Morgunblaðið - 22.07.1972, Qupperneq 4

MORGUNBLAÐÍÐ, LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 1972
® 22-0-22*
RAUDARÁRSTÍG 31
14444g25555
lr/Mwl
BILAlilGAJMF^GÖTUj03jJ
14444S25555
BÍLALEIGA
- CAR RENTAL
21190 21188

STAKSTEINAR
Þrengt að
sveitarfélögum
Nýju tekjustofnalögrin, sem
samþykkt voru á Alþingi sl.
vetur, hafa mjög þrengt kosti
sveitarfélaganna. Reykjavík-
urborg hefur nú orðið að
grípa til þess ráðs að fresta
framkvæmdum fyrir 122,9
milljónir króna.
Fulltrúar minnihlutaflokk-
anna í borgarstjórn hafa átal-
ið meirihlutann fyrir of mikl-
ar framkvæmdir, en þeir hafa
ekki nefnt einn einasta fram-
kvæmdalið, sem þeir vilja
fella niður. Á fundi borgar-
stjórnar sl. fimmtuda.fr benti
Gelr Hailgrímsson, borgar-
stjóri, á, að hægara væri að
tala um að skera niður fram-
kvæmdir en að benda á ein-
staka liði, sem fella mætti nið-
ur.
Til þess að komast hjá
10% álagi á útsvörin, hefði
verið nauðsynlegt að skera
framkvæmdir borgarinnar
niður um 114 miilj. kr. til við-
bótar. Og enn hefði verið
„Borgin angaði af grænum
skógi
sem teygði sig upp úr
malbikinu
og óx inn í sál þína
riddarinn prúði, - - -“
Ekkert skáld hefur ort fleiri
ljóð, með svipmyndum af
gróðri Reykjavíkur, en Matt-
hías Johannessen, og svo und
arlegt sem það kann að sýn-
ast I augum miðaldra manna
og yngri, þá hefur hinn græni
og áberandi skógur borgarinn-
ar vaxið upp í tið núlifandi
manna.
Á þessu ári eru rétt 88 ár
frá því að við vitum með ör-
uggri vissu um gróðursetn-
ingu fyrstu trjánna í Reykja-
vik. Tvö þeirra vaxa enn í
gamla kirkjugarðinum á horni
Kirkjustrætis og Aðalstrætis.
Þessi kirkjugarður mun vera
frá elztu tímum, eða síðan
kristnir greftrunarsiðir voru
teknir upp og kirkjur byggð-
ar. Vikurkirkja stðð fyrir
garðinum miðjum, með inn-
göngudyr fast við gangstétt-
nauðsynlegt að skera niður
framkvæmdir um 130 millj.
kr., ef ekki hefði verið nýtt
heimild til 50% álags á fast-
eignagjöldin. Þannig hefði
niðurskurður á framkvæmd-
um borgarinnar orðið tæpar
400 miUj. kr., ef farið hefði
verið að ráðum borgarftill-
trúa minnihlutans. En þeir
hafa ekki bent á einn einasta
framkvæmdalið, sem rétt
væri að fella niður eða fresta.
Minnihlutafulltrúarnir hafa
gagnrýnt, að eignabreytinga-
reikningur borgarinnar hefur
hækkað úr 290 millj. kr. 1971
í 588 millj. kr. 1972. Hluti af
þessari hækkun stafar hins
vegar af breyttri uppsetningu
reikningsins. Þannig eru nú
liðir á eignabreytingareikn-
ingi, sem áður voru færðir til
gjalda á rekstrarreikningi.
Nefna má framlög til Stræt-
isvagna Reykjavíkur, sem
m.a. stafa af synjun ríkis-
valdsins á fargjaldahækkun;
framlag til byggingarsjóðs
verkamanna og fyrirgreiðslu
vegna togarakaupa. FuIItrúar
minnihlutans hafa ekki lagt
til að einn einasti af þessunt
liðum yrði skorinn niðtir.
arbrún Aðalstrætis. Gamla
kirkjan var rifin sumarið
1794, en þá var lokið smíði
Dómkirkjunnar við Austur-
völl. Gamli kirkjugarðurinn
þjónaði þó áíram sínu hlut-
verki í hálfa öld til viðbótar
eftir að Dómkirkjan var
byggð, eða fram til ársins
1838, er Hólavallakirkjugarð-
ur tók við sem greftrunarstað
ur.
