Morgunblaðið - 28.04.1977, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. APRÍL 1977
Egill Friðleifsson og Jón Ásgeirsson skrifa um TÓNLIST — Jóhann Hjálmarsson skrifar um LEIKLIST
Góður efniviður
Leikfélag Reykjavíkur:
BlessaA barnalán.
Ærslaleikur í fjórum þáttum
eftir Kjartan Ragnarsson.
Leikstjórn: Kjartan Kagnarsson.
Leikmynd: Björn Björnsson.
Lýsing: Daniel Wiiliamsson.
Ekki verður annað sagt en
kveikjan að ærslaleik Kjartans
Ragnarssonar, Blessað barnalán,
sé góð hugmynd um kynlega
endurfundi móður og barna
hennar. Þau hafa fengið fréttir
um að móðir þeirra sé látin og
koma austur á firði til að vera við
jarðarför hennar. Að baki allra
hinna kátlegu atburða sem stund-
um minna á skrípalæti býr alvara
höfundar sem leitast við að brjóta
til mergjar samskipti móður og
barna eftir að börnin eru flest
farin að heiman. Það er því
könnun á mannlegum samskipt-
um sem Kjartan Ragnarsson gerir
í Blessuðu barnaláni og boð-
skapur hans er i húmanískum
anda. Fólk fjarlægist hvert annað
í lífsgæðakapphlaupinu, það sem
er varanlegt í lífinu verður út-
undan.
Inga, dóttirin, sem enn býr með
móður sinni, er furðuleg persóna.
í túlkun Guðrúnar Ásmunds-
dóttur jaðrar hún við að vera
fáviti, enda er leikur Guðrúnar að
þessu sinni yfirdrifinn. Hún
tekur of mikið á, hóflegri leikur
hefði verið meira við hæfi.
Herdís Þorvaldsdóttir er aftur á
móti dæmigerð gömul móðir í
hlutverki Þorgerðar. Höfundur-
inn hefur vandað sig við þessa
persónu og Herdís veit hvernig á
að túlka hana, skilur hlutverkið.
Sigríði Hagalín tókst einnig vel í
túlkun sinni á Bínu á
löppinni.einni af þeim konum
sem ekkert pláss getur án verið.
Gísli Halldórsson sýndi yfirburði
sína i túlkun hins drykkfellda
Tryggva læknis og Guðmundur
Pálsson var gesturinn Tryggvi
Ólafur, fyndin persóna sem
Guðmundur gerði góð skil.
Börn Þorgerðar leika auk
Guðrúnar Ásmundsdóttur
Valgerður Dan (Addý), Soffía
Jakogsdóttir (María), Ásdis
Skúladóttir (Erla Dögg) og Stein-
dór Hjörleifsson (Þórður). Þær
Valgerður og Soffía túlkuðu sín
hlutverk með prýði, en hlutverk
þeirra Ásdísar og Steindórs gefa
ekki tilefni til mikilla leikafreka,
enda lítt heppnuð og bragðlaus
frá hendi höfundar. Sólveig
Hauksdóttir kom vel fyrir í hlut-
verki Lóu og biskup lék Gestur
Gíslason.
Mest reyndi á Sigurð Karlsson i
hlutverki séra Benedikts. Bene-
dikt er sannkönnuð persóna í
ærslaleik og gerð hans að ýmsu
leyti snjöll. Það var ekki Sigurði
Karlssyni að kenna að hlutverk
hans er ofhlaðið, það spaugilega
við það verður með tímanum af-
káralegt. En það sem einna eftir-
minnilegast var í þessari sýningu
var verk Sigurðar Karlssonar.
Hann fékk það út úr hlntverkinu
sem hægt er að fá.
Gallinn við Blessað barnalán er
sá að leikurinn sveiflast á milli
þess að vera ærslaleikur og
gamanleikur með alvarlegum
boðskap. Höfundurinn virðist
hafa átt í erfiðleikum með hvaða
leið skyldi valin. Hann hefur
farið bil beggja, en með þeim
árangri að heildaráhrif sýningar-
innar verða veik. Maður hefur á
tilfinningunni að góður efniviður
hafi farið forgörðum. Hér hefði
mátt vinna betur. Þetta gildir
bæði um höfund og leikstjóra sem
að þessu sinni eru sami maðurinn.
Með því að skera leikinn niður,
þjappa einstökum atriðum hans
saman, hefði óneitanlega margt
bjargast. Um það verður vitan-
lega ekki dæmt fyrirfram. En
reynsla áhorfenda gæti til dæmis
verið eftirfarandi: í fyrstu
vaknar sá grunur að nú sé að
hefjast athyglisverður ærsla- eða
gamanleikur með raunsæilegu
ívafi, lýsingu islensks veruleika.
