Morgunblaðið - 23.12.1973, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. DESEMBER 1973
<á*P
Gunnar Bjarnason
ráðunautur:
Að hugsa
Flóin verður sýnd á annan í jólum — Gísli Halldórsson og Þorsteinn Gunnars-
son í hlutverkum sínum. . , ’*
Skálkaskemmtan í Iðnó
Jólaverkefni Leik-
félags Heykjavíku r er
að þessu sinni,< frægur
sígildur ádeiluleikur.
Volpone — eða refurinn,
eftir Ben Jonson í leik-
gerð Stefans Zweig. Ben
Jonson var samtímamað-
ur Shakespears og sá höf-
undur Elísabetartímans,
sem mest sagði veröld-
inni til syndanna í beizk-
um ádeiluleikjum. Jon-
son skrifaði Volpone árið
1604 en Zweig endurrit-
aði leikinn árið 1926 og
gerði ádeiluna alla gam-
ansamari en hún er í
frumgerð Jonsons.
Leikurinn gerist í lit-
-ríku umhverfi Feneyja á
endurreisnartímanum.
Þar er óspart gert gys að
ágirnd og gullgræðgi
mannsins. Aðalpersónur
leiksins eru hrekkjalóm-
ar, sem etja þeim saman,
sem öllu vilja fórna til að
öðlast meiri auð, og hafa
til þess ráð undir rifi
hverju.
Ásgeir Hjartarson
hefur þýtt leikinn, en
Steindór Hjörleifsson
leikstýrir Volpone og
Steinþór Sigurðsson hef-
ur gert búninga og leik-
myndir. í leiknum eru 13
hlutverk: Helgi Skúlason
leikur refinn Volpone.
Pétur Einarsson fer með
hlutverk Mosca, sníkju-
dýrsins, sem beitir gam-
ansömum brögðum til að
etja mönnum saman í
kapphlaupinu um gullið
Aðrir leikarar eru Bryn-
jólfur Jóhann.esson, (’iiið-
muijdur Pálsson. Jón Síg-
urbjörnsson, Kárl -Guð-
mundsson, Kjartan
Ragnars'son, Sigríður
Hagalín, Sigurður Karls-
son og Valgerður Dan.
Volpone var sýndur
hjá Leikfélagi Reykjavík-
ur fyrir 25 árum. Svo
skemmtilega vill til, að
Brynjólfur Jóhannesson,
sem þá fór með eitt af
stórhlutverkum leiksins.
hlutverk okrarans Cor-
baccio, fer nú aftur með
sama hlutverk.
Frumsýning á Volpone
verður laugardaginn 29.
de$ember. Á annan í jól-
um sýnir Leikfélag
Reykjavíkur Fló á skinni
í 152. sinn, en uppselt
hefur verið á allar sýn-
ingar á þeim gamanleik
til þessa. Flóin verður
ársgömul á jólunum!
Tilefnið þess, að ég legg nú orð
í þelg um hestaútflutniiigsskatt,
eru eftirgreind ummæli Þorkels
Bjarnasonar hrossaræktarráðu-
nauts í grein hans „Til rangæskra
„hrossabænda““ í Tímanum
þriðjudaginn 27. rióvember og
Morgunblaðinu 19. desember.
„Alþingismenn þeir (þ.e.
Ingólfur Jónsson ög Ágúst Þor-
valdsson. Aths. G. Bj.), sem nú
ganga fram í því að höggva af
framlögum til stofnverndarsjóðs,
hugsa ekki djúpt“. (Leturbr. G.
Bj.). — „Þeir kunnaekki að meta
það, að til eru þegnar í þjóð-
félaginu, sem vilja bjarga sér á
eigin spýtur, en liggja ekki alltaf
á betli við ríkissjoð um alla
hluti.“
Þettá er í fyrsta skipti, sem ég
sé því haldið fram af starfsmanni
Búnaðarfélags íslands, að opin-
berir styrkir til búfjárkynbóta sé
betlipeningur úr rikissjóði. Vilji
fulltrúar landbúnaðarins á
Búnaðarþingi staðfesta þessa
skoðun, þá væri rökrétt (djúpt
hugsað) að leggja niður öll opin-
ber framlög til þeirrar starfsemi í
landinu og virða þannig þann
heílaga rétt ba'ndastéttarinnar að
„vilja bj’árga sér á eigin spýtur".
Til hvers er stofnverndar-
sjóðurinn ætlaður?
L Honum er ætlað það hlutverk
%\as hjálpa íslenzkum aðilum að
nota forkaupsrétt til að glata ekki
úr Jancjlnu beztu stóðhestum, sem
.erlendir kaupendur bjóða verð i
fratn yfir' kaupgetu islerizkra kyn-
bótafélaga.
