Morgunblaðið - 10.05.1977, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. MAÍ 1977
„Ef við erum að
útrýma smáf iski
þá eru Sunn-
lendingar búnir
með stóra fiskinn"
Að undanförnu hefur mikið verið rætt um smáfiska-
dráp á Vestfjarðamiðum og úti fyrir Norðurlandi og
sýnist sitt hverjum. Fjöldi útgerðarmanna og sjómanna
á Suðvestur- og Suðurlandi heldur því fram að
smáfiskadráp togara, sem stunda veiðar á þessum
svæðum sé geigvænlegt og verið sé að klára allan
fisk, sem á næstu árum á eftir að koma til hrygningar.
Vestfirðingar og Norðlendingar halda því aftur á móti
fram, að smáfiskadráp sé tiltölulega lítið, eða innan
við 10% af heildarafla hvers skips, millifiskur sé um
50% af veiðinni og stórfiskur um 40%. Þessu til
sönnunar leggja Vestfirðingar fram sínar matsnótur,
þá benda þeir á að netagirðing sé nú úti fyrir öllu
Suðurlandi þ.e. frá Hornafirði að Látrabjargi og verið
sé að útrýma þeim litla hrygningarstofni, sem enn sé
lifandi við landið. Það sé öllu betra að grisja aðeins
fiskstofnana á meðan þeir eru í uppvexti og friða
síðan hrygningarstofninn, þannig að tryggt verði að
þroskurinn gefi alltaf af sér næg afkvæmi.
Vestfirðingar segja ennfremur að þeim finnist
einkennilegt að mest skuli hafa verið deilt á þá fyrir
smáfiskadráp, frá Vestfjörðum séu aðeins gerðir út 9
togarar, en á veiðisvæðum þessara skipa sé allur
íslenzki togaraflotinn 8 — 10 mánuði ársins, að
undanskildum austfirzku togurunum. Til þess að
kynnast viðhorfum Vestfirðinga betur í þessum mál-
um, kom Morgunblaðið við á ísafirði fyrir helgina og
ræddi þar við ýmsa aðila um þessi mál.
Rætt við Vestfirðinga um smáfiskadráp og
friðunaraðgerðir //______________Fyrri grein
Við erum ekki
smáfiskamorðingjar
Jóhann T. Bjarnason framkvæmdastjóri
Fjórðungssambands Vestfirðinga hefur
lagt mikla vinnu í að reikna út aflabrögð
togara á Vestfjörðum og afkomu frystihúsa
þar og mótmæiti hann strax harðlega þeim
fullyrðingum sjómanna og útgerðarmanna
á Suðurlandi að Vestfirðingar væru
smáfiskamorðingjar og sagði að þeir ættu
að horfa fyrst i eigin barm.
„Ég átti heima i Vestmannaeyjum um 4
ára skeið, á beztu aflaárunum, sem þar
voru, þá var ástandið þar þannig að sumt af
þeim fiski sem barst á land t.d. í páskahrot-
unni, var mjög léleg vara. Mér blöskraði þó
mest að sjá hve mikið af hrognum kom á
land. Ef maður spurði hvort ekki ætti að
gefa fiskinum kost á, að hrygna var sagt, að
svo mikill fiskur væri i sjónum, að þess
þyrfti ekki. Málin hafa ekkert breytzt,
Sunnlendingar halda áfram, að veiða
hrygningarfiskinn, áður en hann hrygnir og
skamma síðan okkur Vestfirðinga á svi-
virðilegan hátt fyrir að drepa smáfisk. Er
ekki nær að leyfa fiskinum að hrygna þann-
ig að eitthvað klekist út og klakið eigi kost á
að verða að fiski? Að ósi skal á stemma,"
segir Jóhann.
Hlutdeild vestfirzku frystihúsanna í
heildarútflutningsverðmæti er mun meiri
heldur en hlutdeild í heildarframleiðslu-
magni og að sögn Jóhanns nemur það þrem
hundraðshlutum. 1 Eyjum og víðar á Suður-
landi snýst þetta við, þar er útflutnings-
verðmætið minna miðað við framleiðslu-
magn. „Eftir þessu að dæma, mætti halda að
útlendingar væru tilbúnir að greiða hærra
verð fyrir smáfiskinn, heldur en hinn svo-
kallaða stórþorsk, sem fæst við Suðurland"
segir Jóhann.
Vestfjarðafrystihúsin
fengu 50 kr. hærra
útborgunarverð en frysti-
húsin í Eyjum árið 1975
„í sambandi við útborgunarverð á hvert
kiló til frystihúsanna má geta þess, að fyrir
árið 1975, fengu frystihúsin í Eyjum kr.
