Morgunblaðið - 15.06.1974, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JUNl 1974
23
Stjórnmálasigur
kostar miMavinnu
Frá ferð frambjóðenda Sjálfstæðisflokksins um Suðurnes
f rigningunni fyrir framan félagsheimilið I Garðinum: Tómas Tóm-
asson forseti bæjarstjórnar f Keflavfk, Ingvar Jóhannsson oddviti í
Njarðvfkum, Finnbogi Björnsson oddviti f Gerðahreppi með knatt-
spyrnumedalfu sjómannadagsins og Ólafur G. Einarsson oddviti f
Garðahreppi.
SlÐASTA sunnudag fóru fram-
bjóðendur Sjálfstæðisflokksins I
Reykjaneskjördæmi ásamt eigin-
konum sfnum og nokkrum öðrum
forvígismönnum flokksins í kjör-
dæminu í heimsókn til helztu
byggða á Suðurnesjum. Tilgangur
ferðarinnar var sá að ná tali af
forystumönnum Sjálfstæðis-
flokksins á hverjum stað með það
fyrir augum að kynnast viðhorf-
um manna og viðfangsefnum í
einstökum byggðum kjördæmis-
ins. Hvarvetna, þar sem frambjóð-
endurnir komu, höfðu sjálfstæðis-
menn unnið verulega á í sveitar-
stjórnakosningunum og voru stað-
ráðnir í að fylgja þeim sigri eftir í
komandi þingkosningum. Það,
sem öðru fremur einkenndi þetta
ferðalag þennan rigningardag,
var bjartsýni og einbeittur bar-
áttuvilji sjálfstæðisfólksins.
Frambjóðendur Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjaneskjördæmi
tóku upp þann sið fyrir síðustu
alþingiskosningar að ferðast allir
saman ásamt eiginkonum sínum
og forystumönnum flokksins í
kjördæminu um allar byggðir
þess. Fyrra sunnudag fóru fram-
bjóðendurnir um Suðurnesin, en i
dag eru þeir á ferð um efri hluta
kjördæmisins: Mosfellssveit,
Kjalarnes og Kjós.
Árla á sunnudagsmorgun komu
ferðalangarnir saman f Sjálf-
stæðishúsinu í Hafnarfirði. Þaðan
var haldið í hópferðarbíl á leið að
Svartsengi við Grindavík. Jóhann
Petersen formaður kjördæmis-
ráðs Sjálfstæðisflokksins í
Reykjaneskjördæmi stjórnaði för-
inni með léttu geði og hæfilegum
skörungsskap. Ibúar Reykjanes-
kjördæmis eru jafnan dregnir í
dilk með svonefndum forréttinda-
hluta þjóðarinnar á Reykjavíkur-
svæðinu. I mörgum tilvikum er
hér rétt dregið í dilka, en þó eiga
íbúar Reykjaness og í uppsveitum
kjördæmisins við margs konar
vandamál og viðfangsefni að
glfma, sem greina þá glöggt frá
íbúum Reykjavíkursvæðisins.
Þannig var það áberandi, að hvar-
vetna þar sem frambjóðendurnir
komu voru þeir hvattir til þess að
knýja á um úrbætur í símamálum.
Það er með öðrum orðum jafn
erfitt að ná talsimasambandi við
Reykjavfk frá Vogum á Vatns-
leysuströnd og vestan af fjörðum.
Þá eiga íbúar útgerðarbæjanna á
Reykjanesi í sömu erfiðleikum
með byggingu hafnarmannvirkja
og eflingu atvinnufyrirtækja og
íbúar fjölmargra annarra
byggðarlaga á landinu. Frambjóð-
endurnir voru líka óspart hvattir
i þessari ferð til þess að sinna
frekari úrbótum í þeim efnum.
Reyknesingar búa hins vegar við
gott vegakerfi miðað við það, sem
almennt gerist utan þéttbýlis-
kjarnanna i landinu. Það fundum
við, þegar ekið var eftir Reykja-
nesbrautinni í átt að Svartsengi.
