Morgunblaðið - 13.03.1976, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. MARZ 1976
Orðaskipti Ragnhildar Helgadóttur og Berlingske
Tidende um yfirlýsingu forsætisnefndar Norðulandaráðs
FÖSTUDAGINN 5. marz. sl.
birti f Berlingske Tidende
grein eftir Ragnhildi Helga-
dóttur alþm., þar sem hún fjall-
ar um sjónarmið, sem fram
höfðu komið í blaðinu um vfir-
lýsingu forsætisnefndar Norð-
urlandaráðs vegna landhelgis-
deilunnar. 1 kjölfarið á grein
Ragnhildar hirtist svo forvstu-
grein í Berlingske Tidende.
Þessi orðaskipti fara hér á eft-
ir, fyrst grein Ragnhildar
Helgadöttur sfðan forvstugrein
Berlingske Tidende.
Norrænir hagsmunir
í Berlingske Tidende hinn
fyrsta marz stóð svohljóðandi
fyrirsögn á forsíðu: „Norður-
landaráð styður tsland í þorska-
stríðinu“ og í ramma var auka-
fyrirsögn „Norðurlandaráð á
villigötum“.
Ekki þarf ég að útskýra að
fyrirsagnir þessar, fréttagrein-
in sjálf svo og ritstjórnargrein-
ar 1. og 2. marz vöktu í senn
undrun og hryggð í huga ís-
lenzks „íhaldsþingmanns", sem
sæti á í forsætisnefnd Norður-
landaráðs.
Ég geng út frá því, að íhalds-
menn í Danmörku átti sig á því
ekki síður en aðrir, hverja þýð-
ingu hið sérstæða atvinnulif ts-
lendinga hefur fyrir tilveru
þeirra sem sjálfstæðrar þjóðar.
Ef dönskum íhaidsmönnum er
annt um, að þau fiskimið, sem
nú eru nýtt af Dönum, verði
áfram nýtanleg til frambúðar
landi þeirra til gagns, þá skil ég
ekki af hverju þeir sjá ekki, að
verndun fiskstofna yfirleitt
sem matvælaauðlinda í Norður-
Atlantshafi, er i sameiginlega
þágu Norður-Atlantshafs-
þjóðanna.
Aðeins eitt þessara rikja hef-
ur fært út fiskveiðimörk sín í
200 mílur, sem allir telja að
verði niðurstaða hafréttarráð-
stefnunnar, og þar með alþjóða-
lög. En þetta þýðir ekki, að hér
sé um að ræða mál, er unnt sé
að einangra sem einka-
utanrikismál umrædds rikis.
Þvert á móti. Þetta er upphaf
þeirrar verndunar fiskstofna,
sem er Atlantshafsþjóðunum
algjör nauðsyn.
Það var mjög eðlilegt, að það
riki, sem er gjörsamlega háð
fiskstofnunum vegna atvínnu-
lífs sins, Island, yrði fyrst til
þess að framkvæma þessa að-
gerð. Hin ríkin gera vafalaust
slikt hið sama áður en varir,
hvert eftir sinum landfræði-
legu aðstatðum.
Það er vitanlega ljóst, að til
ýmissa viðræðna og samninga
hlýtur að koma milli ríkja af
þessum sökum, og það mun
reyna á tillitssemi milli þjóða.
En tíllitssemin "verður mark-
laus undir ógn herskipa. Þær
hugsanir, sem tjáðar eru með
hervaldi gagnvart 240 sinnum
minna ríki, án herskipa, eru
ekki samboðnar Bretlandi,
landinu sem ól John Stuart
Mill, landinu sem var jarðvegur
fyrir stjórnmálastefnu hinnar
heilbrigðu einstaklingshyggju
með gagnkvæmri virðingu milli
manna Þessum aðferðum beit-
ir nú hið gamla þíngræðisland,
Bretland, gagnvart móðurlandi
mínu, Islandi.
