Morgunblaðið - 22.07.1972, Page 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JÚLl 1972
í KVIKMYNDA
HÚSUNUM
** góð,
★ sæmileg,
Sig. Sverrir
Pálsson
★★★ mjög ecóð, ★★★★ Frábær,
^ léleg,
Erlendur Sæbjörn
Sveinsson Valdimarsson
Nýja bíó:
„JOHN OG MARY“
Ungur maOur og kona kynnast
af tilviljun á bar í New York. Þau
kynni gerast öllu nánari er hann
býOur til síns heima um nóttina,
sem hún og þiggur. Daginn eftir
finna þau að samband þeirra er
eitthvaö meira en þau höföu áO-
ur reynt, og i myndarlok flytur
hún til hans.
ir-k'k Mjög skemmtilega
unnin mynd, kvikmyndalega,
eins og von var frá hendi
Peters Yates (Bullitt). Gam-
anmynd um nútíma siðgæði
og frjálsar ástir, þar sem loka
niðurstaðan verður samt sú,
að einstaklingurinn þarfnast
mjög náins sambands við ann-
an einstakling.
irk Falleg áreynslulaus
mynd um fyrstu kynni venju-
legs ungs fólks. Með því að
gefa áhorfendum hlutdeild i
hugsunum þess, sem ekki eru
ailtaf í samræmi við athafn-
irnar, skapar höfundurinn
nokkuð frumlega gaman-
mynd. Uppbyggingin er ekki
ætíð eins jöfn og stíllinn út-
heimtir, en kvikmyndun og
leikur eru alveg skínandi.
krk'k Myndin gefur manni
von um að hversu svo sem
mannfólkið er mengað af um-
hverfi sinu og þrælslípað af
umgengni við aðra, þá þarfn-
ast það eilíflega ástar og
umhyggju hins kynsins.
Mannleg og skemmtileg mynd,
gerð í „style“ af Peter Yates.
Hafnarbíó:
í ÁNAUÐ HJÁ
INDÍÁNUM
Myndin segir frá hvítum
manni sem er tekin til fanga af
Indíánum. f fyrstunni er hann
Austurbæ j arbíó:
SÍÐASTI DALURINN
30 ára stríöiO i Þýzkalandi
(1618—’48) hefur geisaO árum
saman og landiO er í sárum.
Margir hafa fariO á vergang,
m.a. Vogel, sem áöur haföi ver-
iö kennari. Hann rekst á fagurt
og óspilit þorp, en skömmu siOar
kemur þar hersveit, sem hyggst
eyöa þorpinu eins og öOrum, sem
notaöur til skítverka og hafOur
aö háöi og spotti. En hann snýr
taflinu viö og gengur i gegnum
ýmsar mannraunir til aö ávinna
sér álit Indíánanna, og þá sérstak
lega dóttur höföingjans. Þaö geng
ur honum allt í haginn unz til
bardaga slær viö nágrannaætt-
stofn. Þá deyja vinir hans og
kona, svo hann snýr á braut.
þeir hafa átt leið um. Vogei tekst
þó aö semja viö kapteininn um
aö þeir hlifi þorpinu og eigi þar
náöuga vetursetu I staðinn.
Þessi ákvöröun veldur nokkrum
kurr í herliöinu, en flestir eru þó
samþykkir. Vandræöi koma þó
upp i sambandi viö kvenfólkið og
nokkrir stinga af og hóta aö
koma aftur meö herstyrk til aö
hefna harma sinna. Sú árás mis-
tekst, en kapteinninn er nú á för-
um i striðið og skilur Vogel eftir
til aö gæta þorpsins og ástmeyj-
ar sinnar á meöan.
★★ Vel gerð mynd, stöku
sinnum fyndin, en til hvers er
hún gerð? Sem lýsing á hátt-
um og hugsunarhætti Sioux-
Indíána er sagan bara hálf-
sögð, og niðurstaða Morgans,
að menn séu ekki svo ólíkir
innst inni þrátt fyrir ólíkan
hugsunarhátt og siði, er tæp-
lega frumleg. Saklaus ævin-
týramynd þegar bezt lætur.