HITAVEITUFRAMíKVÆMDIR
VIÐ SVARTSENGI
Við Vogastapa slógust í hópinn
Ingvar Jóhannsson nýkjörinn
oddviti í Njarðvíkum og nýkjör-
inn sveitarstjóri þar, Albert K.
Sanders, sem jafnframt er for-
maður fulltrúaráðs sjálfstæðisfé-
laganna f Gullbringusýslu.
Þegar komið var að Svartsengi
voru þar mættir forystumenn og
nýkjörnir bæjarfulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins I Grindavik. Á
þessum stað er nú verið að hefja
miklar hitaveituframkvæmdir
fyrir öll Suðurnes. Á næstu árum
er fyrirhugað að leiða þaðan heitt
vatn til Grindavíkur og allra ann-
arra byggða á Suðurnesjum.
Hvarvetna mátti heyra, að fbúarn-
ir á þessum stöðum binda miklar
vonir við þessar framkvæmdir og
ugglaust á Svartsengishitaveitan
eftir að vera byggðunum á
Reykjanesi mikil lyftistöng í
framtíðinni.
Þegar heimamenn höfðu sýnt
ferðalöngunum hitaveitumann-
virkin var haldið inn til Grinda-
vikur. I samkomuhúsinu þar var
drukkið morgunkaffi með stórum
hópi sjálfstæðismanna í Grinda-
vík. Sjálfstæðismenn unnu mik-
inn sigur í fyrstu bæjarstjórnar-
kosningunum, sem haldnar voru
eftir að Grindavfk fékk kaup-
staðarréttindi. Dagbjartur Einars-
son, sem skipaði efsta sæti á lista
sjálfstæðismanna, bauð gesti vel-
komna með nokkrum orðum og
hvatti jafnframt þingmenn sjálf-
stæðismanna f kjördæminu til að
koma sem oftast til skrafs og ráða-
gerða við heimamenn. Þá ræddi
Matthias Á. Mathiesen um hita-
veituframkvæmdirnar og þátt
þingmanna Sjálfstæðisflokksins I
því að tryggja fjármagn til þeirra.
I framhjáhlaupi lét hann þess get-
ið, að hann ræddi varla svo við
Suðurnesjamanninn Odd Ólafs-
son, að hann segðist ekki annað
hvort vera að koma af Suðurnesj-
um eða fara suður eftir. Þá
spunnust nokkrar umræður um
atvinnumálin og fyrirhugaða
byggingu fiskimjölsverksmiðju í
Grindavík.
Að árbíti loknum var ekið um
Grindavfk undir leiðsögn Eiriks
Alexanderssonar sveitarstjóra.
Lýsti hann þeim miklu fram-
kvæmdum, sem nú eru á döfinni í
hinum nýja kaupstað. Unnið hef-
ur verið að gífurlegum endurbót-
um í höfninni og hvert fbúðahúsa-
hverfið rís á fætur öðru. Síðan
var haldið frá Grindavík rakleiðis
f Hafnir.
ÞEGAR AFI ODDS
RÆNDI BRtJÐI SINNI
I Höfnum hafa sjálfstæðismenn
meirihluta í hreppsnefnd. Jósef
Borgarsson oddviti og Ketill
Ólafsson sóknarnefndarformað
ur, bróðir Odds Ólafs,
tóku á móti frambjóðendunum
á kirkjutröppunum og sýndu
þeim kirkjuna, sem nú ný-
lega hefur verið endurbætt
og færð í átt að sinu upp-
runalega horfi. Að þvf búnu
var ekið um byggðina í
Höfnum undir leiðsögn Jósefs
Borgarssonar oddvita. Það var
rifjuð upp gömul saga, sem
segir frá afa Odds Ólafsson-
ar alþingismanns, sem er úr
Höfnum. Sá vann sér það
til frægðar á sfnum tfma að
ræna brúði sinni í Höfnum, riða
með hana á skip f Njarðvíkum og
flýja með hana þaðan. Jósef Borg-
arsson sagði okkur, að húsnæðis-
skortur hefði lengi staðið í vegi
fyrir vexti og viðgangi þorpsins,
en nú væri ráðgert að hefja úr-
bætur í þeim efnum.
