Morgunblaðið - 12.08.1972, Blaðsíða 14

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 1972
14
Staldrað við í
Mosfellshreppi
þar sem sveitin er að verða að bæ
I»að ern ekki alltaf notaðar stórvirkar vinnuvélar við gutna-
framkvæmdir 5 nýja Teigahverfinu.
„Eingin leið !á 1 raun réttri
fram og eingin aftur í svona
dal. Framþróunarkenningin var
ekki fædd og takmarkið var að
standa í stað, í hæsta lagi að
tíkjast öfum sínum.“ Þannig seg
Ir Laxness í Innansveitarkrón-
íku sinni og dalurinn er Mos-
fellsdalurinn, sögusvið króník-
unnar.
Ef þessi lýsing er tekin bók-
staflega þá hefur hér orðið mik-
Q breyting á, því ef íeiðin ligg-
ur fram og aftur í einhverjum
dal, þá er það í Mosfellsdaln-
um, að minnsta kosti unt helgar,
þegar Reykvíkingar þeysa í
rykskýi tU Þingvalla. Enn meirl
breyting hefur þó orðið á neðar
f Mosfellshreppnum, þar sem
sér út á Faxaflóann, þvi þar
standa nú yfir meiri fram-
kvæmdir en í flestum öðrum
hreppum landsins. Stórt svæði
er undirlagt vegna lagningar
hraðbrautar til Vestur- og
Norðurlands og hitaleiðslu til
höfuðborgarinnar, og þar sem
kýr voru á beit fyrir nokkrum
árum rís nú hvert gler- og pali
sandershúsið af öðru og i þau
flytur fólk alls staðar að, fóik,
sem viU heldur búa „fyrir utan
bæinn".
1 Hlégairði, þar sem dansinin
dunar um heligar og vegalagn-
imgarmienn fá mait og kaffi á
vÍT'kum döguim hefur sveitair-
stjórinn, Hrólfur Ingólfsison, að
tsetuir og þair spjölluðum við dag
stund fyriir skömmu við hann
og oddvitann, Jón Guðmunds-
son bónda á Reýkjum, tEl að fá
fréttlr af framkvæmdium í
hireppnium.
100« MANNA BYGGÐ
1 Mostfellsíhreppi, sem nær frá
Úilfarsá að Leirvogsá, utan þess
að Korp ú kfsstaðir tilheyna
Rey'kjavíik, voru íbúam’iir rúm-
lega eitt þúsund um síðustu ára
mót. Þeim hafði aðeiins fjölgað
um 20—30 á árinu, en búizt er
við að þeim fjöligi hraitt næstu
áirin, þar sem mikið af íbúðar-
húsum er nú í byggingu í
hireppnum-
— Það er milkið sótt um lóðir
hjá okkur, segir sveitarstjórinn.
úmsóknirnar koma aðallega frá
Æólki annars staðar í kjör-
deeminu, en eimniig úr fjarlæg-
um landishlutum, til dsemis af
Ajustfjörðum. Fói'k hefur áhuga
á að byggja hér, því nú, þegar
nýi steypti vegurinn er að koma
ffittxnst því ekki skipta neina
máili, hvort búið er í Reykjavík,
Kópavogi, Hafnarfirði, Garða-
hreppi, Seltjamamesi eða Mos-
feEssiveit. Flestiir eru með eigin
báila og úr þvl þeir þurfa að
hneyfa siig skipta noikkrir kiíó-
metrar tU eða frá en/gu máíi.
— Vegna þessa mi'kla áhuga
álcvað hreppsnefnidin fyrir
nokkrum árum að hefja skipu-
laga úthlutun byggingalóða og
hafa mokteur hverfi þegar verið
skipulögð, heldur Hrólfur
áfram. Þegar ég kom hingað og
tók við stanfi sveitaristjóra fyr-
ir tveimur árum þá kom það
mér á óvart hve hreppurinin átti
mikið af góðu bygginigalandi.
— Hvernig stendur á því?
