Morgunblaðið - 17.05.1975, Qupperneq 48

INNIHURÐIR
Cæöi i fyrirrúmi
SIGURÐUR
(|4li| ELÍASSONHF.
AUÐBREKKU 52, KÓPAVOGI,
SfMI 41380
LAUGARDAGUR 17. MAl 1975
Gjaldeyrisstaða:
260 milljón krónu bati í apríl
og 800 milljónir sem af er maí
FORSETI Islands, herra
Kristján Eldjárn, las forseta-
bréf um þinglausnir í samein-
uðu Alþingi f gær kl. 17.17.
Þingmenn risu úr sætum til
heiðurs fósturjörðinni og
hylltu forseta lýðveldisins. Þar
með lauk 96. löggjafarþingi is-
lendinga.
Sjá ennfremur bls. 26.
SAMKVÆMT upplýs-
ingum Seðlabanka ís-
lands batnaði gjald-
eyrisstaðan í apríl-
mánuði um 260
milljónir króna og hef-
ur síðan haldið áfram
að batna það sem af er
þessum mánuði og sé
miðað við kaup- og
sölutölur hefur gjald-
eyrisstaðan batnað þar
sem af er maí um það
bil um 800 milljónir
króna.
Þetta munu vera
fyrstu merki um batn-
andi gjaldeyrisstöðu,
en þó er langt í land til
þess að endar nái
saman. Neikvæð
neittóstaða gjaldeyris-
bankanna er nú um
íslenzkur togari á Kögurgrunni:
það bil 1.800 milljónir
króna. Þessi breyting
til batnaðar er einkum
vegna þess að andvirði
afurða skilar sér nú
betur en verið hefur
— sagði Sigurður Örn
Einarsson, skrifstofu-
stjóri Seðlabankans, í
viðtali við Mbl. í gær.
82,4% aflans undirmáls- og smáfiskur
ISLENZKU togararnir hafa að
undanförnu fengið gífurlega mik-
inn smáfisk i einstaka hölum á
uppeldisstöðum þorsksins við
Norðvestur- og Norðurland. Má
nefna sem dæmi, að einn íslenzki
togarinn tók hal á Kögurgrunni
og er íslenzkur fiskifræðingur
um borð í honum. Þegar fiskur-
inn var talinn kom í ljós, að
30,2% aflans voru undirmálsfisk-
ur þ.e. fiskur undir 43 sm, sem
ekki er Ieyfilegt að koma með að
landi, 52,2% reyndust vera smá-
fiskur, fiskur af stærðinni 43—75
sm, og 17,6% voru millifiskur, en
enginn stórfiskur fannst I aflan-
um. Þessar tölur fengum við upp
hjá Vilhjálmi Þorsteinssyni fiski-
fræðingi, en hann er nú staddur
um borð f skuttogaranum Ölafi
bekk frá Ólafsfirði, og hafa þeir
verið á veiðum víða úti fyrir
Norðuriandi og Vestf jörðum.
Morgunblaðið bar þetta undir
Jakob Jakobsson, fiskifræðing,
sem haldið hefur þessu fram að
undanförnu og sagt frá nýjum
mælingum sem sumir hafa ekki
viljað viðurkenna og sagt, að
eingöngu útlendingar veiddu
smáfisk við landið. Jakob sagði,
að fyrir skömmu hefði verið góð
aflahrota við Kolbeinsey, og sög-
ur borizt um, að aflinn þar væri
smár, þó svo að skýrslur sem bor-
izt hefðu, segðu annað. Sendir
voru menn norður og austur með
varðskipunum, en þeir ekki kom-
izt um borð í veiðiskipin strax
vegna veðurs. Þegar mennirnir
Framhald á bls. 47.
Ljósmynd Mbl. Sigurgeir í Eyjum.
Myndin sýnir hvernig aska hefur fokid úr flugvallarköntum suður yfir túnin fyrir ofan hraun,
þar sem engin aska var eftir gos. Þannig er suðurhiutí Heimaeyjar að verða undirlagður.
Askorun á menntamálaráðherra:
33 þingmenn vilja
Z í skólabækur
Vestmannaeyjar:
Feikilegar gróður-
skemmdir af ösku
Mikið fok úr flugvelli og ngbyggð
EFTIR eldgosið á Heimaey var
helmingur Eyjunnar, suðurhlut-
inn, svo til algjörlega hreinn af
ösku, en þar var að miklu leyti
um gróin tún að ræða. Nú er þetta
svæði meira og minna skemmt af
ösku og gróðurskemmdir á rækt-
uðum sva'ðum og einnig náttúru-
legum gróðursvæðum mjög
miklar. Tún sem slegin voru s.l.
