Morgunblaðið - 06.10.1976, Blaðsíða 22

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. OKTÓBER 1976
22
Eigmmaður minn t ÞORBJÖRN ÞÓRÐARSON,
málarameistari.
lézt að morgni 5 þ m Útförin auglýst síðar
Fyrir hönd ættingja. Charlotta Steinþórsdóttir.
t
Eiginmaður mmn,
ÓLAFUR JÓHANNESSON,
Skriðustekk 29,
lézt að heimili slnu 4 október
Fyrir hörid barna, foreldra, terigdabarria, barnabarna og annarra
varidamarina,
Thora Hammer Jóhannesson.
t Útför systur okkar
LAUFEYJAR SIGURÐARDÓTTUR
frá Seljatungu
er lézt í Minneapolis, Bandarikjunum 30 september s 1 verður gerð frá
Gaulverjabæjarkirkju, laugardagmn 9 október kl 2 Systkinin.
t
Systir okkar
PÁLFRÍÐUR HELGADÓTTIR
verður jarðsurigiri frá Fossvogskirkju, föstudaginn 8 október kl 3 e.h
Þorsteinn B. Helgason og systur.
Litli drengurinn okkar og bróðir
RÓBERT BARÐARSON
Torfufelli 21
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju, fimmtudaginn 7. október kl.
13 30
Guðný Lúðvíksdóttir, Bárður Sigurðsson,
Lúðvfk Bárðarson,
Gerður Bárðardóttir,
Sigurður Bárðarson.
t
Iririiiegar þakkir tíl allra sem auðsýndu okkur samúð og vinarhug við
andlát og útför
BJÖRNS HELGASONAR
frá Staðarhöfða
Unnur Helgadóttir,
Kristln Helgadóttir,
Áslaug Helgadóttir.
t
Þökkum irinilega auðsýrida samúð við fráfall móður okkar, tengdamóð-
ur og ömmu
MARÍU SKÚLADÓTTUR THORODDSEN
Jón Thor Haraldsson, Steinunn Stefánsdóttir,
Ragnheiður G Haraldsdóttir Gunnar Ólafsson
og barnabörn.
t
Alúðarþakkir sendum við öllum þeim sem auðsýndu okkur samúð og
virtarhug við andlát og jarðarför eiginmanns míns, föður okkar tengda-
föður, afa og langafa
CAMILLUSAR W BJARNARSON
málarameista ra
Sérstakar þakkir viljum við færa læknum og hjúkrunarfólki á Vífilstaða-
spítala fyrir frábæra hjúkrun og umönnun í veikindum hans
ÞurfðurT. Bjarnarson
Þórir Bjarnarson Guðfrfður Hermannsdóttir
Jarðþrúður Bjarnarson Óli Georgsson
Rafn Bjarnarson Magnfrfður Gústafsdóttir
Benedikt Bjarnarson Matta Friðriksdóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
Afvötnunarstöð
fyrir alkoholista
Margt hefur breytzt til hins
betra á Islandi fyrir drykkju-
sjúklinga hinn síðasta áratug.
Það virðist undralangt síðan
gamall ryðkláfur, sem einu
sinni var togari, var eina at-
hvarfið vestur á Granda. Það
var, Vernd sem átti upphafið að
úrbótum.
Nú er komin aukaaðstoð á
Kleppi fyrir alkóhólista, göngu-
deild og ráðleggingarstöð á
Flókagötunni, fina hælið á
Vífilsstöðum, gistiheimili og
dagstofa drykkjusjúkra I Þing-
holtsstræti, dvalarheimili
drykkjukvenna við Amtmanns-
stig, að ógleymdum þessum
dvalarheimilum sem áður voru
komin I Gunnarsholti og Víði-
nesi og Samhjálp i Hlaðgerðar-
koti.
Þetta er stórkostleg
upptalning, dýr i framkvæmd
og þvi miður oft árangurslitil
til langvarandi hjálpar.
Drykkjusýki er hryllilegur
sjúkdómur, sem leggst bæði á
líkama og sál einstaklinga og
umhverfi þeirra, aðstandendur
og fjölskyldur og eirir engu unz
uppetið er. Samt er það nú svo,
að enn skortir þá aðstöðu, sem i
daglegu tali hefur verið nefnd
afvötnunarstöð, nokkurs konar
skyndihjálp, sem getur bjargað
miklu ef vel er að unnið og
aðstoðar leitað i tæka tíð. Segja
má að engir tveir séu eins og
sitt henti hverjum. Þetta gildir
ekki einungis um einstaklinga,
heldur jafnvel heilar þjóðir.