Oddur Ólafsson alþingismaður
er fæddur og uppalinn í Höfnum.
Hann tjáði okkur, að lengi hefði
verið talið, að þar væri traustasta
matarkista Suðurnesja. Þá skýrði
hann aðkomumönnum frá tilraun-
um, sem nú eru gerðar í Ósum við
Hafnir með laxarækt í sjó. Hiti í
Ósunum helzt að jafnaði 4 gráður
og tilraunir sýna, að þarna eru
möguleikar á umfangsmikilli
laxarækt. Sagði Oddur, að í þeim
efnum væri margt óunnið hér á
landi, en ljóst væri, að hér gæti
verið um að ræða mjög mikilvæga
atvinnugrein fyrir þjóðina.
Við kvöddum síðan Hafnir með
smá þrætum milli Odds Ólafsson-
ar og oddvitans í Njarðvíkum um
landamerki og hreppaskil. Báðir
héldu fram ftrustu hagsmunum
síns sveitarfélags og vildi hvorug-
ur undan láta. Á ferðum sem
þessum þykir víst rétt að viðhalda
fornum hefðum um lítils háttar
hrepparfg. En að sjálfsögðu var
þrætan leyst í mesta bróðerni.
Áður en haldið var til Njarðvík-
ur var ekið um flugvallarsvæðið á
Keflavfkurflugvelli, en síðan
haldið að félagsheimilinu Stapa,
þar sem snæddur var dagverður
með sjálfstæðismönnum í Njarð-
vfkum. I Njarðvíkum unnu sjálf-
stæðismenn hreinan meirihluta i
hreppsnefnd. Nýkjörinn sveitar-
stjóri, Albert K. Sanders, flutti í
Framhald á bls. 32
Grindvfkingar taka á móti frambjóðendum og fylgdarliði þeirra við hitaveituframkvæmdirnar á
Svartsengi.
Hannes Pétursson skáld:
Fáein orð vegna kviðdóms
NORSKUR prófessor, sem
starfar í Kanada og heitir Nils
örvik, snýr máli sinu til íslend-
inga í viðtali, sem birtist í dag-
blaðinu Vísi 10. þ.m. Þetta er
kunnáttumaður í stjórnmála-
fræðum, og hnfgur ræða hans
mestan part að varnarmálum
Islands, sem svo mjög eru til
umræðu nú þessi missiri. Meðal
annars er haft eftir prófessorn-
um: „Ég verð ekki var við það,
að áhrif Bandaríkjanna hér á
landi séu á nokkurn hátt á þann
veg, að það brjóti í bága við
sjálfstæði Islands."
Það er mikil lenzka hér um
slóðir að ota aðvffandi útlend-
inga sem „kviðdómendur" í
málum, sem að okkur snúa.
Þeir eigS að vera langsýnni og
hleypidómalausari en við, en
oftast eru þessir aðkomumenn
fáfróðir um okkar hagi, enda
naumast á þeirra færi að átta
sig nema yfirborðslega á að-
stæðum jafn fámennrar en sér-
stæðrar eyþjóðar f norðurhöf-
um og Islendingar hljóta að
teljast.
Þegar örvik prófessor talar
um sjálfstæði tslands, á hann
efalaust við stjórnarfarslegt
sjálfstæði. Ég læt löglærðum
mönnum eftir að dæma um það,
hvort slíkt sjálfstæði megi
dafna óskorað hjá þjóð, sem tel-
ur sig tilknúða sakir vopnleysis
að semja við „lénsherra“ um
öryggi sitt. A miðöldum guldu
leiguliðar með þjónustu sinni
fyrir vopnaskjól lénsherrans,
nú bjóðum við fram land og
þiggjum hervernd i staðinn.
Þete fyrirkomulag er í anda
lénsskipulagsins.
