Morgunblaðið - 30.09.1972, Blaðsíða 13

MORGUiNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 1972
13
Noregur:
Hvorki gengur né rek-
ur með stjórnarmyndun
Ágreiningur innan Vinstriflokksins
getur haft mikil áhrif
Os'tó, 29. siept. NTB.
ÓLAI’liR Noregskonung-ur rauf
í dag norska Stórþingið, eins og
ráð hafði verið fyrir gert.
Skönimu áður hafði Trygve
Bratteli, forsætisráðherra, af-
hent konungi lansnarbeiðni sína
og stjórnarinnar og tók konung-
ur hana til greina.
Trygve Bratteli, fráfarandi for
sætisráðherra, sagði að hann
hefði ekki ákveðið enn á hvern
hann ætti að benda konungi
að fela myndun nýrrar rilds-
stjórnar.
Auigljóst eir af fréttum frá Nor
egi, að Mirrutrniar varðandi nýja
rí'kiststjórn hafa lítið r.kýrzt í
Grænland:
25 þús.
atkvæði
- en meirihluti
á móti aðild
í SKEYTI sem barst tii Mbl.
í gærkvöldi frá Græmll&ndi
sagði, að ékki væri neinum
blöðum um það að flleitta,
hver hugur Grænilendiniga
vseiri í sambanidi við Efma-
hagsbandalagið; meirihlut-
imn væri skýlaiuist andsnúimm
aðildinni. Hins vegar geri
menn séir ljóst, að þau 25 þús
un'd atkvæði, sem Grænlend-
ingar ráða yfir, vegi ekki
þungt á metaskál'un'um, en
þeir voni engu að siíður að
fá að hafa hönd í bagiga, eins
og þegar síðasta rikiisstjórn
viar mynduð.
diag og að sögn NTB frótt'astotf-
uminiar er tíðindia naumast að
vænta fyrr en eftir helgi. Þinig-
flokkamiir og stjómir þeirra
hafa setið á stöðuguim fundum i
dag og í yfirlýsingu, sem gefin
var út af landsstjóm og þing-
fQlokki Verkama nn aflokks ins
sagði, að þjóðaratikvæðið hefði
skorið úr um að norsk aðild að
Efnahag’sbandal'áginu væri ekki
raunhæf stefna nú. Noregur
hlytd að leiita eftir því að ná við-
skiptjasamnimiguim við bandalag-
ið. Venkamanniar.'fokku'rimn liitiur
á það sem verðugt verkefni að
tryiggja íair.siæla lauisn þessa.
KLOFNINGUB VINSTBI
FLOKKSINS EFST
A BAUGI
Ágreiindingurkm imm'an Vinstri
flokksins um stjómanmyndun-
ina, sem sagt var flrá í Mbl. í
gær, var eitt helzta uimræðu-
EINAB Ágústsson, utanrikisráð-
herra, flutti ræðu á Allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna í gær-
kvöldi og fjallaði hún að megin-
hluta um landhelgismálið, og
rakti hann aðdraganda að út-
færslu fiskveiðilögsögiinnar.
Einar Ágústsson sagði meðal
annars:
„Að sivo komnu máli verður
íslenzk þjóð að horfast í augu
við þá staðreynd að hin eina auð-
lind hennar kunná að verða eyði-
efni hlaða og amnarra frét.ta-
stofnana í Noregi í dag. Fylgis-
mernn flokksins óttaist að þessi
kknfiningur kunni að hafa hin
verstu áhrif á framvámdiu stjórn-
mála í Landinu.
Aftenposten stafthæfir í dag,
að þeir átta fylgjendur EBE-
aðildar innan þingflokks Vinstri
flokksins séu reiðubúnir að
kljúfa ság úr flokknium og stofina
nýj'an, eigi aið . nieyða þá ti)
að ganga til samstarfs við Mið-
flokkinn og KristiiLega þjóðar-
flokkiinm. Era ýmsir þeirrar skoð
unar, að landsfumdur flokksiims
sem verður í nóvember, mumi
snúast upp í að verðia reiknimgs-
skil miili fylgismamma EBE-aði'ld-
ar og amdstæðinga hemmar, emda
þótt málið hafi í reynd verið til
iykta leitt í þjóðaratkvæðimu.
