Morgunblaðið - 13.03.1976, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. MARZ 1976
1. HLAÐVARPANUM
NEMENDAGAGNRYNII
„Þetta er frábært leikrit, og ég meina það. Það er fyndið o.s.frv. Það er ýmislegt fundið i
„stælingunni" á gömlu galdrauppskriftunum og „stælingin" á Búddha var frábært atriði. Ég
er viss um að jafnvel 40 ára gamalt fólk og eldra hefur gaman að þessu, en nokkrir sögðu þó
(þeir meina það auðvitað ekki) að þetta væri „smábarnalegt" en þetta er það bara ekki.
Fullorðnir hefðu gott af þessu, þeir læra alveg örugglega eitthvað um gamla siði í öðrum
löndum. Þeir vita nefnilega ekki 85% í þannig efnum, sem þeir þyrftu að vita."
„Bezt að vera heima þó
manni leiðist svolítið,>
Þannig hljóðar gagnrýni eins 10
ára nemenda í Melaskólanum um
barnaleikritið Kolrössu á kúst-
skaftmu, sem nú er sýnt T Iðnó.
Þegar leikritið var frumsýnt fékk það
vægast sagt lélega dóma I blöðun
um, en börn I 10 ára bekk Melaskól
ans, sem sáu verkið daginn fyrir
frumsýninguna, eru yfirleitt á öðru
máli
„Við fórum 29 saman daginn fyrir
frumsýninguna og sáum leikinn,"
sagði Erla Kristjánsdóttir kennari i
samtali við Morgunblaðið.
„Þegar setzt var á skólabekkinn
aftur voru börnin látin skrifa gagn-
rýni um leikritið. Ég hef haft það
fyrir vana að sýna engum hvað börn-
in sýsla við í tlmum hjá mér, en eftir
að ég las gagnrýni í blöðunum um
þetta leikrit ákvað ég að einhver
fjölmiðill skyldi eiga kost á því að sjá
hvað bornunum þætti um Kolrössu."
Að sögn Erlu er ástæðan fyrir því
að fa.ið er með börnin í leikhús sú,
að f fyrra hófst tilraunakennsla f
samfélagsfræði. Kolrassa á kúst-
skaftinu var samið með nokkurri
hliðsjón af þvf verki og er þetta efni
sem höfðar mjög til krakka og hafa
krakkar almennt mjög gaman af
samfélagsfræði „Og þegar verið er
að kynna nýtt námsefni grfpur
maður fegins hendi allt sem kemur
að notum. í fyrra sáum við t.d. Inúk
og höfðum gaman af, en þá vorum
við að fjalla um Eskimóa og Tanzana.
í sambandi við þá slæmu gagnrýni,
sem Kolrassa fékk í blöðum, þá má
það koma fram, að ég er á móti þvf,
að fullorðið fólk dæmi um það af
hverju börn hafi gaman og gefi þeim
ekki tækifæri sjálfum."
En hvað segja börnin um Kolrossu
Og Anna Katrfn segir:
„Mér fannst leikritið um Kolrössu
ágætt. Mér fannst ég læra dálftið á
þvf. Það var um stelpu sem leiddist
heima hjá sér en hitti svo göldrótta
konu sem ferðaðist á kústi og fór f
ferðalag með henni. En var svo farin
að langa heim. Það sýnir að það er
bezt að vera heima þó manni leiðist
svolftið."
Einn 10 ára piltur, sem heitir
Björn, segir þetta um leikritið:
„Mér fannst leikritið Kolrassa á
kústskaftinu mjög skemmtilegt
leikrit. Við höfðum lært mikið á þvf
t.d. þegar langa, langa, langa, langa,
langamma Gunnu var að spýta allt f
kringum sig af þvf að hún hélt að það
væru illir andar f kringum sig. En það
er svo lélegur sviðsbúnaður f Iðnó,
að ég held að þetta væri skemmti-
legra f Þjóðleikhúsinu. En ég hef
ekkert Ijótt að segja um leikritið. "
„Kolrassa á kústskaftinu er
skemmtilegt leikrit. Vegna þess að
það er um norn sem getur galdrað
sig hvert sem er. Eitt fannst mér
skrýtið, þegar 44630000 eða hvað
sem hún hét auglýsingakonan og
Kolrassa voru saman. Af þvf að Kol-
rassa er gömul norn og 44630000
er ung og hugsaði ekki um annað en
Lollóið sitt," segir Garðar Már.
