Morgunblaðið - 16.03.1972, Síða 14

14
MOrtG UNBLAÐ tÐ, FIMMTUDAGUR 16. MARZ 1972
Geir Hallgrí mf"
skattaf r um vörpin:
Eina úrr^ðið að fresta
löggildingunni
— og vanda betur lagasmíðina
Á FUNDI efri deildar Aiþingis í
gatr v»r frumvarp ríkisstjórnar-
innar lun tekju- og eigmarskatt
4ekið til 2. umræðu. Af hálfu
meirihlutans var engin breyting-
artillaga gerð, en fulltrúar Sjálf-
stæðisfiokksins í fjárhagsnefnd
ítrekuðu þá skoðun, að vísa bæri
frwmvarpinu frá, þar sem bæði
umdirbúningur þess og efni í meg
ínatriðum væri gjörsamlega óvið
unandi og samþykkt þess hefði í
för með sér verulega aukna
skattbyrði á meginþorra gjald
enda þjóðfélagsins.
Ragnar Arnalds (Abl), fram-
sögumaður meirihluta fjárhags-
nefndar, sagði, að útreikningar,
siem engir vefengdu, sýndu að
skattbyrðin yrði svipuð, jafnvel
heidur léttari, þegar skattalaga
bneytingarnar væru komnar í
krimg og vitnaði hann í því eíni
til útreikninga hagrannsókna-
d.eiid,a Framkvæmdastofnunar-
innar. Sagði hann, að samkvæmt
þeim útreikningum yrði heildar-
skattbyrðin lægri sem næmi 4%,
þótt hins vegar væri um nokkru
þyngri skatta að ræða á fyrir-
tæki og eignaraðila.
f»ingmaðurinn sagði, að eflaust
myndu margir fá stórum hærri
skatta i krónum talið. Þá vék
hann að því, að eðlilegt væri að
miða við skattvísitölu 106.5 eða
fcamfærsluvísitöluna, en stjórn-
arandstæðingar vildu miða við
121,5 eða kaupgjaldsvísitöluna,
isem hann taldi rangt. Þó viður-
kenndi hann, að þegar tekjur
yxu hraðar en verðlag og kaup-
máttur yrði þannig meiri, yrði
Skarttaupphæðin hlutfalMega
hærri, en þó yrði skattaþyrðin
ekki meiri.
Geir Hallgrímsson (S) fjallaði
1 ítarlegri ræðu annars vegar
um það, hvernig skattalagabreyt
Ingairnar kæmu við atvinnuveg-
inia, og las hann í þvi sambandi
upp bréf, sem forystumenn lands
sambanda atvinnuveganna
hiefðu skrifað Alþingi, og ræddi
einstök atriði þess. Lagði hann
sérstaka áherzlu á, að ekki
mætti mismuna hinum ýmsu
rekstrarformum og benti á, að
saimkvæmt hinum nýju skattalög
um yrðu sarrwinnufélögin algjör
lega skattfrjáls, nema hvað
snerti fasteignaiskatta og að-
stöðugjöld.
Alþingismaðurinn vék einnig
nua. að því, að til þess að at
vinnuvegirnir gætu staðið sig í
samkeppni við erlenda aðila
yrðu að gilda sams konar
ákvæði skattalaga um þá, m.a.
hvað snerti fymingar- og endur-
matsreglur.
Alþingismaðurinn færði rök
að því, að til þess að ná réttum
gamanburði við sl. ár yrði að
miða skattvísi-
töluna við 121,5
stig, en ekki
106.5 stig eins
og stjórnarsinn-
ar gerðu. Tók
hann síðan
dæmi um það,
hvemig skatt-
byrðin hefði
þyngzt út frá
þessari forsendu. Hjá einstakl-
ingi með 200 þús. kr. brúttólaun
var skattbyrðin 1971 14%, yrði
^saaxukvæmt gildandi lögum
14.7%, samkvæmt skattafrum-
vörpunum 15.63% og ef tekið
væri jafnframt tiliit til þess,
hvaða áhrif afnám nefskattanna
hefði á laun þessa einstaklings
19.58%. Skattbyrðin hefði því í
þessu dæmi aukizt um 40%. Hjá
einstaklingi með 400 þús. kr.
sagði þingmaðurinn að skattbyrð
in mundi aukast um 49% og
með 600 þús. kr. tekjur um 38%.