Deiðtogi Kristilega þjóðar-
filokksins á Stórþinginu Lars Kor
vald sagði í dag að lokmum þing
flokksfundi, að sú ósk flokksins
að gamga til stjórnarstarfa með
Miðlflokknum og Vinstriflokkn-
um stæði óhögguð.
lögð vegrna fiskveiða erlendra
manina. Vinnunefnid, sem komið
var á fót aif Norðvestur-Atlants-
hafs fiskveiðimefindimini og Al-
þjóða haifrannsóknarstofinunámni
og Aþjóða hafrannsóknarráðánu
hefiur komizt að þeirri niður-
stöðu, að minmka aatti þorskveið-
amar á Norður-Atlamtshafi um
helming. Þetta er spurndng um
lif og dauða. Niðursitaða okkar
var og er að við gætum ekki
beðið lemgur. Við gætum ekki
setáð auðum höndum og horft
Trygve Bratteli lætur nú
senn af starfi forsætisráð-
lierra og menn velta því fyrir
sér hvort Per Borten taki við
af honum. Bratteli er hérna
að ræða úrslit þjóðaratkvæða
greiðslunnar ásamt öðrum
helzta foringja Verkamanna-
flokksins, Guttorm Hansen,
formanni þingflokksins.
fram á hrun efnahags þjóðar-
imnar. Engar ásakanir um eig-
ingimi eða eimhliða aðgerðir geta
breytt þeirri staðreynd.
Og við skulium öll hér á þingi
gera okkur greiin fyrir þeárri
staðreynd, að ósveigjamlegar regl
ur, sem byggðar eru á vcnidun
hagsmuna þjóða, sem fiskveiðar
stunda á fjarlægum miðum og
hagnýtia í sina þágu strandrnið
anmarra rikja— að siikar regl-
ur eru ekki sígiidar. Þær eru
úreltar."
CHILE:
Skipar sendiherra
í S- og N-Kóreu
Seutt, 29. sept. AP.
ÁREIÐANLEGAR heimiddir
AP firéttaiiifcofuminar i Seul
höfðu fyriir safit í kvöld, að
stjórn Ghiie hefði ákveðið að
skipa semdiherra bæði i Suð-
ur-Kóreu og Norðiur-Kóirieu og
ef rétt reynijst er Chile fyrsta
landið, sem hefiur sendihenra
i báðum rikjum Kóreu.
Var það blað í Seull, sem
skýrði firá þeseu oig bar fyrir
sig háttisetta emibætt'ismemm.
Tve.ir þimgmenn frá Chile
hafa verið á ferð í Suður-
Kóreu og tjáðu þeir Kiim Jom-
pil, forsæitisráðherra þetta, að
b’aðsins sögm.
________________
Utanríkisráöherra á Allsherjarþinginu:
„þetta er spurning
um líf og dauða“
Verðbólgan étur upp
hækkandi verð erlendis
— rætt við frystihúsaeigendur
á aukafundi SH
MBL. hitti að niáli þrjá eig-
endnr og framkvæmdastjóra
hraðfrystihúsa, sem staddir
voru á aiikafnndi Sölnmið-
stöðvar hraðfrystihúsanna,
sem haldinn var i gær að
Hótei Sögu, og spurði þá um
ástandið í hraðfrystiiðnaðin-
um i dag.
TOPPVERÐ ERLENDIS EN
ALLT 1 KALDA KOLI
INNANLANDS
Fyrst ræddi Mbl. við Sig-
urð Þórðarson, sem rekur
frysti'húsið Eyjaberg í Vest-
mammaeyjum og spurði hvem-
ig ástatt væri í hraðtfrysti-
iðnaðinum þar.
— Undamfarið hefur verið
algjör kyrrstaða í Vestmanma
eyjum, sagði Sigurður. Þeg-
ar tryggingatimabiliniu var
breytt, lögðu margir báfar
niður sjósófcn og ekki ljóst
hvemág þau má þróasL Þá
heíur fiskafili verið afSkapiega
tregur, eða um heimimgi
minmi en i fyrra sumar.
Ástæðam fyrir múverandi
reks trarö rðu g Lei kum felst í
verðbólgu og hækkandi kostn-
aði. Verðlag erlendis hefur
verið gott. Það er þess vegna
ömurlegt að vita til þess að
hjá þjóð, sem selur fram-
leiðslu sína á toppverði er-
lendis, sé aifllt í kaldakoli imm-
anlamds. Verðbólgan hefur
ekki aðeims komið iila niður á
atvimnurekendum, heldur eimn
ig á fólkinu í sjávarplássun-
um. Fólk hefur hafit það mjög
gott, og á því miiklar eignir,
en hins vegar étast aitír pen-
imgar upp fyrir því og hvað
á það þá að gera. Ekki getur
það borðað eigmdrmar. Það
er t.d. algemigt í Vestmanma-
eyjum, þegar fólk fær launa-
umslögin að þau séu hálf
tóm og að meirilhhiti kaups-
ims hafi verið hirtur i skatta
og tailar það allt sinu máii.
— Hvemig Mzt þér á þá
hugmynd að mota verðjöfnun-
arsjóð til bjargar frystihús-
unum?
