Morgunblaðið - 29.03.1972, Side 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 29. 3VIARZ 1972
SAGAINI
TVITUG
'STULKA
OSKAST..:
1 þýðingu Huldu Valtýsdóttur.
Inni, klukkan hálf eitt nœsta
dag. Um leið og samtali okkar
lauk, fór ég að velta þvi fyrir
inér, hvort það væri umburðar-
lyndi Roys með sjáifum sér,
sem gerði hann svo vinsaelan og
hvort umburðarlyndd með öðr
um hefði þá öfug áhrif.
En hvað var orðið af Vivi-
enne? Var hún baki brotmu að
verjast ásökunur: Gilberts um
nýlendusinnaðan fasisma á
tröppunum? Nei, þarna var hún
komin, i einkennisbúningi flug-
félagsins þeim græna og klæði-
lega og með stóra tuðru í ann-
arri hendinni. Ég vissi að í
henni var það, sem hún þurfti
til næturgistingar og einhverjar
furðuflikur, sem hún ætlaði að
íklæðast um kvöldið. Við kysst-
umst skyldmennakossinum, sem
hún vildi viðhafa i upphafi
funda ókkar, enda þótt uppbúið
rúmið biði á næsta leiti. Það
var heitt í veðri en vangi henn-
ar var þægilega svalur.
„Það var einn af Pakistanbú-
unum á neðri hæðinni, sem
hleypti mér inn."
„Hann er ekki frá Pakistan.
Hann er frá Vestur-Indíum og
harnn var að koma frá mér."
Hún var búin að taka af sér
húfuna og svo fór hún úr jakk
anum, svo ég varð að einbeita
mér svolítið, þegar hún hélt
áfram: „Mér sýndist hann geta
verið frá Pakistan. Er hann
kunningi þinn?"
„Ekki beinlínis. Hann er unn
usti dóttur Roys Vandervane."
„Var þetta hann? Er honum
sima.?“
„Þvi skyldi honum ekki vera
sama. Hann er meira að segja
hvatamaður."
„Ég á við, hvort honum er
sama, að dóttir hans á þeldökk-
an unnusta."
„Já, ég veit það.“ Nú skildi ég,
hvers vegna ég hafði ekki látið
Vivienne lifa í þeirri trú að Gil-
bert væri Pakistani aí neðri
hæðinni. Það var vegna þess að
ég hafði alltaf gaman af þvi, að
áta hana segja frá viðhorfi sínu
til hvaða málefnis sem var.
„Hann er ákaflega framfara-
sinnaður. Á öllui.i sviðum. Berst
af alefli gegn kynþáttamisrétti."
„Hvers vegna veiur hvít
stúlka þeldökkan unnusta?"
„Þvi ekki? En ég skil, hvað
þú átt við. 1 þessu tiltfelli
held ég að mestu hafi ráðið,
að hún vonaði að faðir hennar
væri því mótfallinm."
„Varla velur nokkur sér unn
usta efiir þvi. Og þú sagðir líka
áðan, að hann væri hvatamað-
ur.“
„Já, ég veit það," sagði ég aft-
ur og varð um leið ljóst, að ég
gat ósköp vel látið hana hætta
að ræða þetta, en tekið það síð-
an til umræðu seinna. „Má
bjóða þér tebolla?"
Vivienne roðnaði svolítið,
enda þótt þessi spurning kæmi
henni tæplega á óvart. Þeita gat
virzt undarlegt fyrir þá sem
ekki þekktu til, en þannig hófst
ákveðið, hefðbundið samspil
okkar á milli, sem átti það
lokamarkmið, að við kaamumst
upp i rúm án þess að tilfinning
ur hennar yrðu fyrir skakkaföll-
um af óviðurkvæmilegum orðum.
Nú lyfti hún höfðinu íhugandi,
pírði aftur augun, sagðist eicki
vilja teið strax og gekk ákveðn-
um skrefum inn í svefnherbergið.
Þessi eftirvæntingar- og for-
vitnisblær hélzt yfir leiknum,
þar til ég var búinn að loka
hurðinni á eftir oklkur. Þá
urðu snöggar breytingar og ég
varð að reyna að halda henni í
skefjum, þangað tíl ekki var
ástæða til þess lengur. Á eftir
fannst henni ástæða til að biðja
mig afsökunar á þvi, hversu
mjög hún hafði notið sim,
Satt að segja olli kvöldbún-
aður hennar mér smá vonbrigð
um. Uppistaðan var liátlaus kjóll
sem ég kannaðist við að hafa
séð hana í oft áður, en mér var
ómögulegt að skilgreina á hon-
um litinn. Líklega var hann ein
hvers staðar á miili þess að
vera rauður og brúnn. En til
að lifga hann upp, setti hún á
siig grænt belti, hálsklút með
öðirum grænum Mt og ennis-
band í þriðja græna litnum. Þó
hefði varla diugað minna en háls
band með kippu af þurrkuðum
hauskúpum og hringur í nefið
til þess að hefja þennan kjól
upp í æðra veldi. Ég kflæddl mig
í jakkafötin, og þegar við sát-
um yfir hvítvinslasi í stofunni
skömmu síðar, sagði hún:
„Ertu búinn að fá þér aðra?"
