Morgunblaðið - 19.10.1973, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. OKTÓBER 1973
15
Þessi sfmamynd frá Kairó sýnir egypskan eldflaugabát skjóta einni af flaugum sfnum að fsraelsku
skotmarki, sem ekki var skilgreint nánar f upplýsingum, sem myndinni fylgdu. Þótt bardagar milli
flugvéla og skriðdreka hafi verið mest áberandi f fréttum að undanförnu, hafa orðið hörð átök á sjó.
Tóku banka
í Líbanon
Beirut, 18. október, AP.
Fimm arabískir hryðjuverka-
menn réðust inn í „Bank of
America" f Beirut, höfuðborg
Libanons í dag og tóku um
fjörutíu gísla. Lögreglusveitir
komu fljótlega á staðinn og skutu
táragasi inn um glugga bankans,
þar sem þeir ætluðu að reyna að
taka hann með áhlaupi.
Byssumennirnir höfðu hins
vegar verið svo forsjálir að taka
með sér gasgrímur og mætti hörð
skothrfð lögreglumönnunum,
þegar þeir stormuðu inn f bygg-
inguna. Meðan á bardaganum
stóð, tókst öðrum lögreglu-
mönnum að bjarga þó nokkrum
gíslanna út um glugga. Bankinn
er sjö hæðir og voru gíslamir f
fyrstu dreifðir um hann, þannig
að fremur auðvelt var að koma
þeim undan. Byssumennirnir
höfðu hins vegar áttað sig, þegar
lögreglan ætlaði að koma inn
sömu leið og gíslarnir höfðu farið
út, og mættu þeim með vélbyssu-
skothrfð.
Þegar þetta ekki gekk var farið
að reyna að semja. Arabarnir
segjast tilheyra skæruliðasamtök-
um, sem berjist fyrir frelsun allra
Arabalanda, en hvaða skæruliða-
broti þeir tilheyra, er ekki alveg
ljóst. Þeir krefjast þess, að allir
þeir skæruliðar, sem sitja í
fangelsum i Libanon, verði látnir
lausir og að sjálfir fái þeir þeir 10
milljón dollara lausnargjald fyrir
gíslana og flugvél til að komast úr
landi. Peningana segjast þeir ætla
að nota til ýmissa baráttumála í
þágu arabiskra flóttamanna.
Seint í gærkvöldi höfðu samning-
ar ekki tekist, en byssumennirnir
hótuðu að myrða alla gíslana,
fremja sjálfsmorð og sprengja
bankann í loft upp ef ekki yrði
gengið að kröfu þeirra.
Bernt Balchen
látinn í USA
New York, 18. október, AP.
Bernt Balchen, sem var flug
maður Richards Byrd i fyrsta
flugi hans yfir Suðurpólinn,
lézt í Bandaríkjunum i dag,
eftir langvarandi veikindi.
Hann var 73 ára gamall.
Balchen var fæddur í Noregi
og flaug 15 sinnum yfir Norð-
urpólinn og tvisvar yf ir Suður-
pólinn. Bandaríkjaþing veitti
honum ríkisborgararétt með
sérstökum lögum og sæmdi
hann einnig heiðursmerki.
Balchen stjórnaði aðgerðum
úr lofti gegn þýzka hernáms-
liðinu I Noregi í síðari heims
styrjöldinni og skipulagði m.a.
loftbrú til að bjarga 70 þúsund
Rússum úr vinnubúðum i
Norður-Noregi. Fyrir strfð var
hann flugrekstrarstjóri norska
flugfélagsins DNL og^ var for-
stjóri þess, þegar það varð eitt
af þeim félögum, sem mynd-
uðu SAS. Minningarathöfn um
Balchen verður haldin í
kapellu mótmælenda á
Kennedyflugvelli, og hann
verður jarðsettur í Arlington-
kirkjugarðinum í Washington.
Bretar bregðast
reiðir við olíu-
vopni Arabanna
Malaysía styður
Araba
Kuala Lumpur, 18. okt. AP.
Stjórn Malaysíu hefur lýst þvi
yfir, að hún muni senda lyf og
önnur sjúkragögn til Arabaríkj-
anna, sem nú berjast við Israel.
Tun Abdul Razak forsætisráð-
herra sagði i ræðu i dag, að
Malaysía styddi Arabaríkin
heilshugar. Hann varaði stórveld-
in við að blanda sér í átökin, þar
sem það gæti haft alvarlegar af-
leiðingar.
