Morgunblaðið - 09.07.1977, Síða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. JÚLI 1977
27
Snotra frá Sólbrekku var dæmd bezta hryssan I flokki 6 vetra og eldri.
Knapi er Hrafn Vilbergsson.
verðlaun. Skjóna er f föðurætt
útaf Skugga, 201, frá Bjarnanesi
og í móðurætt útaf Sörla, 71, frá
Svaðastöðum. Meðal dætra
Skjónu eru Drífa, sem varð 5. af
hryssum 6 vetra og eldri á mót-
inu, og Lokkadís, sem varð önnur
af 4ra og 5 vetra hryssunum. Sýn-
ing afkvæmahryssanna var á
margan hátt skemmtileg, því þar
mátti sjá skemmtilega einstak-
linga, enda voru i hópnum mæður
margra kunnra gæðinga á Austur-
landi.
Stefna Héraðs-
búa ber ávöxt
1 báðum flokkum einstaklings-
hryssanna voru klárhross áber-
andi og lítið sást til skeiðspretta.
Af 34 hryssum sem sýndar voru,
komu 19 af Héraði og þaðan úr
nágrenninu, 8 frá Hornafirði og
Suðursveit og tvær af fjörðunum
fyrir austan. Mátti á þessari sýn-
ingu greinilega sjá ávöxt þeirrar
stefnu Héraðsbúa í hrossaræktun-
armálum að le’ggja rækt við að fá
til undaneldis góða stóðhesta
hverju sinni og voru á þessu móti
mest áberandi áhrif Svips, 385,
frá Akureyri og Hrímnis, 585, frá
Vilmundarstöðum auk áhrifa frá
Sörla, 653, frá Ketilstöðum. Af
fimm beztu hryssunum í flokki 6
vetra og eldri voru þrjár undan
Svip og tvær undan Hrímni.
Snotra frá Sólbrekku 1 Fellum,
eign Snæbjörn Jónssonar, varð
efst í flokki hryssa 6 vetra og
eldri með einkunnina 8,04. Fyrir
byggingu fékk hún 8,20 og fyrir
hæfileika 7,87. Snotra er undan
Svip og Irpu frá Skeggjastöðum.
önnur varð Alda, Guðmundar
Þorsteinssonar, Sandbrekku, með
einkunnina 8,03, 8,20 fyrir bygg-
ingu en 7,85 fyrir hæfileika. Alda
er undan Hrímni og Gránu frá
Sandbrekku. Þriðja varð Freyja,
eign Asmundar Þórissonar, Jaðri,
með einkunnina 7,89, 7,60 fyrir
byggingu og 8,18 fyrir hæfileika.
Freyja er undan Svip og Þoku frá
Finnsstöðum.
Af 4ra og 5 vetra hryssunum
varð efst Lipurtá, örnu Óskar
Harðardóttur, Höfn, með
einkunnina 7,90, 7,70 fyrir bygg-
ingu og 8,10 fyrir hæfileika.
Lipurtá er undan Glófaxa frá Hól-
um, sem er útaf Nökkva, 260, frá
Hólmi. önnur varð Lokkadis,
Benedikts Sigfússonar, Beinár-
gerði, með einkunnina 7,71, 7,70
fyrir byggingu og 7,72 fyrir hæfi-
leika. Lokkadfs er undan Þjálfa
frá Egilstöðum og Skjónu frá
Jaðri. Þriðja varð Glóð, Jóns
Bergssonar, Ketilsstöðum, með
einkunnina 7,69. 7,90 fyrir bygg-
ingu og 7,47 fyrir hæfileika. Glóð
er undan Blakki, 828, frá Ketils-
stöðum.