„Já. Einu sinni. Á laugardags
kvöldið. Hvernig veiztu það?"
„Þú horfðir þannig á mig.
Venjulega sérðu mig bara, en
þú horfir ekki svona á mig. Er
hún iagleg?"
„Svona álíka og þú. Ekki lík
þér, en samt lagleg."
„Er hún eins skynsöm og ég?“
„Drottinn minn dýri, nei.“
„Er hún eins góð og ég?“
Hún hvarflaði augunum í áttina
til svefnherbergisins.
„Það held ég ekki.“ (Kannski
var þetta lygi en ég varð líka
að taka nýjabrumið með i reikn
iniginn.
„Hvers vegna ertu þá að
því?“
„Horfði ég ekfki á þig á sunnu
daginn og í gær?“
„Það getur verið. Ég tók ekki
eftir þvi. Ef til vill gættirðu
þín þá. Hvers vegna ertu þá að
því?“
„Nú, þótt aðrar séu hvorki
eins laglegar og góðar og þú,
þá geta þær verið ágætar. Og
það var lika orðið áliðið. Og
hún átti frumkvæðið."
„Hún er kannski laus á kost-
unum ?“
„Það getur verið. Svona nokk
uð.“
„Hvenær ætlarðu að hitta
hana aftur?" '
Ánægjan endist alla leið
j langferðina
bjóðum við m. a. eftirtalinn
búnað í flestar tegundir bifreiða:
Platínur, kveikjuhamar,
kveikjulok, Champion kerti,
háspennukefli og þétti, straum-
loku, viftureim, pakkdósir,
pakkningar og pakkningalím,
vatnsdælu, vatnskassaþétti og
vatnskassahreinsivökva, hemla-’
vökva, benzíndælu, fjaðráblöð,
lím, bætur, loftdælu og lyftu,
Trico þurrkublöð, startkapla,
þurrkvökva fyrir rafkerfið, ryð-
olíu, einangrunarbönd,
hemlavökva, verkfærasett,
5 lítra benzínbrúsa, þvottakúst
og farangursgrindur.
Allt á samá stað Laugavegi 118 - Simi 22240
EGILL VILHJÁLMSSON HE
velvakandi
0 Aldarafmæli
dr. Helga Pjeturss
Ólafur Jónsson skrifar:
„Kæri Velvakandi!
Ég vil mega fá að þakka
Morgunblaðinu fyrir að minn-
ast þess á myndarlegan hátt, að
um þessar mundir eru liðin
hundrað ár frá fæðingu dr.
Helga Pjeturss. — Annað
hefði heldur ekki verið sæm-
andi aðalbiaði íslenzku þjóð-
arinnar.
Það má lengi deila um ýms-
ar kenningar dr. Helga. A
jarðfræði hefi ég lítið vit, en
mér skilst, að höfuðkenningar
hans standist allar samkvæmt
nýjustu rannsóknum færustu
visindamanna, sem hafa hundr-
að sinnum fleiri og betri tæki
en hann og ólíkt betri aðstöðu.
Á ég þar bæði við fjárhags-
legu hliðina og hina að geta
rætt daglega við aðra íslenzka
jarðfræðinga og hitt erlenda
fræðimenn að minnsta kosti
árlega að máli. Samskipti dr.
Helga við jafnoka sina á þessu
sviði fóru aðallega fram bréf-
lega með stopulum póstsam-
göngum. Aðeins það eitt að
geta brotizt í gegnum einangr-
unina og sambandsleysið var
átak hverjum íslenzkum
menntamanni til skamms tíma.
Um aðrar kenningar hans
skrifa ég ekki hér, en allir, sem
unna fagurri islenzku, hijóta
að hafa hreina nautn af að lesa
bækur hans.
0 Hvar eru erindin?
Nú kem ég að því, sem er
orsök bréfs míns, og því skrifa
ég þér, Velvakandi, að ég ætla,
að dálka þína lesi flestir lands
menn. Fyrir allnokkrum árum,
kannski fimmtán, fór ég á sam-
komu í Hátíðasal Háskóla Is-
lands, þar sem dr. Helga var
minnzt. Þar töluðu Jóhannes
heitinn Áskelsson og Gunnar
Ragnarsson, muni ég rétt. Stúd
entar munu hafa genizt fyrir
samkomunni. Jóhannes Áskels-
son talaði um jarðfræði dr.
Helga, en Gunnar Ragnarsson
um heimspeki hans, og minnir
mig, að einhver Nýalssinni
stæði upp á eftir og andmælti
erindi Gunnars. — En hvað um
það. Ég man, að mér þótti gam-
an að erindunum báðum og
fróðleikur í þeim.