— Þeir verða orðinár fáir
sjóðirnir, ef við tökum verð-
jöfimunarsjóð. Ég held það
verði bara t'ii að auka verð-
bólgu. Það mætti ekki vera
nema hreimt og beint meyðar-
úrræði.
— Hvað segja frystihúsaeig
endur um viðbrögð sjávarút-
vegsráðiherra ?
— Á þessum fundi held ég
að a.llur þorri manma hafii
búizt við þessum viðbrögð-
um. Sjálfur bjóst ég ekki við
öðru. Menn eru auðvitað óá-
nægðir þegar ráðiamemm þjóð-
arinar sjá hvermig stefinir í
opinm voða, em vilja svo
hvergi nálægt koma sjálfir og
segja bara, hafið það eins og
þið viljið.
Stjórn SH hefur mikíð og
vandasamt starf, þar sem
henni var falið að leita fyrir
sér um úrlausnir og hugsan-
lega taka ákvörðun um
rekstrarstöðvum.
— Hvað eiga margir af-
komu sína undir frystiiiðmaði
i Eyjum?
— Það er ekki hægt að taia
um neinm, sem ekki á afkomu
sina uindir fristiiðmaði. Frysti-
iðnaðurinm og báta.flotinn er
lífæð Vestmamniaeyja og ali-
ur annar iðnaður og þjónusta
er rekim í krimg um sjávar-
útvegimm.
— Hefur verið mikil vinna
i Vestmamaeyjum?
— Já, það hefur verið ágæt-
is vinma, en þó hefur nokkur
samdráttur verið að undan-
förmu. 1 frystilhúsinu hjá
Eyjabergi starfa um 60—70
mamns yfir veturimn.
MINNKANDI AFLI OG
LÉLEGRI FISKUR
Ólafur Gumnarsson, fram-
kvæmdastjóri hraðfrystihúss-
ins Síldarvinnslunnar á Norð
firði, taldi að minnkandi afli
og smærri og lélegri fiskur
ætti mikinn þátt í erfiðleikum
hraðfrystihúsanna.
— Þetta kemtur fram núna,
þvi fram að þessu hafa verð-
hækkanir erlendis verið stöð
ugar og því hefur verið hægt
að keppa við verðbó'guna. Nú
hafa verðhækkanir erlendis
stöðvazt þannig að kostnaður
innanlands er að vaxa greiðslu
þoli frystiiðnaðarins yfir höf
uð. Hims vegar hafa nýir
kostnaðarliðir, eins og vegna
endurbóta á umhverfi frysti-
húsa og vegna kröfiu Banda-
ríkjamarkaðar um bætt hreim
læti, ekki komið við sögu að
ráði á Austfjörðum.
— Hvað eru margir í vinnu
hjá þér?
— Það eru um 100 manns í
frystihúsinu. Vinna hefur ver
ið mikil, eiginlega alltof mikil
og síðan í febrúar hefur varla
fallið úr dagur.
— Hvað finnst þér um þá
hugmynd að nota verðjöfnun-
arsjóðinn, frystiiðmaðinum til
bjargar?
— Ég sé emgia aðra leið færa
en að taka fé úr verðjöfnunar-
sjóði.
KOSTNAÐUR INNAN-
LANDS HEFUR HÆKKAÐ
STÓRLEGA
Jón Páli Hailldórsson hjá
hraðfrystihúsinu Norðurtanga
á ísafirði, sagði að vandinn
væri sá sami hjá öllum frysti-
húsum á landinu, og Vestfirð
ir væru engin undantekning,
þegar Mbl. spurði hann um
ástand frystiiðnaðarins þar.
— Afkoman hefur versnað
síðari hluta þessa árs. Verð-
lag hefur ekki hækkað erlend
is, svo neinu nemi, en allur
kostnaður inmamOamdis hefur
afitur á móti hækkað stór-
lega.
Þá hefur afli minnkað mik-
ið undanfarin tvö ár og vefiu
legur samdráttur orðið.
— Hafa komið til nýir
kostnaðarliðir vegna fjárfest-
imgar hjá frystiihúsum á Vest-
fjörðum?
— Það hefur verið veruJeg
uppbygging í hraðfrystiiðnað
inum á Vestfjorðum, með hlið
sjón af kröfum Bandaríkja-
markaðs, enda hefur fram-
Leiðsla vestflrzku frystihús-
anma að meginhluta tiJ farið til
Bandarikjanna og hjá surmum
frystihúsum nær eingöngu.
— Hvað starfa margir í
frystihúsi Norðurtanga?
— Þar stiarfa um 100
manns. Vinna hefur verið mik
il allt þetta ár og á það við
um öll frystihúsim á Vestfjörð
um. Það hefur nánast ekki
fallið úr dagur.