Morgunblaðið - 30.07.1974, Page 23

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. JULI 1974
23
Trumann: Aðalatriðið, að þetta er stór f jölskyida, sem nýtur þess að
vera til í frjálsu landi.
„Eitt heljarmikið samspil
manns og náttúru“
Trumann Kristiansen frá
Hveragerði og 7 ára dóttir hans,
Kolbrún, sátu flötum beinum i
grasinu og gæddu sér á gos-
drykkjum og pylsum.
,,Hér er afar góð stemmning'‘.
sagði Trumann. „Mannfólk og
náttúra falla hér svo vel saman,
að ég hef ekki orðið vitni að
öðru eins. Ég var hérna 1944, og
þó að þá væri mikil og góð
stemmning, er varla hægt að
líkja því saman. Aðstæður eru
lfka allt aðrar nú, þá var
ástandið þannig í heiminum, að
hver friðarstund var dýrmæt.
Trumann kom nýja Gjá-
bakkaveginn og við spurðum
hann, hvernig honum hafi líkað
leiðin:
„Þetta er mjög falleg leið og
vegurinn gefur alveg sérstaka
yfirsýn yfir vellina. Auk
fegurðarinnar þarna upp frá
sér maður vellina I alveg nýju
ljósi."
Hvað með dagskránna?
„Ja, hvað á maður að segja? I
rauninni skiptir ekki jnáli,
hvernig hún er, því að þessi
hátíð er eitt heljarmikið sam-
spil manns og náttúru og það er
aðalatriðið. Ég lít á þetta sem
stóra fjölskylduhátíð, þar sem
fjölskyldan kemur saman og
nýtur þess að vera til í frjálsu
landi.
Erlendur Jóhannsson og Asta Friðjónsdóttir.
Hveitibrauosdagur
á Þingvöllum
Á vegi okkar varð ungt par
röltandi um I sólskininu. Við
nánari viðkynningu kom í ljós,
að hér var kominn Erlendur
Jóhannsson, naugriparæktar-
ráðunautur Búnaðarfélagsins
og Asta Friðjónsdóttir, kona
hans.
„Eiginlega er þetta nokkurs
konar brúðkaupsferð", sagði
Erlendur blaðamanni, „það er
nefnilega ekki nema vika sfðan
við giftum okkur".
— Og hvernig lízt þeim svo á
Þingvelli í svona hátíðarbún-
ingi?
„Mjög vel“, svaraði hún,
„mér finnst skipulagið alveg
stórkostlegt og eins er skreyt-
ingin alveg ágæt".
— Voruð þið ákveðin í að
koma á Þjóðhátíðina?
„Nei, eiginlega ekki, en svo
var veðrið svo gott, að við drif-
um okkur af stað“, svaraði hún.
„Annars bjuggumst við tæp-
lega við að komast nema hálfa
leið fyrir umferðinni," bætti
hann við, „en þetta skotgekk
allt saman. Það urðu smátafir.
við Kárastaði, en það leystist
strax".
— Hvernig finnst ykkur
stemmningin.
„Hún er skemmtileg, maður
kemst strax i þjóðhátíðarskap".
Fiskimálaráðherra Dana í viðtali við „BÖRSEN”:
r
Ef Islendingar sýna hörku
neyðumst við til hins sama
Kaupmannahöfn, 29. júli, AP
NTB
FISKIMALARAÐHERRA Dana,
Niels Anker Kofoed, hefur látið
svo um mælt við danska blaðið
„BÖRSEN", að fari svo, að tslend-
ingar færi fiskveiðilögsögu slna
út I 200 sjómflur kunni Norður-
sjávarsvæðið að verða lýst sam-
eiginlegt fiskveiðisvæði fyrir að-
ildarrfki Efnahagsbandalags
Evrópu eingöngu og afleiðingin
geti orðið mestu fiskveiðiátök
sögunnar.
Kofoed sagði þetta í tilefni ný-
legra ummæla Einars Agústsson-
ar utanríkisráðherra tslands, þar
sem hann boðaði, að næsta skref
íslendinga f fiskveiðilögsögumál-
inu yrði að færa lögsöguna út í
200 sjómílur. Hefur „BÖRSEN"
eftir Kofoed: „íslendingar hafa
til þessa ekki sýnt neina tilhneig-
ingu til að fara eftir alþjóðlegum
samningum og ef þeir kjósa að
sýna hörku neyðumst við til að
gera hið sama."
