Morgunblaðið - 16.09.1976, Page 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. SEPTEMBER 1976
21
Nú ætla Hvergerðingar að beina ollum kröftum að gatnagerð i þorpinu. Hér er verið að undirbúa götuna fyrir
framan Eden fyrir varanlegt slitlag.
leggja varanlegt slitlag á þessar göt-
ur á næsta ári, en þetta eru það
miklar og kostnaðarsamar fram-
kvæmdir, að ekki er við því að búast,
að hreppurinn geti gert þetta allt í
einum hvelli."
„Reynum að klífa
einn tind í einu''
„Svo er annað, sem á stóran þátt í
þvi, að við höfum ekki getað einbeitt
okkur betur að gatnagerðinni,"
sagði Hafsteinn, ,,og það er nýja
iþróttahúsið." , Hér hefur verið
ófremdarástand i leikfimikennslu,
sem reyndar hefur engin verið, þann-
ig að það var mikið nauðsynjamál að
koma íþróttahúsinu upp. Til þess að
gera þetta kleift ákváðum við að
beina öllum kröftum að þvi að reisa
húsið og ákváðum að láta aðrar
framkvæmdir sitja að einhverju leyti
á hakanum til að hraða smiði húss-
ins. Með þvi að draga fjármagnið
þannig saman hefur okkur tekizt að
Ijúka ýmsum framkvæmdum, sem
ella tækju mun lengri tíma, og nú er
næsta málið hjá okkur gatnagerðin.
Þannig reynum við að klífa einn tind
i einu."
F.v. Sigurður Pálsson sveitastjóri og Hafsteinn Kristinsson oddviti.
lagðar nýjar lagnir i allt þorpið og
þær hafðar neðanjarðar, en áður vor-
u lagnirnar ofanjarðar. Jafnframt
þessu var farin sú leið að sækja
vatnið inn í Ölfusdal, i djúpholur í
eigu rikisins, sem þar eru. Sam-
kvæmt útreikningum fræðimanna
átti þetta að vera hagkvæmasta
lausnin, en síðar kom í Ijós, að þetta
vatn er kísilmengað, þannig að nokk-
ur brögð hafa verið að því, að útfell-
ing eigi sér stað í vatninu, þegar það
kólnar. En Orkustofnun hefur reynt
að finna lausn á þessum vanda og
hefur tekizt að miklu leyti, og við
gerum okkur góðar vonir um, að
okkur takist að koma alveg fyrir
þetta. Áður var nokkuð um það, að
sum hús væru hitalaus langan tíma,
en nú held ég, að enginn geti kvart-
að.
En þótt erfitt hafi reynzt að nýta
þennan mikla hita rétt, held ég, að
útlitið sé bjart. Með hverju árinu
sem líður öðlast menn meiri þekk-
ingu á þessum málum og eflaust
verður hægt að nýta þennan hita
fyllilega eftir nokkur ár."
En er þá hitinn dýr hér? spurðum
við.
Þessari spurningu svöruðu þeir
Hafsteinn og Sigurður ákveðið neit-
andi.
„Það er nóg að líta á tölur," sagði
Hafsteinn, „til að komast að raun
um það. Hér kostar mínútulítrinn á
mánuði fyrir íbúðir iðnað og verzlan-
ir 920 krónur og fastagjaldið er 960
krónur. Gróðrarstöðvar borga hins
vegar ekki nema 320 krónur fyrir
mínútulítrann og fastagjaldið þar er
2.400 krónur. Garðyrkjustöðvarnar
Hið nýja íþróttahús þeirra Hvergerðinga. Þetta er aðeins fyrri áfanginn og
hugmyndin er að byggja við salinn, þegar vel árar, en heildarkostnaður er
orðinn um 40 milljónir. Ljósm RAX
borga þvi ekki nema þriðjung verðs-
ins, en nýta aftur á móti 2/3 hluta af
öllum hitanum. Hitunarkostnaður
gróðrarstöðvanna hefur þvi ekki ver-
ið nema 6—8% af heildarveltu þeir-
ra."
„Stórátak
í gatnagerð"
Eitt þeirra mála, sem okkur lék
forvitni á að heyra um, voru gatna-
málin i Hveragerði. Við spurðum um
þau.