Hugtakið sjálfstæði rúmar
einnig það, sem kallað er menn-
ingarlegt sjálfstæði. Og verður
sagt, að áhrif Bandaríkjannahér
á landi brjóti á engan veg í
bága við það? Er sú þjóð menn-
ingarlega sjálfstæð, sem hefur
ekki nema sumpart í sfnum eig-
in höndum áhrifamestu fjöl-
miðla, sem starfræktir eru í
landinu, útvarp og sjónvarp?
Vitaskuld er hún það ekki. Og
þó eru það stjórnmálamenn,
kenndir við sjálfstæði, sem síð-
ur en aðrir vilja stuðla til þess
að þarna verði snúið við blað-
inu og bregða því fyrir sig, að
þá yrði gengið á helgan rétt
einstaklingsins til að velja og
hafna. Þetta kemur úr hörðustu
átt.einkumef litið er á sögulegt
dæmi: Sjálfstæðismenn eru yf-
irleitt hlynntir verzlunarstétt-
inni. Forðum var barizt fyrir
því, að öll verzlun þjóðarinnar
kæmist í hendur landsmanna
einna, og það þótti sjálfstæðis-
mál. Hver var þá svo volaður að
rugla slíku saman við réttinda-
missi? Enginn viti borinn mað-
ur. Nú er aftur á móti svo kom-
ið, að hliðstæð krafa í menning-
arefnum skellur ýmist á lukt-
um eyrum þjóðkjörinna full-
trúa eða mætir hrópyrðum ang-
urgapa. Að vísu drauguðust
stjórnvöld loksins nú fyrir
skemmstu til þess að setja fram
kröfu þess efnis, að Keflavíkur-
sjónvarpið einskorðaðist við
herstöðina, en allt er óvfst um
lyktir, og formaður Sjálfstæðis-
flokksins taldi þessa kröfu lft-
ilsverða.
Hvers vegna eru sjálfstæðis-
menn ósjálfstæðir andspænis
fjölmiðlum Bandaríkjamanna á
Islandi? Vegna þess að her-
varnirnar eru þeim sjálfstæðis-
mál og þá um leið allt það, sem
festir varnarliðið f sessi með
þjóðinni. Varnarliðið útvarpar
og sjónvarpar yfir mesta þétt-
býli landsins til þess að íbúarn-
ir fari smám saman að líta á það
sem sjálfsagða stofnun f þjóð-
lífinu, og sjálfstæðismenn kæra
sig ekki um að hrófla við þessu.
En herliðið í Keflavík var ekki
til þesskvatt hingað til lands að
verða slík stofnun. Fjölmiðlun
sfna á herinn að hafa eingöngu
til eigin þarfa, úr því heimild
var veitt til hennar, annað er
yfirgangur og íhlutun f islenzk
málefni. Allt eins og innflutn-
ingur erlendra bóka og blaða er
f höndum landsmanna sjálfra
— og enginn hreyfir andmæl-
um við því fyrirkomulagi —
ins og innlend fjölmiðlun, sem
ætluð er Islendingum, að vera í
þeirra höndum, og svo er raun-
ar samkvæmt lögum, þótt leyf-
isveitingar til varnarliðsins
hafi leitt af sér niðurlægjandi
ástand.
Ruglukollarnir segja: Bráð-
um koma gervihnettir og gera
það kleift að hægt verður hér
að horfa á sjónvarp úr öllum
höfuðstöðvum og afkimum
jarðar. Hvers vegna megum við
þá ekki hafa Keflavíkursjón-
varp? Við því er einfalt svar:
Það er enginn sem bannar fólki
að horfa á sjónvarp héðan og
handan, frekar en því er bann-
að að mennta sig eða verzla út
um allar trissur erlendis, en
sjónvarpsrekstur handa þjóð-
inni f landinu sjálfu, líkt og
skólakerfið, verzlunin o.s.frv., á
að lúta stjórn íslendinga einna.
Og það er ráðamönnum til háð-
ungar að hafa látið annað við-
gangast.
12.6.'74.