Morgunblaðið - 19.08.1973, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ — SUNNUDAGUR 19. ÁGÚST 1973
MORGUNBLAÐIÐ — SUNNUDAGUR 19. ÁGÚST 1973
17
200 mílna fiskveiðilögsögu
við ísland. 200 mílna stefnan
á vaxandi fylgi að fagna með-
al landsmanna eins og eðli-
legt er, þegar hin öra þróun
á alþjóðavettvangi síðustu
misseri er höfð í huga. Er nú
glögglega komið fram, sem
talsmenn Viðreisnarstjórnar-
innar héldu fram fyrir kosn-
ingarnar 1971, að þróunin
yrði málstað okkar íslend-
inga í hag.
í kjölfar þeirrar áskorunar,
sem sett hefur verið fram
SJÁLFSTÆÐISFLOKKUR
OG 200 MÍLUR
|Roma«l«laöiíi
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Askriftargjlad 300,00 kr.
t lausasölu
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, stmi 10-100.
Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
18,00 kr. eintakið.
í stjórnmálayfirlýsingu 20.
landsfundar Sjálfstæðis-
flokksins, sem haldinn var í
maí sl., er m.a. fjallað um
landhelgismálið og segir þar
svo: „Fundurinn ítrekar þá
grundvallarstefnu Íslendinga,
að landgrunn íslands og haf-
svæðið yfir því sé hluti af
íslenzku yfirráðasvæði og
tryggja ber óskoruð' forræði
þjóðarinnar yfir því. Fulltrú-
um íslands á Hafréttarráð-
stefnu Sameinuðu þjóðanna
verði falið að vinna ötullega
að fullri viðurkenningu ríkja
heims á rétti strandríkis til
að stjórna og nytja lífræn
auðæfi landgrunnshafsins
allt að 200 mílum. Jafnframt
verði unnið að því, að sam-
þykktar verði skynsamlegar
reglur um verndun og hag-
nýtingu lífrænna auðæfa út-
hafsins.“
Eins og Ijóst er af þessari
tilvitnun í stjórnmálayfirlýs-
ingu landsfundar Sjálfstæðis-
flokksins, hefur stærsti
stjórnmálaflokkur þjóðarinn-
ar þegar markað afstöðu sína
til þeirrar stefnu í landhelg-
ismálinu, sem fram kemur í
áskorun 50-menninganna um
við ríkisstjórn og Alþingi um
200 mílna fiskveiðilögsögu og
á grundvelli stjórnmálayfir-
lýsingar landsfundar Sjálf-
stæðisflokksins um sama efni,
er nauðsynlegt að fram fari
viðræður milli fulltrúa allra
flokka til þess að freista þess
að ná samstöðu um málatil-
búnað á Alþingi. í þetta sinn
ætti a.m.k. að vera unnt að
koma í veg fyrir flokka-
drætti um nýja sókn í land-
helgismálinu, ef allir flokkar
ganga til leiks með það eitt
í huga, að láta þjóðarhag
sitja í fyrirrúmi.
Að vísu hefur Lúðvík Jós-
epsson, sjávarútvegsráðherra,
sýnt 200 mílna stefnunni mik-
ið fálæti og málgagn hans,
Þjóðviljinn, hefur með lyg-
um reynt að gera áskorunar-
skjalið tortryggilegt. En
þeirri ófrægingarherferð
Þjóðviljans hefur verið
hrundið svo rækilega, að þar
stendur ekki steinn yfir
steini. Þar sem þessi tilraun
hefur mistekizt verður að
ætla, að sjávarútvegsráðherr-
ann sjái að sér og gangi til
samstarfs við aðra stjórn-
málamenn um 200 mílna
stefnuna.
Grundvöllur hefur verið
lagður að nýrri sókn í land-
helgismálinu, sem miðar að
því að tryggja viðurkenningu
þjóða heims á „rétti strand-
ríkis til að stjórna og nytja
lífræn auðæfi landgrunns-
hafsins allt að 200 mílum“,
eins og segir í stjórnmálayfir-
lýsingu Sjálfstæðisflokksins.
