Morgunblaðið - 23.12.1973, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. DESEMBER 1973
37
MAIGRET OG SKIPSTJÓRINN
Framhaldssagan
eftir Georges Simenon
Jóhanna Kristionsdottir
þýddi
24
8. kapituli
Rar Maigret og unga stúlkan.
í stað þess að fara gegnum bæ-
inn frá lögreglustöðinni valdi lög-
reglumaðurinn aðra leið og í
fylgd með honum var Jean Duclos
og ólundin skein úr svip hans og
fasi.
— Er yður ljóst, hvað þér bakið
yður mikla óvild, tautaði hann
illskulega og fylgdi stóra kranan-
um við höfnina með augunum.
— Hvers vegna segið þér það?
Duclos yppti öxlum og gekk
áfram, og svaraði engu.
— Þér skiljið það vfst ekki,
hvort eð er . . . eða réttara sagt,
þér viljið ekki skilja það! Þér
eruð eins og allir Frakkar . . .
— Ég hélt nú, að við værum
landar . . .
— Já, en það gegnir öðru máli
með mig, ég hef ferðazt víða . . . ég
er heimsborgari í eiginlegri merk-
ingu orðsins . . . Ég laga mig eftir
aðstæðum í hverju landi, sem ég
dvel í það og það skiptið . . . En
frá þvi þér stiguð fæti i þennan
bæ, hafið þér bölvazt áfram án
þess að skeyta hætis hót um við-
horf manna hér. . .
— Já, ég hef til að mynda reynt
að komast að því, hver er hinn
seki.
Duclos sagði með ákefð.
— Já, þvi skyldi maður ekki
reyna það. Hér er ekki um að
ræða viðbjóðslegan glæp, sem at-
vinnumorðingi eða þjófur hefur
framið . . . það er um að ræða
manneskju, sem við verðum að
hafa hendur i hári á, til verndar
samfélaginu.
— Og þess vegna . . .?
Maigret naut þess í ríkum mæli
að totta pipuna, hvar hann gekk
silalega og með hendur fyrir aft-
an bak.
— Lítið í kringum yður . . .
sagði Duclos og bandaði með
höndinni i áttina að bænum, svo
snyrtilegum og vel hirturn í hví-
vetna, og alls staðar sáust merki
um mikinn þrifnað úti sem inni.
Svo hélt hann áfram.
— Allir vinna fyrir sinu dag-
lega brauði . . . Allir eru svona
nokkurn veginn hamingjusamir, .
. . og umfram allt reyna menn að
hafa hemil að hverju því óeðli,
sem skaðað gæti samfélagið . . .
Pijpekamp gæti líka sagt yður, að
hér er mjög sjaldgæft, að nokkur
afbrot séu framin . . . En það er
satt, að sá, sem stelur brauði,
hann sleppur ekki með minna en
nokkurra vikna fangelsi. Sjáið
þér nokkurn tima óspektir hér
eða uppþot . . . hér eru engir
betlarar . . . Allt er hér í föstum
og mjög jákvæðum skorðum.
— Og svo kem ég askvaðandi og
róta upp i þessu snyrtilega, slétta
og fellda Iífi.
— Hlustið nú á mig. Húsin
þarna til vinstri í grennd við
Amsterdiep, litið bara á þau.
Þessi hús eiga áhrifamenn bæjar-
ins, menn, sem eiga eitthvað und-
ir sér . . . Menn, sem allir þekkja .
. . . horgarstjórinn, prestarnir,
kennararnir, embættismennirnir,
allir eiga þeir sinn hlut í því, að
lífið í bænum gengur sinn vana-
gang og þeir reyna að sjá um, að
fólk angri ekki hvert annað á
neinn hátt . . . Ég hef víst sagt
yður áður, að karlmönnum finnst
óviðurkvæmilegt að fara inn á
kaffihús, það gæfi afleitt fordæmi
fyrir aðra . . . Og svo er allt i einu
drýgður glæpur . . . Fólk finnur
þef af fjölskylduharmleik.
Maigret hlustaði með öðru eyr-
anu, en virti samtímis fyrir sér
bryggjurnar, þar sem bátarnir
lágu bundnir og voru nú hærra í
sjónum vegna þess að flóð var.
— Ég veit ekki, hver er skoðun
Pijpekamps, en hann er mjög
mikils metinn lögreglumaður.