í hreinskilni sagt, þá fæ ég
ekki skilið, hvernig nokkur
þingmaður í Norðurlandaráði
getur skammazt sín fyrir yfir-
lýsingu forsætisnefndar ráðs-
ins í þessu máli, sem er tví-
mælalaust norrænt hagsmuna-
mál.
Menn hafa talið í Norður-
landaráði, að vandamál t.d.
Eystrasalts og strandríkja þess
væri norrænt mál. Af hverju
bregður þá svo við, að Ber-
lingske Tidende telur ekki um
jafnnorrænt mál að ræða, þegar
fengizt er við vandamál annars
hafsvæðis, sem snertir þó einn-
ig mörg norræn lönd?
Málið hefur einnig aðra hlið
pólitíska, sem snertir beint
þrjú Norðurlanda, þau sem eru
í NATO. A Islandi er mönnum
alveg ljóst, að mesti greiði sem
andstæðingum NATO er gerð-
ur, felst i nærveru brezku her-
skipanna innan fiskveiðimark-
anna.
Það er því miður ekki nægi-
legt, að niinn flokkur setji á
oddinn, að við séum kyrr í
NATO. Aðild okkar að NATO
og útfærsla fiskveiðilögsögunn-
ar eru gerólík mál, en bæði
lífsnauðsynleg. Við megum
ekki láta annað í skiptum fyrir
hitt. En við getum ekki lokað
augunum fyrir því, að það eru
of margir, sem telja einmitt það
æskilegt, vegna pólitiskra við-
horfa sinna
Þessi síðastnefndi hópur inn-
an stjórnmálanna, hópur sem
vill okkur út úr NATO fær að
mínu mati stuðning af þeim
sjónarmiðum, sem Berlingske
Tidende hefur sett fram um
yfirlýsingu forsætisnefndar
Norðurlandaráðs. Sjónarmið
blaðsins kunna að byggjast á
upplýsingaskorti eða þá á
hreinum misskilningi.
Ef sú er ekki raunin, eru von-
brigði mín meiri en ég fæ tjáð
hér.
Leiðari Berlingske Tid-
ende
„Norðurlönd og þorskastríð-
ið" nefnist eftirfarandi leiðari
danska blaðsins Berlingske
Tidende, sunnudaginn 7. marz
s.l.
„Þorskastríðið er því miður
komið á það stig að báðir aðilar
vænta frumkvæðis — frá and-
stæðingnum. Islendingar vilja
ekki hefja samningaviðræður á
meðan brezk herskip eru fyrir
innan 200 mílna mörkin, Is-
lendingar krefjast þess að
mörkin séu virt og í London er
það skoðun manna að ríkis-
stjórnin í Reykjavík hafi reynzt
mótfallin raunverulegum
samningaviðræðum, en krefjist
þess í stað uppgjafarsamninga
af hálfu Breta.
Svona einfalt er þetta auðvit-
að ekki, og samkvæmt lýsingum
Breta er þorskastríðið „háð" af
nokkurri sjálfsstjórn af beggja
hálfu. þótt alltaf vofi yfir hætta
á alvarlegum atburðum.
Yfirlýsing forsætisnefndar
Norðurlandaráðs hefur eins og
búizt var við ekki leitt til lausn-
ar deilunni, en hins vegar kall-
að á ákafar deilur innan Norð-
urlandanna. I þessu sambandi
hafa komið fram vonbrigði Is-
lendinga yfir þvi að ekki hafi
náðst algjör samstaða á Norður-
löndum um stuðning við Island
i stríðinu. Það á ekkí rætur að
rekja til ntisskilnings, eins og
Ragnhildur Helgadóttir gaf i
skyn i málflutningi sínum á
föstudag. En Norðurlandaráð
hentar ekki sem utanrikispóli-
tisk málpípa Norðurlandanna
fimm. Norðurlöndin hafa enn-
fremur ekki sömu sjónarmið
varðandi fiskveiðar og þorska-
striðið.