• Ilér gæli verið um að ræða í
mesta lagi 2 eða 3 stóðhesta á ári,
sem íslénzkir aðilaiv legðu veru-
legt kapp á að halda eftir. Þegar
þannig stendur á, v?;ri ekki
Ásanngjarnt að ætlast til, að kyn-
bótafélögin greiddu sjálf helnling
verðsins, ef fé fengist á móti í
-hverju tilviki annars staðar frá.
Nú ætlast þeir til þqss, Ágúst Þor-
valdsson og Ingólfur Jónsson, að
það standi óbreytt, að innheimt
sé í stofnverndarsjóðinn 20%
gjald af seldum stóðhestum úr
Frá æfingu á Volpone — jólaverkefni Leikfélags Reykjavíkur — Pétur
Einarsson, Brynjólfur Jóhannesson og Helgi Skúlason í hlutverkum IVIosca,
Corbaccios og Volpones.
landi og 10% af l.-verðlauna
hryssum, sem skráðar hafa verið í
ættbók Bfl. Isl. Ef eitthvert árið
vantaði fé í sjóðinn, væri ekki
ósanngjarnt, að ríkissjóður hlyp*
undir baggann, og væri æskilegt,
að þetta fyrirkomulag væri gert
að lögum og sett í skipulagsskrá
stofnverndarsj óðs.
Hver mun greiða gjaldið til
stpfnverndarsjóðs, ef „djúpt er
hugsað" og málið skoðað niður í
kjölinn?
Þorkell Bjarnason segir í grein
sinni: „Höfuðatriði málsins er
það, að kaupandi á að greiða
gjaldið til stofnverndarsjóðs," og
enn fremur segir hann um sama
efni: „en fyrir okkur, sem unnun*
að því að koma sjóðnum á
laggirnar, vakti fyrst og fremst
það að vernda stofninn, missa
ekki úr landinu úrvals stóðhesta
vegna peningaleysis. I.áta svo
erlenda kaupendur borga
brúsann." (sic!) (Leturbr. G.
B j.).
Ég vil nú sýna fram á, að það er
mjög „djúpt hugsaður“ mis-
skilningur hjá Þorkeli Bjarnasyni
og öðrum málsvörum útflutnings-
sftattsfns að halda því fram, að
skatturinn sé borgaður af útlend-
irigum öðru vísi en sem hluti af
útflutriingsverði hrossanna. Hér
gíldir -sama regla og fyrir aðrar
útflutriingsvörur. Hún væri ný og
góð þessi ,,djúphugsaða“ hag-
fræði Þ. Bj. til athugunar og eftir-
breytrii fyrir ríkissjóð til að
hjálpa t.d. togaraútgerðinni í tap-
rqkstrarvanda, — sem sé: leggja
útflutningstoll á seldan togara-
fisk, sem nemur taprekstrinum,
og „láta svo erlenda kaupendur
borga brúsann“.
Hvort sem um er að ræða gjald
til stofnlánasjóðs, til búnaðar-
málasjóðs, til eftirlaunasjóðs
bænda (nú er greitt hundraðs-
gjald til allra þessara sjóða) —
eða þessi 10—20% til stofn-
verndarsjóðs hinna „djúpt
hugsandi" ný-forystuliða bænda-
stéttarinnar, þá hlýtur það ætíð
að köma inn í dæmið sem
frádráttarliðir af C.I.F. verði
hrossanna, á sama hátt oS
flutningskostnaður og önnur slík
útgjöld.
Hér á eftir vil ég sýna lesend-
um, hversu hár þessi útflutnings-
skattur hefði orðið fyrir allt árið
1973 og hversu marglr þeir eru
„Þegnar í þjóðfélaginu, sem vilja
bjarga sér á eigin spýtur, en
liggja ekki alltaf á betli við ríkis-
sjóð um alla hluti“, eins og
hrossaræktarráðunauturinn
kemst að orði um þennan út-
flútningstoll oggreiðendur hans.
Fjöldi seldra hryssna 1973:
um 410.
Andvirði seldra hryssa: um 14,4
millj. kr.
Stofnverndarsjóðsskattur,
af andvirðinu: um 1.440,000.— kr.
Fjöldi seljenda:
Meðal-stofnverndarsjóðsskattui'
á seljanda: um kr. 9250.—
Hæstj greiðandi þarf að borga
kr. 166,000.—.
Ef nokkuð er „djúpt hugsað“ '
sambandi við lagagerð um
leggja svona skatt á örfáa hrossa-
framleiðendur, þá er það aðeins
„djúpt hugsað" ranglæti,
mætti lika kalla það grunnt
hugsað réttlæti, sem ég held að se
nær sanni að vera.
En hver vill taka að sér að inn-
heimta slfkan ranglætisskatt?
Gunnar Bjarnason.