Morgunblaðið - 05.01.1977, Page 10

Morgunblaðið - 05.01.1977, Page 10
10 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 1977 Frú Soleil segir að menning okkar verði senn úrelt, og boðar hjartari tíð. ER HÆTTA Á MORÐI YFIRVOFANDI? — Nei, svo óhugnanlegt verður þetta ekki. En ég sé fyrir, að á stjórnmálasviðinu í Bandaríkjun- um birtist einstaklega sterk og ástsæl persóna, sem enn er óþekkt. Áhrif þessarar persónu munu fara sífellt vaxandi, unz hún skyggir á Carter, býður sig fram á móti honum í lok fyrra kjörtíma- bils hans, og ber af honum sigurorð. í Banda- ríkjunum batnar enn sambúð svarta og hvíta kynþáttarins, og kvenfrelsishreyfingin verður á undanhaldi sem stjórnmálalegt og þjóðfélagslegt afl. Fjölskyldulíf færist í átt til fyrra horfs, svo og staða konunnar í þjóðfélaginu. Þegar á allt er litið stefna Bandaríkin mjög fram á við hvað almennt siðgæði snertir. Þá var frú Soleil að því spurð, hvort Giscard d’Estaing Frakklandsforseti sitji út kjörtímabil sitt, og svaraði hún því neitandi. Hún spáir kosningum í Frakklandi á árinu 1977 í stað 1978, og geti þær annað hvort verið afdrifarík þjóðar- atkvæðagreiðsla eða forsetakosningar. í þessum kosningum verði mikil umskipti í frönskum stjórnmálum. Michel Jobert og Michel Rocard spáir velgengni í kosningunum. AÐRIR LEIÐTOGAR IVANDA? — Indira Gandhi á ekki góða daga í vændum, að því er stjörnurnar segja. í hreinskilni sagt þá er útiitið verulega slæmt hvað henni viðkemur. „Old vatns- berans” gengur ígarð sovEtríkin? — Brezhnev heldur um taumana þar til hann deyr, og ekkert fær hann til að beygja sig fyrir ráðleggingum. En hann fær að finna fyrir ýmiss konar uppreisnaraðgerðum, — ekki aðeins þeim sem fáeinir andófsmenn standa fyrir, heldur fjöl- mennir hópar meðal hinnar sovézku þjóðar. HVAÐ UM KÍNA? — Enda þótt stuðningur við Hua Kuo-feng virð- ist í svipinn eindreginn eru ekki öll kurl komin til grafar. Róttæku öflin munu enn láta að sér kveða. En þar mun gæta meira frjálslyndis og Kinverjar munu auka samskipti sin við umheiminn. í því sambandi munu Bandarikin gegna mikilvægu hlutverki. I stjórnartíð Carters munu Bandaríkin koma við sögu annars staöar í Asíu, s.s. í Víetnam, og þótt undarlegt megi virðast munu þau aðstoða mjög við uppbyggingu þar. MIÐAUSTURLÖND? Skilningur Arabaleiðtoga mun vakna á því, að sú svipa, sem þeir hafa reidda yfir umheiminum í krafti olíulindanna, er ekki annað en stundar- fyrirbæri, sérstaklega þegar litið er á orkuupp- götvanir næstu ára. Ég sé þar engin stórfelld átök, en óeining er þar allsráðandi, og eindrægni er langt undan. segir þekkt spákona í viðtali við N ewsweek í nýjasta tölublaði Newsweek birtist viðtal við franska spákonu, frú Soleil (Sólskin), sem þekkt er víða um lönd. Um áramótin 1973—74 birtist við hana viðtal f sama blaði, þar sem hún sagði fyrir ýmsa atburði á árinu, sem í hönd fór. Ýmsir spádómar hennar rættust, — þar á meðal fall Nixons og óvæntar forsetakosningar í Frakklandi. Fer hér á eftir úrdráttur úr viðtali, sem Fdward Behr átti vð frú Soleil um viðburði hins nýja árs, en f upphafi var hún spurð að því hvort árið 1977 yrði erfitt ár á alþjóðavettvangi eins og hún spáði fyrir um árið 1973: — Þetta verður ekki ár mikilla áfalla, og raunar held ég að þetta verði býsna gott ár. Miklar jarðhræringar halda áfram í Austurlöndum fjær, þar á meðal í Japan, og í