Morgunblaðið - 15.06.1974, Qupperneq 7

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JUNI 1974
7
TDSj/
ám THE OBSERVER
T
THE OBSERVER
' ass >,' s
Amin_
grimmi
EFTIR DA VID MARTIN
FRÁ ÞVI Idi Amin hershöfðingi
hrifsaði til sín völdin [ Uganda 25.
janúar 1971 hafa 25.000 manns
— svo til allir afrískir — verið
drepnir F Uganda að því er segir !
skýrslu Alþjöða lögmannaráðsins
(International Commission of
Jurists), sem birt var I London !
fyrri viku.
Skýrsla ráðsins er alls 63 siður,
og var send Kurt Waldheim aðal-
framkvæmdastjóra Sameinuðu
þjóðanna með ósk um að hún yrði
lögð fyrir Mannréttindanefnd SÞ.
Skýrslan hefði ekki getað komið
fram á verri tíma fyrir Amin for-
seta. Hann hefur að undanförnu
lagt mikla áherzlu á að auka álit
sitt, því ýmist hefur verið litið á
hann sem hreinan trúð eða
grimmdar morðingja. Fyrir nokkr-
um mánuðum fór hann þess á leit
við auglýsinga- og áróðursfélagið
Markpress (sem meðal annars
vann að þv! að efla málstað Biafra
á alþjóðavettvangi) að það tæki að
sérað hreinsa mannorð hans.
Að auki var 90 mínútna
fræðslumynd frumsýnd ! fyrri viku
— og vikulega ! sjónvarpi !
Uganda — en ! henni má meðal
annars sjá Amin dansa, leika á
harmoniku og sigra ! sundkeppni.
En jafnvel þetta bragð nægir
ekki til að fegra imynd forsetans,
og í auglýsingu um myndina fyrir
nokkru í International Herald Tri-
bune vitnaði fyrirsögnin ! dæmi-
gerð ummæli Amins: ,,Það
hleypur enginn jafn hratt og
byssukúla".
Idi Amin hershöfSingi, forseti Uganda
Lögmannaskýrslan sýnir einmitt
fram á hve margir þeir voru á
undanförnu 3’/a ári, sem ekki
hlupu hraðaren byssukúlan — né
heldur gátu komizt undan sleggj-
um, hnífum, sveðjum eða öðrum
þeim drápstækjum, sem svo mjög
hafa komið við sögu að undan-
förnu.
Skýrslan skiptist ! þrjá kafla; sá
fyrsti fjallar um brottrekstur As!u-
ættaðra manna úr landi árið
1972, annar um pólitiskt og laga-
legt skipulag F landinu undir stjórn
Amins, og þriðji kaflinn er tíma-
sett frásögn og upptalning á
hryðjuverkunum. Þessi síðasti
kafli nær yfir rúman helming
skýrslunnar og er hrollvekjandi
skrá yfir slátrunina ! Uganda.
Hverjum þeim sem finnst Amin
hershöfðingi vera fyndinn náungi
— og þeir eru enn margir — væri
ráðlegt að lesa þennan kafla.
„Það er erfitt að gizka á fjölda
þeirra manna, sem teknir hafa ver-
ið af lifi án dóms og laga frá þv! !
janúar 1971," segir ! skýrslunni.
„Þær upplýsingar, sem borizt
hafa, segja allt frá 25.000 upp !
250.000. Það eina sem segja má
með vissu, er að þeir skipta þús-
undum, og mjög trúlega tugum
þúsunda. Að fáum undanteknum
voru þetta allt afrískir menn.
Segja má að Ugandabúar ættaðir
frá Asiu megi þakka fyrir að hafa
verið gerðir brottrækir úr landi."
Skýrslan fjallar eingöngu um
þekkta menn, sem skráðir hafa
verið „týndir", — „taldir látnir",
og bendir á að þar séu ekki skráðir
þeir ótalmörgu óþekktu borgarar,
sem horfið hafa án þess að það
hafi vakið sérstaka athygli.
