Morgunblaðið - 28.08.1974, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. ÁGÚST 1974
Charles August Lindbergh, banda-
ríski flugkappinn, sem lézt að heimili
sinu á Hawaiieyjum i fyrradag af
völdum krabbameins, var fæddur i
Detroit, sonur sænskra foreldra, árið
1902. Hann var þvi 72 ára að aldri
er hann lézt.
Lindbergh ólst upp í Little Falls
Minnesota, en faðir hans, sem Lind-
bergh hét eftir. var þingmaður
Minnesota um 10 ára skeið. Lind-
bergh ferðaðist oft til Washington
með föður sinum. Eftir að hafa lokið
gagnfræðaskólanámi innritaðist
Lindbergh í vélaverkfræði i Wis-
consinháskóla, en hann lauk aldrei
námi, því að dag nokkurn lenti flug-
vél á háskólasvæðinu og morguninn
eftir innritaðist Lindbergh i flug-
skóla. Hann byrjaði að undirbúa flug
sitt til Parisar á næturflugum með
póst frá St. Louis til Chicago. Hann
fékk stuðning hóps manna i St.
Louis til að láta smiða Ryanflugvél-
ina. sem þótti bylting i flugvélasmiði
þeirra tíma.
Lindbergh var ekki fyrsti maðurinn
til að fljúga yfir Atlantshafið. Það
voru þeir Arthur Whitten Brown og
John W. Alclock, sem það afrek
unnu árið 1919 er þeir flugu tveggja
hreyfla flugvél sinni frá St. John á
Nýfundnalandi tii Irlands.
2500 dollara
verðlaun
Lindbergh keppti að þvi marki
að verða fyrsti maðurinn til að fljúga
einsamali yfir Atlantshafið. Verð-
launin. sem i boði voru, námu
25000 dollurum, sem var mikið fé
árið 1927. Sex menn höfðu látíð lifið
í tilraunum til að fljúga einir yfir
Atlantshaf og fjórir þeirra, er of
þungt hlaðnar flugvélar þeirra
fórust í flugtaki.
Flugvél Lindberghs. The Spirit of
St. Louis, hóf sig til flugs snemma
morguns 20. mai 1927 (ekki 1932,
eins og mishermt var i Mbl. i gær).
Vélin rétt skreið yfir simalinur við
enda flugbrautarinnar á Roosevelts-
flugvelli við New York. Næstu 33VÍ
klukkustund drakk allur heimur I sig
hverja einustu frétt, sem barst af
„Erninum eina." (The ione eagle)
eins og Lindbergh var nefndur.
Mikill fögnuður var í Paris, er fréttist
af Lindbergh yfir Írlandi. Þaðan flaug
hann yfir Ermarsund eftir erfiða ferð
i baráttu við svefn og hræðslu og þar
af 1600 km flug i regni, slyddu og
rigningu og nálgaðist brátt Paris.
„Ég heiti
Charles Lindbergh"
25000 manns fögnuðu honum,
er hann lenti vélinni á Le Bourget-
flugvelli. Hann steig út úr vélinni og
sagði: „Ég heiti Charles Lindbergh. "
Hann var orðinn heimsfrægur á ein-
um sólarhring. Hann var sæmdur
hverju heiðursmerkinu á fætur öðru
og Calvin Coolidge þáverandi Banda-
ríkjaforseti afhenti honum beitiskip
tíl umráða til að flytja hann og flug-
vélina heim til Bandaríkjanna.
Þegar Lindbergh kom til New York
var honum fagnað af 4 milljónum
borgarbúa i mestu fagnaðarlátum,
sem nokkru sinni fyrr eða síðar hafa
sézt í þeirrj borg, sem þó er fræg
fyrir að taka hetjum opnum örmum.
Heima fyrir var þjóðhetjan sæmd
hverju einasta heiðurmerki, sem eitt-
hvað gildi hafði og bikararnir og
verðlaunapeningarnir, sem hann
fékk voru síðar metnir á um 500
þúsund dollara.
Anna Morrow
Eftir að mestu fagnaðarhátíða-
höldin voru um garð gengin flaug
Lindbergh til 75 borga í Bandaríkjun-
um til að kynna flugið. Þvi næst fór
hann í ferð til S-Ameríku sem sér-
legur sendiherra Bandaríkjastjórnar
og þá kynntist hann Önnu Spencer
Morrow, dóttur Dwights Morrows,
sendiherra Bandaríkjanna í Mexíkó.
Þau felldu hugi saman og gengu í
hjónaband 27. maí 1 929.
Lindberghs-hjónin urðu fljótt
þreytt á öllu tilstandinu og blaða-
skrifunum og byggðu hús á af-
skekktum stað í New Jersey við
rætur Sutherlandsfjalls.
Það var 1. marz 1932 að Lind-
berghharmleikurinn hófst. Þá
óveðursnótt var 19 mánaða gömlum
syni þeírra rænt og ræninginn krafð-
ist 50 þúsund dollara lausnargjalds.
Gifurleg leit bar engan árangur, en
það var ekki fyrr en mánuði eftir
ránið, að Lindbergh greiddi lausnar-
gjaldið. Fyrrverandi háskólakennari
varpaði tösku með peningunum yfir
kirkjugarðsvegg og honum var sagt,
að barnið væri á llfi um borð i báti
undan Vingarði Mörtu í Massachu-
Charles August Lindbergh: „Örninn eini".