kjölfar þeirra verða miklar mannlegar þjáningar og efnahagsörðug- leikar. Yfirleitt má vænta minnkandí tortryggni milli stórvelda heimsins og aukins skilnings á vandamálum hvers annars. Ein ástæðan kann að vera sú, að innan þriggja ára og jafnvel þegar á árinu 1977, verður gerð í Bandaríkjunum stór- kostleg uppgötvun, sem veldur algjörri byltingu á sviði orkumála, og dregur hún stórkostlega úr þýðingu þeirra orkugjafa sem nú allsráðandi, s.s. olíu og kjarnorku. Önnur ástæða fyrir þessum aukna skilningi er „ögrunarjafnvægi" milli stór- veldanna, sem verður vegna þess að tæknileg uppgötvun á sviði gjöreyðingarvopna veldur því að vetnisspréngjan verður ekki meira virði en baunabyssa. Þetta mun skelfa svo þjöðaleiðtoga, að það mun hvetja mjög til afvopnunar. HVERS KONAR FORSETI VERÐ- UR JIMMY CARTER? — Stjörnurnar eru honum hliðhollar, enda þótt fyrsta ár hans í embætti verði honum erfitt. Styrkur hans er gott samband hans við almenn- ing, og hann mun koma miklu góðu til leiðar innanlands, sérstaklega á árunum 1978—80. En hann verður ekki endurkjörinn árið 1980. MARGIR BUAST VIÐ STÓRAUKNUM OFBELDISAÐGERÐUM Á SPÁNI NU AÐ FRANCO GEGNUM. ERUÐÞÉR SAMMÁLA? — Nei. Stjórnm'álaumsvif í landinu munu stór- aukast. Juan Carlos konungur heldur áfram að gegn lykilhlutverki í því að koma á lýðræði á Spáni — en loks dregur hann sjálfviljugur saman seglin og gegnir þaðan í frá hefðbundnum konungdómi. Þeir staðir, sem stjórnmálaágrein- ingur og átök vegna hans gætir einkum á, eru Rhodesía og Suður-Afríka, og á árinu 1977 ættu að hefjast þaðan þjóðflutningar til Evrópu. Ekki leikur vafi á því að komið er að lokum veldi hvítra manna þar og þeir munu svipast um eftir nýjum bólstað. HVAÐ ER ÞAÐ, SEM SETJA MUN MESTAN SVIP A ÁRIÐ 1977? — Óhemjumiklar breytingar, sem birtast munu í nýjum lífsvenjum, nýjum andlitum á stjórn- málavettvangi, nýjum byggingastíl, framandi yfirbragði á bifreiðum og loftförum. „Öld fisk- anna“ er á enda, „öld vatnsberans" heldurinnreið sína, og þar með sleppir allskyns hömlum á menn- ingu okkar. Þessar hömlur munu senn virðast gjörsamlega úreltar. „Öld vatnsberans" færir okkur nýjan áhuga á raunverulegum lífsgæðum, þörfina til að annast þá, sem eru veikburða og snauðir, — nýtt siðferðismat. I heim- inum hafa l/10borgarbúa og 1/5 sveitaf ólks ekki hreint vatn Á ÁRINU 1977 verður haldið áfram þvf sérstaka átaki, sem gert var á árinu, sem er að hverfa, til verndar votlendi, segar f frétta- bréfi frá Evrðpuráðinu. En al- þjóða stofnanir eru farnar að helga ákveðnum brýnum verkefn- um ákveðin ár og beita þá kröft- um sfnum að þvf sérstaka við- fangsefna, svo sem t.d. kvennaár S.þ. og húsfriðunarár Evrópuráðs- ins. f mafmánuði f vor var endan- lega ákveðið hvaða viðfangsefni verður tekið fyrir af náttúru- verndarnefnd Evrópuráðsins á ár- inu 1978. En valið mun hafa stað- ið milli átta verkefna. Niðurstað- an varð sú að 1978—1979 yrði ár farfuglanna og sjónum beint að þeim. Þessi aðferð, að fjöldi landa einbeiti sér að sameigin- legu viðfangsefni, hver hjá sér og sameiginlega, ræði vanda sem alla snertir og vinni að yfirlits- rannsóknum, hefur gefizt ákaf- lega vel. Mörg lönd gera þá tals- vert átak f málinu hjá sér, kann- anir eru gerðar og yfirlit fæst yfir vandann á alþjóðavettvangi. Þannig var til dæmis, þegar Evrópuráðið beindi sjónum sín- um að fersku vatni og verndun