Morgunblaðið - 08.02.1975, Side 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. FEBRUAR 1975
LOFTLEIÐIR
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
21190 21188
LOFTLEIÐIR
® 22 022-
RAUDARÁRSTÍG 31,
(g
BILALEIGAN
51EYSIR
CAR RENTAL
24460
28810
PIOIXJCECEr*
Útvarp og stereo kasettutæki

KIPAUTGCRÐ RIKISINS
M / s Esja
fer frá Reykjavik um miðja næstu
viku vestur um land í hringferð.
Vörumóttaka: föstudag, mánu-
dag og þriðjudag til Vestfjarða-
hafna, Norðurfjarðar, Siglu-
fjarðar, Ólafsfjarðar, Akureyrar,
Húsavíkur, Raufarhafnar, Þórs-
hafnar, Bakkafjarðar, Vopna-
fjarðar og Borgarfj.-eystra.
| STAKSTEINAR
Happdrættishugarfar
verðbólgusjúks
efnahagslífs
Jón Baldvin Hannibalsson
flutti f fyrradag þrumuræðu
um efnahagsmál f sameinuðu
þingi, þar sem hann m.a.
veittist harkalega að vinstri
stjórninni sem einum höfuð-
orsakavaldi efnahagsvandans.
Hann sagði: „Vinstri stjórnin
gat framfylgt miklum útgjalda-
áformum sínum svo lengi sem
hagsveiflan, sem mótast af
undirstöðustærðum hinnar ís-
lenzku efnahagsjöfnu, og er al-
gjörlega óháð vilja stjórnvalda,
reyndist ríkisstjórninni hag-
stæð og gjöful. Meðan lukku-
hjólið snerist henni í vil, lék
allt í lyndi. En um leið og hag-
sveiflan snerist á hinn veginn,
hrundi þessi rikisstjórn eins og
spilaborg í vindi. Þessi þriðja
rfkisstjórn „vinstri aflanna" á
tslandi var greinilega heltekin
happdrættishugarfari okkar
verðbólgusjúks efnahags-
lífs... “
„Ekki verður hjá því komist
að viðurkenna, að orsakir þeirr-
ar algeru kollsteypu, sem við
nú stöndum frammi fyrir, má
að verulegu leyti rekja til þess,
að á árinu 1973, löngu eftir að
fyrirsjáanlegt var hvert
stefndi, brugðust fslenzk
stjórnvöld þeirri skyldu sinni
að grípa til aðhaldsaðgerða í
tæka tíð, til þess að að tryggja
jafnvægi, hægari en öruggari
vöxt. — Menn verða að hafa í
huga, að það er miklu sársauka-
minna að grípa til aðhaldsað-
gerða þegar vel árar; að þá er
miklu meira svigrúm til að
beita aðgerðum með árangri,
þegar allar helztu stærðir
þjóðarbúskaparins eru hag-
stæðar.“
„Það er mikill misskilningur
að halda, að frumvarp Ólafs
Jóhannessonar, vorið 1974, hafi
verið dæmi um framsýna eða
ábyrga efnahagspólitík. Þá
þegar var fyrir löngu komið f
óefni og frumvarpið fól ekki í
sér annað en örþrifaráð eftir
dúk og disk, eftir að svigrúm til
viðnámsaðgerða var stórlega
skert orðið. — Það er engin
tilviljun, að skýrsla OECD
(Efnahagssamvinnustofnunar
Evrópu) um Island fyrir árið
1974 var einn samfelldur
áfellisdómur yfir þeirri fyrir-
hyggjulausu og vanhugsuðu
„grútarbræðsluhagfræði“, sem
réð lögum og lofum um stefnu
rfkisstjórnar í efnahagsmálum
á árunum 1973 og 1974.“
Hvað stoðar það .. ?
„Hvað stoðar það bótaþega al-
manna trygginga nú, þótt hæst-
virtur fyrrverandi ráðherra,
Magnús Kjartansson, hafi
sannanlega af góðum hug og
þekkilegu pólitísku innræti
viljað tryggja hag þeirra á
veltiárum vinstri stjórnarinn-
ar? Hvað stendur eftir af þvf,
þegar afleiðingar af efnahags-
stjórn vinstri stjórnarinnar
hafa komist til skila?“
„Hvað stoðar okkur lands-
byggðarmenn auknar fjárveit-
ingar í hafnir, vegi og brýr á
tímum vinstri stjórnarinnar, ef
afleiðingarnar af efnahags-
stjórn sömu stjórnar leiða til
þess óhjákvæmilega, að við
verðum, nauðugir viljugir, að
horfast í augu við algjöran
niðurskurð f 1 til 2 ár, eða jafn-
vel lengur, á fjárveitingum til
eflingar iandsbyggðinni?“
„Grundvallar staðreyndin er
sú, að hinar ytri aðstæður
þjóðarbúsins hafa snúist við.