Þegar áhorfandinn kemst að
leyndarmáli Ingu sem hefur sett á
svið lát móður sinnar verður hann
enn spenntari. Hann veltist um að
hlátri þegar presturinn sest á
heitan hraðsuðuketilinn og önnur
hliðstæð atvik eiga sér stað. En
skyndilega er líkt og brosið
stirðni. Vonbrigðin leyna sér ekki
Lelkllst
eftir JÓHANN
HJÁLMARSSON
þegar liður á leikinn og að lokum
er áhorfandinn þeirrar skoðunar
að lopinn hafi heldur betur verið
teygður. Fyrir margt skemmtilegt
í Blessuðu barnaláni er áhorf-
andinn höfundinum þakklátur,
en harmar það að ekki tókst
betur.
Ég er viss um það að Kjartan
Ragnarsson á eftir að verða hlut-
gengur leikritahöfundur. Sauma-
stofa hans lofar góðu og væntan-
legt er nýtt leikrit eftir hann hjá
Þjóðleikhúsinu. Líklega hefur
það verið misráðið að fá hann til
að leiksfra eigin verki.
Leikmynd Björns Björnssonar
er kannski einum of iburðarmikil
með hið austfirska sjávarpláss í
huga. En að sjálfsögðu var og er
viða fínt fyrir austan.
Barnasöngur á Akranesi
Akranesi 23. aprfl 1977
FIMLEIKASAMBAND Islands
og Kennarasamband Vestur-
lands efndu til fimleika- og
kóramóts á Akranesi um
síðustu helgi. Þar sem undir-
ritaður átti þess kost að fylgjast
með kóramótinu er
tilgangurinn með þessum
línum að fiytja aðstandendum
mótsins bestu þakkir fyrir góða
skemmtun. Á mótinu komu
fram 6 kórar með um 200
nemendum, en þeir voru frá
Akranesi, stj. Jón Karl Einars-
son, Ölafsvík, stj. Guðmundur
Benediktsson, Leirárskóla, stj.
Sigurður R. Guðmundsson,
Hellissandi, stj. Helga Gunnars-
Tónllst
eftir EGIL
FRIÐLEIFSSON
dóttir, Grundarfirði, stj. Bjarki
Sveinbjörnsson, og Laugagerði,
stj. María Eðvarðsdóttir.
Kórarnir komu fram hver í sinu
lagi og einnig sungu þeir
nokkur lög sameiginlega undir
röggsamri stjórn Maríu
Eðvarðsdóttur. Geta kóranna
var nokkuð misjöfn eins og við
mátti búast, en hins vegar er
framtakið lofsvert, vitnar um
áhuga og dugnað kennara og
verður tónmennt lyftistöng á
svæðinu. Sérstaka eftirtekt
vakti söngur kórs barnaskóla
Akraness undir stjórn Jóns
Karls Einarssonar, er hann
hefur náð athyglisverðum
árangri á stuttum tíma, sem
ástæða er til að gefa gaum i
framtiðinni. Framkvæmd
mótsins og framkoma barnanna
var til fyrirmyndar og öllum til
sóma er þar áttu hlut að máli.
Að sögn þeirra er með fim-
leikunum fylgdust var þar
einnig um ánægjulega sýningu
að ræða. Ég vil enn á ný árétta
þakkir mínar og hamingju-
óskir i tilefni mótsins.
Háskólatónleikar
ÁTTUNDU og siðustu Háskóla-
tónleikarnir voru haldnir s.l.
laugardag í Félagsstofnun
súdenta og kom þar fram trió
málmblásara. Lárus Sveinsson
á trompet, Christina Tryk á
horn og Ole Kristian Hansen á
básúnu. Það hlýtur að vera
nokkrum erfiðleikum bundið
að finna verkefni fyrir svo sér-
stæða hljóðfæraskipan, en á
verkefnaskránni voru þó f jögur
af sex viðfangsefnum samin
fyrir þessa skipan.
Tónleikarnir hófust á litilli
svitu eftir Edwin Avril sem tón-
leikanefnd, þrátt fyrir itarlgar
eftirgrennslanir, veit ekki deili
á og undirritaður getur ekki
bætt um. Svítan er ekki
óáheyrileg og var þokkalega
spiluð. Salurinn er þvi miður
ekki góður til hljómleikahalds
sakir of mikils bergmáls, sem
er blátt áfram afhjúpandi fyrir
lúðra. Annað verkið á tón-
leikunum var Bagatella eftir
Béla Bartok. Hvort sem það er í
samræmi við nafnið eða ekki,
þá var hún svo sem ekki neitt.