GÓÐÆRIÐ
jTiaglega berast nú fréttir
um hækkandi fiskverð
í Bandaríkjunum, þrátt fyrir
verðstöðvun, sem þar á að
vera í gildi. Fyrir u.þ.b. viku
var þorskblokkin komin í 71
sent, nokkrum dögum síðar
hækkaði hún í 75 sent og í
gær var frá því skýrt, að
hún væri komin í 77 sent.
Menn taki eftir þessum frétt-
um, því að þessar einföldu
tölur eru undirstaða þeirrar
velmegunar, sem ríkir í land-
inu.
Góðærið, sem nú ríkir til
sjávar og sveita, er talið eitt
hið mesta, sem sögur fara af
á þessari öld. Góð aflabrögð
og síhækkandi verðlag sjáv-
arafurða eru undirstaða þessa
góðæris. Verðlag á loðnuaf-
urðum hefur t.d. nær fimm-
faldazt á einu ári. Þorsk-
blokkin hefur á rúmlega
hálfu ári hækkað úr 48 sent-
um í 77 sent. Verði svipuð
aflabrögð á loðnu og sl. vet-
ur getur útflutningsverðmæti
hennar nálgazt verðmæti út-
fluttra frystra sjávarafurða.
Góðærið hefur skapað
mikla atvinnu og miklar tekj-
ur. En þótt blómlegt sé um
að litast, er það ekki vegna
stefnu ríkisstjórnarinnar held
ur þrátt fyrir stjórnleysi
hennar.
JÓHANN HJÁLMARSSON
STIKUR

Myndræn ljóð
Ulf Gudmundsen (f 1937) heitir
danskt Ijóðskáld af íslenskum ættum,
sem nýlega hefur sent frá sér sjöttu
ljóðabók sína. Bókin nefniist Fugle-
manden Gora og útgefandi er Strub-
es forlag í I<au pmann ahöfn. Fugle-
manden Gora er myndskreytt af Al-
freð Flóka, sem nú dvelst í Kaup-
Ulf Gtidnmndsen.
mannahöfn, en mun opna sýningu
á verkum sinum i Reykjavík í sept-
embermánuði. Flóka hefur verið boð-
ið að halda sýningu í Kaupmanna-
höfn, enda fer vegur hans vaxandi
ytra, ekki síst vegna þess áhuga á
fantastískri og súrrealiskri myndlist,
sem nú er ríkjandi..
Fuglemanden Gora fylgir formáii
eftir Steen Colding, sem segja má að
hafi verið eins konar André Breton
Danmerkur, leiðtogi súrrealiskra
skálda og listamanna. Steen Colding
fer mjög lofsamfegum orðum um
Alfreð Flóka i formálanum. Hann
skýrir frá því að Ulf Gudmundsen
hafi fyrst séð mynd eftir Flóka heima
hjá séf (Colding á mikið safn súrrea-
liskra bóka og listaverka) og orðið
heillaður af liöt flöka. Eftir það
hófst samstarf með skáldinu og lista-
manninum og árangurinn er Fugle-
manden Gora.
Ljóð Ulfs Gudmundsens bera þess
merki að skáldið hefur orðið fyrir
áhrifum af listamönnum. 1 Fuglemand
en Gora eru ljóð um súrrealísku
myndlistarmennina ítené Magritte,
Clovis Trouilfe og Max Walter Svan-
berg. í bókinni er einnig skemmtilegt
ljóð um Alfreð Flóka, sem sannar að
Ulf Gudmundsetn hefur innsýn í þann
heim, sem myndir Flóka eru sprottn
ar úr. Lokaerindið er þanniig:
Framhald á bls. 21.