175.51 á kíló, en frystihúsin á Vestfjörðum I
kr. 224.80 á kiló. Þannig fengu þau kr. 49.29
meira fyrir hvert kíló sem þau verkuðu en
húsin i Vestmannaeyjum. Hins vegar var
meðalverð á kíló til allra frystihúsa á land-
inu sem eru innan vébanda Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna kr. 199.50. Vestfirzku
húsin fengu þvi 25.30 kr. meira á hvert kíló
en landsmeðaltalið er, og ef litið er á hvað
Vestfjarðahúsin fengu mikið hærra útborg-
unarverð en húsin í Vestmannaeyjum, þá
fengu þau 413 millj. kr. hærra heildarverð
fyrir sina afurð, heldur en ef þau hefðu
fengið miðað við útborgunarverð til Vest-
mannaeyja," sagði Jóhann T. Bjarnason
ennfremur.
Að sögn Jóhanns þá fer svo til öll fram-
leiðsla vestfirzku frystihúsanna i neytenda-
umbúðir, en víða annarsstaðar á landinu
fer mikið af framleiðslunni i blokk. Sagði
hann, að þetta hefði komið Vestfirðingum
mjög til góða þegar blokkin féll í verði en
verð á neytendapakkningum hélzt.
Aflaverðmætið 3900
mill j. kr. upp úr sjó á
s.l. ári
Aflaverðmæti vestfirzkra skipa upp úr
sjó nam tæplega 3900 milljónum króna á s.l.
ári, en í Vestmannaeyjum var verðmætið
rúmlega 2100 milljónir króna. Aflaverð-
mæti skipa frá Grindavík var rösklega 1000
Jóhann T. Bjarnason
Friðbjörn Við matsstörf í hraðfrystihúsi Norðurtanga á ísafirði
milljónir, í Þorlákshöfn 677.7 milljónir, í
Keflavík 1618 milljónir, í Reykjavfk 2000
milljónir kr., á Akureyri 974 milljónir kr.
„Aflaverðmæti skipa frá Isafirði og Hnífs-
dal var 1317,2 millj. kr. og frá Bolungavík
730 millj. kr. að loðnunni meðtalinni. Það
ástand, sem rikir hér, má meðal annars
rekja til þess hve vel frystihúsin eru rekin,
og þau hafa nægt hráefni árið um kring. Ef
væri verið að vinna eitthvert rusl í þessum
húsum, væri ástandið ekki gott“, sagði
Jóhann.
Fiskur eins og á mynd-
inni í Morgunbíaðinu hef-
ur ekki komið hér á land.
„Mér er ekki kunnugt um að neinn fiskur
áþekkur þeim, sem voru á myndinni i
Morgunblaðinu þann 1. maí s.l. hafi borizt á
land hér á Vestfjörðum a.m.k. hefur slikur
fiskur ekki farið i gegnum hendurnar á
mér,“ sagði Friðbjörn Friðbjarnarson fisk-
matsmaður á Isafirði þegar Morgunblaðið
ræddi við hann.
1 samtalinu sagði Friðbjörn, að togararnir
væru t.d. alltaf með þó nokkuð mikið af
stórfiski í aflanum og i siðustu löndun
hefðu 24% verið stórfiskur hjá Guðbjörgu
þ.e. fiskur yfir 70 cm. Aldrei hefði komið
fyrir að hlutur stórfisks í afla hefði farið
undir 17%. „Um smáfiskinn er það að
segja, að hann er og hefur verið 3 — 6% í
veiðiferð á þessu ári og telzt það vart mikið.
Annar háttur
á matinu hér
Matið á fiskinum fer þannig fram hér, að
ég tek eitt bretti af vörubílunum, en á því
eru 10 kassar, síðan er allur fiskur tekinn
úr kössunum veginn og mældur. Hér tökum
við því hátt í 700 kiló i matið, en mér er
kunnugt um að t.d. i Reykjavík eru aðeins
teknir nokkrir fiskar úr kös á vörubil. Það
er ekki hægt að koma við neinu svindli
þegar matið fer fram, þvi sjómenn vita
aldrei hvaða bretti er tekið í matið. Ég
viðurkenni þó að i siðustu tveim veiðiferð-
um togaranna hefur fiskurinn verið heldur
smærri en hann var fyrr í vetur, þegar þeir
voru með 60% stórfisk, en þá voru þeir að
veiðum undan Víkurál."
Friðbjörn segist hafa verið 38 ár til sjós
áður en hann fór i fiskmatið. Fiskurinn
undan Vestfjörðum og Norðurlandi sé nú
eins og þá, það skipti ekki máli á hvernig
skipum fiskurinn er veiddur.
Úr frystihúsinu í Hnífsdal