Þingmaðurinn tók sams konar
dæmi um hjón. Með 200 þús. kr.
tekjur eykst skattbyrðin um
24.2%, með 400 þús. kr. tekjur
um 43.8% og raeð 600 þús. kr.
tekjur um 42%.
Þá vék alþingigmaðurinn að
sjómönnum, en á sl. ári var skatt
byrði sjómanns í Reykjavík með
brúttótekjur 470 þús. kr. 6.38%,
en hækkar nú upp í 12.45% hjá
farmönnum en í 12.12% hjá fiski
mönnum eða nær tvöfaldast.
Hjá öldruðum hjónum með
200 þús. kr. brúttólaun var skatt
byrðin í fyrra 0.82%, en sam-
kvæmt gildandi lögum frá sl.
vori hefði hún orðið 0.65%.
Samkvæmt frumvörpum ríkis-
stjórnarinnar hækkar skattbyrð-
in í 3.67%, auk þess sem þau
verða fyrir launaskerðingu sem
nemur 2.700 kr. vegna kaup-
gjaldsvísitölunnar. Hjá öldruð-
um hjónum með 300 þús. kr.
tekjur var skattbyrðin 2.23%,
hefði samkvæmt gildandi lög-
um orðið 1.52%, en hækkar
samkvæmt frumvörpunum í
8.64% en launaskerðingin nemur
6.600 kr. Hjá öldruðum hjónum
með 400 þús. kr. árstekjur nam
skattbyrðin 6,73%, hefði sam-
kvæmt gildandi lögum orðið 4%,
en verður samkvæmt frumvörp-
unum 16.65%, en launaskerðing-
in nemur 10.600 kr.
Þingmaðurinn gerði síðan að
umtalsefni, að á siðasta vori
hefði það verið álit þingmanna,
að aldrað fólk ætti að njóta nokk
urs frádráttar, sem þá hefði ver-
ið ákveðinn % af persónufrá-
drætti einstaklings, það ætti
þetta inni hjá samfélaginu að fá
nokkra tilhliðrun. Hér væri farið
þveröfugt að og skattbyrði þess
þyngd, ekki aðeinis með þessum
hætti, heldur einnig með stór-
hækkuðum fasteignasköttum,
sem kæmu mjög illa við þennan
hóp.
Alþingismaðurinn sagðist
fcelja það nær óhugsandi, að rík-
isstjórnin hefði ætlazt til, að
þessi yrðu áhrifin af skattafrum-
vörpunum, Ef hún hefði gert sér
grein fyrir því, hefði hún skoð-
að hug sinn betur og vandað
málið svo, að slikir agnúar væru
af því sniðnir. Eins og komið
væri, væri það eina úrræðið að
fresta löggildingu frumvarp-
anna, en leggja á eftir gildandi
lögum mieð skattvísitölu 121.5,
en vanda betur lagasmíðina.
Qlafur G. Einarsson um tekjustofnafrumvarpið:
Ekkert tillit tekið til
óska atvinnuveganna
I GÆR fór fram í neðri deild
önnur umræða um frumvarp
ríkisstjórnarinnar um tekju-
stofna sveitarfélaga. Umræður
stóðu fram undir kl. 7, en á þeim
var gert klukkustundar hlé kl. 5,
og var atkvæðagreiðslu frestað
til morguns. Hér fer á eftir úr-
dráttur úr umræðunum, sem
urðu fyrir fundarhlé.
Stefán Valgeirsson (F), fram-
sögumaður meLrihluta heilbrigð-
is- og félagsmálanefndar, sagði,
að breytingartillögur nefndarinn-
ar fælu ekki í sér neirta efnis-
breytmgu, nema að því leyti að
gert væri ráð fyrir að sparisjóð-
ir greiddu ekki landsútsvör. Þá
væri og gert ráð fyrir að samkv.
26. gr. væri einungis miðað við
útsvarsfrádrátt fyrir börn yngri
en 16 ára, þar sem 16 ára ungl-
ingar væru í fíest'um ti'lviteum
orðnir sjálfstæðir skattgreíðend-
ur. Sagði Stefán, að tillögur
þessar væru bomar fram í nafm
allrar nefndarinnar.
