Morgunblaðið - 25.01.1973, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. JANÚAR 1973
13
Saigon, Hanoi, 24. jan..
AP—NTB.
Viffbrögð íbúa Saigonborgar
viff fréttinni um aff samkomu-
lag hefffi náffst um vopnahlé í
Vietnam voru ekki sérlega
liávaer og verffa kannski bezt
sögff, segir í frétt AP þaffan,
meff ummælum tötiirlegs öku-
manns, er sagffi: „Ég bíff meff
aff fagna þar til friffur hefur í
reynd komizt á.“
Smám siiman létu þó borgar-
búar hrífast af voninni um
aff senn yrffi endi bundinn á ára-
tuga ófrið í landinu og kona ein,
sem sagffi, aff einn sonur sinn
hefffi failiff í styrjöldinni og
annar misst fótinn, lét svo um
mælt „Friffur er allt, sem víet-
naniska þjóðin vill.“
if Stemningin í Hanoi var held-
ur ekki mikið öffruvisi en
venjulega, aff þvi er NTB hefur
eftir sænska sendiherranum
þar, Jean Christophe Öberg, en
leiðtogar beggja þjóffanna hafa
lýst samkomulagiff sigur fyrir
sig, báffir halda þvi fram, aff
gengiff hafi veriff aff kröfum
þeirra, forsætisráffherra N-Viet-
nams sagffi aff þetta væri mikill
sigurdagur — en Thieu, forseti
S-Vietnams, sagffi í ræffu sinni
í gærkveldi, aff þó gengiff hefffi
verið að kröfum hans og sigur
unnizt í hinni hernaðarlegu bar-
áttn við kommúnista, væri þaff
þó affeins fyrsta skrefiff í átt til
friðar. næsta ski-efið væri aff
veita kommúnistum viffnám á
stjórnmálasviffinu.
í dag setti stjórnm í Saigon
útgömgu'bann frá 11 að kvöldi til
6 að morgni til þess er hún sagði,
að koma í veg fyrir róstur og
ólgu, þegar vopnahléið getngur í
g ldi. Þung viðuriög lig-gja við
broturn á út.gön.gubanninu og
verða foreldrar látnir sæta
ábyrgð fyrir börn sín, ef þau
brjóta bannið.
Hvarvetna annars staðar í
heiminum hefur vopnahléssam-
komutlaginu verið faginað og þjóð
arleiðtogar látið sér um munn
fara mangvísleg visdómsorð þar
um.
Páll páfi VI kvaðst taka þátt í
hamingju heimsins og minnti á,
að nú væri hjálpar þörf í Viet-
nam. Sovétmenn sögðu m.a., að
vopnabléssamkomulagið væri
rrúkill si.gur fyrir viefcnömsku
þjóðina og jafnframt siigur fyr-
ir hinar sósialistístou bræðra-
þjóðir Viefcnama, sem hefðu veitt
þeim allan stuðning i baráttunni
gegn Bandariikjamönnum.
Sænstoi utanríkisráðherrann,
Wictomaiin, sagði, að áframhald-
andi stuðningur Bandaríkja-
manna við S-Vietnam og tónninn
í ræðu Thieus í nótt, boðuðu
ekki gott um framivindiu máil-
anna i framtíðinni. Hann sagði í
sjónvarpsviðtali, að aðstoð,
sem Sviar mundu veita Vietnam,
myndi fyrst og fremst beinast að
N-Vietnam og þeim svæðum,
sem ÞjóðÆrelsishreyfiingin hefði
á sínu valdi. Kvað hann auig-
]jÓ«f, að framundan væri hörð
pólitíisk barátta i Vietnam og
yrði hún senn lega háð með hern
„Ja hver fj . . . þetta er nú bara síðasta plat Islendinga í
þorskastríðinu . . .“ I»annig segir í skopteikningu eftir teikn-
arann Pedro sem birtist i blaðinu Verdens Gang í Osló í gær.
Aðstoð heitið
frá Danmörku
Gífurlegur áhugi á gosinu
Kaupmannahölfn, miðviikudag.
VÍST má telja aff Vestmannaey-
lngar sem missa heimili og eigur
fái affstoð frá Danmörku.
Ib Stetter, þiinigmaður og fudl-
trúi í Norðurlandaráði, beindi
éskorun um þetta til K. B. Amd-
ersens utanríkisráðhera fyrir
hönd Norðurlandaráðs, en Stett-
er telur að ekki aðeins Danir
heldur Norðurlandaráð i samein-
imgu eigi að korna íslendingum
til hjálpar.
K. B. Andersetn svaraði með
þvc að senda Ólafi Jóhanmessyni
iforsætisráðherra símskeyti þar
sem hann lætur i ljós samúð
Dana með Vestmannaeyingum.
aðarlegum aðferðum, jafnt sem
stjórnmólalegum.