Myndskreyting eftir Alfreð Flóka við Ijóðið Mellem hjemlöse eftir danska
skáldið Ulf Gudmundsen. Úr bókin ni Fuglemanden Gora.
Reykjavíkurbréf
—~---^Laugardagur 18. ágúst-
Pólitísk
niðurfallssýki
Málgagn kommúnista á Islandi
er ekki einasta óheiðarlegasta
blað, sem nokkur rikisstjóm í
lýðræðislandi þarf við að styðj-
ast, heldur einnig hið auðsveipn-
asta og þrautleiðinlegasta. Rauð-
skjöldóttu blekbeljunnar á því
blaði keppast við að bita kollrak-
ið á stjórnarráðstúninu, jórtra
það siðan í lesendur, en mjólka
iiía. Að visu væri það sök sér, ef
blaðið væri ekki svo óvant að virð
ingu slnni sem raun ber vitni.
Nánast má telja til undantekn-
inga, að i blaðinu birtist grein
eða frétt, sem er ekki á einhvern
hátt úr lagi færð. Óheiðarleikinn,
misskilningurinn og kauðskan
blasa hvarvetna við á síðum
blaðsins. Markmiðið er aðeins
eitt: f>etta skal í ykkur, segir
blaðið við lesendur sína. Furðu-
fegt er að nokkur maður skuli
kyngja tuggunni, eins og hún
er að lokum framreidd, öllum
til sárra leiðinda, enda eru
hvorki spöruð fúkyrði né persónu
níð um þá, sem kommúnistar
hér telja á einhvern hátt standa
í vegi fyrir sínum „góða“ komm-
únisma.
Engum, sem hefur það að
starfi sínu að fyigjast með skrif-
um Þjóðviljans, kemur annað til
hugar dag eftir dag en að með
öilu sé ómögutegt að taka blað-
ið alvarlega. Um það verði nán-
ast að fjalla eins og hverja aðra
niðurfallssýki og er sjúkdómur
þessi hiinn magnaðasti á köflum.
Er þá blaðið með ömurlegustu
fyrirbærum islenzks þjóðlífs.
Eitt af því sem þetta volaða
blað getur aldrei skilið, er sú
frumforsenda blaðamennsku, að
í góðu dagblaði geta birzt marg-
víslegar skoðanir. Dagblað á að
vara boðberi ólíkra sjónarmiða,
ef þess gerist þörf, og birtast þá
skoðanir blaðsins einumgis í rit-
stjórnargreinum þess. En Þjóö
viljinn og hinir bernsku skríp-
entar hans virðast aldrei geta
gert greinarmun á skoðunum
Morgunblaðsins og þeim marg-
víslegu sjónarmiðum, sem birt-
ast á síðum þess, svo að dæmi
sé tekið. Þó að greinar standi
undir fullum nöfnum, tönnlast
Þjóðviljinn á því, að Morgunblað-
ið hafi sagt þetta eða hitt, og
smám saman falla höfundar
greinanna i gleymsku. Á engin
skoðun, að mati Þjóðviljans, að
geta birzt 5 dagblaði, sem ekki
er einnig skoðun blaðsins sjálfs.
Eitns og alkunna er, hefur
Morgunblaðið tekið skelegga af-
stöðu gegn herforingjastjóminni
í Grikklandi, enda um einræð-
isstjóm að ræða, hvorki betri né
verri en þær klíkur eða ríkis-
stjórnir, sem kommúni.star hafa
þvingað upp á margar þjóðir á
okkar dögum. Ef menn vilja,
geta þeir deilt um, hvort einræði
sé skárra eða verra í þessu land-
inu eða hinu, en kjamd máisins
er sá, að í Grikklandi er valda-
ránsstjóm, eins og í kommún-
istaríkju.num og kosningar þar
eru skrípaleikur einn, þó að
sjónhverfingin sé með öðrum
hætti en t.a.m. í 99%-löndunum.