• •
„Orninn
•
emi
látinn
setts. Lindbergh flaug þangað í
örvæntingu, en greip í tómt. Það var
svo 12. maí, að vörubílstjóri fann
gröf barnsins um 5 km frá húsi
Lindberghs. Höfuðkúpa þess var
möskuð og drengurinn, sem hét í
höfuðið á föður sínum, hafði greini-
lega verið myrtur 1-2 dögum eftir
ránið.
Réttarhöldin
Seinna um árið handtók lög-
reglan þýzkfæddan trésmið, Bruno
Hauptman að nafni, er hann reyndi
að greiða vöru t verzlun með 10
dollara seðli, sem var merktur eins
og seðlarnir í lausnargjaldinu.
13000 dollarar af lausnargjaldinu
fundust á heimili Hauptmans i New
York. Réttarhöldin. sem vöktu
heimsathygli, stóðu i 6 vikur og
Lindbergh var í réttarsalnum hvern
einasta dag. Hauptman játaði aldrei,
en var sekur fundinn og tekinn af lífi
í rafmagnsstólnum 3. apríl 1936.
Lindberghhjónin fluttust til Eng-
lands nokkrum mánuðum fyrir aftök-
una, með son sinn Jon og dvöldust
þar til ársins 1 939, skömmu áður en
heimsstyrjöldin brauzt út.
Þegar Lindbergh kom úr þessari
einangrun sinni hóf hann mikla bar-
áttu gegn þátttöku Bandarikjanna i
striðinu. Hann sagði, að þátttaka
Bandarikjanna myndi aðeins draga
strfðið á langinn og að Bandarikin
kynnu að þurfa að eiga samskipti við
Evrópu undir þýzkum yfirráðum. Við-
brögðin i Bandarikjunum voru bitur
og hörð gagnrýni á Lindbergh náði
hámarki er Roosevelt forseti gagn-
rýndi afstöðu hans á opinberum
blaðamannaf undi. Lindbergh sagði
sig þá úr flughernum. Þremurdögum
eftir árásina á Pearl Harbour bauð
hann þjónustu sína á ný, en Roose-
velt vildi hann ekki i herinn. Lind-
bergh fór í stríðið engu að síður sem
borgaralegur flugkennari á Kyrra-
hafssvæðinu. Þar tókst honum að
auka flugþol hinnar eldneytisfreku
P-38 orrustuflugvélar með þvi að
kenna flugmönnum þá tækni, sem
hann notaði til að kreista hvern
bensindropa út úr flugvél sinni á
leiðinni yfir Atlantshaf. Það komst
svo upp löngu siðar, að hann hafði
Charles
August
Lindbergh
1902-1974
Le Bourgetflugvöllur,
þar sem 25000 manns
fögnuðu Lindbergh.
lent I loftbardaga við japanskar
orrustuvélar og skotið tvær niður
áður en hann komst undan. Lind-
bergh minntist aldrei á þann atburð.
Lindbergh við flugvél sína, Spirit of St. Louis.
Anna og Charles Lind-
bergh 1 933.
4 milljónir manna fögnuðu Lindbérgh við komuna
til New York, með mestu fagnaðarhátíð, sem haldin
hefur verið í þeirri borg.
Nafn Lindberghs er í nánustum
tengslum við þróun farþegaflugsins.
Hann kortlagði fyrstu flugleiðirnar til
Evrópu. S-Ameríku og Austurlanda
'ög hann var um árabil einn af fram-
kvæmdastjórum Pan Americanflug-
félagsins.
Umhverfisvernd
Lindbergh ritaði 3 bækur,
„Við", sem rituð var skömmu eftir
flug hans yfir Atlantshafið, „Um flug
og Iff" og „The Spirit of St. Louis",
sem var sjálfsævisaga hans og kom
út 1954. Fyrir þá bók fékk hann
Pulitzerverðlaunin og fyrir kvik-
myndaréttinn fékk hann 1 milljón
dollara. Kvikmyndin eftir bókinni
varð heimsfræg með James Stewart
í hlutverki Lindberghs.
Á seinni árum olli hin hraða tækni-
þróun vorra tíma Lindbergh nokkrum
hugarkvölum og honum fannst hinn
mannlegi þáttur í flugi og öðrum
störfum verða of lítill. Umhverfis-
vernd varð hann mesta hugðarefni
og hann eyddi miklum tima og fjár-
munum i það á sl. árum að berjast
fyrir umhverfisvernd.
Lindbergh hafði svo forðazt sviðs-
Ijósið, að siðustu árin gat hann
gengið um götur New Yorkborgar og
hvar sem var, án þess að nokkur
maður þekkti hann. Kona Lind-
berghs og sonur þeirra Land, voru
við dánarbeð hans í fyrradag, en
synirnir Jon og Scott voru nýfarnir
frá Hawaii, er faðir þeirra lézt. Lind-
bergh hafði áður legið mánuð í
sjúkrahúsi í New York til læknismeð-
ferðar en lét flytja sig til Hawaii, er
hann vissi, að hann átti ekki lengur
Iffsvon.
Gerald Ford Bandaríkjaforseti
minntist Lindberghs í gær með eftir-
farandi orðum: „Charles A. Lind-
bergh var einlægur föðurlandsvinur
og „Örninn eini" var fulltrúi alls
þess bezta í landi okkar, heiðarleika
og hugrekkis."