Aftur á móti veit ég, að margir
myndu kjósa það allra helzt, að
morðinginn væri einhver útlenzk-
ur sjómaður . . . Það væri bezt
fyrir alla . . . fyrir frú Popinga . ..
fyrir fjölskyldu hennar . . . og
ekki sízt fyrir föður hennar, sem
er þekktur lærdómsmaður! Fyrir
Beetje og föður hennar kæmi það
sér betur . . . En þó fyrst og
fremst vegna fordæmisins . . . því
að allir þeir, sem búa í litlu hús-
unum inni í bænum, fylgjasí
glöggt með þvi, sem fram fer i
stóru einbýlishúsunum úti við
Amsterdiep, og ekki laust við, að
dæmi þess fólks sé fylgt i ýmsu . .
. . Þér, herra Maigret, krefjizt
sannleikans, vegna sannleikans,
og til að þér getið bætt einni
skrautfjöðurinni enn i hattinn yð-
ar . . .
— Var Pijpekamp að tjá yður
þetta i morgun? Og sennilega hef-
ur hann þá spurt yður, hvernig
vinna mætti bug á þessum upp-
áþrengjandi ákafa mínum . . . og
þér hafið svarið því til, að í Frakk-
landi væri hægur vandi að kaupa
fólk á borð við mig, með því að
gefa þvi eitthvað gott að borða og
kannski dálítið að drekka með . ..
— Við fjölluðum nú ekki bein-
linis svona um málið . ..
— Vitið þér, hvað mér finnst
herra Jean Duclos?
Maigret staðnæmdist til að
njóta útsýnisins yfir höfnina.
Smábátur, sem hafði verið útbú-
inn sem verzlun, sigldi frá einu
skipinu til annars og hann heyrði
vélarskellina í kyrrðina, þegar
lagt var frá einu og haldið yfir í
það næsta, hann seldi brauð,
krydd, tóbak, pípur, sjenever.
— Nei. Vilduð þér segja mér
það?
— Ég held, að þér standið harla
vel að vígi, af þvi að þér komuð út
úr baðherberginu með byssuna í
. hendinni.
— Hvað eigið þér við?
— Svo sem ekkert. Þér skuluð
bara endurtaka, að þér sáuð eng-
an inni í baðherberginu.
— Eg sá engan þar.
— Og heyrðuð ekkert.
Duclossneri sér undan.
— Ég heyrði ekkert ákveðið . . .
en ég hafði kannski á tilfinning-
unni, að einhver lægií felum und-
ir baðkarslúgunni.
— Æ, nú verð ég að biðja yður
að hafa mig afsakaðan . . . ég, sé
að þarna er beðið eftir mér ...
Hann herti gönguna að hótel
Van Hasselt, þar sem Beetje gekk
fram og aftur um gangstéttina og
skimaði eftir honum.
Hún reyndi að brosa til hans,
eins og hún hafði gert í hin skipt-
in, sem þau höfðu sézt, en brosið
var engan veginn eðlilegt. Hann
skynjaði, að hún var óstyrk og
augnaráðið var flöktandi, eins
og hún byggist við, að einhver
skyti upp kollinum á næstu grös-
um.
— Eg hef beðið eftir yður i
næstum þvi hálftíma.
— Viljið þér ekki koma inn?
— Jú, en helzt ekki inn í kaffi-
stofuna.
Þegar þau komu inn i ganginn,
hugsaði hann sig um augnablik.
Ekki gat hann heldur boðið henni
upp í herbergið sitt. Hann opnaði
þvi inn í stóra danssalinn, þar
sem bergmálið var eins og i
kirkju.
I dagsbirtunni virtust skreyt-
ingarnar á sviðinu litlausar og
hálfóhreinar. Píanóið stóð opið. í
einu horni var stór kassi og stól-
um hafði verið hrúgað upp, svo að
þeir náðu næstum alveg til lofts.
Beetje var hressilega útlitandi.
Hún var í blárri dragt og þrýstin
brjóstin virtust enn meira lokk-
andi undir hvitri, þunnri silki-
blússunni.
— Jæja, svo að þér hafið slopp-
ið að heiman?
Hún svaraði ekki að bragði.
Hann sá ekki betur en henni lægi
mikið á hjarta, en vissi ekki,
hvernig hún ætti að byrja.
— Eg er farin að heiman, sagði
hún að lokum ákveðin. — Það er
ógerningur að vera þarna . . . því
að ég var hrædd! Vinnukonan
sagði mér, að pabbi væri svo fjúk-
andi illur, að hún óttaðist, að
hann myndi drepa mig . . . Hann
hafði áður lokað mig inni í her-
berginu minu, án þess að segja
orð við mig. Hann segir nefnilega
aldrei neitt, þegar hann reiðist...
