Morgunblaðið - 28.05.1972, Blaðsíða 11

MORGUÍNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. MAl 1972
11
er að fyHa upp grynnsta hlut-
aaui.
Um leið eru lagðar leiðslnr
að tjörninini fyrir gosbwnina.
Og við toöfuim huga á að fá i
hana miðja sjómaininamimjis-
merki.
— Og svo er auðvitað höfn-
in stórmiál hjá ykkiur?
’— Já, nú h&fucn við aðeins
300 metra langan hafnargarð og
þar þarf að taka við 40^—50 bát-
um á dag og jafwvel upp í 70.
Það erti oft mikil þrengsli. Bát-
arnir þyrf-tu að geta losað á ein
um stað og fiutt sig svo annað
eftir að hafa landað. Gert
er ráð fyriir öðrum garði sunn-
an við. Og á tiiIiiögnBáætluin hafn
arstjóra fyrir næstw 4 ár, er lagt
til að byggður verði 300' m sjó-
varnangarður með bry.g'gju inn
an á. Síðen á þá að dýpka og
gera brygigjiu á milli garðamna.
Áætlaður kostnaður er 42,4
milljónir. Ef af þessu verftur, lít
um við bjartari augum á ha’fnar
máiin í framtíðinni, oig við erum
-hafnarstjóra þakklátir fyrir að
bugsa svo stórt fyrir oikkar
toönd, því þetita er mikið na.uð-
symijamál. Þegar þetta er kom-
ið, teljium við ok-kur vel setta
tneð viðunan-di höif-n.
— Nú S'kilst mér að arki-tekt-
amir háifi gert ráð fyrir tal3-
vert mi'ikiHi fólk-sfjölgu-n hér, o-g
sikipulagt í samræmi við það?
— Já, þeir reikna með þvi að
árið 1990 geti orðið hér um 2000
manns í Sandgerði og gera þá
ráð fyrir að í sambandi við
nýja flugstöðivarbyggingu og
stækkun flugváliar á Miðnes-
heiði, skapist áikafl-ega miklir at
viinnu-mögulei-kar h-ér í Sand-
lg«rði. Skipulag -þeirra h-öfum við
mikinn: áhuga á að fá og til-
hnei-gi-ngu til að fá það s-taðfest
sem aðalskipulag með litlum
breytingum. En h-vað úr því
ve-rður, veit ég ekki.
Þegar við skoðuðum skipu-
lagstillögu þeirra Róberts Pét-
urssona-r og Öla J. Ásmúndsson
ar, sögðu þeir að á Suð-urnesj-
um væru margir lausir endar,
sem byggðust á stjórnmálalegum
á-kvörðunum. Þær framkvæmdir,
sem gætu haft áhrif á viðgan-g
þes-s og þá stækku-n Sandgerðis
og íöJks.fj'öigun þa.r á n-æsta 20
ára fcímabili vær-u ef-tirfarandi:
a) staakkun Kefiaviikurflugval-I-
ar.
b) tjyggin.g nýrrar fluigstöðvar.
d) sjóefnav.innsla á Reykjanesi.
c) varnarliðsframkvaemdir.
e) gufuaflstöð á sama stað.
f) huigsanle-gar hafnarfram-
kvæmdir við Sandviik fyrir
sjóefnavinnslu.
g) bi tavei-tu framkva?md! r.
h) fullktýtmg sjávaraifla.
Sérf ræðin'gur inn HeH-emann,
sem hér var á vegum alþjóða
flugmiálasto-fn'unarininar, mæiti
með nýrri flu'gstöðvarby-gigingu
á lan-di Miðnesihre-pps. Og
stækkun fiugbrautanna verður
vafa-Jaust þar, svo arkitektarn
ir gemg^i út frá að svo yrði.
Þeir gera því ráð fyrir að þetta
hafi ááirif á stækkusn San-dgerð
is. En nú sækir lí-fsafkoimu sina
tii Kefiaváku rfl u gvalla r 33,5%
úr Keflavi'k, 41% úr Njarðvik-
um, ör6% úr Grindavítaurhreppi,
96,5% úr Hafnalhrep'pi 16,7% úr
Miðn-eshreppi, 17,5% úr Gerða-
hreppi og 28,7% úr Vatnsleysu-
strandarhreppi. Reikna þeir
með að flugvöllur og fhíg-
stöðvarbygging í Miðnes-
hreppi verki hvetjandi á
Sandgerði og þar fáist þá fj'ár-
magn -tiil að bæta félags- og
skólaaðstöðu og til að laigfaera
höfni-na, sem allt a-tvinr.ultfið
byg'gist á. Reikna þeir með að á
öllu Reykjan es.svæðinu verði eft
ir 20 ár eða árið 1990 um 18.300
ibúar. Sandgerði njóti hlutfalls-
lega meira góðs af þessu og
verði íbúaitaian árið 1990 komin
í 2017 manns í stað 1370r ef
þes-sa nyti ekki við.