— Það stendur þannig á þvl,
segir Jón, að Thor Jenisen átti
á sínum tíma nær allt iamd frá
Korpúl'fsstöðum að Varmá, að
Blilkastöðum undansíkilúum. Ár-
ið 1943, ef ég man rétt, vildi
hanm selja mikið af landi sánu
og Reykjavík haifði hug á að
kaupa. En Mosfellslhrepp'ur
vildi ekki hleypa Reykjavík
aiffla lieið upp að Álafossi og
þvi fór svo að Reykjavik fékk
KorpúMsstaði en Mosfellshrepp
ur keypti Varmána og megin-
hluta Lágafellslands, en enfingj
ar Thors Jensens eiga hluta.
Hreppamönkm voru einnig færð
frá Grafarholti að BMkastöðum.
Þannig eignaðist hreppurinn um
700 hektara liands og þar af eru
um 500 hektarar ágætt bygginiga
lanid.
NÝTT 300 ÍBÚÐA HVERFI
— Hvað er búið að úthiiuta
mifelu af byggingaJóðum í skipu
iögðum hverfum?
— Fyrir neðan Lágafell er
þagar riisið ailstórt Ibúðahverfi,
segir Hrólfur, þar sem fflutt er
í mest atf húsnæðinu. Við Martk-
holt er einnig þegar allstór
byggð og í framhaiidi af henni
er búið að skipuleggja svæði
fyrir um 100 einbýl'ishús og 27
raðhús og áætiiað er að skipu-
leggja til viðbótar svæði með
60—80 raðhúsum og ættu því að
verða þar um 200 íbúðir. Úthlut
un lóða á þessu svæði er langt
komið. Við köllum þetta Holta-
hverfi, þar sem götunöfnin eru
kennd við holt, t.d. Marteholt,
Lágholt o.stfrv.
— Fyrtr sunnan og ofan Ála-
foss er svo að rísa Teigahverf-
íð, sem við kölllum svo. Þar er
til gamalt ömefni, Jónsteigur
og ber ein gatan það nafn og
hinar eru kenndar við aðra
teiga. í Teiigahverfinu verða
allis rúmlega 30 íibúðir og þar
af 14 í raðhúsum og -gerum við
ráð fyrir að flutt verði inn í
fflastar íbúðimar á þestsu og
naesta árL
— í Helgafellslandi er þegar
búið að gefa byg-gingaleyfi fyr-
ir fjórum nýjuim húsum og er
byrjað á þremur þeimra. Þesisar
lóðir eru eignalóðir, sem selúar
hafa verið úr Helgafeillslandi og
er nú verið að gera fruimdrætti
að heildanskipulagi þar.
AOEINS 3—4 KÚABÚ
Á þessari upptallningu sést
að Mosfellshreppuir er óðum að
breytast úr „dreifbýli" í „þétt-
býli“, enda er búskapur á
hröðu undanhaidi. 1 hreppnum
eru niú aðeinis eftir þrjú eða fjög
ur kúabú og 5—6 fjárbú. FjöMi
gróðunhúsabænda stendur í stað
vegna tafcmarfeana á heitu
vatni. Ný tegumd búa, minikabú,
hefur haMið imnreið sina í sveit
ittaa á síðuistu árurn og eru þau
þegair tvö, Á öðrum jörðum
heyja sumir handa hrosisum sín-
um og Reykvíkinga eða selja
grasisvörðinn af túniunum eins
og fflestir þekkja af sterifum
nóbalssLkál/dsinis, sem er heiðurs
borgari hreppsins.
fuglar, lax og holræsi
Með aukinni byggð teoma
auknar þairfiæ fyriir hvers kon-
ar þjóniustu- Það þarf að leiða
vatn, heitt og kalt, sjá um sorp
hreinsun, holrœsi o.s.frv. Hod-
ræsin eru nú að mestu leyti
tengd í aðalhverfunum og er í
undirbúningi að bygigja rotþró
vestur með LeirvogL Jón segir
að enn sem komið er fari allt of
miteið sikolp í Varmá, en von-
andi verði það mál leyst innan
tíðar. Það sé einnig hreppsbú-
um mikið umhugisunareflni
hvernig varðvei'ta eigi strönd
ina meðfram Leirvognum með
auikinni byggð og umferð. í Leir
voginn renna Leiirvogisá og Úlf-
arsá, 'góðar laxveiðiár og fugla-
I-if er þar mifeið. Þetta þarf að
varðveiíta og vonandi finnst á
þvi lausn. Sorp er losað í Gufu
nesi með Reytevíkingum og er
því ekki vandamál.
