Morgunblaðið - 24.02.1973, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 1973
Gamlar ljós-
myndir sýndar
— í tilefni 110 ára afmælis
Þjóðminjasafnsins í dag
ÞJÓDMINJASAFN íslands er
110 ára í dag. 1 tilefni þess
opnar safnið sýningu á göml-
um Ijósmyndum og verður
hún opin i einn mánuð á
sömu tímum og safnið er op-
ið. Á sýningunni er sýnis-
horn mannamynda, svonefnd-
ar „sólmyndir", en það er
hin upprunalega aðferð við
myndagerð. Þá eru á sýning-
unni ýmsar stækkaðar at-
burðamyndir, sem teknar
voru um og upp úr aldamót-
um og fram til 1920 og loks
nokkrar Ijósmyndavélar af
ýmsiim gerðum fra fyrri öld
og síðan um aldamót.
Þór Magnússon, þjóðiminja-
vörður, kvað óadgengt að
halda upp á riimamót sewi 110
ára afmæli. En umdantekndmg
vaerfi gerð atf þvi safndð væri
nú komið á aora öJdina að
addiri tid og lengi hefði staðið
tid að efna tid sýndmgar á
gömdum ljósmyndumn. 1 eigu
safnisdns vaaru nú uni 40 þús.
mainmaimyndlir og adds um 400
þúsuind fidimur og plötur. Væri
þetta mafcij náma, seim aðal-
Jega hefði fengizt frá tirnurn
er gamilar Irjósimyndiastoíur
hættu störfuim, og hefðu þess-
ar filimur og myndir farið
forgörðium, ef siafmáð hefðd
ekki tekúð við þeirn. Aldit safn-
ið etr sfcráð og raðað og aiuð-
vedt að finna hverja plöitu.
TiofcaðSsit mjög að fólik fengi
lánaöar myndár og Jéti gera
aí foreldrum sdnum, ömmum
og öfurn og bókaútgefendur
og bliaðamenin af ýmsium at-
burðamyndum. Aðeims lítið
brot af öllu safmdmu er á sýn-
inigurani, nokkór tugdr manna
mynda og um 50 stæikfcamdr
aitibuirðaimynda á veggjum.
Sr. Helgi Sigurðssom á edztu
myndimar á sýmimgummá.
Hainin koim heim frá námi í
Höfn 1846, en ljósmyindaiðn
5 helminum var þá aðeins
fárra ára gömul, svo Isdemd-
iinigar voru ekki liamigt á eftdr
öðrum i þessum efnum. Ann-
ar prestiur, sr. Siggeir Páls-
soin, naim. ljosmayndaiðn' er-
lendis 1856—'57 en ekki er
vitað með vissu, hvort hann
á myndiir á þessari sýnfngu.
EQzti Isliendingurinin, sem
ljósmynd er til atf, er sr.
Guttormur Pálssom, en hann
var uppi 1775—1860.
Þarna eru niokkrar sóJ-
myndir, sem var upprumiadieg
aðferð ljósrnyindunar. Mynd-
irnar voru þá tefcniar á siJfr-
aða koparpiöiru og sityrfctar
Fnnmíflutningur lagsins „Öxar við ána" á I>ingvaJlafimdi 188 5. Sigfús Eymundsisoin tók mynd-
ina eoi höfundur lagsins, Hel gi Helgason, «r lesigst vil vinstr i li lúðrasveiitinni.
með kviikasiiOfirii. Hver einstök
mynd er því aðeiins til í einu
eintaki.
Atihafnaisiömusitu ljósmynd-
axar fyrri ára voru m. a.
Tryggvi Gunnarsson, Sigfús
Eymundsson og Pétur Brynj-
óltfsson. Eiga tveir þe;r síð-
arnefndu staarsita hliuta
myndanna á sýniingunni. Sig-
fús varð fyrstur Isliendinga
tíl »ð taka myndár af úitdlífi
og aitiburðum og eru þarna
margar atiburðaimyndir hans
stíeikkaðar.
Meðal merkra aitburða-
myndia er Ijósmyind er Sigfús
tók þá er lagCð „Öxar viö
ána" var frumflut't. Fór sú
aifhöfn fram við Öxarárfoss
á Þingvai'liafundi 1885. Höf-
undur lagsdnis, Helgi Helga-
son, var eiinin lúðraiþeytar-
amna er lagið fluttu.
t>á er þarnia m.a. mynd frá
fyrsitu sundlaugunium sem
gerðar voru í Laugalœfcnum
i LaugardiaJ. Sýnir hún heiJ-
an skó'laibefck í lauginni en
búnljmgsfclefinn er gerður á
hólma í miðjum po'lldnum
sem myndaðdst er stífla var
setit i liækinm. Þá eru ýmsar
skemmtidiegar Reykjavikur-
myndir frá þvi um og eftir
aiklamótin.