Kofoed sagði, að frekari út-
færsla fiskveiðilögsögunnar við
Island mundi hrekja marga þýzka
og brezka fiskimenn frá íslands-
miðum og yfir á Norðursjávar-
miðin til skaða fyrir danska fiski-
menn og fleiri. „Annaðhvort
verða Islendingar að hverfa af
sviðinu eða við verðum t.d. að
setja viðskiptahömlur á þá,“ sagði
Kofoed. „Afleiðingarnar gætu
Genf, Nikosiu, New York,
Ankara, 29. júlf, AP, NTB.
HELDUR voru menn vondaufir
um samninga milli Grikklands og
Tyrklands I kvöld, þegar hlé var
gert á fundum utanrfkisráðherra
landanna og Bretlands f Genf eft-
ir 30 klst. samfelldar viðræður.
James Gallaghan utanrfkisráð-
herra Bretiands sagði, að þeir ætl-
uðu að sofa á málinu f nótt, en
aðalágreiningurinn var um dvöl
tyrkneska herliðsins á Kýpur.
Grikkir hafa krafizt þess, að það
verði kallað burt — svo og allt
grískt herlið — áður en samninga-
viðræður hefjist um framtíð kýp-
ur. Tyrkir taka ekkert slíkt í mál
og lengi vel sagði Bulent Ecevit
forsætisráðherra, að það væri
ekki einu sinni til umræðu.
I nótt var talið, að þeim Callag-
han og William Buffum fulltrúa
bandaríska utanríkisráðuneytis-
ins, sem aðstoðar við málamiðl-
unartilraunirnar í Genf, hefði
tekizt að setja saman samkomu-
lagsuppkast, sem deiluaðilar
gætu sætt sig við, en þar var ráð
fyrir þvf gert, að tyrkneska her-
liðið færi í áföngum og að nokkru
leyti jafnframt þvf sem viðræður
færu fram um framtfð landsins.
Tyrkneski utanríkisráðherrann
Turan Gunes féllst á þetta með
fyrirvara, en stjórnin í Ankara
felldi hugmyndina eftir 3 klst.
skyndifund í dögun — síðan hef-
ur ekkert miðað.
Gríska stjórnin hefur nú farið
fram á fund í öryggisráði Sam.þj.
og fund utanríkisráðherra NATO
til að ræða afstöðu Tyrkja, sem
hún segir gersamlega óaðgengi-
lega, enda yrði þar með endi
bundinn á sjálfstæði Kýpur.
Sovétstjórnin hefur lagt álykt-
un fyrir öryggisráðið, þar sem
segir, að sem skjótast skuli kalla
allt herlið burt frá Kýpur. Þar er
einnig gert ráð fyrir að nefnd,
skipuð fulltrúum frá hverju
þeirra Ianda, sem sæti eiga í
öryggisráðinu, fari á vegum Sam-
einuðu þjóðanna til Kýpur og
kanni ástandið þar.
Makarios erkibiskup, sem enn
er í New York, hefur skorað á
hæglega orðið þær, að Norðursjór
yrði lýstur sérstakt veiðisvæði
Efnahagsbandalagsrfkjanna."
Kofoed sagði ennfremur, að
sögn NTB, að vegna útfærslu Is-
lendinga hefðu fiskiskip frá Borg-
undarhólmi nú farið á Nýfundna-
landsmið. „Við verðum að senda
þá fyrstu þangað," bætir hann við
í viðtalinu og segir sfðan, að sú sé
skoðun Dana, að efnahagslögsaga
landa verði að vera því skilyrði
háð, að þau lönd, sem stundað
hafi veiðar á svæðum innan
marka hennar, fái að gera það
áfram. „Þess vegna verðum við að
sýna danska fánann við Ný-
fundnaland," segir Kofoed „ég
verð að tryggja mér, að danskir
fiskimenn fái einhver réttindi í
kanadiskri efnahagslögsögu ef
hún verður færð út í 200 sjómfl-
ur.“
ÖLJÓS UMMÆLI
Eivind Bölle fiskimálaráðherra
Noregs sagði við NTB f tilefni
þessarar fréttar frá Kaupmanna-
höfn, að hann teldi algerlega
óraunhæft að tala um að gera
Norðursjávarsvæðið að sérstöku
fiskveiðisvæði EBE. Bölle sagði
ljóst, að Dönum fyndist að sér
þrengt ef til kæmi frekari út-
færsla fiskveiðilögsögu landa i
Norðursjó og Atlantshafi, en um-
mæla hans virtust heldur óljós
eins og þau væru eftir honum
Bandaríkjastjórn að taka einarð-
ari afstöðu í Kýpurmálinu.
Stjórnin hefur haldið sig í bak-
grunni, en Henry Kissinger utan-
ríkisráðherra stöðugt verið í sam-
bandi við „kollega" sfna í Genf og
fulltrúa sinn þar.