Þarna um kvöldið gengum við
saman heim, án þess að eitt orð
færi okkar í milli . . . Hann læsti
dyrunum að herberginu mínu. í
dag talaði vinnukonan við mig
gegnum skráargatið... Hún sagði
að hann hefði komið heim um
hádegið, fölur sem nár . . . Þegar
hann var búinn að borða, gekk
hann hröðum skrefum upp í
kirkjugarðinn og staðnæmdist hjá
gröfinni hennar mömmu . . .
— Þarna fer hann alltaf, þegar
hann þarf að taka mikilsverða
ákvörðun . . . Svo að ég mölvaði
rúðu . . . Vinnustúlkan var mér
hjálpleg...
— Ég þori ekki að fara heim
aftur . . . Þér þekkið ekki föður
minn.
— Má ég spyrja yður um eitt
atriði, greip Maigret fram f fyrir
henni.
Hann leit á litlu handtöskuna,
sem hún hé.lt á.
— Hvað eruð þér með mikla
peninga á yður?
— Ég veit það ekki almennilega
. . . Svona finn hundruð flórínur,
gæti ég hugsað mér.
— Voruð þér með þessa pen-
inga í herberginu yðar?
Hún eldroðnaði og stamaði:
— Þeir voru í skrifborðsskúff-
unni . . . Fyrst ætlaði ég beinustu
leið á járnbrautarstöðina, en þar
stendur lögreglumaður á verði. . .
Og svo hugkvæmdist mér að leita
á náðir yðar.
Þau stóðu þarna eins og á bið-
stofu og þeim hugkvæmdist ekki
einu sinni að taka stóla úr staflan-
um til þess að fá sér sæti.
Enda þótt Beetje væri kannski
óstyrk var hún engan veginn í
miklu uppnámi. Kannski var það
einmitt þess vegna, að Maigret
sagði illskulega við hana:
— Hvað hafið þér stungið upp á
því við marga karlmenn, að þeir
hlaupist á brott með yður.
Henni varð hverft við og sneri
sér frá og stamaði:
Velvakandi svarar í
slma 19-100 kl. 10.30 —
11.30, frá mánudegi til
föstudags.
• Jól
1 dag er Þorláksmessa, og þar
sem aðfangadag ber nú upp á
mánudag er þetta síðasta blað
fyrir jól.
Að baki er annasamur tími —
tími undirbúnings, tilhlökkunar
og eftirvæntingar.
Það heyrist oft, að hugur
manna sé um of bundinn við for-
gengilega hluti, og þannig séu
jólin nú orðin veraldleg hátíð
fremur en hátíð hugans.
En þá er þess að gæta, að flest,
sem við tökum okkur fyrir hend-
ur, hlýtur að hafa timalegt mark-
mið ekki síður en andlegt, þannig
að umbúöirnar utan um inni-
haldið hljóta alltaf að verða ein-
hverjar — aðalatriðið er, að inni-
haldið týnist ekki í þessum
umbúðum.
Agústinus kirkjufaðir segir á
einum stað: „Aumur er hver sá
hugur, sem er hlekkjaður ást-
fóstri við dauðlega hluti og
verður sundurkraminn, er hann
missir þeirra.“ Þetta á ekki síður
við nú en fyrir um það bíl
fimmtán hundruð árum.
Maðurinn hefur í eðli sínu þörf
fyrir að beina huga sínum frá
sjálfum sér og leita þess, sem
æðra er. Hann getur heldur ekki
afneitað sínum jarðneska likama
og þörfum hans, en efnishyggjan
ein nægir honum ekki iengi til
lífsviðurværis. Að þessu leyti er
maðurinn frábrugðinn öðrum
jarðneskum lífverum.
% Hátíð ljóss
og friðar
Annað kvöld kíukkan sex
gengur hátíð í garð. Kirkju-
klukkur hljöma, og fagnaðar-
erindið er boðað öllum mönnum.
Sagt hefur verið, að á jólunum
séu allir góðir. Kirkjurnar, sem
eru hálftómar allt árið, fyllast.
Það í sjálfu sér er gleðiefni, að
svo litt trúrækin þjóð sem Is-
lendingar eru, skuli fagna jóla-
hátíðinni í kírkjum landsins, þvi
að kirkjan er áreiðanlega sú
stofnun í þjóðfélagi okkar, sem
við megum hvað sízt án vera.
í gegnum aldirnar hefur
kirkjan verið þjóðinni styrk stoð
— jafnt þegar á mót hefur biásið
sem á veigengnistimum enda þótt
áhrifa hennar hafi ef til vill ekki
alltaf gætt eins og margur hefði
viljað.
