Morgunblaðið - 12.08.1976, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. ÁGUST 1976
Frakkar deila
á Kissinger
París, 11. ágúst. Reuter.
FRAKKAR vfsuðu eindregið á
bug f dag tilraunum Bandaríkja-
manna til að finna málamiðlunar-
lausn á deilu sem hefur risið
milli þeirra vegna þess að Banda-
rfkjamenn hafa lagzt gegn þvf að
Frakkar selji Pakistönum kjarn-
orkuver.
Jacques Chirac forsætisráð-
herra sagði að bandarísku stjórn-
inni kæmi þetta ekkert við og
hafnaði tillögu Henry Kissingers
I EYRA
Dúfur
— NÍJ er ég sko að hugsa um að
snúa mér alfarið að dúfnarækt-
inni, sagði Valdi Sig um-leiðog
hann hlammaði sér niður á
móti mér.
— Ha? hváði ég og ýtti frá
mér súpudiskinum.
— Já, það er sko bissness
maður, ha, svaraði Valdi Sig.
Maður flytur sko inn únga. Nú
eða bara egg. Einhvurjar sjald-
gæfar tegundir. Til dæmis bréf-
dúfur.
— Dúfna-veislan var nú
þokkalegasta verk, sagði ég.
Enda ekki við öðru að búst af
honum Laxnesi okkar. Hann er
nefnilega fyrir laungu orðin
staðreynd sem þýðir ekki að
mæla á móti. Það væri eins og
að mótmæla Gullfossi og Heklu.
Eða Þíngvöllum. Hann er stór-
séniið hvurs nafn vér nefnum
ætíð með respekt og reveren-
síu. Hefurðu lesið í túninu
heima?
— 1 túninu heima voru sko
margar fuglategundir. Fjöl-
skrúðugt fuglalíf en eingar dúf-
ur. Þar voru allskonar mófugl-
ar, hrafn, kría við túnfótinn,
gæsir, endur og svo náttúrlega
hænsnin sko í hlaðvarpanum.
En aungvar dúfur... Bréfdúfur
eru sko sagðar lystagóðar til
átu. Sérstaklega af maður pass-
ar að snúa þær úr hálsliðnum
nógu snemma.
Valdi Sig var lángt kominn
með súpuna.
— Nú ku eiga að sýna nú-
tímalistaverk á Klambratún-
inu, sagði ég. MeiraðseigjaErró
eða Ferró eða hvað hann nú
heitir. En Rasmus færeyíngur
vinur minn verður að bíða með
seríuna sína, Meid in
kitsjeneid. Hinsvegar eru
skáldin reiðubúin til samstarfs
einsog þeirra var von og vísa.
Það væri nú lika annað hvort.
Það lítur semsagt út fyrir að nú
fari ánægjulegir dagar í hund.
Það er að segja fyrir menníng-
una. Nú vantar aðallega popp-
lystamennina með í spilið þó
svo að þeir séu ekki alveg með á
nótunum. Enn. . .
— Ketdúfur eru sko hvað
dýrastar, greip Valdi Sig
frammí. Ég þekki gamlan og
gigtveikan boxara sem hefur
flutt inn heilan helling af ket-
dúfum. Þær fara sko uppi
fimmþúsund krónur stykkið.
Og svo eru sko til mörg af-
brigði. Þeim fjölgar svo fljótt.
Og allir vilja kaupa. Þetta er
sko bissness sem borgar sig.
Svei mér þá, ef ég er ekki að
hugsa um að snúa mér alfarið
að dúfunum sko...
utanríkisráðherra um að aðilar
málsins skiptust á skoðunum til
að komast að samkomulagi.
Þetta er harðorðasta yfirlýsing-
in sem komið hefur fram í deil-
unni síðan Henry Kissinger utan-
ríkisráðherra varaði pakistönsku
stjórnina við því þegar hann var í
Pakistan á dögunum að Banda-
ríkjamenn kynnu að svipta hana
hernaðar- og efnahagsaðstoð ef
þeir keyptu kjarnorkuverið sem
getur framleitt plútóníum i kjarn-
orkusprengjur.