í grein í kommúnistablaðinu,
sem merkt er stöfunum e-m-j —
og er með óvitlausard greinum
í blaðinu upp á síðkastið — seg-
ir m.a.: „Þótt Morgunblaðið haldi
því frám i ritstjórnargrein þeirri,
sem nefnd var í upphafi (þ.e.
ritstj órnargrein Morgunblaðsins
um blekbeljumar) að það hafi
skýra skoðun á þeim (atburðun-
um í Grikklandi) er eims og það
geti ekki birt grein um þessi
mál, án þess að hún sé í mót-
sögn við eitthvað sem hefur áð-
ur birzt.“ Auðvitað er hér mis-
farið með staðreyndir, eins og
lesendur Morgunblaðsins vita, en
hitt er ábendingarvert að grein-
arhöfundur getur ekki hugsað
sér að ein grein um Grikklands-
málið sé annarri ólík. Þetta fólk
hefur ekki einu siinni asklok fyr-
ir himin, útsýni þess er pólitóskt
skráargat. Greinarhöfundur
sveipar sig skikkju mikiiiar yf-
irsýnar og díalektískrar sann-
girni, en verður fljótlega stað-
inn að blekkingum eánum, og
meri,n sjá, að hér er engimn frjáls
og óháður liðsimaður á ferðinni
heldur venjulegur útsendari, sem
hefur það eiitt markmið, eins og
kommúnistablaðið sjálft, að láta
tilganginn helga meðalið. Hann
segir, að sú skoðun hafi komið
fram í grein í Morgunblaðinu, að
„hæfilegt eimræði er það sem
hentar þeim (þ.e. Grikkjum)
langsamlega bezt.“ Þetta er skoð-
un einnar blaðakorru Morgun-
biaðsins, sem hefur dvaiizt í
Grikklandi. Hún hefur borið hana
sjáif á torg út og ber ein ábyrgð
á henni. En í miðri Þjóðvilja-
greininni segir: „Ekki werður
annað sagt en þetta sé ákveðin
skoðun, en nokkru síðar, 1. ágúst,
át Morgunblaðið hana ofan í sig
í ritstjörnargiein.“ Hvernig get-
ur Morgumblaðið étið ofan i sig
skoðun, sem það hefur aldrei
haft? Er of mikið sagt, að Þjóð-
viljinn sé viðurstyggifegasta mál-
gagn sem nokkur ríkiisstjórn i
lýðræðislandi þarf að styðjast
við, þegar aldrei er farið öðru
vísi með Staðreyndir í þvi blaði
en nú hefur verið bent á? Rök-
ræður við fólk af þessu tagi eru
með leiðinlegri og tilgangslaus-
ari störfum, sem á menn eru
lögð.
Fulltrúar
moðhausa-
kenningarinnar
Kommúnistablaðið hefur oft
og einatt fjallað um ástandið i
kommúnistalöndunum austan
járntjaldsins, enda er blaðið bein-
llnis gefið út til þess, eins og
kunnugt er. Stundum þegar
verst gegnir, eins og ef heims-
frægir rússneskir menntamenn
og rithöfundar, Siinjaevsky eða
Medvedev svo að dæmi séu tek-
in, eru gerðir útlægir úr landi
sínu, er reynt að setja upp sak-
leysissvip, enda sázt af öllu vin-
sælt að berjast fyrir kerfi, sem
ým.ist sendir rithöfunda sína,
menntamenn og frelsishetjur í
fanigelsi eða geðveikrahæli, en út-
hýsir þeim svo. Fáir glæpir þóttu
verri í íslenzku þjóðfélagi fyrr á
öldum en að úthýsa þeim, sem að
garði bar.
Eitt helzta einkenni Þjóðvilj-
ans er að vito á sér heimiidir.