Hvar ætli þessi erindi sé nú
að finna? Hafi þau komið út á
prenti, hefur það farið fram
hjá mér.
Gaman væri nú að grafa þau
upp og birta í tilefni afmælis-
ins. Vill Velvakandi athuga
þetta fyrir mig?
Ólafur Jónsson."
— Upplýsingar um það, hvar
þessi erindi er að finna, yrðu
birtar hér.
0 Gott útvarpserindi um
uppeldismál
Guðrún Sigurðardóttir skrif-
ar:
„Velvakandi!
Oft hef ég hugsað mér að
skrifa þér og þá eiginlega held
ég alltaf til þess að skammast
út af einhverju. Nú loksins,
þegar ég kem því í verk, þá
er það til þess að þakka fyrir.
Ég vil þakka fyrir erindi
sem frú Valborg Sigurðardótt-
ir, skólastjóri, hélt í útvarps-
þættinum um uppeldismál núna
áðan og talaði um sjálfstæðis-
þörf barna og mótþróaskeiðið.
Eins og talað út úr mínu
hjarta! En hvað ég þekkti
þetta allt saman vel! Þó hef ég
sjálfsagt brotið flestar eða all-
ar reglurnar, sem okkur mæðr-
unum eru lagðar, en ég finn
núna (og fann jafnvel þá)
hvernig máður átti að fara að
börnunum, ekki bara til að
gera þau hamingjusöm, heldur
iíka okkur. Nú má segja, að
það sé fullseint fyrir mig að til-
einka mér uppeldisreglur, því
að yngsta barnið mitt var
fermt í hitteðfyrra. En ég á þó
væntanlega eftir að umgangast
barnabörnin!
0 Einhver munur en
rauðsokkaþruglið
Mér fannst alit, sem frú Val-
borg sagði, svo skynsamlegt og
yfirvegað. Það passaði við
mína reynslu. Svona eiga
konur að tala í útvarpið. Það
var einhver munur en að þurfa
að hlusta á þessa óteljandi og
óendanlegu rauðsokkaþætti,
sem troðið var upp á okkur um
daginn. (Hver stjórnar þessu
eiginlega? Er ekki hlustað á er
indin áður af útvarpsmönnun
um sjálfum, sem hljóta að bera
hag síns vinnustaðar fyrir
brjósti?) Það var ekki nóg
með það, að þetta raiuðsokka-
hjal væri svo þunnt og
heimskulegt, oft greinilega
þýtt, (af því að það hæfði ekki
íslenzkum aðstæðum og vegna
slæmrar íslenzku), heldur var
það stundum blátt áfram „hýst
eriskt". Svo var þetta svo leið
inlegt, um það ber öllum sam-
an. Hvernig væri að gera at-
hugun á þessu hjá venjulegu
kvenfólki? Ég hef enga konu
hitt, sem ekki þótti þetta af-
spyrnu leiðinlegt jarm, og þar
að auki mjög lélega sett fram,
— satt bezt að segja einkenni-
lega illa unnið handa okkur að
hlusta á.
0 Fermd ég var í
fyrravor . . .
Nú ætla ég að vitna í þá,
sem var fermd í hitteðfyrra,
dóttur mína, og vinkonu henn-
ar. Þær stöllur sögðu á þessa
leið:
„Það er sko alveg óþolamdi
að hlusta á þetta, — tilgerðin
og ímyndunin, — „innfluttar
skoðanir", — hún las ein-
hverja danska pokketbók í sum
ar, sem „breytti lífsviðhorfum
hénnar" (með tilheyrandi svip-
brigðum), — nú, það er von
hún sé foj, veiztu ekki að. . . .
— hún er að reyna að vanda
sig siðan, — þær eru allar með
„viðtekin sjónarmið" úr klík-
unni, þora ekki annað, — bara
alltaf þessar sömu jórturtuggu
klisjur, —- þægilegt að þurfa
ekki að hugsa fyrir sjálfa sig,
heldur nasa uppi hvað á að
segja og hvað á ekki að segja,
— og svo er svo einfalt að
segja, að við hinar séum með
„arfgengar skoðanir" og „við-
tekin sjónarmið", sem nennum
þó að hugsa sjálfstætt. . . .“
Rauðsokkar skilja þessi orð
kannski betur en mín, þess
vegna vitna ég í þau.
Annars var ekki ætlunin að
fara að skammast, eins og ég
sagði hér á blaði nr. 1, heldur
þakka gott útvarpserindi. Er
ekki hægt að fá þetta erindi
prentað, t.d. í Morgunblaðinu
eða Lesbók'Morgunblaðsins?
Guðrún Sigurðardóttir."
0 . . . og fæ því ekki séð
— Velvakandi fær nú ekki
betur séð en að áróður í út-
varpi, sé hann klaufalega flutt
ur, eins og flestum virðist I
þessu tilfelii, komi harkalSjsast
niður á áróðursflytjanda sjálf-
um, svo að frú Guðrún má
vel við una.