Þótt þvi verði ekki neitað, að
skýrslan sé merkileg að þv! leyti,
að hún dregur fram skuggahlið-
arnar á Idi Amin, ber hún samt
merki um hroðvirkni, og ! henni
eru undarlegar gloppur. Gengið er
framhjá ýmsum skjalfestum
upplýsingum, sem fyrir lágu, þar á
meðal skýrslu fyrrum ráðherra !
stjórn Amins, sem snemma árs
1973 ætlaði að 80—90 þúsund
manns hefðu verið drepnir, og tók
það fram að talan væri varlega
áætluð. Strax eftir að hann tók við
völdum, og meðan falli Miltons
Obote fyrrum forseta var enn
fagnað viða um heim, hófust
fjöldamorðin ! Uganda.
í skýrslunni segir: „Á fyrstu
mánuðum nýju rikisstjórnarinnar
hófust handahófskenndar of-
beldisaðgerðir. Ellefu háttsettir
foringjar úr landher og flugher
voru drepnir á fyrstu dögunum.
Samkvæmt einni skýrslu höfðu i
febrúarlok 1971 — aðeins mán-
uði eftir valdatöku Amins — nfu
lögreglumenn verið drepnir, fimm
særðir, fjórir voru týndir, átta i
fangelsum og 13 höfðu flúið
land." Þetta var aðeins byrjunin.
Næst voru drepnir allir þeir menn
af Acholi og Langi ættflokkunum,
sem voru i hernum. Þeir höfðu
brotið það af sér að vera of tengdir
Obote fyrrum forseta. Það sem
eftir var ársins 1 971 bættust i hóp
þeirra týndu, læknar, opinberir
starfsmenn, kaupsýslumenn og
stjórnmálamenn.
Nýja stjórnin i Uganda reyndi í
lengstu lög að lýsa sökinni á
mannhvörfunum á hendur Obote
fyrrum forseta og stuðningsmönn-
um hans, Kinverjum, frelsishreyf
ingu Suður-Afriku, ýmsum
nágrannarikjum, og svo loks eftir
sambandsslitin við Ísrael, á hend-
ur Zionistum.
Í skýrslunni eru margar
hryllilegar lýsingar sjónarvotta á
morðunum. Ein þeirra er lýsing
Joshua Wakholy fyrrum ráðherra í
stjórn Obote, sem síðar var sjálfur
tekinn af lífi, á því hvernig 37
foringjar úr hernum voru skotnir
til bana með vélbyssu í næsta
klefa við hann í Makindye her-
fangelsinu.
„Þeir hófu skothriðina, og þeg-
ar henni linnti eftir svo sem tvær
minútur heyrðist ekkert nema
stunur og hróp frá þeim særðu. Þá
voru IFkin dreginút, en þeir, sem
enn voru með lífsmarki, drepnir
með sveðjum. Þeim virtist ekki
fært að drepa einn foringjann,
sem við héldum að væri herprest-
ur. Hann hélt áfram að stynja, en
þeir að skjóta og höggva til hans.
Líkunum var síðan kastað upp á
herb!l, og þegar honum var ekið af
stað heyrðum við manninn enn
hrópa „halelúja"."
Sjónarvottar lýsa þvi, hvernig
George Kamba fyrmm sendiherra
Uganda á Indlandi og i Vestur-
Þýzkalandk, var dreginn út úr
hóteli og færður til aftöku, og
Benedicto Kiwanuka yfirdómari
dreginn handjárnaður og á sokka-
leistunum út úr dómsalnum, og
IFflátinn. í mörgum tilfellum gátu
sjónarvottar borið kennsl á morð-
ingjana. — sem oftast voru menn
úr öryggissveitum landsins, her-
lögreglu eða lífverði forsetans —
en enginn þeirra hefur þurft að
svara til saka, hvað þá verið
dæmdur.