London, 18. október, AP.
Bretar hafa brugðist reiðilega
við þeirri ákvörðun olíuframleið-
anda Arabarfkia að takmarka
oliuútflutning í refsingarskyni
við stuðning við Israel.
Þótt Bandarikin séu eina
landið, sem nefnt er i hótun
Arabaríkjanna er augljóst, að
Bretland verður eitt fyrsta landið,
sem finnur fyrir þessum að-
gerðum. Það fær um 80% olíu
sinnar frá Mið-Austurlöndum.
Brezka blaðið The Financial
Times er harðort í garð Araba, og
segir, að það sé hægt að segja með
nokkurri vissu, eins og dæmi úr
sögunni sýna, að iðnaðarríki
heimsins muni ekki lengi una því,
að örfá tiltölulega smá olíuríki
ógni velferð þeirra. Blaðið hvetur
olíukaupendur til að sameinast
gegn þessari ógnun.
Hins vegar segja bandarískir
sérfræðingar í orkumálum, að
þetta sé ekkert alvarlegt áhyggju-
efni fyrir Bandarfkin. Þau fá að-
eins um fimm prósent sinnar
olíu frá Arabarikjunum og sér
fræðingamir segja, að þótt
kannski yrði eitthvað að draga úr
orkunotkun yrði það aldrei neitt
alvarlegt og Bandarfkin með sitt
fjármagn og sfna háþróuðu tækni
gætu auðveldlega bætt það upp á
annan hátt.
Fréttaskýrendur telja, að
Arabaríkin kunni að vera að
reyna að komast að Bandarfkjun-
um „inn um bakdyrnar". Ýmsir
bandamenn þeirra i Evrópu (og
Saigon 18. okt. NTB.
HERSVEITIR Vfet Cong
undirbúa nú vendilega að stand-
ast tilraunir suður-víetnamskra
hersveita, til að riá aftur mjög
mikilvægri herstöð i fjalla-
héruðum í Mið-Suðurvfetnam, að
því er talsmaður herstjórnarinnar
í Saigon skýrði frá i dag. Fyrir
mánuði réðust hersveitir komm-
únista á þessa stöð, en hún er
liður í vamarkeðju, sem stjórnar-
hermenn hafa komið upp til að
varna því, að herlið kommúnista
komist inn í Suður-Víetnam frá
Kambódiu úr þessari átt.
Reynt að koma skriði
á „ost-pólitíkina”
Varsjá, 18. október, AP.
Walter Scheel, utanríkisráð-
herra Vestur-Þýzkalands, kom f
opinbera heimsókn til Póllands í
dag, og er tilgangurinn meðheim-
sókn hans sá að reyna að koma
„ostpolitik" Bonnstjórnarinnar í
gang á nýjan leik.
Pólland og Vestur-Þýzkaland
samþykktu með sögulegum samn-
ingi fyrir þrem árum að koma
sambúð landanna f eðlilegt horf.
Diplomatiskt samband fylgdi í
kjölfarið, en síðan hefur lítið
gengið. Það eru þrjú höfuðmál,
sem Scheel mun ræða við pólska
ráðamenn. 1) Kröfu Vestur-Þýzka
lands um, að Pólland hætti að
leggja hindranir í götu þeirra
þýzkættuðu Pólverja, sem vilja
flytjast til Vesturlanda. 2)
Endurteknar beiðnir Póllandsum
stórfelld lán frá V-Þýzkalandi. 3)
Kröfur pólsku stjórnarinnar um
bætur fyrir Pólverja, sem sátu í
fangabúðum nasista f síðari
heimsstyrjöldinni.
Pólska stjórnin hefur að undan-
förnu lagt hömlur á ferðir þýzk-
ættaðra Pólverja úr landi, að sögn
vegna þess að hún óttast, að með
þvf verði skortur á faglærðum
verkamönnum. Scheel verður í
Varsjá í þrjá daga, og er frekar
gert ráð fyrir, að það samkomulag
náist, sem báðir geta unað við.
Rauði krossinn fær
nöfn á stríðsföngum
Genf, 18. október, AP.
Alþjóðanefnd Rauða krossins
tilkynnti í dag, að Israel hefði
gefið henni upp nöfn 707 stríðs-
fanga, sem teknir hefðu verið á
undanförnum dögum og jafn-
framt nöfn um 300 ísraelskra her-
manna, sem saknað er og talið er
að séu fangar Araba.