Chirac gaf í skyn að bandarísk
innanlandsstjórnmál kynnu að
móta afstöðu Kissingers, enda er
útbreiðsla kjarnorkuvopna til
landa í Þriðja heiminum orðið
kosningamál í Bandaríkjunum.
Kissinger kveðst hins vegar bund-
inn af nýjum lögum sem kveða á
um að þjóð sem selur eða kaupir
kjarnorkuver verði svipt banda-
riskri aðstoð.
Kissinger sagði áður en hann
fór frá Frakklandi til Hollands að
þótt hann vildi að aðilar málsins
skiptust á skoðunum legði hann
ekki til að ráðstefna yrði haldin
til að finna lausn á því.
Chirac virðist hins vegar hafa
túlkað ummæli hans þannig.
— Ylrækt
Framhald af bls. 28
hver kostnaður yrði af að flytja
græðlingana með vörubílum til
Keflavíkur með flugvél
annaðhvort til Rotterdam eða
Luxemborgar og á markað frá
flugvöllunum.
— Það er gert ráð fyrir að
enginn erlendur kostnaður verði
á rekstri ylræktarversins, sagði
dr. Björn Sigurbjörnsson.
— Góð vertíð
Framhald af bls. 28
net verið í sjó, sagði Jón Þ. Ólafs-
son skrifstofustjóri Framleiðslu-
eftirlits sjávarafurða í viðtali við
Morgunblaðið í gær. Talið er að
um og yfir 500 litlir bátar hafi
stundað hrognkelsaveiðar í vor og
sumar. Verkendur hrogna voru
yfir 400 og hafa aldrei verið fleiri.
Jón Þ. Ólafsson sagði að hrogn-
kelsaveiði væri í þann veginn að
ljúka en enn þraukuðu nokkrir
bátar við Suðvesturland og Vest-
firði og því væri ekki vitað enn
hver heildarveiðin yrði. — Hins
vegar er ljóst að um metveiði
verður að ræða, því búið er að
afskipa 17.500 tunnum, en mest
hefur framleiðslan orðið áður
17.500 tunnur á s.l. ári, sagði Jón.
Það kom fram að um 230
dollarar hafa fengizt fyrir
tunnuna eða 42.550 krónur. Af
þessari upphæð er dreginn frá
ýmis kostnaður eins og t.d.
útflutningsgjöld og fá því
seljendur um 35 þús. krónur fyrir
tunnuna, sem er tiltölulega mikil
hækkun frá síðasta ári.
Þá sagði Jón að hrognkelsi
hefðu nú verið veidd í fyrsta sinn
á nokkrum stöðum á landinu eins
og t.d. Austfjörðum og veiðzt vel.
— Bensín
Framhald af bls. 28
vart olíufélögunum. Til þessa
reiknings var stofnað til að jafna
verð milli einstakra olíufarma,
sem fluttir eru til landsins þannig
að hægt væri að halda stöðugu
olfuverði hér innanlands þrátt
fyrir breytingar á markaðsverði
erlendis og breytingar á gengi.
Þessi reikningur átti að standa
á núlli, en sú þróun hefur hins
vegar orðið, að olíufélögin hafa
átt stórar upphæðir inni á reikn-
ingnum. Olíufélögin hafa orðið að
standa skil á greiðslum erlendis á
sama tfma og dregizt hefur að
afgreiða beiðnir þeirra um hækk-
anir hér innanlands og hafa olíu-
félögin orðið að taka fé að láni til
að standa skil. Fékk Morgunblað-
ið þær upplýsingar hjá einu olfu-
félaganna f gær, að innkaupajöfn-
unarreikningurinn hafði skuldað
olíufélögunum 600 milljónir
króna um siðustu áramót. Ástand-
ið lagaðist aðeins lítilsháttar við
hækkanir, sem urðu s.l. vor, en nú
sækir í sama farið aftur og er
skuldasöfnun reikningsins við
olíufélögin um ein milljón króna
á hverjum degi. Að sögn starfs-
manns eins olíufélagsins í gær
þýðir þetta í raun og veru að
bensínið er selt undir kostnaðar-
verði.