HEITT VATN EN
EKIvI KALT
— Kalda vatnið hefur aftur á
móti verið talsvert vandamál í
hreppnum, segir Hrólfur — og
við erum ffitelega sá hneppur á
höfuðborgarsvæðinu, sem þair
er hvað vensit settur. Á stóruim
svæðum, þar sem byggð er nú
mest, er annaðhvort heitt vatn
eða ekki neitt og enn verður
fólfk víða að notaist við kælt hita
veituvatn. Við nýtum garnlar litl
ar lindir í Varmártandi, en þær
duga Skaimmt og stendiur nú fyr
ir dyrum að leiða vatn ofan újr
svoköiluðum Laxnetsisdýjum eflst
í MosifeMsdal'num. Þar var bor-
að 1 fyrra með góðum áranigri
og vonumst við tiil að koma
vatninu hingað niður eftir fyirir
haustið. Vatnsveituféiagið Víðir,
sem stofnað var fyrir 6 árum I
Mosfellsdalnum hefur leitt vaitn
úr Laxnessdýjum og það gefið
góða raun. — í Seljadail og
landi Dallands er einnig gott
vatn, sem leiða má niður í sveit-
ina, en þar er um lenigri veg að
fara og yrði sú leiðsla dýr. Lind
ina i Selljadal átti hireppurinn og
hefur nú keypt lindina i landi
Daliands þannig að við eigum
sjálfir orðið nægilegt vatn.
Um heita vatnið gegnir öðru
máli en um það kalda, því einis
og allir vita er mikiM hiti í
jörðu bæði í MosfeMsdal og
Reykjahverfi.
— Gallinn er bara sá, að Hrta
veita Reykjavikur keypti á sín-
um tíma nær ölíl heitavatnsrétt-
indin í sveitinni, segir Jón.
Hreppurinn sjálfur á þó eða hetf
ur hald á um 1614 sekúndiuMtra
af vatni og svo höfum við saim-
ið um viðbótarvatn frá Hitá-
veitunni, þannig að þetta á að
nægja til að tryggja hreppSbú-
um nóg heiitt vatn næstu ári'n.
Hitaveitan flytur okbar eigið
vatn og viðbótarvatnið fyrir
Okkur. Þegar Hitaveitan samdi
við hreppsnefndina um að fá að
leggja nýju stóru lei'ðsiuna uim
hreppslandið til Reykjaivikur
vlldi hreppsnefndin að Hitaveit-
an sfeuiMbyndi sig tiJl þesis, að
þegar þörf Reykjavikur befði
verið fullnægt ætti Mos)fel[is>-
hreppur næstu kröfu til að flá
keypt heitt vatn, þar sam
hreppuirinn taldi stg hafa sterk
an siðferðilegan rétt í þ«d
máli. En Hi-taveltan var ekteí tiil
búin á þassu stiigi málsinis til; að
ganga að þessu. — Samstarf
hreppsins við Hitaveituna hef-
ur þó verið ávallt gott, þó að ein-'
stiaklingar hafi átt í simá útiistöð
uim og orðið fyrir barðinu á bör'
unarframikvæmdu'm og þéim um
í Holtahverfinu er víða fagurt útsýni tii Esjunnar og KistufeUsins. I baksýn niá sjá gagnfræða-
skólann, sem er í byggingu, bar naskólann og Varmárlaug. (Ljósm. Mbl. Kr. Ben).