Egyptar hafa gefið upp nöfn 43
ísraelskra strfðsfanga og vitað er
um tvo í Lfbanon, en Sýrland
hefur ekki gefið upp nein nöfn.
Talsmaður Rauða krossins sagði,
að margir fanganna væru illa
særðir, og samkvæmt Genfarsátt-
málanum eiga þeir réttt á að vera
sendir til síns heima þegar f stað.
Yfirleitt virðist farið vel með
stríðsfangana, og útvarpið í Kairó
hefur t.d. fyrirskipað, að ef
óbreyttir borgarar handtaki ísra-
elska flugmenn, sem skotnir eru
niður, skuli þeir fara vel með þá
og skila þeim í henduryfirvalda.
Talsmaðurinn hvatti báða aðila
til að gera allt, sem hægt væri til
að hindra að óbreyttir borgarar
yrðu fyrir áföllum í átökunum.
Hann benti einnig á þann rétt
stríðsfanga, að þeim væri „skýlt
fyrir forvitnum augum“, en bæði
í Israel og Arabarfkjunum hafa
stríðsfangar verið sýndir í sjón-
varpi. Rauði krossinn hefur þegar
hafið flutninga á sjúkragögnum
til Arabaríkjanna og mun hefja
flutninga til Israels, þegar beiðni
frá Rauða krossinum þar berst.
Forystugrein úr Times:
w
Olafi gæti reynzt erfitt
að sannfæra Lúðvik
London 18. okt.
Einkaskeyti til Mbl.
frá AP.
BREZKA blaðið Times skrifar
um viðræður Ólafs Jóhannes-
sonar forsætisráðherra Is-
lands og Edwards Heath for-
sætisráðherra Bretlands, í for-
ystugrein í dag og segir þar, að
enginn vafi sé á því, að mjög
vel hafi farið á með forsætis-
ráðherrunum á fundum þeirra.
Engu að síður sé þó augljóst, að
ráðherrarnir séu ekki sammála
um, hversu mikill árangur hafi
orðið af viðræðunum f Downing
Stræti.
Edward Heath hafi verið
mjög ánægður, segir blaðið og
hann hafi gefið til kynna, að
allt hafi meira og minna verið
til lykta leitt og „þorskastríð-
inu“ nánast lokið. Aftur á móti
hafi Ólafur Jóhannesson, við
brottför sfna, sagt, að málin
væru langt frá því að vera leyst
og viðræðurnar ekki gengið
eins vel og hann hefði óskað og
enn væri sá möguleiki fyrir
hendi, að til stjórnmálaslita
kæmi milli landanna.
„Þessi skoðanamunur er
skiljanlegur,“ segir blaðið, „því
að Ólafur Jóhannesson verður
nú að takast á við það verkefni
að sannfæra starfsbræður sfna í
ríkisstjórninni um, að sam-
komulagsdrög þau, sem voru
gerð í London nú á dögunum,
séu í þágu hagsmuna Islands.
Það geti svo farið, að það verði
ekki auðvelt viðfangsefni. Lúð-
vík Jósepsson sjávarútvegsráð-
herra, sem njóti stuðnings hins
kommúnistaráðherrans í
stjórninni, hafi fram að þessu
sett sig upp á móti hverju því
samkomulagi, sem væri svo úr
garði gert, að brezkir togara-
menn felldu sig við það.“
„Lúðvík Jósepsson er föður-
landsvinur og einlægni hans er
ekki ástæða til að draga í efa.
Spurningin er, hvort skoðanir
hans kunni nú að breytast með
hliðsjón af breyttum aðstæðum.
Þegar allt kemur til alls getur
enginn sagt fyrir um það ná-
kvæmlega, hversu mörg tonn
brezki flotinn muni geta veitt.
Það, sem fiskiðnaðurinn þurfi á
að halda, sé tækifæri til að
reyna að bera sig og virða
jafnframt meginkröfur íslend-
inga, vegna þess hve algerlega
þeir eru háðir þessum einu
náttúruauðlindum. Það virðist
og ljóst, að báðir aðilar hafi
fengið sig fullsadda af þorska-
stríðinu og myndu vilja finna
lausn á því. Því verði að binda
við það vonir, að Ólafur
Jóhannesson fái jákvæðar
undirtektir hjá íslenzku ríkis-
stjórninni."