Það gerir hann all'taf, þegar
hann stendur andspænis „vond-
um“ kommúnisma. En í öllum
þessum, að því er virðist, til-
gangslausa skrípaleik blaðsins
ratast því þó stundum satt orð á
munn. Með kiaufskum saman-
burði segir í Þjóðviljagrein
þeiirri, sem fyrr er vitnað til, að
búseta i Sovétrikjunum jafnist á
við 500 ára fangelsisdóm!
Upp á síðkustið hefur Þjóðvilj-
inn auðviitað þurft að fjalla um
heimismót æskunnar í Austur-
Þýzkalandi. Þar var allt gert fyr-
ir æskuna, sem hugsazt gat,
potemkintjöld reist, sæluríkið í
ailri sinni dýrð, ódýrt prinspóló
og ókeypis Vitakoia! En samt
var ástandið ekki einleikið og
Morgunblaðinu er kunnugt um
ungan menntamamn, sem var
þar á ferð, en var yfirheyrður og
m.a. spurður, hvað hann ætlaði
að skrifa, þegar hei-m kæmi!
Kommúnistum á Isiandi hefur
auðvi'tað þótt þetta hið merkasta
heimsþing, enda er Austur-Þýzka-
land að verða í þeirra augum að
eins konar velferðarrikd undir
lögregluvex-nd og verður vart á
betra kosið að dómi þeirra, sem
halda fram moðbausakenningu
sósíalismans hér á landi, en svo
nefniir elnn af leiðtogum islenzkra
kommúnista fólk einis og Magn-
ús Kjartansson. En Þjóðviíljinn
hefur aldrei sagt söguna af hund-
inum sem strauk yfir jámtjald-
ið. Hann var feitur og pattaraleg-
ur og enginn skildi hvers vegna
svo feiitur og álitlegur hundur
hefði flúið yfir til Vestur-Þýzka-
lands. Hann var spurður hvers
vegna. Mig langaði tii að vita,
hvemig er að gelta, svaraði hann.
Þeir, sem hafa játazt undir
Það hafa margar myndlr veri ð birtar af innsiglingunni í Vest-
mannaeyjahöfn, þar sem brim skellurnar hafa náð ailt upp í 70
m hæð í berg Heimakletts. Þ arna er nýja sjónarhomið og
aldrei framar nmn brima upp í bergið þarna. Ljósmynd Mbl.
Sigurgelr í Eyjum.
kommúniisma og ein-ræði ættu að
hugieiða ummæli, sem indverski
sendiherrann hér á liandi við-
hafði nú í vikunni um land sitt.
Hann sagði, að Indverjar stæðu
andspæniis mörgum gifurtegum
vandamálum. En þeir hefðu kos-
ið leíð lýðræðis og frelsiis, ekki
sízt frelsis einstaklingsins, og
sliikt stjómarform hefði það allt-
af í för með sér, að breytingar
yrðu ekki eins hraðar og t.a.m.
í einr æðisl ö nd u m. Irtdverjar
hefðu horft á efnahagsiegar
framfarir í Kina, og vegna stjóm-
arfarsins hefðu breytingamaf
orðið örari hjá Mao en í Indlamdi.
Hann sagði, að Indverjar hefðu
staldrað við þennan samanburð,
en þeir hefðu komizt að þeirri
niðurstöðu, að þeir vildu ekki
kaupa örari breytingar, þó að
nauðsynlegar væru, því verði,
sem krafizt væri: að afmá frelsi
einstaklinjgsins, prentfrelsi, skoð-
anafrelsi, trúfrelsi, þ.e. öil helg-
ustu réttindí mannsins. Að þessu
ættu menn að hyggja. Er ekki
kominn tími til að emnig við
gefum þessu gaum — og þá ekki
sázt ungt fóik?
Stjórnarblöðin halda því fram,
að Sjáifstæðisflokkurinn hafi
ekkert fylgi meðal æskunnar. Ef
svo væri hefði Islenzk asska lát-
ið rugla sig í ríminu, en sem bet-
ur fer, segja staðreyndir annað.
