Morgunblaðið - 23.03.1977, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 23. MARZ 1977
13
Vísindi og
menningar-
sjúkdómar
Konrad Lorenz:
DAUÐASYNDIR
MANNKYNS.
Vilborg Auður tsleifsdóttir
þýddi.
Almenna bókafélagið 1977.
Það verður að segja um
Dauðasyndir mannkyns eftir
Konrad Lorenz að þrátt fyrir
margar góðar ábendingar höf-
undarins er bókin hálfvand-
ræðaleg.
I formála sem skrifaður er
1972 (bókin kom fyrst út 1973,
en var upphaflega útvarpser-
indi) neyðist Lorenz til dæmis
að leiðrétta ýmislegt i bókinni,
m.a. vafasamar fullyrðingar.
Lorenz skrifar: „Maðurinn, sem
auðsýnilega var þeirrar skoðun-
ar, að hann prédikaði aleinn i
eyðimörkinni, talaði, eins og
siðar kom í ljós, fyrir fjölmörg-
um skilningsríkum eyrum".
Þetta gildir ekki síst um skiln-
ing manna á vistfræði og vern-
dun umhverfis sem hefur auk-
ist mikið á síðustu árum. Bók
Lorenz er því að töluverðu leyti
upprifjun þess sem flestir skyn-
bærir menn viðurkenna. Segja
má að það sé aldrei endurtekið
of oft, en það sem máli skiptir
er að menn vinni gegn þeirri
eyðingu sem „kapphlaup
mannsins við sjálfan sig“ getur
komið til leiðar.
Konrad Lorenz tekst kannski
best að lýsa eftirsókn manna
eftir hégóma. Fatatískan mótar
menn. Þörf fyrir einkennisbún-
inga kemur fram með ýmsum
hætti. Menn vilja eiga finni bil
en nágranninn. Menn eru
hræddir við að vera ekki með á
nótunum og tileinka sér þess
vegna skoðanir frægra vísinda-
manna. Auglýsingarnar stjórna
fólki í æ rikara mæli. Þannig

mætti lengi telja. Oll þessi
gagnrýni Lorenz hefur við rök
að styðjast, en víða verður vart
tvískinnungs hjá honum.
Stundum hvetur hann til frjáls-
lyndis, stundum er hann ekki
annað en leiðinlegur vandlæt-
ari af gamla skólanum.
Það vekur athygli að Lorenz
telur að kjarnokurvlgbúnaður
mannkyi^þns valdi hættu sem
auðveldara sé að varast en
eftirfarandi sjö dauðasyndir:
offjölgun, umhverfiseyðingu,
kapphlaup mannsins við sjálf-
an sig, útkulnun tilfinninga,
hrörnun erfða, hefðarof og inn-
rætingu. Þetta vantraust á
mannkynið er að nokkru hrakið
i formála bókarinnar þar sem
meiri bjartsýni gætir en í ein-
stökum köflum hennar.
Á einum stað sýnir Lorenz
fram á að sjálf vísindin verða
Bókmenntlr
eftir JÓHANN
HJÁLMARSSON
ómannúðleg vegna þess að vís-
indamenn eru börn sins tíma og
haldnir sömu menningarsjúk-
dómum og almenningur. Bók
hans er öðrum þræði ritdeila
við vísindamenn sem ekki eru
sama sinnis og hann. Sú um-
ræða er heiðarleg vegna þess að
Lorenz gerir sér far um að
skýra kenningar þeirra um leið
og hann snýst gegn þeim. Eng-
inn sem Iesið hefur bók Lorenz
Talað við dýrin efast um að
hann er merkur visindamaður.
Ekki síst þess vegna ber að gefa
varnaðarorðum hans gaum. En
sem betur fer hefur fjöldi fólks
fallist á þann rökstuðning sm
veigamestur er i Dauðasyndum
mannkyns. Af þeim sökum er
islensk útgáfa bókarinnar seint
á ferðinni.
mynd
Konrad Lorenz
Smóvörur
til heimilisnota
Skrúfur, boltar, rær, krókar, naglar í smápökkum.
Einstaklega handhægt og þægilegt.
Eitt af því, sem þarf að vera til á hverju heimili.
Fást í öllum byggingavöruverzlunum
og einnig á bensínstöðvum.
Matvöruverzlun
í fullum rekstri til sölu á góðum stað í bænum.
Mánaðarvelta ca 8 millj. Mjólkurvörur. Þeir,
sem óska frekari uppl. leggi inn tilboð til Mbl.
fyrir 26. þ.m. merkt: Matvöruverzlun — 2272.

Urvalsferó
tilMallorca

fyriir
46þúsund
krónur ,
í
c
Nú getur þú líka valið stutta ferð til
Mallorca. 5, 7, 9, 10, 1 2 eða 1 5 daga
Úrvalsferð fyrir ótrúlega gott verð.
Stuttar úrvalsferðir:
5 daga ferð verð frá kr:
7 " " „ " "
9 ...................
10 ...................
12 ......................
15 ...................
48.000-
46.000-
50 000 -
53.000,-
59.000,-
59.000 -
Þetta eru ferðir, sem allir geta
ráðið við. Stuttar ferðir
— lítið verð!
FERÐASKFUFSTOFAN
URVAL
Eimskipafélagshusinu simi 26900