæfcniþjónustu i ölum
landshiiutum og væri eðlilegt að
þjónusta á þessu sviði yrði
tenigd henni í hverjum lands
hluta fyrir sig. Við spurningum
uim í hve mifcium mæii lands-
hiiutaveitumar þyrftu að ssekja
undir Rafmagnsveitur rifcisins
sem miðstjómaraðila í Reykja-
vík um framkvæmd'ir og annað
fengiust ekki svör.
Þá voru fundanmenn ekki
sammála ráðherra um stefnuna
ti'l verðjöfnunar á raforfcu í
landimu og var m.a. bent á það,
að það væri eðuifegit að raforfcu-
verð vsari að einhverju marfci mis
munandi, þanniig að unnt væri að
laða orkufrekan iðnað að þekn
svæðum, þar sem raforkan er
ódýrari í framleiðslu en annars
staðar. Með verðjöfnun töldu
menn, að þessi 'hvatning tiil iðn-
aðar myndi þurrkast út, auk
þess sem alger verðjöfnun
mundi draga úr askilegi'i við-
leiíni tii hagsýni í rekstri.
í umræðunum kom fram, að eí
við liiium til hinina Norðuntand-
Aðalsteinn Guðjolinsen.
anna, væru afskipti í'íkisins af
raforkudreiifinigu hverfandi og
nánast engin ríikisrekin fyrirtæki,
sem seldu raförku í smíisöllu —
engim í Noregi, Finnlandi eða
Dammörku, en aðeins um 8% not
enda í Svíþjóð byggju við þjón-
ustu r>ikisr£tfveitna.
Aðalsteinn Guðjohnisén
kvaðst hafa llagt á það áherzlu
í umrseðunum, að menn ættu
ekki að blanda saman tveimur
hlutum, þar sem væru stækfcún
rekstrareininiga annars vegar og
nauðsyn á rikisrekstri hins veg-
ar. Á himum Notrðurlöndiunum
hefur þróunih í færri og stærri
rekstrareinimgar orðið án
beinna afskipta ríkisvaldsins
eða eiignartemgsla þess og svo
ætti eirnnig að geta orðið hér á
Qandi.
SÉRSTAKUR
ORKU SKATTU R
Á þessum miðsivetrarfundi
SÍR 'kom fram gaignrýni á skatt
iagningu á raforkuna, en nú er
hún aðallega tvenns konar; verð
jöfnunargjald, sem hefur reynzt
þunglamaiegt og óheppiiegt í
framkvæmd, og söiius'katifcur
þ. á m. á raforku til húshitunar.
I ágúst sl. felldi ríkisstjórnin
niður söluskatt af oilíu og heitu
vatni til húshitunar án samráðs
víö SlR um möguleika á að gera
sii'kt hið sama við raforkuna.
Að beiðni iðnaðarráðuneytisins
benti SlR svo á leiðir til þess
að fella niður söluskatt af raf-
orku ti'l húshi'tunar og sagði iðn
aðarráðherra á fundinum, að
Framliald á bls. 15
Aðalsteinn Guðjohnsen sagði
fyrst, að fiundanmenn hefðu tal-
ið erindi ráðherra spanna svo yf
irgripsmiikið mál, að þeir væru
ekki naagjanlega undir það bún
ir að rökræða þær hiugmyndir,
sem ráðherra setti fram. Þó
komu fram á fundinum ýmsar at
hiugasemdir og fyrirspumir.
Fundarmenn töidu au'kna aðild
landshlliutanna að raforku-
vinnslu og raforkiudrei'fingu
mjög ti'l bóta, ef hún reyndist
raunhæf, en hins vegar töldu
menn mjög óljóst, hvernig
stjórnir landshlutafyrirtækj-
anna, sem ráðherra ræddi um,
yrðu kosnar og hversu víðtæk
völd þeirra yirðu. Aðalsteinn
Guðjohnsen taldi, að hér væri
um meginatriði að ræða. I hug-
um rafveitumanna væri sú skoð-
un ofarlega, að hugmyndir um
landsh’.'utaveitur væru því að-
eins til bóta, að þær iytu stjóm
heimamanna, en yrðu ekki verk-
flæri í höndium póli.tiskrar mið-
etjórnar ríkisvaldsins.
Þá 'komu á fundinum fram efa
semdir um, að þær virkjanir,
siem nú eru i eigu bæjarfélaga
eða annarra aðila en ríkisins,
ættu að renna inn í heitdarfyr-
ilrtæki eins og íslandsvirkjun,
sem ráðherra nefndi svo.
1 sambandi við orð ráðherra
um skipula.g dreifingu rafmagns
kom fram að fundarmönnum
þótti ekki ljóst, hvernig þessum
málum yrði stjórnað. í umræð-
unium sagði ráðherra það hugs-
un sína, að ríkið sem aðili að
þessum landshlutastjómum yrði
fyrst og fremst til styrktar, en
pð heimamenn ií hverju tilvifci
,æ<ttu að ráða rekstri þess-
ara fyrirtækja. Töiuverðar um-
ræður urðu um hlutverk Raf-
magnsveitna ríkisins í Reykja-
vifc og hvort slii'k yfir-
Ueizlumntur
Smurt bruuð
og
Snittur
sili) 8 FJSKUIi
Þess vegna eru stjómtæki
StlNREAM bflanna staðsett við hendur þínar,
í Ijórtán sm fjarlægð fiá stvrinu.
Leit að tökkum í mælaborði er því engin meðan á akstri stendur.
Markvert öryggisatriði.
Þau stjórntæki
sem grípa þarf til
fyrirvaralaust í akstri
eru staðscit
við stýrið.
Önnur eru fjær
til að útiloka rugting.
Þurikur

Flauta
Stefnuljós
Ljósaskiptir
Leifturljós
Rúðusprautur
Sunbeam
^Alltá sama staö Laugavegi 118 - Sími 2224o\
'EGILL.
VILHJALMSSON HFI