31. marz s.l. hækkaði bensfn-
verð úr 60 krónum í 66 krónur
lítrinn og 7. mai hækkaði bensiið
aftur og þá í 70 krónur. Verði 5
krónu hækkunin samþykkt, er
um að ræða 7,14% verðhækkun,
en ef 6 krónur verður hækkunin
er prósentan 8,57 %.
— Járnblendi
Framhald af bls. 28
væri byrjað á byggingu tveggja
vinnuskála á Grundartanga og
yrðu 16 tveggja manna herbergi í
hvorum skála, eða alls rými fyrir
64 manns.
— Það sem gert verður í vetur
er að vinna við undirstöður fyrir
þyngstu hlutina, sem settir verða
niður, en það eru ofnarnir og ofn-
húsin, sagði Ásgeir.
Þá sagði hann að einna mest
vinna úti í Noregi hafði farið í að
ganga frá lánsumsókn til hins ný-
stofnaða Norræna fjárfestingar-
banka og væru bundnar miklar
vonir við að hann veitti hagstæð
lán til framkvæmdanna. Þetta er
ein fyrsta lánsumsóknin sem
bankinn fær.
Að sögn Ásgeirs eru Norðmenn
stærstu útflytjendur ferrosilicons
I heiminum þó svo að þeir séu
ekki stærstu framleiðendur f
heimi, en t.d. stórveldin framleiða
mjög mikið af ferrosilicon til eig-
in þarfa. Mest af framleiðslu
Norðmanna fer til Evrópu, en
einnig selja þeir til Bandaríjanna
og Japans.
— Við stefnum að því að nýta
næsta sumar eins og frekast verð-
ur kostur. Áætlun sérfræðinga
Elkems er á þá leið, að fyrri ofn
verksmiðjunnar fari í gang í júlí
eða ágúst 1978, en seinni ofninn
einu og hálfu ári síðar. Með þessu
móti þarf ekki eins mikinn fjölda
starfsmanna við byggingu verk-
smiðjunnar og gert var ráð fyrir í
áætlun Union Carbide. Gert er
ráð fyrir að 180—200 manns vinni
að jafnaði við byggingu
verksmiðjunnar.
Þegar fyrri hlutinn verður kom-
inn í notkun eiga afköst verk-
smiðjunnar að vera um 25 þúsund
lestir af ferrosilicon á ári. Ákveð-
ið er að seinni ofn verði ekki
minni en sá fyrri og væntanlega
stærri, þannig að heildarafköstin
verða væntanlega eitthvað yfir 50
þúsund lestir af ferrosilicon á ári,
sagði Ásgeir.
— Ég horfi með bjartsýni til
samstarfsins við Norðmennina.
Það er gert ráð fyrir, að Elkem
Spigerverket eigi 45% hlutafjár
verksmiðjunnar. Það kom strax
fram 1 viðræðum við fyrirtækið,
að það vildi ekki eiga meirihluta í
verksmiðjunni.
Elkem er eitt af elztu fyrirtækj-
um í Noregi, en fyrir nokkrum
árum sameinaðist það Spiger-
verket. Elkem hefur alla tíð verið
framleiðandi stórra ofna eins og
þeirra sem notaðir verða í járn-
blendiverksmiðjunni. Auk þess á
fyrirtækið járnblendiverksmiðj-
ur.
Strax í upphafi viðræðnanna
settu Norðmennirnir það sem
skilyrði fyrir eignaraðild, að ofn-
ar verksmiðjunnar yrðu fram-
leiddir af fyrirtækinu og var það
strax ákveðið.
— Hrefnuveiði
Framhald af bls. 28
þrjár vikur I Is áður en það er
tekið í land.
Gert er ráð fyrir að Óskar
Halldórsson haldi norður og
austur fyrir land þar sem
hrefnan heldur sig mest. Á
bátnum er átta manna áhöfn,
þar af fjórir vanir hrefnuveið-
arar frá Noregi.
