Morgunblaðið - 30.10.1975, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. OKTOBER 1975
19
Gunnar Guðjónsson, stjórnarformaður S.H.:
32% aukning á sölu hjá Coldwater
í Bandaríkjunum miðað við 1974
GUNNAR Guðjónsson stjórnar-
formaður Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna, flutti I Rótarf-
klúbb Reykjavíkur I gær eftir-
farandi yfirlit um stöðu fs-
lenzks fiskiðnaðar f Bandarfkj-
unum og hefur Mbl. fengið
leyfi hans til að birta það.
Ég hefi verið beðinn að segja
hér nokkur orð um ástand í sölu-
málum hraðfrysti-iðnaðarins, og
hefi hugsað mér að nota þær fáu
mlnútur sem til ráðstöfunar eru
til þess að segja ykkur nokkuð
frá sölu-fyrirtæki S.H. I New
York, Coldwater Seafood Cor-
poration, en I gegnum það fyrir-
tæki gengur mjög stór hluti af
frystum afurðum landsmanng
sem til Bandaríkjanna fer. Ættu
þvi slikar upplýsingar að gefa
allgóða mynd af stöðu íslensks
hraðfrysts fisks á þessum þýð-
ingarmesta markaði okkar.
Eins og flestum hér mun
kunnugt hefirsúbreytingorðiðá
seinni árum, að fyllsta áhersla
hefur verið lögð á að pakka sem
mest af þeim fiski sem til þess
hefur verið fallinn, sem flökum
en ekki sem blokkum, enda hef-
ur hlutfallið milli útfluttra flaka
og blokka á Bandaríkjamarkað
snúist við frá því sem áður var
og nemur nú magn flaka hjá
frystihúsum S.H. um 70% á móti
30% blokka. Ástæðan er sú, aö
tekist hefir að halda verði á is-
lenskum þorskflökum mikið til
jafnháu og þegar það var hæst,
þótt blokk hafi orðið fyrir veru-
legu verðfalli. Er nú svo komið
að Islendingar flytja inn um
50% af öllum frystum þorskflök-
um sem til Bandaríkjanna koma
og fá fyrir þau verulega hærra
verð en nokkur keppinautanna.
Tölur sem fyrir liggja sýna að
um verulega sókn hefir orðið á
sölu hjá Coldwater það sem af er
þessu ári, þannig að heildarsalan
í magni varð fyrstu 9 mánuðina
nær sama magn og á öllu árinu
1974 eða um 32% aukning miðað
við fyrstu 9 mánuðina á því ári.
Gunnar Guðjónsson.
Coldwater hækkar fiskverð sitt - alldjörf ákvörð-
un og óvíst hvort hún stenzt, segir stjómarform. S.H.
Þegar um svo stóran markaðs-
hluta er að ræða í þorskflökum
sem áður var getið að íslend-
ingar hefðu náð, fer ekki hjá því
að sá aðilji sem að honum situr,
telji sig fara að geta haft nokkur
áhrif á markaðinn og leitist við
að beita þessum áhrifum sér í
hag. Þau tíðindi hafa því nú
gerst þessa dagana að forráða-
menn Coldwater tóku þá ákvörð-
un að stíga það skref að hækka
verulega verð á þorsk- og ýsu-
flökum, eða um 10 cent á pund,
og jafnframt að þoka verði á
þorsk- ýsu og ufsablokk upp um
2 cent og karfablokk um 5 cent.
Það verður að segjast eins og er,
að þessi ákvörðun er alldjörf og
ekki verður fullyrt um hvort
hún stenst fyrr en á reynir. Hún
byggist meðal annars á því að
mjög stórir kaupendur vestra
telji sig hag í því að kaupa góða
og örugga vöru sem þeir þekkja,
verulega hærra verði en þeir
geta keypt sambærilega vöru
annars staðar, jafnframt sem
þeir telji sig geta treyst því að
þeim verði séð fyrir öllum
þörfum sínum. Þessi tvö atriði
hafa úrslitaþýðingu um það að
þessar hækkanir standist. Færi
svo að ekki tækist að halda þeim
gæðum á vörunni sem hefir gert
það að verkum, að við íslend-
ingar höfum hingað til notið
verulega betra verðs en aðrir
fyrir þorskflök okkar og jafn-
framt að aðstæður hér heima
fyrir yrðu þannig, að við gætum
ekki séð kaupendum okkar
örugglega fyrir þörfum þeirra á
öllum tímum, þurfum við ekki að
ganga að því gruflandi að við
glutrum niður þeirri aðstöðu
sem við á löngum tíma og með
ærinni fyrirhöfn og kostnaði
höfum áunnið okkur.