Vilma segir, að sér finnist hún ekki
læra neitt," nema ég sá hvernig
Eskimóar heilsuðust af þvf að ég var
með það einu sinni í samfélagsfræði.
Og Ifka þegar þær komu til Kfna, þvf
að ég var Ifka með það í samfélags-
fræði". Að öllu leyti var leikritið
skemmtilegt. Ég held að þetta í
Nýju-Guineu hafi átt að vera f sam-
bandi við kvennaárið."
SKOLAMAL
Veldi presta, lögfræðinga
og lækna fer síminnkandi
Veldi guðfræðinga, lögfræðinga og lækna fer síminnkandi. A.m.k. var þetta
niðurstaða Magnúsar Skúlasonar viðskiptafræðings, sem flutti erindi um tölfræði-
legar athuganir Bandalags háskólamanna á fjölda háskólamenntaðra manna nú og
spá fyrir 1980, á ráðstefnu um atvinnumál háskólamanna, sem haldin var s.I. haust.
1 erindi sínu sagði Magnús, að árið 1968 hefði í
fyrsta skipti verið talinn fjöldi háskólamenntaðra
Islendinga og niðurstöður hennar birtar 1 skýrslu
svokallaðrar háskólanefndar. Samkvæmt þessari
talningu voru háskólamenntaðir Islendingar 1.
nóvember 1968 rúmlega 2.800. Jafnframt birtust í
skýrslu háskólanefndar áætlanir um þróun fram til
1985. Aætlað var, að 1975 yrðu háskólamenntaðir
menn 3.700—3.800 en 1985 7.800—8.000 manns.
Gat Magnús þess, að skv. þeirri talningu, sem fór
fram i sumar á vegum BHM, yrði fjöldi háskóla-
menntaðra Isl. um áramótin 1975—1976 rúmlega
5.000, en um 7.400 um áramót 1980—1981. Háskóla-
menntuðum mönnum hefði því fjölgað mun örar en
háskólanefnd áætlaði á sinum tíma. Nefndin hafði
gert ráð fyrir 6—7% fjölgun að meðaltali á ári á
tímabilinu 1969—1985, en samkvæmt nýgerðri
talningu og áætlun fram til 1980 kæmi hins vegar í
ljós, að fjölgunin yrði að meðaltali urti 8.5% á ári á
tímabilinu 1968—1980.
1 erindi Magnúsar kom fram, að athugun á skipt-
ingu háskólamenntaðra Islendinga eftir náms-
greinum 1968—1980 sýndi, að veldi námsgreina
eins og guðfræði, lögfræðí og læknisfræði færi
siminnkandi. Þannig hefðu t.d. lögfræðingar verið
17.4% af heildarfjölda háskólamenntaðra manna 1.
nóvember 1968, en um áramótin 1980—1981 væri
áætlað að þeiryrðu 11% af heildarfjöldanum. Mest
hlutfallsleg fjölgun háskólamanna er hins vegar í
þeim greinum raunvísinda, sem hafin var kennsla í
til B.S. prófs við háskólann árið 1970.