— Flugrán
Framhald af bls. 1
um en sá þriðji særðist að sögn
starfsmanna flugvallarins í
Istanbul. Særði maðurinn lézt
síðar samkvæmt óstaðfestum
heimildum.
I Tel Aviv hafði talsmaður E1
A1 eftir flugstjóranum, Yaakov
Roman, að fjórir hryðjuverka-
menn hefðu komið til Istanbul
með pakistankri flugvél frá
Lfbýu.
Farþegi sagði fréttamönnum
seinna að árásin hefði verið
gerð þegar farþegarnir voru að
fara út úr flugstöðvarbygging-
unni að vagninum sem átti að
flytja þá að þotunni sem beið
þeirra.
„Allt 1 einu heyrðum við
mikla sprengingu“ sagði hann.
„Það var fyrsta sprengjan af
tveimur eða þremur sem árás-
armennirnir köstuðu. Þeir
skutu einnig úr vélbyssum. Ég
held að minnsta kosti tveir
þeirra hafi verið drepnir.“
— Líbanon
Framhald af bls. 1
areglur um meðferð stríðsfanga.
Malek majór sagði að menn sín-
ir hefðu sennilega náð á sitt vald
sfðustu vatnsbólum flóttamann-
anna í búðunum. Palestínskur
talsmaður neitaði því, en sagði að
búðirnar væru að „breytast í
fjöldagröf.“
Hann sagði að 10 til 20 börn
dæju á hverjum degi vegna skorts
á vatni og margir létust af sárum
sínum. Hins vegar kvað hann ekki
koma til mála að gefast upp.
„Barizt verður unz yfir lýkur,“
sagði hann. Hann bætti því við að
þótt búðirnar féllu yrðu litlar lfk-
ur á friði um langa framtfð.
— Skák
Framhald af bls. 7
bxc4, 22. Bxc4 — Ra5, 23. Db6
— Dxb6, 24. Bxb6 — Rxc4, 25.
Bxd8 — Rf4, 26. b3 — Re5, 27.
Hd6 — Re6, 28. Ba5 — Rc5, 29.
b4 — Re4, 30. Hxa6 — Rd3, 31.
Kfl — Bd4,7 32.
Ha8+—Kg7,33. Hd8 og Geller
gafst upp.
Að loknum 7 umferðum var
Larsen efstur með 5,5 v., en
næstur komu þeir Byrne og
Smyslov með 5 v.
— Námskeið 1
mannasiðum
Framhald af bls. 13
vérður það vonandi fljótlega. Þær
endurbætur sem um ræðir f
Keflavík, munu enn standa yfir.
En þegar hefur verið tekið f
notkun húsnæði, þar sem innrit-
un farþega fer fram með tfu af-
greiðsluborðum og vigtum.
Umferð um Keflavikurflugvöll
hefur verið mikil og segir í Flug-
fréttum að líklega hafi laugardag-
urinn 17. júlf verið metdagur, en
þá fóru yfir 3000 farþegar um
völlinn til og frá landinu.
— Éyjahaf
Framhald af bls. 1
Leiðtogi stjórnarandstöðunnar í
Tyrklandi, Bulent Ecevit fyrrver-
andi forsætisráðherra, hvatti til
þess f dag að æðstu menn land-
anna héldu fund til að leysa mál-
ið. Hann kvað það markmið
Tyrkja að finna sanngjarna iausn
með friðsamlegum ráðum.
Almenningur f Tyrklandi er ró-
legur en tyrknesk blöð saka
Grikki um að auka viðsjárnar
milli landanna. Blaðið Hurriyet
segir að deilan um Sismik I sé
aðallega grískum blöðum að
kenna og að Konstantfn Kara-
manlis forsætisráðherra vilji
auka sigurlíkur sínar í næstu
kosningum.
Ihsan Sabri utanríkisráðherra
sagði að loknum fundi með yfir-
mönnum tyrkneska heraflans að
Tyrkir hefðu skipulagt þær
hefndarráðstafanir sem þeir
mundu grfpa til ef Sismik I yrði
fyrir grískri árás.