„Þvi er nú til að svara," sögðu
þeir, „að göturnar hafa ekki verið í
nógu góðu ástandi til þessa. Það
kemur til af ýmsu og m.a. af þvi að
gatnakerfið hér er óvenju langt. einir
12—13 kílómetrar. Auk þess er hér
alveg geysileg umferð, sem þýðir
það, að erfiðara er að halda í horfinu
en ella. Við höfum þó hug á að bæta
hér um og i ár höfum við gert stór-
átak i gatnamálum og á þvi verður
framhald á næsta ári. Nú þegar er
búið að leggja varanlegt slitlag á 2V2
km og um þessar mundir er verið að
undirbyggja og leggja ræsi á allt að 2
km. Við stefnum siðan að þvi að
„Vaxtamöguleikarnir
felast í gróðurhúsunum"
— Hafsteinn, þú sagðir áðan, að
gróðrarstöðvarnar væru fyrst og
fremst undirstaða atvinnulífsins hér.
En telur þú ekki, að iðnaður eigi
framtíð fyrir sér á þessum stað?
„Jú, vissulega eru hér góðar að-
stæður fyrir iðnað vegna gufuork-
unnar, og nú þegar eru hér nokkur
iðnfyrirtæki sem nýta hana, t.d. ull-
arþvottastöðin og fiskþurrkunin. Enn
er iðnaðurinn þó ekki uppistaða at-
vinnulífsins en við gerum okkur von-
ir um, að hann eigi eftir að vaxa og í
því sambandi erum við vel settir með
lóðir. Hér hefur verið unnið mikið að
lóðarundirbúningi og í fyrra var
skipulagt nýtt iðnaðarhverfi og þar
eru iðnaðarlóðir, sem ekki hefur enn
verið úthlutað."
— En ferðamenn?
Nei, ég hef ekki trú á því. Ég tel,
að vaxtamöguleikar þorpsins felist í
gróðurhúsaræktinni bæði vegna guf-
unnar og legu þorpsins. Ég er einnig
hlynntur því, að hér rísi tiltölulega
lítil og létt iðnfyrirtæki, með frekar
hreinlegan iðnað."
Fiskþurrkunin
Þennan dag sem við stóðum við i
Hveragerði átti Fiskþurrkunin eins
árs vinnsluafmæli, eftir þvi sem
Reynir Sigurbergsson framkvæmda-
stjóri tjáði okkur. Gústa 22a-10Vai
24y Hveragerði
„Reksturinn hefur gengið vel þet-
ta eina ár, sem þurrkunin hefur starf-
að", sagði Reynir. „Við kaupum fisk-
inn alls staðar að af landinu og er
hann þá annað hvort fluttur með
skipum eða ekinn alla leiðina á bíl-
um. Við höfum fullunnið ca. 110
tonn á mánuði og fer öll framleiðslan
til útflutnings, mikið til Brasilíu og
Portúgals. Ég hef nú engar tölur í
kollinum um afkomuna, en mér sýn-
ist þetta hafa komið vel út."
Reynir er aðfluttur úr Garðinum og
við spurðum hann hvernig væri að
búa í Hveragerði.
„Mjög gott", sagði hann. „Þetta
er að visu mjög frábrugðið þvi að
búa íGarðinum, en ég kann mjög vel
við mig."
Hveragerði og
forystuhlutverk þess.
Fyrst við vorum stödd i Hvera-
gerði. höfuðstað gróðurhúsaræktun-
ar. þótti okkur tilhlýðilegt að heim-
sækja garðyrkjubónda og fá fréttir af
þeim vígstöðvum.
Við ókum fram áhans Gústafsson.
þar sem hann var við vinnu í gróður-
húsunum og spurðum hann hvernig
hljóið í honum og öðrum garðyrkju-
bændum væri á þessum siustu og að
því er að því er sumir segja verstu
tímum.
„Staða garðyrkjubænda hér i
Hveragerði er ekki góð", sagði hann.
Þar vil ég fyrst nefna þér, að garð-
yrkjubændur i Hveragerði hafa þá
sérstöðu í lánamálum, að þeir borga
fullt gjald í Stofnlánasjóð landbúnað-
arins, en hafa hálf réttindi á við
önnur ylræktarsvæði. En að minu
mati er þetta það mikið mál, að þvi
verður ekki gert skil á þessum vet-
vangi.
Þá segir það einnig sina sögu, að
sáralitið hefur verið byggt hér af
gróðurhúsum, aðeins reynt að halda
í horfinu og þær lóðir, sem úthlutað
hefur verið, hafa reynzt allt of litlar
og stækkunarmöguleikar eru engir.