Loks eru ijósmymdavélar,
m.a. myndavél Péturs Brynj-
ólfssonar og lítid vél (en þó
stór) sem Jón Guðmundsson
í Ljárskógum áitti.
Leiffur Þorsteinsson í Mynd
ion hefur aninazt stœifckun at-
burðamyndannia og uppsetn-
toigu þeirra en saifinveroirndr
Hadldór J. Jómsson og Gisdá
Guðmuindsson hafa séð uim
sýniinguna að öðru leyti.
Þrír af eigendum ADAMS í nýju verzliminni, frá vinstri: Guðgeir Þórarinsson, Þorvarður Árna-
son og Björn Guðmundsson (Ljósm. Mbl. Kr. Ben.)
ADAM í nýju húsn
Lionsmenn gefa V2
milljón kr. til
sj óslysasöfnunarinnar
LIONSKLUBBURINN Njörður í
Reykjavík hefur gefið 500 þús-
und krónur i sjóslysasöfnunina.
Upphaflega var stofnað til þess-
arar söfnunar, er v.b. María
KE 84 forst með fjórum mönn-
um. Höfðu alls safnazt um 700
þúsund krónur til þeirrar söfn-
unar. Eftir að Sjöstjarnan fórst
var ákveðið að stofna til einnar
sjósdysasöfnunar, og ákvað Lions
klúbburinn Njörður að gefa 500
þúsund krónur til hennar i von
um að það yrði öðrum hvatning
til að láta eitthvað af hendi rakna
til bessarar söfnunar. Gera Lions
menn ráð fyrir að fjárframlag
þeirra renni jafnt til íslenzkra
sem fœreyskra fjölskyldna sem
eiga um sárt að binda vegna
þessara tveggja sjóslysa.
iiccðí
TÍZKUVERZLUNIN ADAM opn-
aði í gær í eigin húsnæði að
Laugavegi 47, en hún hafði áður
verið í kjallara Vesturvers frá
þvi að hún var opnuð haustlð
1970. Hefur vöruvallð nú verið
endurskipulagt þannig, að verzl-
unin mun sérhæfa sig í fatnaði
fyrir unga menn eingöngu, auk
þess fatnaðar, sem „unisex" kall-
ast og er jafnt fyrir bæði kynln.
ADAM verður eina tízkuverzl-
unin fyrir unga menn, sem hefur
á boðstólum fuilkomið úrval af
ADAMSON-jakkafötum, en þau
hefur hannað sænskur tízkuhönn
uður, Hans Emanuel Johansson,
sem starfað hefur í rúmt hálít
ár hjá framleiðandanum, fata-
verksmiðjunn Sportver hf. Verk
smiðjan hefur hingað til fyrst og
fremst verið þekkt fyrir fram-
leiðslu KÓRóNA-fatanna, sem
einkum hafa verið við hæfi full-
orðinna karlmanna, fremur en
yn-gri mannanna, en ADAMSON-
fötin eru einkum ætluð ungu
mönnunum. Þau verða einnig
seld i Herrahúsinu í Aðaistræti
og Herrabúðinni við Lækjar-
torig. — Meðal annarra vöru-
merkja, sem lögð er áherzJa á að
bjóða, er t.d. Wild Mustang,
Faimer og South Sea Bubbie-
fatnaður úr denim-efnum, Wens
low-sfcyrtur og peysur frá Mc-
Caul.
Tízkuverzlunin ADAM verður
nú á tveimur hæðum og er inn-
rétting í Tudor-stíl, hvit og svört
að lit. Teikningar voru gerðar á
Teikn stofunni Skólavörðustíg
46 og tréverk annaðist Fel'ix Þor-
steinsson, húsasmíðameistari,
verzlunarstjóri er Reidar Kolsöe,
en eigandi verzlunarinnar er
Herrahúsið h.f., sem jafnframt
rekur fataverksmiðjuna Sport-
ver auk Herrahússins og Herra-
búðarinnar.
„Sköpun" Haydns var flutt í Háskólabíó sl. finmitudagskvöld af
Sinfóniuhl.jómsveitinni, söngsveitinni FíUiarmóníu og einsöngur-
uiiuni Taru Valjakka, Neil Jenkins og Guðmundi Jónssyni, og
tók ljósm. Mbl., Ól. K. Mag., þessa mynd við það tíeklfærl.
Flutnlngur verksins verður endurtekinn í Háskólabíói kl. 14 í dag.