Þá kom fram, að tæplega 10% háskólamanna
munu starfa við frumvinnslu og úrvinnslugreinar,
þ.e. landbúnað, fiskveiðar og iðnað, en um 90%
starfa við ýmsar þjónustugreinar. Að fengnum
þessum upplýsingum sagði Magnús, að svo til allir
háskólamenntaðir menn sinntu störfum þar sem
menntun þeirra nýttist. Vart væri því unnt að tala
um atvinnuleysi meðal háskólamanna. Hvað fram-
Fjöldi haskólamenntaðra Islendinga við áramót 1975/1976 og 1980/1981
Mennlun herlendis •• al •o al
og eriendis 75/76 heúdarliolda 80/81 h. ii') i'li<>w|,i
Guðlræði 213 4.2 245 3.3
Lækmslræði 609 12.2 814 11.0
Tannlækmsfræði 173 3.4 209 2 8
Lyfjafræði 154 3.0 240 3.3
Lögfræði 645 12.8 810 11.0
Viðskipta-. hag- og þjóðfélagsfræði 591 11.7 835 11.3
Mag art. Cand mag. B A 655 13.0 975 13.2
Verkfræði 667 13.3 827 11.2
Sálarfræði 55 1.1 94 1.3
Stærðfræði 61 1.2 135 1.8
Eðlis- og efnafræði 104 2.1 186 2.5
Lifefna- og lifeðlisfræði 119 2.4 230 3.1
Jarð- og jarðeðlisfræði 83 1.6 141 1.9
Landafræði 23 0.5 66 0.9
Landbúnaðarfræði 105 2.1 150 2.0
Tæknifræði 373 7.4 523 7.1
B Ed 34 0.7 334 4.5
Hjúkrunarfræði 38 0.5
Menntun emgongu eriendis
Arkitektúr 121 2.4 182 2.5
Fisfci- og haffræði 30 0.6 33 0.4
Veðurfræði 21 0.4 24 0.3
Alm náttúrufræði 21 04 31 0.4
Dýrafræði 10 0,2 11 0,1
Dýralækningar 31 0,6 41 0.6
Listfræði 26 0,5 39 0.5
Félagsráðgjöf 31 0.6 58 0.8
Iþróttafræði 6 0.1 8 0,1
Sjúkraþjálfun 58 1.1 83 1.1
Kvikmyndagerð 5 0.1 12 0.2
5024 7374
tíðin bæri í skauti sfnu í þessum efnum, réðist
trúlega af því, hvaða stefnu yrði fylgt í atvinnu- og
rannsóknarmálum. Ný störf fyrir lögfræðinga eru
til dæmis innan ýmiss konar stjórnsýslu, bæði á
vegum ríkisins og sveitarfélaga, einkum við samn-
ingu lagafrumvarpa og almennra stjórnsýslufyrir-
mæla, svo og við uppkvaðningu úrskurða.
Erindi Magnúsar fylgdi tafla yfir háskólamennt-
aða menn, sem lært hafa hér heima og erlendis, og
ennfremur tafla yfir spána 1980—1981. Það sem
vekur hvað mesta athygli við hana, er hvað fáir eru
við nám, sem snertir sjávarútveginn eingöngu, en
taflan fylgir hér á eftir.
í leiðinni
Sviknir sjússar
ÞEGAR upp komst að ákveðin veitingahús í Reykjavík höfðu svikið
viðskiptavini sína um fimmtung þess, sem þeir greiddu fyrir fóru menn
að velta vöngum yfir arðsemi sliks ævintýris. Ef sjússinn er minnkaður
um 10% gefur það eðlilega af sér 2.5 sjússa aukalega úr hverri flösku
þar sem í flösku eru 25 sjússar. Kosti sjússinn að meðaltali 250 kr. þá
er gróðinn af hverri flösku 625 kr.
Sagt er að á venjulegum veitingastað selji einn þjónn allt að 16
flöskum af sterku vlni um helgar þ.e. á föstudags- og laugardagskvöldi.
Ef tvö kvöld i viku næðist slik sala og segjum ekki nema 8 flöskur
þriðja kvöldið þá græðir þjónninn og / eða veitingahúsið 25.000 á
viku.
En ef þetta á sér nú stað i margar vikur eða mánuði hve mikill ætli
hagnaðurinn sé þá? Jú, ef tekið er t.d. hálft ár eða 26 vikur þá er
hagnaðurinn hvorki meira né minna en 650 þúsund.
Það er þvi von að margir séu sárir er þeir einn dag frétta að þeir hafi
verið sviknir á þennan hátt.
Kattavinafélag íslands
KATTAVINAFÉLAG íslands var stofnað 28. febrúar s.l. Voru stofnfé-
lagar 80 talsins en eru nú orðnir á annað hundrað. Var mikill áhugi á
velferð katta rikjandi á stofnfundi félagsins og samstaða góð segir i
frétt frá stjórn félagsins. Formaður félagsins var kosin frú Svanlaug
Löve en aðrir í stjórn eru Guðrún Á Simonar meðstj , Hildegard
Þórhallsson meðstj., Eyþór Erlendsson ritari, Gunnar Pétursson meðstj.
og Hörður Pétursson gjaldkeri.
í lögum félagsins segir m.a.:
„Tilgangur félagsins er að vinna
að betri meðferð katta, standa
vörð um það, að kettir njóti þeirr-
ar lögverndar sem gildandi dýra-
verndunarlög mæla fyrir um og
stuðla að þvi að allir kettir eigi sér
húsaskjól, mat og gott atlæti."