Japanskur fréttamaður hefur
eftir kinverskum embætti-smönm
um að þeir hafi jafnframt því að
fagna samkomulagtnu, spáð
ákafri stjórnmálabaráttu í S-
Víetnam milli Thieus, forseta og
Þjóðfrelsishreyfingarímmar og
sömuleiðis hafi þeir taldð, að á-
tökin í Kambódiu mundu haida
áfram.
Af hálfu stjóma Bretlands,
Frakklands, V-Þýzkalands og
fleiri rikja hefur samkomulag-
inu verið fagmað og Adam Mal-
ik, utanríkisráðherra Indónesiu
sagði, að enginn hefði tapað
í stríðinu í Víetnam, dagurinn í
dag væri hamingjudagur fyrir
alla.
Forsætisráðherra Danmerkur
kvað sér lét'ta mjög við að heyra
um samkomulagið, og vomaði, að
það leiddi til réttláts og varan-
legs friðar. Hann boðaði um-
fangsmikla aðstoð við Imdó-Kína.
Og í Osló sagði Lars Korvald:
„Enn hefur reynslan sýnt, að
deilur er einungiis hægt að leysa
við samningaborðið."
I Bandarikjunum kvaðst Ge-
orge McGovern ekki skilja hvers
vegna ekki var hægt að semja
fyrr —- og eigimkona eins af
bandarisku stríðsfömgumum
sagði: „Nú get ég aftur byrjað
að hlakka til að lifa áfram.“
En samtimis því, sem þessar
fregmir bárust víðsvegar að úr
heimiimum, hermdu fíréttir frá
Víetnam að þar væri barizt enn
og af engu minni þunga en áður.
Bandariskar flugvélar héldu á-
fram loftárásum á flutningaleið
ir N-Vietnama og sótton kommúm-
ista í S-Víetnam fór harðmandi.
Allir aðilar reyna að efla að-
slöðu sina áður en vopnahlé
gengur i gildi.
Le Duc Tho, aðalsamningamaðiir stjórnar N-Víetnams og Henry
Kissinger, samningamaðnr og ráðgjafi Nixons Bandarikjafor-
seta takast hér i hendur að loknuni síðasta fundi þeirra, þar
sem þeir luku gerð samkomulags um vopnahlé í Víetnam.
EDLENT
Washington-viöræðurnar hafnan
Útför Johnsons
raskar dagskrá
Washington, 24. ján.
Frá fréttaritara Morgun-
blaðsins, Geir Haarde.
í DAG hófust hér í Wasliington
viðræður utanríkisráðherra, Ein-
ars Ágústssonar, við bandaríska
ráðamenn mn vai'narsanuiinginn
og lierstöðina í Keflavík. Ásanit
iitanríkisráðlierra taka þáff i við
ræðunum af fslands hálfu Har-
aldur Kröyer, sendiherra í Wash-
ington, Hans G. Andersen sendi-
herra, Páll Ásgeir Tryggvason,
deildarstjóri og Hörður Helga-
son, sendiráffsritari.
I morgun ræddi islenzka sendi
nefndin m. a. \ið WiHiam Rog-
ers. iitan.rikisráðlierra Bandarikj
anna, og þáði síðan hádegisverð-
arboð hans. Einnig var í dag
rætt við Stoessel, aðstoðarutan-
rikisráðtierra, seni fer með mál-
efni Evrópu, Springsteen, aðstoð
armann hans, Armstrong, aðstoð
arráðherra efnahagsmála og
aðra háttisetta embættismenn.
Þátt í fundunum tóku einnig
,,Ef Danir geta orðið að liði til
þess að létta byrði islenzku þjóð-
arinnar er stjórnim fús að ræða
það,“ sagði utamrikisráðherra.
Atburðirnir á íslandl er aðal-
umræðuiefmi manna á meðal oig
aðalefni dönsku blaðanna í dag
annan dagimn í röð ásamt vænt-
aníegum friði í Vietmam. Áhugi
fólks vex stöðugt og ísilendingar
búsettir í Danmörku hafa verið
fengmir til að seg-ja í útvarpi,
sjómvarpi og blöðum frá þróun-
inni, þar á meðal Matthías Jo-
hannessen ritstjóri og Sigurður
Bj armason sendiherra.
— FréttaritarL
Viöbrögö sænskra f jölmiöla
við eldgosinu á Heimaey:
HEIMAEY
SEKKUR ?
Frá Hrafni Gunnlaiigssyni.
Stokkhólmi, 24. jan.