Við búum nú þegar við skertar
þjóðartekjur og þær fara
minnkandi. Menn verða að
horfast f augu við þær stað-
reyndir, að það er minna til
skiptanna en var.“
„Það er nú þegar svo komið,
að það er ekki hægt að halda
áfram uppi gervikaupmætti í
þjóðfélaginu lengur en
erlendir lánardrottnar fást til
að borga reikninginn. Þurrð
gjaideyrisvarasjóðsins og við-
skiptahalli á einu ári upp á 16
milljarða þýða í mæltu máli
það, að við getum ekki lengur
lifað á öðrum."
„Þetta er ekki aðeins ,vanda-
mál hæstvirtrar rfkisstjórn-
ar... Þetta er líka vandamál
hagsmunasamtaka- og félags-
málahreyfinga fólksins í land-
inu.“
Rannveig Vigfúsdóttir:
Kvennaárið 1975
Þegar Sameinuðu þjóðirnar
ákváðu að sýna kvenþjöðinni
þá virðingu að helga henni
þetta ár hefur áreiðanlega vak-
að fyrir þeim, að kvenþjóðin
beitti sér fyrir stórum og göf-
ugum málefnum jafnframt
bættri afstöðu kvenna til rétt-
inda þeirra. Vonandi tekst
þeim að gjöra það á virðulegan
hátt og til bóta mannkyni öllu.
Ég meina ekki með smámuna-
legri kröfu á hendur karlmönn-
um um embættisveitingar eða
að maðurinn eigi að ryksuga og
þvo upp, hátta börn o.s.frv., það
gera allir góðir og nærgætn-
ir eiginmenn og hafa gert hér
áður fyrr. Meðan lifsbaráttan
var svo hörð að bæði hjónin
urðu að leggja hart að sér,
fundu karlmenn yfirleitt til
með konum sínum og reyndu að
létta undir með konu sinni, þar
eð börn voru yfirleitt mörg og
stór heimili. En með bættum
efnahag þjóðarinnar hefir að-
staða konunnar breytzt sem
betur fer. Nú hafa konur yfir-
leitt öll heimilisþægindi til
sjávar og sveita.
Hér á landi höfum við jafn-
rétti á öllum sviðum, getum sótt
hvaða stóla sem er og sótt uml
embætti eftir þvi sem við höf-
um áhuga á; er það mikils virði
að mörgum finnst. Konur hafa
bæði menntun og hæfileika til
jafns við karlmenn, en konan
er þannig byggð að geta ekki
unnið öll karlmannsverk og eru
þvf laun misjöfn af þeim ástæð-
um. Islenzkar konur voru með
þeim fyrstu sem fengu kosn-
ingarétt. I Austurlöndum sér
maður konur með blæju fyrir
andliti svo sér aðeins i augun.
Þær ganga svartklæddar í síð-
um pilsum, sumstaðar verða
konur að vera nokkrum skref-
um á eftir karlmanninum og
bera byrðar en hann gengur
laus og liðugur.
Þá kemur að því stóra spurs-
máli: Á konan að vinna jafn
mikið út á við og hún gerir í
dag? Ég tala ekki um þær kon-
ur sem þurfa að vinna að miklu
leyti fyrir heimilinu vegna fjár-
hagsaðstæðna. En hversu marg-
ar konur vinna ekki úti þó mað-
urinn hafi ágætis atvinnu. Þá
spyr maður: Er þetta þörf, er
ekki verið að brjóta móti nátt-
úrulögmálinu, er ekki réttmæt
sæla konunnar að vera heima
og hugsa um börnin, annast
uppeldi þeirra, vera vel upp-
lögð að taka vel á móti eigin-
manni er hann kemur þreyttur
heim úr vinnu, fremur en að
bæði komi þreytt úr vinnu?
Hrædd er ég um að þá geti
myndast óánægja og streita
sem jafnvel bitni á börnunum.
Það eru ekki allir svo heppnar
að hafa húshjálp, og fer líka
meira í súginn þegar konan er
hvergi nærri og kostar ekki
Rannveig Vigfúsdóttir.
meðlag á barnaheimilum mikla
peninga?
Barnaheimilin eru ágæt, það
sem þau ná, en ekkert jafnast á
við góð heimili þar sem móðirin
er alltaf við höndina að hlynna
að og vernda börnin. Fyrstu tvö
árin er nauðsynlegt og einnig
er það móðurinni mikils virói
að missa ekki af þeim yndislega
tíma á þroskaskeiði þeirra.