Drykkjuvenjur Islendinga og
Finna líkjast mest, að minnsta
kosti hið ytra. Ráfandi
alkóhólistar, iðjulausir og at-
hvarfslausir um götur og torg.
Þótt ekki skildi ég orð í máli
fólksins í Helsingfors, fannst
mér samt ótrúlega kunnuglegt
um að litast i almennings-
görðum við Mannerheimgötu
og Alexanderstræti miðborgar-
innar.
Innan um prúðbúið fólk og
nýtizkusvip þessarar verðandi
stórborgar reikuðu hvarvetna
menn og konur likt og nýböðuð
uppúr forarvilpu, ráðþrota og
slagandi líkt og hér á Lækjar-
torgi og við Áusturvöll.
Okkur þingfólki frá mörgum
löndum austan hafs og vestan
fannst mikilsvirði að vita hvað
helzt væri gert til varnar þeim
voða, sem þarna lægi að baki.
Svörin urðu mörg í fram-
kvæmdum svipuðum þeim sem
orðið hafa hér á landi. Og okkur
voru sýnd nokkur hæli, eitt
fyrir tvö til þrjú hundruð
sjúklinga. En á einu var þar
mikill munur eða hér, sem auð-
vitað var eftirtektarvert. Þar
var vægast sagt enginn íburður
og óhóf I verki.
Allt í þessu stóra, lága húsi í
útjaðri borgarinnar líktist
fremur því sem við erum vön
eftir frásögnum að hugsa okkur
í fangabúðum eða á hermanna-
skálum. Kaldir, litlausir veggir,
lágir trébekkir við langborð I
matsal , flet með teppum af
ódýrustu gerð í svefnher-
bergjum. Allt virtist miðað við
fjöldann en ekki ein-
staklinginn.
Hvar eru vistmenn núna.
spurði einhver á sænsku.
Enginn sást þarna um miðjan
dag. Uti í sveit að vinna var
svarið. Hér mætti gjarnan
staldra við. Eru hér ekki aðrar
öfgarnar að verki í aðbúnaði og
tilætlun eða tilætlunarleysi?
Hvernig er árangurinn af dvöl
á þessari stofnun? var spurt.
„Hefur ekki verið rannsakað
enn, þetta er allt í mótun.“
Ekki betra en heima, hugsaði
ég. Og þó, ýmislegt mátti af
þessu læra, fburðarlaust, starfs-
fólki stillt í hóf og nóg verkefni
handa vistmönnum.
En ein stofnun I Helsingfors
fannst mér bera af til eftir-
breytni á þessu sviði: Það var
A-klinikstiftelsen Hoplaxvági
14 A 7, sem mætti nefna á
íslenzku Afvötnunarstofnunin
fyrir alkóhólista. Þessi stofnun
byggir fyrst og fremst á þvi að
ekki hæfi öllum hið sama.
Drykkjumenn sem eru nú i
sambandi við þá breytingu I
hugsunarhætti, að vera nú
taldir sjúklingar en ekki af-
hrök, nefndir alkóhólistar með
lánsorði úr latinu og þykir fint,
eru nefnilega eins olíkir og þeir
eru margir.
Eitt má þó fullyrða: Sigur
alkóhólistans og aðstoðin við
hann byggist á traustu sam-
starfi, skilningi og þolgæði.
A-klinikstiftelsen á Hopláx-
vegi i Helsingfors er varðstöð
til athugunar. Þar er alltaf
hægt að leita ásjár. Þangað geta
þeir komið af frjálsum vilja,
sem viðurkenna umkomuleysi
sitt og ístöðuleysi. Þar byggist
allt á samstarfi og einlægri
samábyrgð samúðarrikra sálna.
Oft eru vandamál ofdrykkju-
manns byrðar heillar fjöl-
skyldu eða afleiðing i þvi völ-
undarhúsi. Þar er endalaus
vítahringur sem verður að
rjúfa.
Það getur því verið alveg
nauðsynlegt að öll fjölskyldan
komi til viðtals eða sé heimsótt
til athugunar.
Góð ráð og hvatningar eru
einskisvirði, sé hvorki vilji né
aðstæður til að breyta eftir
þeim og eftirlit og aðstoð veitt
áfram i fyrstu.
Eigin ákvörðun byggð á
reynslu og aðstæðum í anda og
krafti góðra leiðbeininga og
ráða verður affarasælust til úr-
bóta. Stundum ieysa vanda-
málin nýja krafta úr læðingi
sem engan gat grunað að væru
til í vitundinni, en geta skapað
hetjur á hættustundum.