% Fjölskylduhátíð
En jólin eru ekki aðeins trúar-
hátíð. Þau eru líka fjölskvldu-
hátíð. Þá hittast menn og. gleðjast
með vinum og vandamönnum,
skiptast á gjöfutn og heimboöum.
I önn dagsins vill stundum verða
lítill tími til þess að sinna
náunganum og rækta sambandið
við fjölskylduna, en á jólunum er
það takmark flestra að vera í friði
með sér og sinum.
% Dagur lengist
Nú er lika vert að minnast þess, _j
að skemmsti dagur ársins ert
liðinn,og fer daginn nú að lengja. |
Á morgun er sólarupprás ii
Reykjavik klukkan 11.23, en sól-J
setur klukkan 15.32. í Grimseyl
nýtur dagsbirtu enn skemur, enj.
þar kemur sólin upp kl. 12.04 ogí
sezt kl. 14.19.
Skammdegið reynist mörguml
þungbært hér ,,á hjara veraldar",.
en vissulega lýsir ljóssins hátiðl
upp þessa dirnmu daga.
Velvakandi óskar þess, að»
le'sendur hans megi njóta*
fagnaðar og friðsældar á þeim |
jólum, sem í hönd fara.
Launakjör
kennara
Blaðinu hefur borizt eftirfar-
andi frá Félagi háskólamenntaðra
kennara:
Vegna villandi umræðna í fjöl-
miðlum að undanförnu um kjör
háskólamenntaðra manna i þjón-
ustu ríkisins, vill Félag háskóla-
menntaðra kennara vekja athygli
almennings á eftirfarandi atrið-
um:
1. Meginhluti allra háskóla-
manna í þjónustu rikisins er i
lagum launaflokkum ( 18. til 24.
launaflokki), og eru þar neðstir
framhaldsskólakennarar, með frá
45.677.- upp í 59.150 - kr. mánað-
arlaun, sem eru fremur lág iðnað-
armannalaun. — Það er því mis-
skilningur, að Bandalag háskóla-
manna sé að berjast, fyrst og
fremst, fyrir hagsbótum manna,
sem hafa yfir kr. 100.000 - í mán-
aðarlaun.
2. Það er staðreynd, sem ekki
verður fram hjá litið, að vegna
langvarandi tregðu ríkisvaldsins
er svo komið, að mestur hluti
kennara við framhaldsskölana
hefur ekki réttindi til þess starfs,
aðallega vegna þess að fáum ung-
um mönnum finnst það aðlaðandi
að leggja út í háskólanám til und-
irbúnings sliku starfi. Varla fyrir-
finnst sú stétt í landinu, sem á
annað borð eru gerðar sérstakar
menntunarkröfur til, sem svo illa
er á vegi stödd. — Er minna um
vert að annast fræðslu ungmenna
en t.d. að múra húsvegg, stjórna
þungavinnuvélum eða reka víxla-
mál fyrir rétti?— án þess að verið
sé að kast rýrð á þau störf.
3. Án menntaðra kennara er hið
margumrædda grunnskólafrum-
varp aðeins bókstafurinn. Um-
bætur í skólamálum eru jafn-
gagnslitlar, ef hæfir kennarar
fást ekki til starfa, og útgerð
skuttogara, ef menntaðir sjómenn
fást ekki. Stórátak hefði fyrir
löngu þurftáðgeratilaðfáfleiri
menntaða framhaldsskólakenn-
ara til að fylla upp í þau skörð,
sem frá upphafi hafa verið í skól-
anum og til að fylgja eftir umbót-
um á skólakerfinu.
4. Mikið djúp hefur nú myndast
á milli launa háskólamanna, sem
starfa hjá hinu opinbera, og
þeirra, sem starfa á hinum al-
menna vinnumarkaði. Fjölmargir
háskólamenn með menntun og
réttindi til kennslu kjósa sér því
önnur störf. Kennsla i ýmsum
greinum á sumum skólastigum er
ófullnægjandi vegna skorts á
mönnum með sérþekkingu, sem
eftirsótt er utan skólakerfisins.
Til þess að skólarnir geti gegnt
hlutverki sínu og tekið eðlilegum
framförum að ósk foreldra, nem-
enda og kennara, verða viðhorf
ráðamanna fjármála til kjara
kennara að breytast til batnaðar.
Áramóta-
skoteldar
ELDFLAUGAR
TUNGLFLAUGAR
SKRAUTFLUGELDAR —
Skipaflugeldar
Fallhlífaflugeldar
Bengalblys — Jokerblys
Stjörnuljós— Eldgos
Verzlið þar sem úrvalið er
Gleðileg jól
Laugavegi 13 — Glæsi-
bæ