Rúmlega tvö þúsund Uganda-
búar hafa leitað hælis i nágranna-
rikinu Kenya, og svipaður fjöldi er
i Tanzaníu og Zambiu, að þvi er
segir i skýrslunni, auk þess sem
margir hafa setzt að annars stað-
ar. Enginn virðist geta gert neitt
til að stöðva þessi fjöldamorð, og
þeim er enn haldið áfram. Mót-
mæli einhver, er líklegast að hann
falli fyrir byssu launmorðingja. En
i hvert skipti, sem tilraun til að
steypa Amin af stóli, mistekst —
og þær hafa verið margar —
hefjast ný hryðjuverk og hreinsan-
ir.
Til leigu frá 1 5. júlí góð 4ra herb. íbúð að Laugarnesvegi-104. Tilboð send- ist Mbl. merkt: „1 106". Sumarblóm. Höfum ágætar sumarblómplöntur, hvitkáls- og rófuplöntur. Einnig úr- val af dahlíum. Gróðrastöðin Grænahlíð við Bústaðaveg. Sími34122.
Gott iðnaðarhúsnæði til leigu á Suðurnesjum. Heppilegt fyrir trésmiðaverkstæði eða neta- gerð. íbúð getur fylgt. Tilboð sendist Mbl. fyrir 23. þ.m. merkt: 961. fbúð til leigu 4 herb., eldhús og bað, 110 fm, frá 15. ágúst, á fallegum stað i Miðbænum. Tilboð sendist Mbl. fyrir 20. júni merkt, 1004.
Til sölu peysuföt með öllu tilheyrandi ásamtkasmír- sjali. Upplýsingar í síma 21082 eftir kl. 6. Skrifstofuhúsnæði til leigu í miðborginni. Upplýsingar í síma 1 9560.
Opið í dag til kl. 5. BfLASALAN Höfðatúni 10, simar 18881 —18870. Mold Gróðurmold til sölu, heimkeyrð. Uppl. i sima 51468 og 50973.
Hraunhellur Getum útvegað hraunhellur. Upplýsingar i síma 4201 6. Atvinna óskast Tvitug stúlka með Verzlunarskóla- próf ósfear eftir vinnu sem fyrst. Margt kemur til greina. Vinsam- legast hringið i sima 41613.
Bátavél til sölu Til sölu 33 ha. 3ja cyl. loftkæld vél, nýupptekin og í góðu lagi. Árgerð 1960. Skrúfa, stefnisrör o.fl. fylgir. Nánari upplýsingar í s. 8231 1. Tveir hestar til sölu. Upplýsingar i sima 51 489.
Stúlka vön afgreiðslu og skrifstofustörfum óskar eftir vinnu í byrjun janúar '75, getur byrjað fyrr. Tilboð sendist blaðinu merkt: 1114. 2ja til 3ja herb. tbúð óskast til leigu, i Keflavik, Garðin- um eða Sandgerði. Uppl. i síma 92-7586.
Stórglæsilegur mjög vel útlítandi Cheverolet Camaro árg. 1968, en með bilað drif til sölu af sérstökum ástæðum. Simi 37157. Mold Gróðurmold til sölu, heimkeyrð. Upplýsingar í sima 401 99.
Morris Marina árg. 1973 Vil skipta á Morris Marina árg. 1973 og minni bil, t.d. Austin- Mini eða Fiat 1 27. Upplýsingar í síma 32072. JHoT0ttnWatot> '=p« mORCFPLDRR mÖCULEIKfl VÐRR
Fiatverkstæðið
verður lokað
frá og með 29. júlí til 31. ágúst.
Davíð Sigurðsson h.f.,
Fíat-einkaumboð á íslandi,
S/ðumúla 35.
DATSUN120Y
Bill án verksmi&jugalla
Datsun- 120 Y er glæsileyur arftaki Datsun
1 200, sem dá3ur er af fjölda ánægðra ergenda.
Enqir verksmiðjugallar, óveniulega litið viíhald^
Neyzlugrannur. Tvöfalt hremsukerfi. 09.
öryggisbremsur. Oryggisstyri. Tvofold fra
rúða. Upphituð afturrúða. Rúllubelti.
Teppi á gólfi o.fl.
69 DIN-ha.
Eyðsla 7 lítrar
á 100 km. —
E5EED

Nyr