Fyrir tveimur árum greiddu 560
háskólastúdentar atkvæði í póli-
tískum kosningum í skólanum.
Vaka, félag lýðræðissinnaðra
stúdenta, hlaut þá 33% atkvæða,
en í síðustu kosningum tóku
1300 háskóiastúdentar þátt í at-
kvæðagreiðsiu og þá hliaut Vaka
46% greiddra atkvæða. Sýnir
þetta, að lýðræðisöflunum I land-
inu er að vaxa ásmegim. íslenzkt
æskufólk hefur áreiðanlega sömu
afsitöðu til lífsins og þeir sem
vilja ekki fórna mannínum fyrir
breytingamar.
Staðreyndirnar
á borðið,
skipherra!
1 framhaldi af því, sem sagt
hefur verið um kommúnistablað-
ið er vert að vekja athygld á,
hvernág Þjóðviljinr hefur hamazt
gegn þeim, sem hafa óskað ís-
lenzku þjóðinni til handa 200
míima fiskveiðilögsögu. „Upplýs-
inigar“, sem birzt hafa i Þjóð-
viljanum um undirskriftasöfniun-
ina, eru augsýmilega rangar eins
og bent hefur verið á í greinum
hér í blaðinu. En Þjóðviljinn læt-
ur sér ekki segjast, 50 milna fisk
veiðiiögsaga virðist vera enda-
punktur allrar tilveru, að mati
blaðsins. En 50 milma fiskveiði-
lögsaga er einungis einn áfangi
í réttindabaráttu islenzku þjóðar-
innar. Um 50 mílna fisk-
veiðilögsögu eru allir íslending-
ar sammála, það hefur Morgun-
blaðið oft bent á. En þá kemur
skipherra í landhelgisgæzlunni,
Höskuldur Skarphéðinsson, og
segir í einu af þessum furðulegu
köstum pólitískrar niðurfallssýki,
sem einkennir allt efni Þjóðvilj-
ans, að Morgunblaðið vilji leggja
50 mina fiskveiðilögsögu niður!
Furðulegt er að jafnvel skip-
herra í íslenzku landhelgisgæzl-
unná skuli verða jafn heltekinn
af fyrrgreindum sjúkdómi, þegar
hann tekur til máls á síðum
Þjóðviljanis. Hann segir laugar-
daginn 11. ágúst sl.: „Mér finnst
sá málflutningur vægast sagt
vafasamur hjá Vísi og Morgun-
blaðinu, að gera tilraunir til að
slá striki yfir 50 mílurnar. 50 mil
umar eru staðreynd og lög og
mér er spurn, hvort nokkur aðili
innlendur hafi leyfi til að hvetja
til þess, að islenzk lög séu að
engu höfð og að hætt sé allri við
leitni til löggæzlu. Það má heita
furðuleg röksemdiafærsla að
fella eigi lög úr gildi og að þau
séu að engu hafandi, aðeins vegna
þess, að gerð er tilraun til að
brjóta þau ... Allir sjá, hversu
fráleitur áróður Vísis og Morg-
unblaðsins er í þessu samhengi."
Hvenær hefur Morgunblaðið
krafizt þess, að slegið sé strild
yfir 50 mílurnar? Hvenær hefur
Morgunblaðið krafizt þess, að 50
mílna fiskveiðilögsaga sé ekki
varin? Þess hlýtur að vera kraf-
izt af skipherra i landhelgisgæzl-
unni, að hann finni orðum sínum
stað umbúðalaust og sýni að
brengluð dómgreind standi ekki
við stjórnvölinn á varðskipinu
Arvakri. Sá tími gæti komið, að
framburður slíks skipherra, sem
nú gerist ber að ósvífnum föls-
unium, verði dreginn í efa, ef
hann ætti eftir að taka erlendan
togara i landhelgi.