Sömu gæðingar
og fyrir 4 árum
1 gæðingakeppni mótsins sigr-
uðu sömu hestar I báðum flokkum
og á siðasta fjórðungsmóti á
Austurlandi 1973. Skúmur, Sig-
finns Pálssonar, Stórulág brúnn,
15, vetra, var dæmdur bezti al-
hliða gæðingurinn með einkunn-
ina 8,76. Næstur kom Sprettur,
Ingimars Sveinssonar, Egilsstöð-
um, jarpur, 5 vetra með einkunn-
ina 8,60 og þriðji varð Glói, Harð-
ar Valdimarssonar, Höfn, með
einkunnina 8,32. Af klárhestum
með tölti varð efstur Náttfari, Sig-
rúnar Eiriksdóttur, Höfn, brúnn,
11 vetra, með einkunnina 8,88.
Annar varð Glói, Ólafs Jónssonar,
Urriðavatni, glórauður, blesóttur,
11 vetra, með einkunnina 8,64 en
Glói varð einnig annar í þessum
flokki á fjórðungsmótinu 1973.
Þriðji varð Sprækur, Guðrúnar
Gunnarsdóttur, Egilsstöðum,
jarpur, 8 vetra, með einkunnina
8,50.
Satt bezt að segja getur það
ekki talist merki um miklar fram-
farir, þegar forráðamenn hesta-
mannafélaganna geta ekki fundið
aðra gæðinga til að senda í keppni
á fórðungsmóti heldur en þá, sem
staðið hafa efstir á slíku móti
fjórum árum áður. Það er ekki
með þessu verið að segja slíkir
gæðingar séu ekki verðir þess að
vinna til verðlaunanna á ný, held-
ur verða menn að hafa það hug-
fast að þessir hestar hafa fengið
sinn dóm á sambærilegu móti og
eðlilegast hlýtur að vera að þar
komi til nýir hestar. Þeir, sem
ekki eru viðstaddir mótin líta
gjarnan til úrslita i gæðinga-
keppnum þeirra með von um að
finna þar nýja gæðinga og sjá
hvernig til hefur tekizt á þeim
fjórum árum, sem líða milli fjórð-
ungsmóta.
Það hefur mjög tekið að tiðkast
siðustu ár, að forráðamenn hesta-
mannafélaganna þar sem fyrir
dyrum standa stórmót hafi fengið
til liðs við sig reynda tamninga-
menn til að þjálfa hross til sýning-
ar. Slíkt form hefur bæði kosti og
lesti. Koma þessara manna getur
orðið hvatning til að sýna hross
sem ella hefðu ekki verið sýnd en
yfirleitt er dvöl tamningamanna
það stutt að verk þeirra verða
meira handahófskennd en mark-
viss. Þarna koma til ný hand-
brögð, sem hrossin hafa oft ekki
náð að venjast þegar til sýningar
kemur. Tamning hrossa er verk,
sem ekki verður unnið i skynd-
ingu. Tamningamenn ná heldur
ekki á stuttum tíma að breyta
eldri og settum gæðingum, sem
um árabil hafa unnið til verð-
launa, setnir af eigendum sínum.
Hvað veldur?
Niðurstaða mótsins að Fornu-
stekkjum vekur upp spurningar
um stöðu hrossaræktarinnar i
Hornafirði en þar hefur lengi ver-
ið talin vera einn helzti og bezti
hrossastofn landsins. Litið eða
nánast ekkert fór fyrir þessum
kostum búna stofni á mótinu og
eru ástæður þess sjálfsagt fleiri
en ein. Hornfirðingar hafa löng-
um verið fastheldnir á að halda
stofni sínum aðgreindum og lítið
viljað sækja til annarra. Þá er það
einnig að þeir menn sem hvað
mest hefur kveðið að í hrossa-
ræktinni i Hornafirði eru nú farn-
ir að eldast, og hitt, að bændur í
Hornafirði hafa yfirleitt frekar fá
hross. Sumir kunna að vilja
meina að veðrið yfir mótsdagana
hafi spillt fyrir árangri hrossanna
en þá er því til að svara að þau
kynbótahross, sem til sýningar
komu úr Hornafirði, voru fá — og
að mati undirritaðs of fá. Þetta
fjórðungsmót verður að teljast
afturför frá fjórðungsmótinu á
Iðavöllum 1973.