Það er ástæða til að rifja
sögu þessa kirkjugarðs upp
Meira fé
í eyðsluhítina
Alþýðublaðið ræðir um
skattamálin í forystugrein í
gær; þar segir m.a.:
„Það er orðin óhrekjandi
staðreynd að nieð hinum nýju
skattalögimi hefur ríkisstjórn
Ólafs Jóhannessonar fram-
kallað gíftirlegar skattahækk-
anir. Það leiða skattskrárnar
ótvírætt í Ijós. Við þeirri
skattahækkun verður ekkert
gert héðan af. Ríkisstjórnin
vildi hafa þetta svona . . .
Rikisstjórn Ólafs Jóhannes-
sonar lét á sl. ári framkvæma
éndurskoðun á skattakerfinu
og gera á því umfangsmiklar
breytingar. Það hefði verið
verðugt verkefni að efna til
slíkrar endurskoðunar til þess
að vinna bug á misrétti því,
sem ríkir í skattamálunum.
En þeir, sem kynnu að hafa
vonað að slíkar aðgerðir
vektu f.vrir ríkisstjórninni
urðu fyrir miklurn vonbrigð-
um. Hún lét fátt slíkt mis-
rétti leiðrétta. Það eina, sem
nú og minnast þess um leið,
að einmitt á þessum forna
helgireit hefst fyrsta tilraun
til skrúðgarðaræktunar í
Reykjavík vorið 1884.
Nú um nokkurt skeið hef-
ur þessi blettur verið í mik-
illi vanhirðu, en einmitt þessa
dagana eru að hefjast fram-
kvæmdir við að lagfæra hann.
Allir legsteinar, sem fundizt
hafa og nú eru i vörzlu Ár-
bæjarsafns, verða fluttir i
garðinn að nýju og búið þar
um þá til frambúðar. Eins
verður með þær minningar-
plötur, sem kunna að finnast
við það jarðrask, sem verður
við lagfæringar þser, er nú
fara fram.
En víkjum nú aftur til árs-
ins 1884. Þá hefur landlækn-
ir Schierbeck fengið kirkju-
garðinn leigðan og lætur
girða hann með hárri planka-
girðingu. Girðing þessi stóð
allt til ársins 1944 eða ’45 er
hún var fjarlægð. En rækt-
unarsaga Schierbecks var hin
komst að i hugum ráðherr-
anna í sambandi við skatta-
lagabreytingarnar á siðasta
Alþingi var að afla meira fjár
i eyðsluhitina með hækkuð-
um sköttum. Það tókst þeim
og með því juku þeir enn á
misréttið i skattamálunum
vegna þess, að öllum þessum
viðbótarþunga var bætt á
fólkið með meðaltekjurnar ...
En enda þótt stórt skref
væri stigið til aukins heiðar-
leiks og aukins jafnréttis í
skattamálum með tilkomu
skattalögreglunnar er mikið
misrétti þar en óleiðrétt. Þeg-
ar ríkisstjórn Ólafs Jóhann-
essonar hefur nú hækkað svo
stórkostlega skattaálögur á
almennar launatekjur, að öllu
hærra verður sennilega aldrei
hægt að fara í beinni skatt-
lagningu er það algjör for-
gangskrafa almennra skatt-
borgara, að misréttinu í
skattamálunum verði tafar-
laust útrýmt og hin stórfelldu
skattsvik stöðvnð. Geri ríkis-
stjórnin ekkert í því máli hið
bráðasta mun enn aukast fyr-
irlitning lsmnafólks á henni,
— og er þó vart miklu þar
á bætandi."
athyglisverðasta og væri efni
í margar ritgerðir.
Hann var hinn merkasti
maður og hans verður minnzt
um ókomin ár í sögu íslenzkr
ar garðyrkju. Það er ekki sízt
áhrifum hans að þakka, að
borgin okkar angar nú af
grænum skógi, sem teygir sig
upp úr malbikinu, eins og
skáldið orðar það.
Það var fyrir tilstilli hans
sem Tryggvi Gunnarsson, Þór
hallur biskup og Árni Thor-
steinsson, landfógeti fá brenn
andi áhuga fyrir garðrækt.
Og það er Tryggvi sem send-
ir ungan lærisvein til Schier-
becks norðan úr Eyjafirði.
Pilturinn var Einar Helga-
son. Fyrir milligöngu Schier-
becks sigldi Einar til garð-
yrkjunáms og síðan varð það
svo hlutskipti Einars að sýna
það og sanna, að hægt væri
að rækta tré og blóm í Reykja
vík. Þessum mönnum öllum
megum við þakka hinn græna
skóg, sem í dag setur svip á
Reykjavík.
Hafliði Jónsson garðyrkjustjóri:
Hollan hendun-gn: sn gnös