Þess má geta hér, þó að það
sé heldur óskemmtilegt til upp-
rifjunar, að brezkir blaðamenn
höfðu spáð því, að íslenzka rikis-
stjórn'in mundá stofna til mikilla
atburða á miðunum við ísland,
meðan Nixon og Pompidou sætu
hér á toppfundi, til að vekja at-
hygli heimspressunnar á mál-
stað Islendinga. Höskuldur Skarp
héðinsson var skipherra á Ár-
vakri, og hann lenti í átökunum
við Breta út af Austfjörðum.
Forsætisráðherra hrimgdi þá í
síma til Kjarvalsstaða og hafði
tal af blaðafulltrúa sínum, sem
sagði mörgum helztu blaðamönn
um heims, að forsætisráðherra
hefði skýrt sér frá því að Árvak-
ur væri að sökkva.
Enginn erlendur blaðamaður,
sem viðstaddur var fund þenn-
an, trúir siðan orði af því, sem
berst frá íslenzku rikisstjóminhi.
Á þeirri stundu varð trúnaðar-
brestur rnilli íslenzku rikisstjórn-
arinnar og heimspressunnar.
Morgunblaðið hefur krafizt þess,
að orðrétt ummæli blaðafutltrú-
ans verði birt á prenti, en það
hefur ekki fengizt. Það er eins
og annað hjá þessari ríkisstjóm,
þögnin hæfir bezt aðgerðum
hennar. Morgunblaðið hefur eimn-
ig krafizt þess og fært það í tal
við utanrikisráSherra, að birt
verði skýrsla sendiherra Islands
um viðbrögð fuiltrúa hjá Samein-
uðu þjóðunum við óskum íslend-
inga um stuðning í landhelgis-
máliinu, og þá ekki sízt í öryggis
ráðiinu. Svar hefur ekki borizt
enn. Þess verður áfram krafizt
að skýrslan verði birt.
Siðferðisbrestur
Svo langt eru sumir skriffinn-
ar Þjóðviljans leiddir af póli-
tiskri niðurfallssýki sinni, að
einn þeirra, Árm Björnsson, lét
að því liggja nú 1 sumar, að
Bjarni Benediktsson hefði breytt
afstöðu sinni til Atlantshafsbanda
lagsins, skömmu áður en hann
lézt. Sem sagt: gerði Látnum
manni upp skoðaniir. Lúalegrl
baráttuaðferð mun vandfund-
in, jafnvel hér á landi. Ekki
mun um þennan siðferðis-
brest fjallað héi í Reykjavíkur-
bréfi d lönigu máli, svo fyrirlitleg-
ur sem hann er, en einungis vitn
að í síðustu ummæli Bjarna
Benediktssonar um Atlantshafs-
bandalagið, sem hann skrifaði
dögum eða vikun. áður en hann
lézt og birtust í ri'tlingi Sam-
bands ungra sjáifstæðismanna:
Þættir úr 40 ára stjórnmálasögu:
„Þrátt fyrir, og þó öllu frem-
ur vegna þess, hversu vel hefur
tekizt með að halda friði i þess-
um heimshluta frá því, að At-
lantshafsbandalagið var stofnað,
þá er um þessar mundir gerð
hörð hríð að bandalaginu. Þeir,
sem hafa hug á aukinni ásælni
og vilja ryðja „sósialískri bylt-
ingu“ braut leggja sig fram um
upplausn eða a. m. k. lömun
bandalagsins. Þessiir menn hyggj
ast skapa skilyrði í Vestur-Evr-
ópu fyrir sams konar atburðum
og urðu með valdatöku kommún-
ista í Tékkóslóvakíu á árinu 1948
og aftur með innrás þeirra 1968.
Á meðan þessi hugsunarháttur
er jafn magnaðui og hann nú eir,
þá væri það óðs manns æði fyrir
íslendinga að hverfa úr Atlants-
hafsband'alaginu eða slaka á vörn
um Islands.