Þingmaðurinn sagði, að þótt
ýmsu væri ábótavant í frumvarp-
inu, þá væri hann þess fullviss
að heildarstefnan í því væri
rétt.
Gylfi I*. Gíslason (A) gerði að
umtalsefni skattamál hjóna og
sagði m.a., að með því að fella
niður 50% frádráitt af launum
eiginkvenna til tekjuskatts og
eignarskatts væri stefnt að þvi,
að heildarskattbyrði hjóna
myndi aukast
verulega. Myndi
það draga úr
vilja kvenna til
að vinna utan
heimilisiins, og
hætta skapaðist
á að atvinnuveg
imir misstu af
mikilsverðu
vinnuafli, eink-
um í sjávarútveginum, og væn
það þjóðarskaði.
Sagði hann, að 1957, þegar
fyrst hefðu verið sett þessi frá-
dráttarákvæði, hefði vandamáliö
verið augljóst, enda hefðu þá
laun eiginkonu verið lögð við
laun manmsins. M.ö.o,, það hefði
verið greiddur hærri hundraðs-
hluti af tekjum konu, sem var
gift en þeirrar kioniu, sem ógift
var. Væri hér um augljóst rang-
læti að ræða, sem nú væri vakið
upp hvað útsvarsgreiðslur varð-
aði.
Sagði þingmaðurinn, að skoð-
un Alþýðuflokksins vseri, að sú
lausn, sem fundin hefði verið
1957, væri ekki fullnægjandi, þar
9em með henni væri ekki tekið
tillit til konu, sem ynni á heim-
i'Wniu og stuðlaði þanmig að
tekjuöflun eiginmannsins. Væri
það starf vanmetið. Sagði hann
það skoðun Alþýðuflokksins, að
konur, hvort sem þær ynnu við
heimilisstörf eða utam heimil-
anna, æfctu að vera sjálfstæðir
skattgreiðendiur, og ætti að
reikna konu, sem eimungi'S ynni
við Ibeimi'lisstörifin, hluta af tekj-
uim eiginmannsins.
Ólafur G. Einarsson (S) sagði,
að ekki yrði sagt urn heilbrigð-
is- og félagsmálanefnd neðri
deildar, að hún hefði haft mikið
fyrir þessu frumvarpi. Fyrir ut-
an hina sameiginlegu fundi, sem
nefndir bagigja dieiilda hefðu áfct,
þá hefðu á
þriðjudag verið
haldnir tveir
fundir í nefnd-
inni, að visu ein-
um fleiri en ætl-
að hefði verið.
Á öðrum þess-
ara funda hefðu
að eigin ósk
mætt fulltirúar
Félags íslenzkra iðnrekenda,
Verzlunarráðs, Vinnuveitenda-
sambandsins og LfÚ. Á þá hefði
verið hlustað með sæmilegri
kurteisi, en að sjálfsögðu ekk-
ert tillit tekið til ábendinga
þeirra um það, sem betur mætti
fara í frumvarpinu.
Á þessum fundi sagði þing-
maðurinn, að þeir fulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins hefðu bent á
nokkur atriði í frumvarpinu,
seim hlytu að flokkast undir
hrein mistök og ástæða væri því
til að leiðrétta. Sumar af þeim
ábendingum hefðu verið teknar
til greina, og væri fulltrúum
stjórnaflokkanna vissulega þakk-
arvert að hafa þanni'g brotið odd
af oflæti sínu.
Loks sagði þingmaðurinn, að
f'ulllitrúar Sjiállifs'tæðisfloik'ks-
ins legðu til að vísa fpumivarp-
inu frá með rökstuddri dagskrá
vegna ónógs undirbúnings, og að
skipuð yrði nefnd til að endur-
skoða frumvörpin, þar sem í
ættu sæti fulltrúar frá Sambandi
islenzkra sveitarfélaga. Ennfrem
ur yrði þingnefndum gefinn
kostur á að fylgjasit með endur-
skoðuniruni, og endurskoðun
beggja frumvarpanna yrði jafn-
framt samræmd.