þess. Þá var t.d. samin stefnuskrá landanna f Norðurálfu varðandi ferskvatn, sem átti að vera til leiðsagnar um meðferð vatnsforð- ans, verndun hans og nytjun. Hjörtur Þ. Eldjárn þýddi þessa stefnuskrá á íslenzku. Það er ekki að ófyrirsynju að ástæða þykir til að vekja athygli á þeim vanda, sem stafar af stöðugt vaxandi mengun ferskvatnsins og auknum kröfum um nægt og gott neyzlu- vatn. Sameinuðu þjóðirnar efndu í vor til ráðstefnu á Argentínu um vatnið og hugsanlegan skort á því f veröldinni. í upplýsingablaði þaðan segir m.a.: Vatnið er mikilvægasta auðlind mannkyns. Fyrr á tímum voru menn þeirrar skoðunar að vatn, þ.e. nothæft vatn, væri bókstaf- lega talið óþrjótandi auðlind. En það heyrir nú sögunni til. Vatns- mengun fer stöðugt vaxandi. Þar að auki mun f jölgun fólks á næstu áratugum hafa það í för með sér að vatnsnotkun fer stöðugt vax- andi. Og þess verður ekki langt að bíða, að þörf verði á mun meira af hreinu vatni en við höfum nú yfir að ráða. Sameinuðu þjóðirnar hafa lengi fjallað um vandamál tengd vatni og vatnsnotkun. Er með ráðstefnunni í Mar del Plata í Argentínu þess freistað að setja fram tillögur til ríkisstjórna ein- stakra landa um það hvernig unnt sé á hagkvæman hátt að nýta það vatn, sem fyrir hendi er, og setja einhverjar meginreglur um al- þjóðlega samvinnu á þessu sviði. Heildarvatnsmagnið í veröld- inni er óbreytanleg stærð, en hringrás náttúrunnar sér til þess að það endurnýist stöðugt. Mest af vatnsmagninu er bundið í höf- unum. Aðeins lítið brot af heild- arvatnsmagni jarðar er ferskvatn, og þar af er aðeins eitt prósent eða svo aðgengilegt fyrir fólk, í ám og vötnum eða sem jarðvatn. Hitt er bundið í jöklum og borgar- ísjökum. Því þarf að finna leiðir til að nýta það vatnsmagn betur, sem aðgengilegt er mönnum, og það er markmiðið með þessari ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna. Ekki að finna og fjalla um nýjar leiðir, svo sem að vinna vatn úr sjó eða bræða borgarís til vatns- framleiðslu. Þær vatnsbirgðir, sem fyrir hendi eru, ættu að geta dugað á komandi áratugum þó vatnsnotk- un fari mjög vaxandi. En tal að svo geti orðið, verður að fara að öllu með gát og af skynsemi. Og samvinna milli ríkja er höfuð- nauðsyn. Tvennt er vert að hafa f huga í því sambandi: 1. Vatnsból geta orðið uppurin eða ónothæf vegna mengunar eða hirðuleysis. 2. Vatnsmagninu er afar mis- skipt milli landa. Sum lönd hafa miklu meira en þau þurfa á að halda. Annars staðar er stöðugur vatnsskortur. Enn annars staðar verða tímabundnir þurrkar. Það kemur fram f gögnum frá starfsliði ráðstefnunnar, að þarna er vissulega um að ræða vanda, sem þegar í stað verður að takast á við. Þar segir m.a. að um fimmt- ungur allra borgarbúa í veröld- inni og tfundi hluti þess fólks, sem býr í sveitum, hafi ekki að- gang að hreinu og tæru drykkjar- vatni. í mörgum löndum á allt að helmingur borgarbúa og tfundi hluti sveitafólks ekki aðgang að nægilega miklu vatni. Ef ekki verður gripið í taumana fljótlega, mun þessi vatnsskortur breiðast út og ná til stærri svæða, að sögn sérfræðinga Sameinuðu þjóðanna. Afleiðingarnar geta orðið hörmulegar, að ekki sé meira sagt. Ekki aðeins í ýmsum þróunarlöndum heldur og f iðn- væddu ríkjunum. Sé ekkert að gert, geti meira að segja svo farið að það verði á næstu 25 árum eða svo.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.