Ekkert bendir til þess, að á síð-
ari árum hafi dregið úr þýð
ingu varna á Islandi fyrir ná-
granna okkar. Þvert á móti héf-
ur stóraukin sókn Sovétmanna
á úthöfin aukið þýðingu íslands
frá því sem áður var. Fyrir Is-
land sjálft hafa vamár hér auð-
vitað úrslitaþýðingu. Eða hví
skyldi Islaiid eitt allra þjóðlanda
geta legið óvarið og opið fyrir öíl
um þeim, er það vilja hremma?
Ef menn vilja halda sjálfstæði,
verða þeir nokkuð tií þess að
vinna. Óþægindi þau, sem af
vörnunum leiða eru og smáræði
við þær hættur, sem varnarleysi
mundu samfara."
Mundi hægt að komast afdrátt
arlausar að orði ?
Hér skal svo að lokum einung-
is vitnað í ummæli tveggja ann-
arra mætra íslendinga um At-
lantshafsbandalagið og gildi þess,
og er ekki ástæðulaust, svo mjög
sem vegið hefur verið að banda-
laginu undanfarnar vikur, þótt
skynsemin sé nú að ná yfirhönd-
inni aftur, góðu heililá. Bjöm Sig
fússon, háskól'abókavörður seg-
ir í grein í Timanum, 3. ágúst sl.:
„Jáyrði mitt og margra annarra
síðan um 1956 (eða í fylgd með
herstöðvarsamdrátt vorn stig af
stigi) við veru í NATO áfram
er háð skilyrðum, sem ég tel
Einar Ágústsson, ráðherra hafa
gert ljós og fara eftir Evrópu-
horfum. Fyrir mér vegur þungt
h:m nauðsynlega aðild Noregs að
bandalaginu, einnig önnur norsk
rök fyrir vestnorrænmi samstöðu
þar, t. d. að burt þurfi að reka
Portúgal, sem í haust sannar
óbetranleik sinn í Afríkumálum.
Vandinn með Grikkland er þessu
óskyldur: burtför þess yrði til
að festa illa stjórn í sessi. Frá
striðslokum hefur atkvæðasam-
heldni vor í S. Þ. við hin Norður-
löndin og sum þróunarríki i slík-
um málum veit* ti'ltrú um, að Is
land neytti hlutgengis með ein-
urð, og við þurfum einnig vist-
ina i NATO tii að ávinna tiltrú
þar, ef við þorum."
Og Jón Björnsson, rithöfundur,
segir í grein í Morgunblaðinu,
sumnudaginn 5. ágúst sl.: „Nei,
skýringin á „varkárni" Rússa er
alveg augljós. Þeir vita að frek-
ari yfirgamgi verður mætt af
fullum styrk NATO-rikjamna. Og
einmitt á þessu sviði hefur
NATO sannað tiilverurétt sinn i
ljósi sögunnar, og einmitt þess
vegna mega íslendingar ekki
bregðast þessum samtökum með
ábyrgðariausu hjali um úrsögn,
enda mun slikt ekki koma til
greina, jafnvel ekki undir núver-
andi rikisstjórn, sem þó telur siig
„vinstri" sinnaða. Fylgismenn
NATO-aðildarinnar eru í meiri-
hlúta á Alþingi og munu koma
í veg fyrir sltkt glapræði ...
Hvað sem öðru líður er allt
tínt bæði satt og logið til árása
á NATO, og engar vestrænar rík
isstjórnir hafa haft neitt við það
að athuga, af því að orðið er
frjálst. Hvernig er ástandið í
þessum efnum i aðildarrikjum
Varsj árbandalagsi ns ? Mörgum
þætti víst vænt um að fa undain-
bragðalaus svör við þvi. Dæmí
Ungverja þegar Nagy lýsti yfir
hlutleysi lands síns og úrsögn
úr Varsjárbándalaginu er nægd
svar.“