Arkitektarnir kváðust hafa
rey-nt að vera raunsæir og
s-tanda báðu-m fóturn á jörðinni
við þessa spá fram í fcimann í
Sandgerði, þvi skipulagninig sé í
raunisini ekki annað e-n spá um
þróuinina og ábendimg um þá
mögiuieika, sem fyrir -hendi eru.
Við fram-tiðarspána t-öku þeir
auðvitað mikið mið af fiskafla
og fiskvinnsl-u á staðnum. Fóiks
fjölgunarspáin byggðist mi-k;ð á
þvii að i fraimtiðinni hljóti sá
mikli fisk-ur, sem þa-rna ke-mur á
land, að verða unninn í Sand-
gerði og ekki e-kið svona burt,
eins og nú -er.
Nú eru ekki n'ema u-m 1000
ibúar í Sa-ndgerði, svo að varla
er þar grundvöi'ur fyrir al-
menna þjónus-tu við fól-kið. En
þegar íbúafjöldinn fer að auk-
asf, þá er gert ráð fyrir að slík
þjór.ustustarfsemi komi og fiætt
verði að sækja allt slikt til
K-eif'avikur. Þá skapast um leið
vi-nna fjrrir aðra en þá, sem
starfa við fis-kvinnsliuina eina.
Það er nokkuð erfið vinna og
nú er lí-tið um léttari störf fyr-
ir þá, sem eru famir að þreyt-
ast o-g hæfctir að viinna mi'kla erf
iðisvinnu, segja arkitektarnir.
Ef flugviöHurinn stækkar og
fju-gstöövarbygginig kemur Sand
g-erðis-megiin í Miðnesheið-i, þá
ætti það að gefa þá mannfjö-g-
unac- og fjármaignssprautu, sem
eykur þjónustu-greinair i Sand-
gerði. Þá yrði mjög eðHileg-t að
þeir, sem vinma við flugvöl-linn,
búi einmiitt þar.
Ástæðan fyrir því að arkitefct
axnir vöidu sér Sandgerði að
viðfanigsef’ni fyrir samk'eppnina
um skipula-g sjávarþorps, var
m.a. sú, að þac eru cnjög ein-
kennandi vandamál. Þetta er
kauptún að berj;ast í saimkeppni
við stóra bróður, Keflajvik, eins
ag aLls staðar á lanidinu eiga
minm-i staðir i vök að verjast í
samkeppni við s-tærri oig lands-
by-ggðln í heild -við þétthýlið á
Reykjavikursvæðinu. Þarna eru
hefðbundrn vandamál, en þó
biöndu-ð nýjum viðhorfum með
ýmsuim möguleikium, eins og
Kefiavíitaurflugvelli.
Við skipulagmiin/gu staðarins
sjál'fs var lögð áherzfa á að
þurfa ekkect að rí-fa eða fjar-
læ.gja af þvi sem fýrir er. Farið
var á staðin-n til þess að fá tii-
f'mninigiu fyrir hooum oig tii að
kanna hivaða huigimyndir fó kið
hefði sjálft, að því er staipuleggj
endur tjáðú ofckur. Aðaiáherxl-
an -var 5ögð á að ski-pta byggð-
irrni 1 bænuim í íbúðarhverfi ann
Franitk'íarborgarar Sandgerðis á leikveffiniun, sem þar er rete-
inn iKeðl sem gaezluvöllur og opið leiksvæðL
Sandgerði, eins og staðuyinn er nn. Vel má ‘ijá [la'nisrgarðinn,
tjarnimar lengst til vinstri og ibúðarhvcrnn ofan til í bænuni,
en útakstm' í gcgnum hverfin.
ars vegar og iðnaðarhverfi og
höfn hins vegar. Að-aiigö-tuinni
var breyfct, þannig að hún liggi
miili haf-narsvæðis og í-búðar-
hverfa. Oig leiði-n liiggur svo út
úr bænutn fra-m hjá ílbúðartoverf
unum, en ekki í gegnum þau.
Höfnin lokast þannig frá og
g-ert er ráð fyr'r að flskurinn
verði unninn við höfnina. Skip-
að verði upp báðum megin við
bryggjuna og fiskurinn fari
bein.t í vinnsiu, en sé e-kki ekið
lan-ga leið. I Bá'tarnir landi og
flytji sig svo að a-nnarri
brygigju, þar sem þeir fái
þjó-nus-tu.