★★★ Mjög vel unnin mynd,
sem býður upp á góða per-
sónusköpun og að 01111 jöfnu
góðan leik. Hvort guðhrædd-
um líkar hins vegar meðferð
sinna mála er vafasamt, þar
sem meginstef hennar er, að
kirkjan valdi hatri, blóðsút-
hellingum og standi andlegu
heilbrigði mannsins fyrir þrif-
um.
★★★ Miskunnarlaus sann-
leikur um manninn ef horft
og hliustað er með glaðvak-
andi athygli. Mjög vönduð að
alliri gerð, stjömuleikararnir
hverfa á bak við hlutverk sín,
en sjál'ft umhverfið, sem
myndað er af næmni, leikur
aðalhlutverkið: Guð og djöf-
ullinn. í því endurspeglast
sálarástand mannanna, heil-
brigt eða sjúkt.
★★★ Stórkostleg mynd.
Auðsætt er að leikstjórinn hef
ur gjörkynnt sér siði og venj-
ur Indíána og gefur það mynd
inni stóraukið gildi og ein-
staka stemmningu. Leikur
Dame Judith Anderson og
Jean Gascon getur ekki betri
verið.
★★ Hér situr hin eiilífa bar-
átta góðs og ills í fyrirrúmi,
en því miður er efnið all reyf-
arakennt, og skyggir það á
mörg góð augnablik myndar-
innar.
Laugarásbíó:
TOPAZ
Kvikmyndin „Topaz" er eins og
flestir vita, byggö á metsölubók
Leon Uris, og var m.a. fram-
haldssaga 1 Vikunni. Fjallar um
njósnir og undirferli kalda striös-
ins, baktjaldamakk og undir-
ferli stórveldanna. Kúbudeilan
fræga kemur viö sögu. Eins er
leitazt viö aö fletta ofan af
hættulegasta njósnara Rússa,
sem var háttsettur embættismað-
ur í Frakklandi, en lét aldrei neitt
á sig sannast.
★ Það er sárt að horfa á
„Topaz“ og vita, að myndin
er gerð af Alfred Hitchcock.
Myndina vantar alla spennu,
persónusköpun er engin.
Myndin er yfirborðskennd og
eins og byrjandi hafi verið að
fálma sig áfram. Af þremur
mismunandi endalokum hefur
sá versti hlotið almenna út-
breiðslu, — en það mun ekki
sök Hitchcocks.
'Ar
Með „Topaz“ bregzt Hitch-
cock algerlega vonum aðdá-
enda sinna. Handritið er hon-
uim ósamboðið, útþynnt, hlægi
leg Rússagrýla, sem ómögu-
legt er að trúa. Dramatísk
uppbygging stórgölluð. Kvik-
myndataka er óvönduð og
Ieikstjórn léleg.
★ Hér er meistari Hitchcock
iangt frá sínu bezta. Persónu-
sköpun engin, og frábær bók
Uris slitruð niður. Leikur all-
ur af vanefnum. En þó bregð-
ur stöku sinnum fyrir hand-
brögðum meistarans, en það er
ósköp langt á milli þeirra.
Háskólabíó:
GALLI Á GJÖF
NJARÐAR
(Cateh 22)
1944. Sveit úr ameríska flug-
hernum er staösett viö Miðjarðar-
hafiö. Höfuöpersónan er Yossari-
m, sem fyrir löngu er búinn aö
(á nóg af striðsbrjálæðinu, og
þegar fjöldi flugferða, sem þeir
óurfa aö fljúga til aö ljúka skyld-
anni er stööugt aukinn, reynir
Yossarian aö fá Doc Daneeka,
tækninn, til aö gefa sér vottorð
am aö hann sé brjálaöur og geti
;kki flogiö. En Doc skýrir þá út
'yrir honum Catch-22: Enginn
he+lbrigöur maður mundi vilja
fijúga; þeir sem vilja fljúga
hljóta aö vera brjálaðir. Þeir, sem
vilja hins vegar hætta, hljóta að
vera heilbrigðir og þess vegna er
ekki hægt aö leyfa þeim aö hætta.