Smáríki eiga alveg sérstakra
hagsmuna að gæta við að virða
þær alþjóðlegu réttarreglur
sem til eru — og krefjast þess
af öðrum að þær séu virtar. Af
þeim er ekki of mikið, og regl-
urnar sem ná til hafsins eru
einmitt nú í endurskoðun. Ekki
mun hér véfengt að íslendingar
hafi haft sérstakar ástæður til
að taka fram fyrir hendurnar á
hafréttarráðstefnunni. En
þrátt fyrir fullan skilning á
þessum aðgerðum og þrátt fyrir
fulla samúð með Islendíngum
má deila um hversu viturlegt
og réttmætt þetta skref Islend-
inga var.
Norræn samstaða með Islend-
ingum er vænlegust til árang-
urs sem tilraun tíl að koma báð-
um aðilum aftur að samninga-
borðinu, sem þeir hafa nú yfir-
gefið vegna lítils samningsvilja
þeirra beggja.
Kvenskátar að undirbúa kökubasarinn og flóamarkaðinn I hinu nýja félagsheimili skátanna I fþróttahúsi
Hagaskóla.
Skátar með flóamarkað
í nýja félagsheimilinu
NÝLEGA fengu skátar aðstöðu í
nýju félagsheimili í Iþróttahúsi
Hagaskóla, sem leysir úr ýmsum
húsnæðisvandræðum þeirra Ætl-
unin er að veita fé úr Minningar-
sjóði Guðrúnar Bergsveinsdóttur
til kaupa á húsbúnaði í þetta nýja
hei.nili.
Ætla eldri kvenskátar,
sem að þessum sjóði starfa, að
afla fjár í sjóðinn i dag með því að
hafa kökubasar og almennan flóa-
rnarkað í nýja félagsheimilinu við
Hagaskóla. Hefst hann klukkan 2
e.h. A flóamarkaðinum er að
venju notaður fatnaður og ýmsir
gamlir munir, en kökurnar hafa
kvenskátarnír bakað.
1170 metrar
en ekki
70 metrar
I FRÉTT í Morgunblaðinu i gær
stóð að Búrfellslina 1 lægi niðri á
70 metra kafla kringum þann
stað, sem mastrið brotnaði. Hið
rétta er að línan liggur niðri á
1170 metra kafla. Eru hlutaðeig-
endur beðnir velvirðingar á
þessu.
Mikil aðsókn að
Asgrímssýningu
Sýningartími breyttur
Aldraðir frá Hrafnistu skoðuðu Asgrfmssýninguna á Kjarvalsstöðum f
gær.
ASGRIMSSYNING á Kjarvals-
stöðum hefur verið opin i viku-
tíma. Var sýningin opnuð við
hátíðlega athöfn laugardaginn
6. marz af borgarstjóranum i
Reykjavík Birgi Isl. Gunnars-
syni. Einnig flutti ræðu frú
Bjarnveig Bjarnadóttir, for-
stöðumaður Ásgrímssafns.
Fjöldi gesta hefur skoðað sýn-
inguna þessa fyrstu viku,
meðal þeirra nemendur úr
ýmsum skólum.
Vegna aðsóknar hefur nú
verið ákveðið að sýningartími
verði lengri um helgar en aðra
daga. Laugardaga og sunnu-
daga verður opið frá kl. 14—22
meðan á sýningartíma stendur.
Aðra daga frá kl. 16—22, en á
mánudögum eru Kjarvalsstaðir
lokaðir. Aðgangur og skrá eru
ókeypis.
Önnur Asgrímssýning á Sel-
fossi
Þessi minningarsýning sem
Reykjavíkurborg heldur á
myndlistargjöf Ásgríms Jóns-
sonar á aldarafmæli hans er
stærsta einkasýning sem haldin
hefur verið hér á landi. Ekki
komust allar myndirnar úr Ás-
grímssafni fyrir á Kjarvalsstöð-
um, en flytja varð um 100 verk
aftur í safnið.
Árnesingar ætla að heiðra
Asgrím með sýningu á verkum.
hans úr Ásgrímssafni. Verður
Framhald á bls. 18