ár eru nú svo hulin ösku, að þau
eru stórskemmd. Þá hefur mikið
vandræðaástand verið í kaup-
staðnum þegar vind hefur hreyft
að ráði, bílar og gluggar skemmzt
af öskuroki og ósjaldan hefur
mikið öskuryk borizt ■ hús.
Ástæðan fyrir þessu ástandi er
þríþætt. 1 fyrsta lagi hafa til-
raunir Landgræðslunnar við að
binda vikurinn í Eldfellinu og ná-
lægu óhreinsuðu umhverfi verið
svo til algjörlega árangurslausar
þótt eytt hafi verið í þær millj-
ónum króna, í öðru lagi var
hundruðum þúsunda rúmmetra
af ösku ekið í hraunið fyrir vestan
bæinn án eðlilegrar samþykktar
yfirvalda, og í þriðja lagi hefur
verið ekið um 700 þús. rúmmetr-
um af ösku í flugbrautina sem er
uppi á háeynni fyrir sunnan
bæinn og eru þar nú allt að 10
Framhald á bls. 47.
SAMÞYKKT var f gær á Alþingi
þingsályktnnartillaga Sverris
Hermannssonar og Gylfa Þ. Gfsla-
sonar þess efnis að Alþingi fæli
rfkisstjórn að láta semja frum-
varp til laga um fslenzka staf-
setningu, sem leggja skyldi fyrir
Alþingi næsta haust. Var tillaga
þessi samþykkt með yfirgnæfandi
meirihluta atkvæða. Jafnframt
undirrituðu 33 alþingismenn
áskorun á menntamálaráðherra,
að hann gerði ráðstafanir til þess
að „stafsetning sú, sem gildi tók
1929, verði notuð við prentun
þeirra skólabóka, sem nú ver
verið að undirbúa og nota á næsta
vetur.“
Forsaga þessa máls á þingi í
vetur er sú, að Gylfi Þ. Gíslason
flutti frumvarp til laga um
íslenzka stafsetningu en frum-
varpið fékk ekki afgreiðslu, þar
eð menntamálaráðherra taldi
meiri undirbúnings þörf. Staf-
setningin hefði verið afgreidd
með reglugerð frá árinu 1919.
Þegar lyktir málsins virtust ætla
að verða þannig, fluttu þeir
Sverrir Hermannsson og Gylfi Þ.
Gfslason þingsályktunartillögu,
sem fól ríkisstjórninni að semja
frumvarp til laga um staf-
setninguna og það yrði lagt fram
á næsta hausti. Siðan sagði í til-
lögunni, að þar til skyldi hin hefð-
bundna stafsetning, sem breytt
var með reglugerð frá 1973, gilda.
Menntamálaráðherra, Vilhjálmur
Hjálmarsson, flutti þá dagskrár-
Kristinn Jörunds-
son atvinnumaður
íí körfuknattleik
KRISTINN Jörundsson, fyrirliði
íslenzka landsliðsins I körfu-
knattleik, hefur fengið tilboð frá
vestur-þýzku félagi um að gerast
atvinnumaður f körfuknattleik.
Samningurinn gildir til tveggja
ára og er mjög hagstæður fyrir
Kristin að sögn Gylfa Krstjáns-
sonar fréttamanns Morgunblaðs-
ins sem fylgzt hefur með leikjum
fslenzka landsliðsins sem undan-
farið hefur keppt á Evrópumóti f
Vestur-Þýzkalandi. Að sögn Gylfa
lýst Kristni mjög vel á tilboðið og
tillögu, þar sem hann lagði til, að
þingsályktunartillögu þeirra
Sverris og Gylfa yrði vísað frá.
Milli þeirra þriggja samdist þó
svo, að menntamálaráðherra
bauðst til þess að draga dagskrár-
tillögu sína til baka gegn því að
þeir Sverrir og Gylfi drægju
Framhald á bls. 47.
var jafnvel búizt við því að hann
undirritaði samning í gærkvöldi.
Ef Kristinn tekur boðinu, sem
talið er nær fullvfst, verður hann
fyrsti Islendingurinn sem gerist
atvinnumaður f körfuknattleik.
Félagið sem um ræðir heitir
Wolfenbtittel og er frá sam-
nefndri borg skammt frá
Framhald á bls. 47.