Morgunblaðið - 31.05.1973, Side 11

MORGUMIBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. MAl 1973
11
Björn Bjarnason.
ætlar að standa að málshöfðun
tál Atlantshafshíindalagsins.
Ljóst er, að málið verður ekki
tekið þar til umræðu, nema is-
lenzka ríkisstjómin flytji það.
Málið má annars vegar taka
upp í fastaráði baindalagsins,
sem kemur saman til reglu-
iegna funda í hverri viku, en
í því sitja sendiherrar aðdidar
landanna í höfðuðstöðvum
bfindalagsiins Hins vegar gefst
einnig tækifæri tdi að flytja
málið á utanríkisráðherrafundi
Atlantshafsráðsins, sem hald-
iinn verður í Kaupmannahöfn
14. og 15. júní n.k.
Bæði Nixon og Pompidou er
umhugað um það, að samstarf-
i« innan Atlantshafsbandaiags-
6ms rofnd ekki. I>jóðir þeirra
beggja hafa mikla hagsmuni af
þvi, að ástandið á Atlantshafi
sé friðsamlegt og ekkert sé
gert til að raska því. Frakk-
ar hafa með smíði nýrra kjam
orkukafbáta orðið beimir þátt-
takendur í þeirri baráttu, sem
óneitanlega ríkir á Atlantshafi,
en þar eru Bandarikjamenn og
Sovétmenn helztu keppinaut-
armiir. Gera verður forsetumum
Ijóst, hversu alvarlegum aug-
um ísiendingar líta innrás
Breta í landhelgi okkar. Sjald
am hafa íslenzk stjórnarvöld
fengið betra tækifæri til að
kynna málstað sinn fyrir
æðstu mömnum valdamestu
rikja Atlantshafsbandalags-
ims en nú. Einmitf sú stað-
meynd, að nokkur ágreiningur
er miillii þessara rikja, ætti að
verða hvatning til þess, að tiJ
þedrra sé höfðað og þau bæði
saman og sitt í hvoru iagi
verði hvött tti að beita áhrif-
um sinum gagnvart Bretum í
því skyni, að þeir dragi flota
siimn til baka út fyrir 50 míl-
unnar.
TENGSL ÍSLANDS OG
BANDABÍKJANNA
Island er í nánari tengslum
við Bandaríkin en nokkurt ann
að rikd, þar sem þau hafa tek-
ið að sér að verja lamdið.
Segja má, að Bandaríkin séu
ekki skyldug til neimna hemað
arlegra gagnráðstafana gegn
Bretum, á meðan Atlantshafs-
bandalagið hefur ekki fjallað
um flotaíhlutun þeirra. Vamar
liðið er hér í umboði Atlants-
hafsbandalagsins og meðan
bandalagið hefur ekki tekáð af
stöðu tíl málsims, skortir alilar
forsendur tii þess, að varnar-
liðið láti málið ttii ,sln taka. I
orðsendingu sinni tiil NATO
krefst íslenzka ríkisstjómin
ekki neinna afskipta varnarliðs
ins.
I>að hefur gengið manna á
meðal, að ríkisstjómin hyggist
láta sex mánaða frestdran, sem
um getur í 7. gr. varnarsamm-
ingsins, byrja að líða 1. júli
n.k. Viðbrögð herðstöðvaramd-
stæðinga við hernaðarofbeldi
Breta innan fiskveiðidögsög-
unnar benda ótvirætt tdl þess,
að þeir telja ofbeldið málstað
sinum mjög tii framdráttar, og
ríkisstjórn, sem hefur tilhneig-
ingu til að fljóta með straumm-
um, fagnar hverri fótfestu, sem
hún finnur, tii að framkvæma
málefnasamndng sinn.