Bragi Sigurjónsson (A) sagði,
að hann teldi, að rétt væri að
ríkisvaldið tæki að sér allan
kostnað við löggæzlu, enda væri
hún að öliu undir yfirstjórn rík-
isins. Hins vegar sagðist hann
ekki vera því samþykkur hvern-
ig að þessum málum væri stað-
ið. Það hefði átt að gefa lög-
gæzlumönnum kost á viðræðum
um þennan flutning milli vinnu-
veitenda, i stað þests að reka þá
forspurða á milli dilka.
Stærstiu yfiinsjónina varðandi
tilbúnling þessa frumvarps taldi
Bragi vera þá, að ekki hefði ver-
ið haft samráð við Samband ísl.
sveitarfélaga við undirbúning
þess.
Lárus Jónsson (S) sagði, að
skatitafriumivörpin fæliu í sér eft-
irfarandi sfcefnuatriði: Stórhækk-
un tekjuskatta af almennum
launatekjum, margföldun eigna-
skafcta og fasteignaskatta, skerð-
ingu á fjárhagslegu svigrúmi
sveitarfélaga, afnám takmark-
aðra skattfríðinda við bedna þátt-
töku almennings í atvinnu-
rekstri, auk verulegrar íþynging-
ar á sköttum atvinnufyrirtækja.
Síðast en ekki sizt fælu þau í
sér breytingu á svoniefndum nef-
sköttum í fcekju- og eiignarskatta.
Þingmaðurinn sagði: „Hér á
að stefna þveröfugt; Létta á
Ásberg Sigurðsson
Ásberg Sigurðs-
son tekur sæti
á Alþingi
ÁSBERG Sigurðsson borgarfó-
geti, tók i gær sæti Matthíasar
Bjarnasonar á Alþingi, sem
vegna veikinda getur ekki sótt
þingfundi næstu vikur.
tekjusköttum af
almennuim launa
tekjum og sem
mest af miðt-
ungstekjum og
örva með þvi
almenning tit
þess að afla sér
og þjóðarbúinu
aukinna tekna.
Það á að forð-
að skattleggja
fólk, þegar það er að framleiða
verðmætin, sem verða til skipta.
1 stað þess á að skattleggja
eyðslunia og beita tryggingakerf-
inu um leið þannig, að stórar
fjölskyldur greiði í raun hiið-
stæða neyzluskatta og hinar
minni. Skattakerfið á að ýta
undir sparnað, hvetja til beinn-
ar þátttöku almennings í at-
vinnulífinu, auk þess sem það á
að miðast við að atvinnufyrir
tækin geti bætt samkeppnis- og
rekstrarhæfni sína þannig, að
þau geti risið undir kjarabótum
til starfsimanna sinna. Þvi miður
er það frv., sem hér er til um-
ræðu, ekki liður í slíkri já-
kvæðri heildarstefnu í skatta-
málum auk þess sem á því eru
veigamiklir tæknilegir gallar.“
Ragnhiidur Heigadóttir (S)
sagði, að því bæri að fagna að
útkoman úr þessum frumvörp-
um ríkisstjórn-
arinnar yrðí
ekki eins slæm
og á horfðist í
fyrstu, þar será
nú hefðu verið
teknar upp ýms-
ar þær breyting-
ar, sem stjómar-
andstaðan hefðl
lagt til. Annars
væri þetita tekjiustafnafrum-
varp að mörgu leyti sérstætt,
m.a. af því, að jafnvel enginTi
stjórnarsinni virtist vera ánægð-
ur með það.
Um skattamál hjóna sagði
Ragnhildur m.a., að ef frávf'Sun-
arttllaga sjálfstæðisananna yrði
felld, þá myndu þeir væntanlega
bera fram tillögu við þriðju uiti-
ræðu þess efnis, að sveitarfélög-
um yrði heimilt að veita unda«
þágur til 50% frádráttar af tekj-
um eiginkvenna, að fenigniu
Iteyfi félaigsmáJlaráðhenra. Myndi
tillagan miðast við að þessj
ákvæði fen/gju að sitanda þar til
heildarendurskoðun á skattamál-
um hjóna væri lokið. Þá lagð»
þingmaðurinn til, að við þá end-
ursfkoðun yrþi fenginn til , ,ráð-
gjafar sérfræðin'gur i sifjarétti.