Við verðum ennfremur að
vona að ávinningur sem þarna
kann að nást fyrir þjóðarbúið
verði ekki til þess, eins og hefur
viljað brenna við i þessu þjóð-
félagi, að hann stuðli að því að
menn álíti að þarna hafi ný
veisluföng borist og að áhyggjur
vegna framtíðarinnar eigi sér
ekki stoð í veruleikanum.
Sýningar
Einar Hákonarson: Grensásvegur 11
Tryggvi Ólafsson: Galeriu StjM.
Gjöf Margrétar Jónsdóttur: A.S.t.
Rudolf Weissauer: Bergstaðastræti 19.
Halla Haraldsdóttir: Kjarvalsstaðir.

Einar Hákonarson við
eitt verka sinna
Einar Hákonarson hefur um
árabil talizt 1 hópi efnilegustu
myndlistarmapna okkar og
mun enn þótt ýmsum finnist
sem hann hafi ekki sýnt nægi-
legan myndrænan baráttuvilja
.á undanförnum árum, enda
hefur hann verið - bundinn
kennslu og hjáleitum verkefn-
um. Margur myndlistarmaður-
inn hefur neyðzt til að slaka á
taumum og sett niður vegna
slfkra utanaðkomandi verk-
efna, sem daglegar þarfir hafa
krafizt. Rétt mun að Einar hef-
ur næsta lítið sinnt grafík á
undanförnum árum og vart
sýnt framför á þvi sviði, en hið
sama gerðu einnig fyrir-
rennarar hans, svo sem Jón
Engilberts og undirritaður,
enda hefur enginn markaður
verið fyrir þessa tegund mynd-
listar hérlendis til skamms tíma
og iðkun hennar bæði timafrek
og kostnaðarsöm.
Hins vegar hefur Einar að
jafnaði unnið við málverkið og
ég fæ ekki betur séð en að þar
sé augljós framför i beztu verk-
um hans og vil ég þar nefna
hina stóri' mynd er hann gerði i
sambandi við Sögusýninguna
„Island — Islendingar" og
hangir sú mynd i Vegamótaúti-
búi Landsbankans, en hliðar-
’ sporin hafa einnig verið augljós
í öðrum stórum myndum hans
og hefur þá stundarákafi virzt
ráða ferð pentskúfsins.
Einar heldur um þessar
mundir fjórðu einkasýningu
sina hér heima í húsnæði bygg-
ingarþjónustu arkitekta að
Grensásvegi (húsi Málarans)
og sýnir hann þar 45 myndir,
allt málverk og er óvenju hóf-
samur hvað stærð mynda snert-
ir, en þær eru flestar af meðal-
stærð, nokkrar stórar og aðrar
mjög litlar. Þetta er sýning
ítækra lita og dekóratívs forma-
leiks, en um leið er augljóst að
þar er leikin listamannshönd að
baki verkanna og þau verk
þykja mér koma bezt til skila er
undirstrika áþreifanlegast
teiknandi hönd listamannsins.
Eru það einkum hinar einfald-
ari myndir einlits grunnlitar
þar sem spilað er á blæbrigða-
ríkdóminn fremur en hina
sterku aðalliti litrófsins, sem ég
á hér við, svo sem nokkrar
myndir á rauðum og brúnum
grunni og þykir mér þar mynd-
in „Rauð nótt“ II einna heilleg
ust. Einnig bendi ég hér á
myndir þar sem hinn sérstaki
stíll hans nýtur sin vel, svo sem
í myndunum „Kleyfhugi“ (26),
„Vaxtarbroddar" (28), „Talað
við isinn“, (37) og „Óróleg
hvild“ (44). Ég get síður sætt
mig við myndir þar sem notkun
litanna er í hámarki svo að
jaðrar við bruðl, auk þess sem
að hin dekorativa kennd lista-
mannsins ber rökvísina með
öllu ofurliði. En þessi sýning
ber þess vott að listamaðurinn
sé að stokka spilin, hreinsa
margt sér til hags fyrir ný átök
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
við efniviðinn, form og litafleti,
losa sig við viðloðandi kæki í
formum og vænti ég að hann
hafi af því drjúgan ávinning
sem komi fram á næstu sýningu
hans.