Svanlaug Löve sagði að hörmu-
legur misbrestur væri á að með-
ferð katta væri sem skyldi. Sagði
Svanlaug að farið hefði verið
hreint og beint glæpsamlega með
ketti. Hann væri algengasta dýrið
iþéttbýli og hægt væri að fá hann gefins. — Kettlingar hafa verið
auglýstir og gefnir hverjum sem er, sagði Svanlaug ennfremur. — Það
er þetta sem kemur vandræðunum af stað. Fólk getur bara fengið
kettlingana sem leikfang fyrir börn sfn og hent þeim seinna meir út á
götuna.
— Það er hörmung til þess að vita þegar menn forheimska sig með
þvi að ráðast gegn dýrum, sagði Svanlaug, og nota jafnvel þá afsökun
að kettirnir veiði fugla. Kötturinn veiðir vissulega fugla enda er það
náttúrulögmál. Það mætti halda að þessir menn hugsuðu sem svo:
Hvers vegna ætli guð hafi ekki byrjað á að skapa mig svo ég gæti sagt
honum til um allt hitt.
„Talaðu við þá, sem bjuggu hverinn til”...
EINS og kunnugt er af réttum. sprengdi borholan við Kröflu af sér öll
bönd og breyttist um stðir i öflugan leirhver. Morgunblaðið heyrði þvl
fleygt um daginn að þarna væri kannski um að ræða stærsta leirhver i
heimi. Blaðamaður hringdi af þessu tilefni I Sigurð Þórarinsson
jarðfræðing og spurði hann hvort þetta væri hugsanlega rétt. „Þetta
gæti vel staðist en ég tel vissara fyrir þig að tala við mennina sem
bjuggu hverinn til," sagði Sigurður og hló kankvislega.
Sem betur fer
— VIÐ vitum ekkert um Kröflu — sem betur fer. Nokkrir jarðfræðing
ar við blaðamann Morgunblaðsins á förnum vegi.
Helmingi færri brezkir togarar
í VESTFIRZKA fréttablaðinu sem út kom 23. feb. s.l. er tafla um
skipakomur til ísafjarðar árið 1975. Voru skipakomur alls 4270. Skip
og bátar yfir 50 brtn. voru á áttunda hundrað. Var mest um íslenzk
fiskiskip, 404, en voru 412 árið áður. íslenzk fraktskip voru nokkru
fleiri 1 975 en 1974 eða 1 75 en 1 66 árið áður.
Mestu munar um Tjallann, en til ísafjarðar komu á árinu aðeins 35
enskir togarar en voru 72 árið áður. Þessir togarar sem komu á árinu
1975 komu að sjálfsögðu fyrir útfærsluna í 200 mílur en hafa slðan
haldið sig fjarri bænum.
Mismæli mánaðarins
— NÚ geta verndarskipin ekki varizt togurunum lengur. — Ómar
Ragnarsson í fréttum sjónvarpsins fyrir nokkrum dögum.
Högni slær um sig
EINS og frá hefur verið skýrt hér I blaðinu héldu nemendur Mennta-
skólans við HamrahlFð árshátíð sfna fyrir nokkru. Þótti það tlðindum
sæta að heiðursgestur skemmtunarinnar var hinn landsfrægi Högni
hrekkvísi sem jafnan prýðir Morgunblaðið fólki á öllum aldri til ánægju.
Miklar myndir af kærleikskettinum Högna voru gerðar og skreyttu þær
Austurbæjarbló þar som skemmtiatriði árshátlðarinnar fóru fram.
Árshátlðin sjálf gekk stórslysa
laust fyrir sig (að sjálfsögðu). Eftir-
stöðvarnar urðu þó aðrar en menn
höfðu búizt við. Þegar menn
vöknuðu að morgni eftir árshátlð-
ina (sprækir vel) datt mörgum I
hug að reyna nú að eignast mynd
af hetjunni Högna. Fylgir sögunni
að margar hendur hafi verið á lofti
við að ná myndunum, helzt til
margar, hnefar voru látnir semja
sátt og hnútur flugu um borð.
Varð uppskera margra glóðar-
auga. marblettir og sár. Áhrifa
heiðurskattarins Högna gætir
greinilega á fleiri vegu heldur en
einungis sem svolltið kitl I
morgunsárið.