LANDHELGISDEILAN OG
EBE
Landhelgisdeidan snertir
eimni'g tengsl okkar við Efna-
hagsbamdaiag Evrópu. En
samningur sá, sem við höfum
gert við Efnahagsbandalagið,
tekur ekki að fullu gildd, fyrr
en landhelgisdeilan er komin 1
það horf, að Efnahagsbandalags
rikin telja sér fsert að heimila
iinnflutning á íslenzkum sjávar
afurðum. Áhrif Frakka í Efna-
hagsbandalagdnu eru mikil og
erfitt er að sjá, hvemdig Vestur
Þjóðverjar og Bretar gætu stað
ið gegn eindregnum óskum
frönsku ríkisstjórnarimnar um
það, að frá þessum fyrirvara
um gildistöku samningsims yrði
horfið. Þess vegna er mjög mik
ilvægt, að staða okkar í land-
helgismáldnu sé rækiiega kynint
fyrir Frökkum og þeim gert
ljóst, hvaða hagsmumir eru i
húfi fyrir okkur.
LANDHELGISDEILAN OG
ÖBYGGISRÁÐSTEFNA
EVRÓPU
Ríkisstjórnáir Frakklands og
Bandaríkjanna hafa tekið virk
an þátt í umdirbúmimgi öryggis-
ráðstefnu Evrópu og hvatt tiJ
þess, að hún hefjist á þessu
sumri. Sú ráðstefna ætti að
verða góður vettvamgur fyrir
íslenzku ríkisstjómina tii að
mótmæla hemaðarofbeldd
Breta. Þar verða gefnar út yf-
Auglýsir
Frá 1. 6. og næstu 3 mánuöi verður op-
iö til kl. 6 á föstudögum og til kl. 12 á
hádegi á laugardögum.
■IIJÖN LOFTSSON HR
Mmm Hringbraut 121 @ 10 600
Eina fréttaljósmyndin, seni birzt hefur hér á landi úr fundar-
sal forsetanna.
drlýsingar um yfirráðarétt
ríkja yfir eigin landd og frið-
helgi landamæra. Islenzka ríkis
stjómin ætti að bera þá kröfu
fram við riklsstjómir Frakk-
lands og Bandaríkjanna, að
þær veittu málstað Islamds
stuðning að þessu leyti á ör-
yggisráðstefnunmi.
Frá ríkjunum i Austur-
Evrópu er ekki mikils stuðn-
ings að vænta, ef marka má
harðorðar yfirlýsingar pólska
sjávarútvegsráðherrans i kjöl-
far dvalar Einars Ágústssonar
í Póllandi, en taláð er, að Pól
verjar tali einnig fyrir munn
Rússa, og Lúðvik Jósepsson er
nýkomdnn frá þeim. Er erfitt
að sjá, hvaða tilgang ferðir ís-
lenzkra ráðherm í löndin fyr-
ir austam tjald hafa, þegar þær
leiða ekki til anmars en dólgs-
legra fullyrðinga um forgangs-
rétt fiskdskii>a frá þessum ríkj-
um tii að veiða í islenzkri land
helgi.
Binmig á að leita stuðnings
hjá ríkisstjórnum Frakklands
og Bandaríkjanna við málstað
okkar á vettvangi Sameimuðu
þjóðanna. Bæði rikin eiga fasta
fulitrúa í öryggisráði Samein-
uðu þjóðanna og hafa þar neit
unarvald.
NOKKRAR LEIÐIR
Hér hafa verið taldar upp
nokkrar leiðir, sem íslenzka
ríkisstjórnin hefir tii að vinna
málstað okkar i landhelgismái-
inu fyigi, á meðan forsetarnir
dveljast hér. Islenzkir ráða-
menn munu hitta þá, þótt þeir
séu ekki þát'ttakendur i fumdum
þedrra. Það er sjálfsögð kurt-
eisii, að gestir eigi orðastað við
gestgjafa sína og komd fram
við þá af kurte'si, ef þeim er
sýnd hún af gestgjöfunum.
ERI-IÐAR SPURNINGAR?