Hornfirðingar
komnir í strand
Blaðamaður Morgunblaðsins
náði tali af Þorkatli Bjarnasyni,
hrossaræktarráðunaut Búnaðar-
félagsins, að loknu mótinu og
spurði hann álits á gæðum kyn-
bótahrossanna á mótinu. Þorkell
sagðist sammála þvi að þetta mót
væri afturför frá fjórðungsmót-
inu á Iðavöllum 1973. — Héraðs-
búar eru búnir að ná réttri ieið.
Þeir hafa fengið til undaneldis
verðlaunaða stóðhesta og nú sýna
þeir hér hryssur, sem að visu eru
ekki fullorðnar, þær elztu 7 vetra.
Þetta er árangur sem sýnir fram-
farir. Hornfirðingar eru hins veg-
ar i kyrrstöðu i ræktuninni og það
segir ekkert til um árangur þó
einstakir úrvalshestar standi efst-
ir i gæðingakeppnum, jafnvel um
árabil, sagði Þorkell.
Þeirri spurningu var næst beint
til Þorkels, hvað væri helzt til
ráða fyrir Hornfirðinga til að
bæta þeirra hrossastofn?
— Ég er þeirrar skoðunar að
þeir verði að koma með nýtt blóð
inn í sina ræktun. Ekki vil ég þó
segja að þeir eigi að taka til
undaneldis alls óskyldan hest en
þeir þurfa að gera þetta i áföng-
um og byrja t.d. á hálfblóðhesti —
hálfum Hornfirðingi og hálfum
annars staðar að. Eins og staðan
hjá Hornfirðingum er nú eru þeir
að vissu leyti komnir í strand.
Þeir þurfa að gera eitthvað og ég
hef lagt til að þeir noti hest eins
og Öfeig frá Hvanneyri, sem er
hálfblóðhestur. En ég hef áður
lagt til að þeir geri þessa breyt-
ingu eins og þegar ég vildi að þeir
fengju Svip frá Akureyri 1962, en
þá voru þeir ekki móttækilegir.
— Það er rétt að hér voru sýnd-
ar margar afkvæmahryssur en
slíkir dómar eru ekki markandi
fyrir hrossaræktina, því hver
hryssa á aðeins fá folöld. En það
er jákvætt að menn komi með
hryssur sinar til dóms og haldi
þeim i kynbótastarfinu. Það sem
mér finnst eftirtektaverðast við
hestamennskuna á Austurlandi
nú, er hversu menn eru I vaxandi
mæli farnir að gripa til skeiðs.
Þegar ég kom til starfa upp úr
1960 sáust menn varla grípa til
skeiðs á þessum slóðum en nú er
það algengt, sagði Þorkell að lok-
um.
Við kveðjum austfirzka hesta-
menn að sinni með þeirri ósk að
þem takist að notfæra sér niður-
stöður þessa móts til framdráttar
hrossarækt í fjórðungnum. Horn-
firzkir hestamenn hafa á skömm-
um tima byggt upp nýtt móts-
svæði, sem kemur til með að koma
þeim til góða i framtíðinni.
Veðráttunni stjórnum við ekki —
það er lagt í vald æðri máttar-
valda. En það er áfall fyrir is-
lenzka hrossarækt að hornfirzki
hrossastofninn skuli vera i aftur-
för eins og þetta mót sýnir. Við
verðum að leita leiða til að bæta
þar úr.
4
Hestamenn á Austurlandi fóru f hópreið um svæðið á sunnudag. Hér sjást nokkrir félagar Hornfirðings
og fánaberi er Guðmundur Jónsson, formaður Hornfirðings.
Það getur verið bfsna þægilegt að fá sér smá sopa af kaplamjólkinni f öllum þessum iátum. Hryssan H-Blesi frá Skorrastað var sýndur með afkvæmum. Knapi er Þórður Júlfusson.
heitir Gletta frá Gerði en um nafn á folaldinu vitum við ekki. Gletta var sýnd með afkvæmum á
mótinu.