ÓHÆTT er að fullyrða, að á
síðari árum hafi engin frétt
frá íslandi vakið jafn gífur-
lega athygli í Sviþjóff og eld-
gosið í Heimaey. Frá því eld-
snemma á þriðjudagsmorgun-
inn var frásögnin af náttúru-
hamfömnum við ísland aðal-
frétt sænska útvarpsins og
lesin á undan öðmm stórfrétt
um s.s. eins og vænfcanlegum
vopnahléssamningum í Viet-
nam. f fyrstu vToru fréttír
mjög óljósar og skiitu öllum
íslendingum hér skelk í
bringu, þvi að á tíma var full-
yrt, að Heimaey væri að
sökkva í sæ effa sokkin.
Fréttir urðu nokkuð ljósar,
er leið á daginn og létti öllum
nokkuð, er skýrt var frá þvS,
að emginm h£ifi farizt í eldgos-
inu. Kvöldblöðin slógu síðan
fré'ttinni upp í flennifyrirsögn
um. AftonbJadet undir fyrir-
sögn'nni 5000 mamneskjur
flýja frá íslandi vegna eld-
goss. Expressen skýrffi frá
gosinu á forsiðu, en visaði til
greinar og mynda inm í blað-
inu. Frásagnir blaðanma voru
mjög hástemmdar og krydd-
aðar sterkum lýsingarorðum.
Kvöldblöðin reyna að draga
ályktanir af því, hverjar af-
leiðimgar gosið gæti ha.ft,
Expressen sagði: „Það er
löngu vitað, að eldgos geta
haldið áfram að slíta upp
hraunkviku og logamdi kletta
vikum saman. Ef þetta gerist
í Helgafeilsgosinu, eru engar
iíkur á því, að búsetu verði
haldið áfram í Vestmamnaeyj
uim: eyjan verði óbyggileg um
alia framtíð.
Aftonbiadet tekur i sama
Framh. á bls. 20
hernaðarsérfræðingar og einbætt
ismenn vamarmáiaráffuneytís-
ins.
Dagskrá viðrasðinanna rakaðist
nokkuð vegma fráfallts fyrrum
Bandaríkjaforseta, Lyndon B.
Johnsons, og verða engir fundir
á morgun, fhn'mtudag, sem lýst-
ur hefur ver'ð almennur sorgar
dagur í Bandarikjunum.
Á föstudag er gert ráð fyrir
að utanrikisráðherra ræði m.a.
við Elliot Richardsom, himn nýja
varnarmálaráðherra Bandaríkj-
anna og Moorer, forseta herráðs
ins.
Bandariskir embættismenn
vilija fátt am þessar viðræðux
segja, enda beinist athygii allra
í Washington að V etnam-íriðar-
sammimgunuim og útför Johnsons.
Charles Bray, taismaður ut-
anrikisráðuneytisins hér í Was-
hington, sagði í dag á blaða-
mammafundL að utan.ríkisráð-
herra íslands væri hér i boði
Rogers í endungjaidisskyni fyrir
heknsókn Rogers til íslamds í
mai sl. Sagði taismaðurnn, að
viðræður ráðherranna væru, efBi
málsins samkvæimt, könnunarvið
ræður og fyrsti liður í þeirri at-
hugum, sem íslenzka ríkisstjórn-
in gerði nú á stöðu íslands í vam
arkerfi Vesturlamda. Spumingium
blaðamanns Morgunbiaðsins um
það, hvort nokkur breyting hefði
orðið á afstöðu Bandarikjstjóra-
ar til herstöðvarinmar i Kefia-
vík, svaraði taXsiwaðurimn, að
ráðamenTi AtlamtshafsbandiaSags-
ims hefðu oft, bæðii í einikasam-
tölum og opinberlega, lýst yfir
þeirri skoðun sinni, að stöðin
væri afar miikilvæig og væri engu
að bæta við þær yfiriýsdngar.
Aðrar spunninigar á blaðamanna-
fundi taiLsraanmsins fjöliuðu nær
eimgön.gu um Víetmam og var
ekki meira uim heimsókn u.tan-
ríkisráðtherra fjaliað.
Blaðamaður Morgunblaðsins
náði tali af utanrítoisráðherra,
þegar fundinum var k»kið. Kvað
hamn viðræðurnar hafa gemgið
eims og áætlað var og mundi
ríkisstjórninmi gefin skýrsla,
þegar þeim væri lokið. Ekkert
vikii ráðherrann iáta uppi um
efni viðræðnanna en sagði þó
aðspurður, að ekkert nýtt hefði
komið fram.
Á morgun verður Einar Ágústs
som, ásiamt Haraldi Ki'öyer og
Herði Helgiasyni við mimmimgar-
atihöfn í Washin.gton um John-
son, fyirum forseta en útför
hans fer frami I Texas á morgun.
í N- og S-Vietnam
fagna ráðamenn sigri
— en fólkið tekur fréttinni með varúð