1 ibúðarhverfunum ér -ekki
mi-klu bceytt. Þau stækka að
eins, en lögð er áherzla á að
höfnin sé þungamiðja bæjarins
og að ibúðabyg'gðin vaxi jafnt
út frá henni, en teygi s:-g ekki i
át-t til Kefla-víkur, eins og þró-
unin er nú. I miðjum bæn-um er
fyrir falleg-t tún, sem yrði Iiátið
hai-da sér, aðei»is fýill-t að með
húsum. Þar mætti setja trjá-
I-uindi og hafa þarna útivistar-
svæði. 1 Sandgerði er -mj-ög fal-
le-g tjöm, sem eiruu sinni vocu
gerðir í fallagir hólmar fyrir
æðarvarp og • hún verð-ur að
halda sér. Einn-ig er þama gamli
Sandgerðisbærinn, sscn nú á að
-gera upp og varðveita, og fyr-
ir framan hann lltll tjö-rn, sem
verðiur bæjarprýði. Ekki gera
arkitektamir ráð fyrir kiirkju í
Sandg-erði. Ti.1 er þó- hióll, sem
mæt-ti re-isa á -kirkju, ef íbúannir
óska þess.
Til er falleg, vel við haldin
sögul-eg kickja skaerunt frá,
Hvaisneskirkja. Hana teija þeir
að eigi að rrota, því efHiIegf sé
að nota -gamiar kirkjuir en reisa
fremur sa.fnað'arheimili í sam-
bamdi við félagshejmili i kaup-
túniniu. Þar yrði þá -gert ráð fyr
ir raun-verulegu féiagsstarfi,
ekki bara dansleikjaihaldi. Ög
þan-nig mæ-tti len-gi telja, en
etaki ástæða tii að faca út í
meiri sm'áatriði.
í tiUögu sinni f jölluðu þeir
Róbert og Ó’i um svæð'ð í he "d
og koimu inn á samel-ningu sve'.t
arfélagarr-na á Suðurnesjiuim. Ucn
það segja þeir m.a.: „Miklar lik
ur eru á iþvi, að með aukiinni
samivim-nu muni sameining sveit-
samvinnu væri þ-á að ræða i öH-
um sameiiginile-gum efnum. En
sjiál'fsá'kiv-örðunarréttuc væri í
öll-uim mál-um, er sner-tu e'-nstök
sveitarféiöig beki't. Er tailið að
ofangreind þróun verði í öll-u
falli farsælii til fram-búðar, þvi
hún útiJiokar e-k-ki samein'ngu,
ef þörf væri tailin á síðar cneir.“
En þarna ecu ekki aulir saimmála
og dómnefnidin gerði við þetta
afchugasemd og taidi full-yrðing-
uma hæpna.
1 be'Id tötau ar-k.'tektarn'r fyr
:r sem taeiidar ;kipuiiag Suður-
n-esin, þ.e. M'.ðlneíihrepp, Garða-
hrepp, Va bns'. eysustrarrdarhrepp
Njarðv'kurhrepp-, Keflavík,
Hafrrahrepp og Grindavikur-
h-repip*. Tóku þe'r fyrlr laindíraeði
leiga stöðu, samgöngur, mann-
fjödaþróun, efna-hagsiega stöðu
atvÍMHisk'ptimgu, atvinnuiif
men-n-ta- oig féia'gs'mál, kirkju-
máilr heiilhrigðisaniál hreiiniiætis-
mái, náttúrufegiarð og ferðamái.
Þeir igerðu t.d. ráð fyrir tveim-
ur litlium útivistacsvæðuim, öðru
kring-uim. Krisuvík og toin-u við
Samd'éll og Stapafeil, en síðan
ha-fa önnur viðlhorf til fólkvangs
korn'.ð Æracn. Þá -gera þeir ráð
fyrrr ýmsuim skóium á svæðinu,.
svo sem menntaskóla. Og þeir
telja nau-ðsyni&gt að ten-gja
hrimigveiginn með v-egarlafgmimgu
um Ósaibotina, tif að temgja Hafn-
ir við Sa-ndgerði. Ekki mest
vegna a-thafnaliif's'ns, heldur
rnelra -tiil að draga að fecða-
menn, se-m geta þá ekið þennan
fall-ega hring. En i Ósabotnum
reikna þeir með sumardvalar-
stað, með sumarhúsum og þjón-
uisfcu. En þarna er sjálfgerð bað
strönd, og hún er mjög nálægt
Sandgerði.
Þarniig kemur ýmislegt fróð-
legt og nýtilegt fram í þessum
tiUögum, sem arkitektamir hafa
lagt mikla vinnu í, bæði fyrir
Suðumes og sérstaklega Sand-
gerði, -sem athyglin beindist
einkum að. — E.Pá.
arféiaga vera óiþörf, -þar sem ium
vinnsluhúsum.