Fregnir berast enn um átök á
Kýpur og hafa tyrkneskar her-
sveitir unnið að þvf að styrkja
vígstöðu sína á ýmsum stöðum.
Hins vegar saka Tyrkir gríska
Kýpurbúa um aðfarir að þorpum
tyrkneskra manna og segja miklu
fleiri tyrkneska Kýpurbúa hafa
fallið fyrir kúlum grískra að
undanförnu en til þessa hefur
verið talið. I tyrkneska herliðinu
á Kýpur eru nú um 17—20.000
menn.
Kaupmannahöfn, 29. júlí, AP
NTB.
SAMKVÆMT skoðanakönnun,
sem GauIIup-stofnunin danska
hefur gert og frá var skýrt f dag f
Berlingske Tidende, er mikill
meirihluti Dana þeirrar skoðun-
ar, að þróun velferðarrfkisins sé
gengin of langt — og eru þeir
andvfgir þeirri stefnu, að hið op-
inbera taki að sér æ stærri verk-
efni og haldi áfram að auka
skattaálögur til að standa straum
af þeim.
Samkvæmt þessari könnun eru
63% kjósenda ofangreindrar
skoðunar 21% er á öndverðum
meiði en 16% voru óákveðnir.
Stofnunin tók stefnuna í félags-
og menntamálum sem sérstök
dæmi um velferðarríkið, að
nokkru leyti vegna þess, að þessi
svið eru sérstaklega þungir bagg-
ar á velferðarríkinu en einnig
vegna þess hve mikilvægir þeir
almennt þykja í nútíma velferðar-
ríki.
Svörin voru síðan athuguð
höfð. „Það er erfitt að segja nokk-
Uð um þessi mál nú,“ sagði BöIIe
„sérstaklega vegna hafréttarráð-
stefnunnar í Caracas." Aðspurður
um álit sitt á úrskurði Haag-dóm
stólsins f málum Breta og Þjóð-
verja gegn Islendingum, sagði
Bölle,” að hann liti einungis á
þann úrskurð sem viðurkenningu
á hefðbundnum réttindum Bret-
lands og V-Þjóðverja á veiðisvæð-
unum við tsland, en ekki dóm
gegn útfærslu fiskveiðilögsögu
sem grundvallarhugmynd.
Connally
ákærður
Washington, 29. júlí
AP — NTB
RÍKISRÉTTUR hefur ákært
John Connally, fyrrverandi
fjármálaráðherra Bandarfkj-
anna og rfkisstjóra f Texas fyrir
mútuþægni, meinsæri og að
hafa staðið f vegi fyrir réttar-
farslegri rannsókn. Sjálfur
hefur Connally birt yfirlýs-
ingu, þar sem hann ber af sér
allar sakir og kveðst vænta
þess að verða hreinsaður af
þeim algerlega. Connally er
fjórði fyrrverandi ráðherra
Nixons forseta, sem rfkisrétt-
ur ákærir
Höfuðákæran gegn Connally
byggist á því, að hann hafi
þegið tíu þúsund dollara af
Jake Jacobsen, starfsmanni
landssambands bandarískra
mjólkurframleiðenda f þakk-
lætisskyni fyrir þann þátt, sem
hann átti í því að uppbætur á
mjólkurverð voru hækkaðar.
Jacobsen þessi var jafnframt
ákærður fyrir að hafa innt af
hendi ólöglega greiðslu til op-
inbers embættismanns.
bæðu út frá efnahag viðkomandi
og út frá pólitískri skoðun. Það
sýndi sig að vísu, að þeim mun
fleiri voru andvígir frekari vel-
ferðarráðstöfunum sem komið
var í hærri Iaunaflokka en and-
stöðurnar voru fyrst og fremst
bundnar pólitískri afstöðu. Meðal
miðdemókrata voru 94% þeirrar
skoðunar að nógu langt væri
gengið, jafnvel f sósialistfska
þjóðarflokknum var meirihluti
aðspurðra sem afstöðu tóku einn-
ig þeirrar skoðunar eða 42% á
móti 39% en meðal kommúnista
voru aðeins 39% þeirrar skoðun-
ar að nógu langt væri gengið;
52% töldu, að opinber íhlutun og
afskipti ætti að aukast. Sú álykt-
un er dregin af þessari könnun að
meirihluta danskra kjósenda
finnist nóg komið af þeirri stefnu,
sem fylgt hefur verið síðustu
15—20 ár eða að þeir telji, að
þróunin hafi verið of hröð. Minni-
hlutastjórn Hartlings hefur boðað
30% lækkun tekjuskatta næsta ár
en mun í staðinn skerða fjárfram-
lög til félags- og menntamála.
Horfir óvænlega
í Kýpurmálinu
V elfer ðarþr óunin
nógu langt gengin