En taki isienzka ríkisstjóm-
in landhelgismáJdð upp við for-
setana og í þeim alþjóðastofn-
unum, sem ísJand er aðdli að,
verður hún einnig að
vera reiðubúim að skýra frá
þvi, á hvern hátt hún viil
leysa þessa alvarlegu deilu.
Gegn okkar málstað verða
dregin fram ým s rök: Máláð sé
■ ú fyrir alþjóðadómstólnum og
þar með i höndum hiutlauss að
iia, sem bezt sé til þess fallinn
að leysa málið. Ef íslendingar
hefðu- farið að fyrirmælum
hans, vasi'i deiian ekki komim á
þetta sti'g. Ef ísJendángar
hefðu ekki neitað að ganga til
móts við Breta í samningavið-
ræðum ríkjanna, væri málið
ekki komið á þetta stig. Ef Is-
lendingar hefðu ekki látið
samningaviðræður stranda á
nokkur þúsund tonnum af
þorski, væri málið ekki komið
á þetta stig. Ef Islendingar
hefðu viljað milligöngu Norð-
maina, væru herskipim farin.
Ef íslendingar hefðu ekki
hleypt af fyrsta skotinu, væri
dei an auðleysanlegri og sam-
úð með „vopnlausu" smáþjóð-
inni meiri.
Brfitt er að segja fyrir um,
hver verða viðbrögð tal'smanna
Islands við slíkum fullyrðing-
um, einkum þegar komið hef-
ur í ljós, að innan rikisstjóm-
arinnar sjálfrar ríkrr ágrein-
imgur milli ut a,n i’ i k isráðherra
og sjávarútvegsráðheara u-m
það, hvort fyrri tiiboð til
Breta standa enn eða ekki.
— O —
Fundir seðstu manna væru
ekk: eins algengir og raum ber
vitni, ef þer hefðu ekká ein-
hvern árangur i för með sér. Á
þessum fundum ’:+ast meinn yf
irleitt við að leysá málin og slá
af kröfum sínum, þðtt brýnir
hagsmunir séu i húfi. Andrúms
loftið í alþjóðamálum er nú
þannig, að aliar fr ðsamar þjóð
ir vilja leysa ágre'ning siinn
við samningaborðið. Þser eru
jafnvel reiðubúnar til að leggja
brýna öryggishagsmuni sóina
fram til umræðu i samningum.
Á samn'nga{undum sitja all-
ir við sama borð. Þar getur smá
rík sett fram kröfur sinar
gagnvart miklu öfiugri stór-
þjóð, og þar ræður fremur
stjórnvizka en vald. Ef íslenzk
stjórnarvöld og íslenzkir ráða-
menn æt'a að skapa sér þá sér-
stöðu í samféliagi þjóðanna, að
þeir einir geti aldrei slegið af
brýnustu kröfum sínum tii að
finna sameíginlega lausn á
nokkru máli, taka þeir að sjáif-
sögðu á sig mikla ábyrgð.
Alþjóðasamtök og alþjóða-
stofnaniir væru ekki til, og
ekki væri efnt til alþjóða-
ráðstefna eins og t.d. hafréttar
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna
ef menn kæmu þar til fundar
mfð þvi einu hugarfari að fá
sii u fram. hvað sem það kost-
að% en ganga af fundá eMa.
Yi5i fundur Nixons og Pompi-
do ís til þess að sannfæra okk-
ur betur en fyrr um gildi gagn
kvæmra viðræðna ttl úrlausnar
deilumá om, yrð' hann meira
virði en flestir aðrir fundir,
sem hér hafa verið haldnir.
„Fegurð hrífur hugann meir“
LANCOME SNYRTIVÖRUR
ERU ÞAR LJÓSASTA DÆMIÐ.
KAUPIÐ LANCÖME HJA: -
OCULUS, SAPUHÚSINU,
BORGARAPÓTEKI, TÍZKU-
SKÓLA ANDREU og snyrtistofunni
HÓTEL LOFTLEIÐUM - einnig hjá
HAFNARRORG Hafnarfirði.
(Notið sérkunnáttu ofangreindra sérverzlana).