— Afmæli
Framhald af bls 11
tvö efnileg börn, Auði skrúð-
garðaarkitekt og Þórarin Egil
mjólkurfræðinema við landbún-
aðarháskólann í Ási í Noregi.
Nú á sextugsafmæli Sveins
munu margir óska þess að honum
megi endast Iengi líf og heilsa til
mikilsverðra starfa fyrir samfé-
lagið. Ég vil þakka Sveini
Tryggvasyni fyrir gott og drengi-
legt samstarf og ágæta viðkynn-
ingu. Ég og kona min árnum
Sveini og fjölskyldu hans ham-
ingju og blessunar í dag og á
komandi tímum.
Ingólfur Jónsson.
— Rhódesía
Framhald af bls. 1
íbúa Umtali ef fleiri árásir verði
gerðar á borgina.
Fallbyssurnar sem notaðar voru
f árásinni á Umtali draga rúmlega
sjö kílómetra. Þvf telur lögreglan
að skothríðin hafi komið frá bæn-
um Machipanda rétt hjá landa-
mærunum.
Talið er að aðalskotmarkið hafi
verið Adams-herbúðirnar í einu
úthverfi borgarinnar. Hermenn
úr þeim búðum munu hafa tekið
þátt í árásinni yfir landamærin
um helgina.
Margir Rhódesíumenn, einkum
íbúar landamærahéraðanna, hafa
krafizt slíkra hefndarárása. Hún
virðist hafa vakið fögnuð hvftra
manna og aukið baráttuhug
þeirra.
— íkveikja
Framhald af bls. 1
Flestir þeir sem fórust í hót-
elbrunanum munu hafa verið
útlendingar, aðallega verka-
menn frá Norður-Afriku en
einnig nokkrir ferðamenn frá
Evópulöndum. Gestabók
hótelsins og skilríki 40 hótel-
gesta eyðilögðust í brunanum.
Slökkviliðsmenn björguðu
um 20 gestum út um glugga á
efstu hæðum hótelsins. Að
minnsta kosti einn stökk út um
glugga á sjöttu hæð og beið
bana.
— Skuttogarinn
Framhald af bls. 2
vegna óhagstæðs veðurs varð að
fresta því þar til veður lægir.
Júlíus Hafstein sýslumaður á
Húsavík var sem kunnugt er
mikill áhuga- og athafnamaður
f sjávarútvegsmálum, land-
helgis- og slysavarnarmálum og
er það táknræn viðurkenning
að Húsvíkingar skuli skýra
fyrsta skuttogarann sinn eftir
honum.
Júlíus.
— 184 þús. bindi
Framhald af bls. 5
mörgum tilvikum væri hér um
bráðabirgðahúsnæði að ræða. t
mörgum lesstofanna, svo og
nokkrum rannsóknarstofnunum
er um safnútibú að ræða með
nokkur þúsund bindum hvert. —
Svo mikil dreifing á lestrarað-
stöðu og bókakosti leiðir til lakari
nýtingar en ella og kostnaðarsemi
í rekstri, en f tengslum við bóka-
safnið sjálft í aðalbyggingu Há-
skólans eru einungis örfá lessæti
og þrátt fyrir nokkrar endurbæt-
ur á aðstöðunni er nú orðið mjög
þröngt um safnrekstur þar, sagði
Einar.
— Eins og kunnugt er er safn-
starfsemi H.t. ætlað rými í vænt-
anlegri nýbyggingu þjóðbóka-
safns og er ljóst að verði sú bygg-
ing ekki komin að einhverju leyti
í gagnið innan nokkurra ára,
verður óhjákvæmilegt að leita
stórtækari bráðabirgðaúrræða í
þágu bókasafnsréksturs Háskól-
ans en hingað til hefur verið um
að ræða.
Þá sagði Einar, að fleiri
stúdentar hefðu komið í safnið á
s.l. ári en áður til þess að fá
fræðslu í safnnotkun, og væri
stefnt að aukinni fræðslu stú-
-denta f bókasafnsnotkun.