Lýsing I húsnæðinu er ekki
fullnægjandi og er þar helzt um
að kenna hve húsnæðið er tak-
markað enda ekki hannað með
myndlistarsýningar fyrir
augum.
I Galerii SUM heldur annar
athyglisverður listamaður sina
fjórðu sýningu og hefur sa jafn-
an sýnt á þessum stað. Er hér
um að ræða Tryggva Ólafsson,
sem á annan áratug hefur verið
búsettur i Kaupmannahöfn og
lengstum í næsta nágrenni við
miðbik borgarinnar, Aðaljárn-
brautarstöðina, má segja að
hann hafi Tívolí á aðra hönd
sér og lystisemdahverfi borgar-
innar á hina.
Tryggvi hefur myndvarpan
lengi verið hugleikin sem
vinnutæki og með henni endur-
formar (eða endurskoðar)
hann umhverfið og birtir það
okkur i nýju ljósi.
Myndvarpan er viðsjált tæki,
sem ég er ekki alltaf sáttur við,
hvorki hvað myndir Tryggva né
annarra áhrærir, en eigi að síð-
ur gefur hún listamönnum
margvíslega og margslungna
möguleika til sérstæðra vinnu-
bragða. Ég er persónulega
hrifnastur af þeim myndum á
sýningunni þar sem höndin og
tilfinningar 'istamannsins hafa
leikið aðalhlutverkið, svo sem
nr. 6 „Sólhlíf“ og nr 11 „Þjóð-
hátíð". En Tryggvi nær þó oft-
lega skemmtilegum áhrifum
með hjálp myndvörpunnar, svo
sem í myndunum „Par“ (2),
„Blómarós" (3), „Pierrot“ (16)
ög ,,Drangur“ (18), svo nokkrar
slíkar séu nefndar. Tryggvi er
rómantiker og lífsnautnamaður
að öðrum þræði, svo sem ég
hefi áður bent á, og hann leitar
út fyrir umhverfi sitt að mót-
ivum, einblínir ekki á fræga og
alræmda búðarglugga i
nágrenninu né næstu öngstræti
þar sem gjálifið blómstrar,
hann sér frekar fallegar stúlk-
ur á breiðstrætum, hrikalegar
andstæður gamals og nýs i stór-
borgum sem og heimsviðburði í
dagblöðum og umformar þetta
skynrænt, og hann leynir ekki
pólitískum skoðunum sinum en
flytur þó ekki beinan áróður að
þessu sinni. Hið „maleríska"
virðist vera orðið sterkari þátt-
ur i myndtjáningu hans og það
opnar honum jafnframt mögu-
leika til öflugari tjáningar póli-
tískrar Iistar ef slíks er leitað.
Ymsum hefur verið það
umfjöllunarefni, að Tryggvi sé
vonsvikinn yfir breytingunum,
sem væru orðnar á íslandi, eftir
hann kom siðast og þeim um-
mælum hans „að hér réði
gúmmikúnst og að Islendingar
væru farnir að læra af Síkagó,
fleiri gangsterar á götunum og
að fasismi réði að Kjarvalsstöð-
um“. Það má skoða þessi um-
mæli í margs konar ljósi, og ég
tel listdóm ekki réttan vettvang
til umfjöllunar um slikt heldur
verk hans í sjálfu sér, og það er
fjarstæða að heimfæra
„gúmmíkúnst" á hans eigin
framleiðslu, til þess hefur
Tryggvi of margt að segja í
myndtjáningu og lit, þótt það sé
ekki beint hugmyndafræðilegs
eða pólitísks eðlis. Það er mjög
fróðlegt að lesa umbúðalaus
ummæli landans, er kemúr
heim og ber saman ástandið hér
og erlendis og okkur holl lesn-
ing, því að oft hitta þeir i niark
og fyrir mitt leyti sé ég sann-
leikskorn í öllum þessum um-
mælum Tryggva.
Að lokum vik ég aðeins að
teikningum hans, sem hann út-
færir með myndvörputækni
einni. Þær myndir þykja mér
langtum síðri málverkunum og
Eramhald á bls. 27