En þó að það sé margt, sem betur
mætti fara, er ég á engan hátt að
kveða neinn dauðadóm yfir gróður-
húsarækt hér, þvi ég held, að með
róttækum og skynsamlegum breyt-
ingum megi gjörbreyta aðstæðum
hér á tiltölulega auðveldan hátt. En
verði það ekki gert fljótlega mun
verða hér stöðnun, sem þýðir það,
að Hveragerði dettur út úr þvi for-
ystuhlutverki, sem það þó hefur haft
í gróðurhúsarækt. En ekki vil ég
trúa, að svo verði látið fara."
— Getur þú sagt okkur frá einh-
verju sérstöku, sem betur mætti fara
i þessum málum?
„Eitt grundvallaratriði er það, að
orkan er ekki rétt nýtt. Eins og nú er
Framhald á bls 22.
Heðin Brú i herbergi sinu í Norræna húsinu.
heitir Bókagarður. Gefur hann
út býsn af bókum á færeysku.
Skáldsaga Heðins Brú, Feðg-
ar á ferð, hefur verið gefin út á
íslenzku, en auk þess hafa fjöl-
margar smásögur hans verið
þýddar á íslenzku og birtar í
blöðum og tímaritum. Feðgar á
ferð kom fyrst út I Færeyjum
1 940 og á íslandi 1 941 í þýð-
ingu Aðalsteins Sigmundsson-
Ljósm Mbl RAX
ar. Fyrsta skáldsaga Heðins,
Lognbrá, kom út 1930 og
framhald hennar, Fastatökur,
kom út 5 árum seinna og Fjall-
skugginn kom út 1936. Siðan
hafa komið út eftir hann þrjár
skáldsögur og þrjú smásagna-
söfn, en síðasta skáldsagan,
Tað stóra takið, kom út 1972.
Um áhuga fyrir færeyskum
bókmenntum í Færeyjum sagði
Heðin: „Áhuginn er mjög vax-
andi fyrir færeyskum bók-
menntum og einnig hafa
möguleikar til útgáfu batnað
mjög. Siðustu 15 árin hefur
lesendafjöldi i Færeyjum marg-
faldazt og ég held, að ungu
skáldin séu talsvert lesin. Hins
vegar verður skáld í Færeyjum
að gera sér grein fyrir þvi, að
það fær ekki mikla peninga
fyrir verk sin."
Sjálfur hef ég sótt yrkisefni
min í færeyskt þjóðlif, ritað um
gamla tið og nútið, breyting-
una, og þannig hefur minn
vettvangur verið Færeyjar.
Einnig hef ég ritað smásögur
frá bernsku minni og náttúru-
lýsingar Allir færeyskir rithöf-
undar sækja efnivið sinn í lif og
sögu Færeyja, landið sjálft,
jafnvel einnig Ijóðskáldin, sem
þó á sinn hátt hafa farið út fyrir
landhelgina og eru farnir að
yrkja eins og hið góða orð
fslendinga, atómljóð, útskýrir.
En hvi skyldi maður vera svo
bundinn, eina ferð skal allt eh-
da." —á.j.
Baltasar gefur
Grundfirðingum
nýtt byggðarmerki
Grundarfirði 14 september
VELFLEST byggðarlög á ís-
landi eiga sér sín sérstöku
tákn. Eitthvert ákveðið kenni-
leiti, sem öðrum fremur setur
svip sinn á umhverfið. En
hversu mörg sveitarfélög
hafa sett slík tákn á plögg sín
og pappira, er undirrituðum
ókunnugt um
Hinn góðkunni listamaður
Baltasar bjó til býggðarmerki
fyrir Grundarfjörð og gaf það
íbúunum. Eru þeir að vonum
þakklátir listamanninum og
stoltir af þessu fallega merki
Meðfylgjandi mynd er af þes-
su smekklega merki, sem ber
höfundi sínum Ijóst vitni um
listrænan smekk. Það er
samsett úr Kirkjufelli. sem
er sjálfsagt tákn staðarins,
báti, sem er tákn útgerðar á
staðnum, og fugli, en fuglalíf
er fjölskrúðugt í Grundarfirði,
ekki sízt í Melrakkaey, sem
raunar er alfriðuð fuglapara-
dís — Emil