Sónatan eftir Poulenc hefur
tríóið leikið áður og er verkið
Tðnllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
mjög skemmtileg og góð tón-
smíð. Það er svo með flutning á
tónlist, að ekki nægir að leika
verk einu sinni, heldur þarf
hljóðfæraleikarinn að marg-
leika verkin til að tileinka sér
tungutak þeirra. Hættan á
rútínu-spilamennsku er meiri
ef sifellt er verið að fást við ný
verkefni, em stuttum fyrirvara
og án þess raunveruega að
fullvinna þau. í sónötunni eftir
Poulenc frann undirritaður
bregða fyrir þeim blæbrigðum
sem eru i ætt við það sem kalla
mætti „ég kann þetta alveg".
Sömuleiðis var í f jórum þáttum
fyrir málmblásara, eftir Purcell
þetta sjónarmið augljóst. í
gamansömu og ,,jazzy“ verki
eftir Lowell Shaw, var spila-
mennskan mjög góð, svo og í
siðasta verkinu, Tríói eftir
Robert Sanders. Það virðist
liggja í landi að menn telji að
málmblástur sé aðeins
viðeigandi utanhúss og ekki sé
um aðra tónlist að ræða en
skrúðgöngu og herglamurtón-
list. Þetta er mikill mis-
skilningur og ættu málmblásar-
ar að standa vörð um iþrótt sina
og fylja liði þegar reynt er að
fitja upp á nýjungum.
Góður lúðrablástur er sömu
ættar og góður söngur enda eru
kórlög oft leikin á lúðra og
benda má á að frægir kóralar í
sinfónískum verkum eru oftast
ritaðir fyrir málmbl" ara.
Kennaratónleikar
ÞAÐ hefur verið venja undan-
farin ár að kennarar Tónskóla
Sigursveins D. Kristinssonar
hafa haldið tónleika fyrir
styrktarfélaga og velunnara
skólans. Það er góð venja og vel
til þess fallin að skapa nem-
endum fyrirmynd og auka
hróður skólans.
Tónleikarnir hófust með sam-
leik á selló og píanó. John
Collins og Sveinbjörg
Vilhjálmsdóttir léku saman
Konsertlög eftir Coupering.
John Collins er góður sellisti og
er illt til þess að vita að hann er
á förum til starfa í Hollandi.
Guðríður Valva Gísladóttir lék
á þverflautu tvö lög, það fyrra
eftir Roussel og fjögur smá-
stykki eftir einn af kennurum
Tónskólans, John A. Speight.
Hvert stykki er mjög stutt, unn-
ið samkvæmt raðformúlum tólf-
tónakerfisins og er verkið í
heild skemmtilega og
„melódískt" unnið. Sigrún
Gestsdóttir söng fimm lög við
undirleik Láru Rafnsdóttur,
Blundar nú sólin (Ingunn
Bjarnadóttir), Söngur bláu
nunnanna, Jarpur skeiðar (Páll
isólfsson), i dögun (Arni
Björnsson) og nýtt lag eftir
Sigursvein D. Kristinsson við
texta eftir Þórberg Þórðarson,
Það sem einginn veit, skemmti-
legt og leikandi lag. Sigrún hef-
ur góða rödd en öndun og tón-
myndun er ábótavant og ætti
hún hiklaust að leita sér frekari
þjálfunar í söng, því bæði er
röddin góð og hún sjálf tónviss
og músikölsk. Eftir hlé léku
saman á fiðlu og píanó, Stella
Reyndal og Agnes Löve
Liebesleid eftir Kreisler og
Rondo eftir Beethoven. Eftir
John Speight var flutt nýtt
verk, tvíleiksverk fyrir fjögur
hljóðfæri. Verkið hefst á sam-
leik fyrir þverflautu og horn,
þar sem notuð eru alls konar
tónmyndunarblæbrigði. Eftir
einleiksþætti og samleik að
nýju, skiptu hljóðfæraleikar-
arnir um hljóðfæri. Hornleik-
arinn lék á altblokkflautu og
þverflautuleikarinn á sópran-
blokkflautu og endaði verkið á
þrástefjum. Ferli tónhugmynda
er ljóst og leikandi og hljóð-
færaleikararnir Sigursveinn
Magnússon og Gunnar
Gunnarsson fluttu verkið með
töluverðum tilþrifum. John A.
Speight, sem auk þess að vera
tónskáld kennir söng við Tón-
skólann, söng Widmung, Die
Lotosblume og Die beide
Grenadiere eftir Schumann og
þrjú ensk þjóðlög í raddsetn-
ingu Benjamíns Brittens.
Speight er kunnáttumaður og
var sérlega skemmtilegt að
heyra hann flytja ensku þjóð-
lögin. Siðasta verkið á efnis-
skránni var Sónata fyrir
trompett, horn og básúnu eftir
Poulenc. Þarna komu fram með
Sigursveini Magnússyni, sem
lék á horn, Jón Hjaltason
trompettleikari og kona hans
Janin Hjaltason er lék á
básúnu. Margt gott má um
flutning verksins segja, en í
heild bar leikur þeirra merki
um reynsluleysi.