Kaldranalegt finnst mér aó
smábörn séu rifin upp snemma
á morgnana úr hlýjum rúmum
sínum og farið með þau í vögn-
um eða kerrum i öllum veðrum
því ekki hafa allir bíla. Þetta er
gert allt árið um kring og þau
drifin í fóstur yfir daginn. Líða
ekki börnin fyrir þetta líkam-
lega og andlega sem kemur svo
fram á þeim ef til vill síðar?
Ég er hrædd um það.
Það er búið að læða því inn
hjá konum i langan tíma að það
sé eitthvað lítilfjörlegt að vera
bara húsmóðir. Það er mesti
misskilningur. Þau börn sem
mest njóta móðurinnar á upp-
vaxtarárunum hafa ánægjuleg-
ar bernskuminnningar.
Minnsta kosti hafa skáldin
kveðið sín fegurstu ljóð um ind-
æla bernskudaga hér áður fyrr.
Mér finnst ömurlegt að sjá öll
þessi lyklabörn og þegar þau
mæta mótlæti á margan hátt
geta þau ekki flúið i móður-
faðm og fengið huggun. Þau
verða að bjarga sér sjálf. Öðru
máli gegnir þegar börnin eru
uppkomin og konan hefir að-
stöðu til að leita út á vinnu-
markaðinn. Þá er gott að hafa
sina menntun sem flestar hafa
/komdu nu W II
v BLSKAN r ' C,-*'
X
MLÝT AO WAFA FARIÐ HÚSAVILLT
FRD //
ÉG bLKKI EN6A 5V0MA NAUDSKÖLlÓTTA
l s—\
/i. ' \ J )l l

fengið meðan þær voru ungar.
Annars held ég að það sé ekki
mikil tilbreytni að því að skrifa
á ritvél allan daginn eða öðru
líku. Það er talað um að sömu
störfin séu unnin dag eftir dag
heima. En þar er konan sjálfs
sín húsbóndi og getur hagað
störfum sínum eftir hentugleik-
um. Það er mikið rætt um að
konur taki þátt í stjórnmálum.
Það geta og gera þær. Það að
konur ná ekki eins langt og þær
kysu jafnvel i prófkosningum
er vegna þess að annaðhvort
eru þær hlédrægar eða þá að
þær hugsa með sér, að betra sé
að treysta karlmanninum. Kon-
ur geta orðið ráðherrar og þing-
menn þær sem áhuga hafa á og
ekki er síður hægt að treysta
þeim en karlmönnum hafi þær
hæfileika og menntun.
Þá er það mál sem konur hafa
látið sig skipta þar sem eru
fóstureyðingar. Er það að mín-
um dómi bæði ómannlegt og
ókristilegt. Hvað hugsa konur?
Eru þær ekki að steypa sér í
ógæfu? Mörg konan hefur beð-
ið tjón á sálu sinni eftir þær
aðgerðir. Ég álít að slíkt komi
ekki til greina nema um líf
konu sé að ræða. Þetta geta þær
ekki gert eingöngu að sínu
máli. Manninn ókvæntan eða
kvæntan langar oft til að eiga
börn og reynast börnum sínum
vel. Hversu mörg óskilgetin
börn hafa ekki reynst þjóðfé-
laginu nýtir þegnar og móður
sinni stoð og stytta. Orðið henni
til gleði og ánægju. I dag er lika
hægt að sporna á móti frjóvgun
með ýmsum ráðum. Ég álít að
fóstureyðingar auki á lauslæti
og allt þetta skraf og skrif hafi
ekki tilælluð not. Eykur það
ekki á forvitni unglinganna?
Mér finnst að foreldrar eigi að
fræóa börn sín um þessi mál en
ekki vandalaust fólk og reyna
að hafa þau áhrif á unglinga að
þeir fari ekki út í léttúðugt líf.
Þá erþað hugsjón kvenna á
þessu kvennaári að beita sér
fyrir friði, aó styrjaldir hætti
og öryggi vaxi meó þjóðum.
Vissulega er sú barátta erfið.
Þar er bæói við stjórnmál að
eiga, vopnaframleiðendur og
afskiptasemi þjóða á miili. Allir
þeir fjármunir sem fara í ófrið
væru nægilegir til að metta hin-
ar sveltandi þjóðir sem er svart-
ur blettur á mannkyninu i dag.
Stríð kemur hart niður á kon-
um ófriðarþjóðanna. Menn eru
sendir á vígvöliinn — eigin-
menn, synir, bræður. Margir
koma ekki aftur en margir
koma heim örkumla menn lík-
amlega og andlega. Konur ættu
að beita sér fyrir að fá því áork-
að að frióur kæmist á á jörðu.
Rannveig Vigfúsdóttir.