Sú manneskja sem aldrei
hefur i raunir ratað er eigin-
lega aumkunarverð. Það eru
ekki innantóm orð, þegar vitrir
menn tala um menntun í skóla
reynslunnar. Erfiðleikarnir
ættu því fremur að sameina en
sundra, ef rétt er að farið. í
þessu felist skýring á því að sú
stofnun, þar sem staðið er á
verði um æðsta auð veraldar,
mannssál og helztu vandamál
hennar, verður að ilma og
ljóma af umburðarlyndi og til-
litssemi. Það er einmitt þessi
andi ofar orðum, sem gaf
þessari stofnun yl og sól, þar
átti þögnin mál sem allir skildu.
Fundur með fjölskyldu, sem
ræðir I fyrsta sinni af einlægni
og rósemi ógæfu sina og út-
gönguleiðir til heilla leiðir hug
til dýpstu djúpa og hæstu hæða.
Það sem mest og fyrst vekur
athygli er sú skoðun ráðandi og
ráðgefandi fólks á þessari varð-
stöð gegn voða afdrykkjunnar
að: Lffsgátan leysist ekki með
lyf jum. Margir virðast llta svo á
að byrjunin sé sprauta og pilla,
sem eigi svo að verka um alla
framtíð.
Slík hjálp veitist að sjálf-
sögðu einkum að morgninum
og þar er læknir og hjúkrunar
kona að verki.
„En lyfjanotkun hér er ekki
aðalatriði, siður en svo. Helzt
ætti að komast af án allra
lyfja,“ sagði leiðbeinandi
okkar.
Aðalatriði er samtal þar sem
ráðgjafinn hvort sem það er nú
læknir, sjúkraliði, sál-
fræðingur, prestur eða
hjúkrunarfólk ræðir vanda-
málin af einlægni eða öllu
heldur hlustar með samúð og
skilningi og leiðir hugsun að
trú og siðgæði, en þó á svo
ljúfan og frjálslegan hátt sem
frekast er unnt. Hversdags-
leikinn og heilagleikinn þurfa
að mætast, haldast í hendur við
altari þess kærleika sem skilur
allt.
Það mætti gjarnan nefna
skriftir og sálgæzlu i þessu
starfi. Þar eru lyf einungis
þáttur og hann lítilsverður,
nema til að vekja traust og trú
gestsins.
Og að sjálfsögðu er drukknu
fólki aldrei gefin lyf, nema
eftir læknisráði og undir
ströngu eftirliti.
Afleiðingarnar geta vægast
sagt orðið örlagaríkar. Læknar
hafa hér heldur ekkert einka-
leyfi til starfa. Lifsgæfan
vinnst ekki með lyfjagjöf.
MÖrgum verður mest til hjalpar
að hitta aðra með sömu vanda-
mál og fá að tjá sig með þeim,
ekki sízt eftir að þeir hafa
bjargazt.
Þarna er því nokkurs konar
altækur A-A fundur og þess
gætt að til slfkra samtala og
hópræðna sé húspláss og næði.
Þar lærist mörgum sá gleðiboð-
skapur að margir sem stóðu
enn þá tæpara, hafa bjargazt til
beztu kjara og heillarikrar ævi.
Þannig sjá þeir út yfir sína
sjálfselsku sem eru sameigin-
leg einkenni drykkjusýkinnar
og tendrast upp til vonar og
skilnings, sem oft leiðir til
ákafrar löngunar að verða öðr-
um að liði. En sú löngun er
öllum lyf jum betri.
A-leiðbeiningastöðin á
Hoplaxvágen 14 A 7 var stofnuð
1955. En nú eru 15 svipaðar
stöðvar í hinum ýmsu borgum
Finnlands. Og árlega bætast
einhverjar við. En auk þeirra
eru ráðlegginga-stöðvar eða
varðstöðvar einkum fyrir ung-
linga. Og hér má skjóta því inn,
að á þessum stöðum eru
herbergi, þar sem hægt er að
hýsa næturgesti I um fimm
sólarhringa til að brjóta vita-
hring ofdrykkju í bili og leyfa
Framhald á bls. 31
t
Þökkum innilega auðsýnda sam-
úð vegna andláts og jarðarfarar
MARELS
JÓNSSONAR.
frá Laugum.
Vandamenn.
Alúðarþakkir til allra nær og fjær, sem sýndu okkur hlýhug og samúð
við andlát og útför
EINARS J. EINARSSONAR
verkstjóra
Bergþórugötu 9
Ásta Guðjónsdóttir,
Kristleifur Einarsson, Anna Hjálmarsdóttir,
Margrét Einarsdóttir, Jón Árnason
og barnabörn.