3vo þaö er engin leiö út.
★★★★ Stórkostleg mynd,
ofboðsleg kvikmyndataka,
frábær leikur (Alan Arkin).
Nema hvað það er einn ljóður:
Smekklaus misnotkun Nic-
hols á upphafimu að „Also
sprach Zarathustra", tónlist,
sem illu heilli er orðin að allra
handa gagni, siðan 2001. Ann-
ar ljóður: ekki pláss til að
skrifa meira.
★★★★ Stórfengleg upplif-
un, jafnt kvikmyndalega sem
efnislega. Mike Nichols er
ákaflega sterkur kvikmynda-
gerðarmaður. Stjórn hans ein-
kennist af kvikmyndalegu ör-
yggi, hugmyndaauðgi og vissu
á grundvelli mikillar tækni-
kunnáttu. Mynd, sem þarf að
sjá oftar en einu sinni.
Gamla bíó:
BRUGGSTRÍÐIÐ 1932
(The Moonshine War)
Marlett, Kentucky. Vinbanns-
Umabilfnu er aö ljúka. Frank Long,
útsmoginn bannvöröur, þefar uppl
gamlan kunningja sinn (Son
Martin), sem hann veit aö á birgð
Tónabíó:
HVERNIG BREGZTU
VIÐ BERUM KROPPI
Hér er hvorki rúm né staöur til
að tíunda öll þau atriði, sem All-
en Funt setur á svið tii aö kanna
viöbrögð fólks, þegar það bregzt
við einhverju óvæntu og furöu-
legu, en nafn myndarinnar gefur
ir af viskíi. Þegar honum mis-
tekst aö gera vínið upptækt i
nafni embættis síns, kallar hann
til liös viö sig uppgjafa tann-
lækni, dr. Taulbe, sem kemur
ásamt föruneyti. Þeir reyna aö
kaupa vínið fyrir smápeninga, en
Son neitar að selja. Þeir kumpán-
ar stefna nú til sín liði af glæpa-
mönnum og byrja á því aö hræða
nágranna Sons og eyöileggja
bruggtækí þeirra. Við þetta
snúast þeir allir gegn Son, sem
þarf nú einn að mæta lýðnum.
til kynna hvað um er aö ræöa.
Umgjörð myndarinnar er kvik-
myndasýning á sjálfri myndinni,
sem veröur eins og kvikmynd
innan kvikmyndarinnar. Hún er
af og til stöövuö til að heyra álit
áhorfenda, sem eru leynikvik-
myndaðir. Þannig er lýst viö-
brögðum og viðhorfum fólks á
öllum aldri, hvíts og svarts, karla
og kvenna.
★★ Skemmtilega kaldrana-
leg mynd, þar sem allt er fyr-
irfram svo augljóslega dæmt
til að mistakast. Leikurinn er
mjög góður (Lee Hazelwood,
fataplokkari og hægri hönd).
Quine tekst vel að ná tíðar-
andanum og það er skemmti-
leg tilbreytinig að sjá R. Wid
mark og „Harðjaxlinn“ í hlut-
verkum slefandi skúrka.
4-
Tilgerðarleg og ósönn heim-
ildarmynd, þar sem leikstjór-
inn reynir að sviðsetja ákveð-
in atriði til þess að ná fram
ákveðnum viðbrögðum og ætl-
ar svo áhorfendum að draga
ályktamir þar af. Virðist helzti
tilgangur Allen Funts vera að
auglýp sjálfan sig.
★★★ Allen Funt nýtur
þess að nota þá möguleika
sem kvikmyndaformið eitt
býr yfir til að segja okkur
hluta sannleikans um okkur
sjálf, Upptökuaðferðin mótair
formið og gerir það ósambæri
legt við venjulegar myndir,
en vel og markvisst er unnið
úr efninu. Fátt er mönnum
hollara en að hlæja dálítið að
sjálfum sér.
★★ Myndin er bráðfyndin
á köflum og hin írumlegasta
að allri gerð. En að öðrum
þræði langdregin og gjörn á
endurtekningar.