Morgunblaðið - 14.10.1977, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. OKTÖBER 1977
13
for transistor
1.5 VOLT IEC R20
Sjálfstæðiskvenna-
félagið Hvöt 40 ára
Sjálfstæðiskvennafélagið
Hvöt efnir í dag til afmælis-
fagnaðar í tilefni 40 ára afmæl-
is félagsins á þessu ári. Stofn-
fundurinn var 15. febrúar 1937,
en þar sem fimmtugsafmæli
Heimdallar var 16. febrúar í
vetur, þótti betur henta að
minnast afmælisins ekki fyrr
en nú á haustmánuðum.
Af þessu tilefni hitti frétta-
maður Mbl. formann Hvatar,
Jónínu Þorfinnsdóttur, á skrif-
stofu félagsins f Valhöll. Var
byrjað á þvi að leita fróðleiks
um uppruna félagsins i fyrstu
fundargerðarbók. Strax á
fyrstu síðu koma fyrir nöfn
tveggja fyrstu formanna, Guð-
rúnar Jónsdóttur, sem var for-
maður félagsins 1937 til 1955,
og arftaka hennar, Maríu
Maaek, sem var fundarstjóri á
stofnfundinum, lengi gjaldkeri
og formaóur 1955—1967, en þá
tók við Auður Auðuns, sem var
formaður i eitt ár, en gaf ekki
lengur kost á sér. Við tók Geir-
þrúður Hildur Bernhöft til
1972. Höfðu þá verið sett i lög
félagsins ákvæði um að formað-
ur skyldi vera lengst fjögur ár i
einu. Var Ólöf Benediktsdóttir
formaður 1972—1976, er Jón-
ina Þorfinnsdóttir tók við.
Mjög niikill áhugi virðist
hafa verið á stofnun Hvatar,
þar eð 315 konur gerðust stofn-
félagar. Listi yfir stofnfélaga er
þó ekki til. I júnimánuði sama
ár var félagatalán orðin 606.
Þær efasemdir heyrðust þó á
fyrsta fundi hvort rétt væri að
stofna til sérstaks félags eða
sameinast Landsmálafélaginu
Verði, sem deild innan þess, en
Vörður hafði þá starfað í 11 ár.
En um markmið og tilgang voru
konurnar sammála, þ.e. að
leggja stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins lið og vinna innan vébanda
flokksins að málum. Segir í lög-
um Hvatar að markmiðið sé að
berjast fyrir þjóðlegri og við-
sýnni framfarastefnu í þjóð-
málum með hagsmuni allra
stétta og öfluga sameiningu
þjóðarinnar fyrir augum.
Grundvöllur stefnu þess sé
frelsi og sjálfstæði þjóðar og
einstaklings, séreignaskipulag
og jafnrétti allra þjóðfélags-
þegna. Markmiði þessu hyggst
félagið ná með því að fylgja
eindregið Sjálfstæðisflokknum
að málum, styðja hann við kosn-
ingar og vinna að hugsjónum
hans. Segir aó markmið félags-
ins sé ennfremur að stuðla að
aukinni þátttöku kvenna í
stjórnmálum, sérstaklega sem
fulltrúa á Alþingi og i borgar-
stjórn. Og að félagið viiji enn-
fremur vinna að þvi að styrkja
hag heimilanna sem bezt, eink-
um á sviði uppeldis og heil-
brigðismála.
Jónína Þorfinnsdóttir kvaðst
vel muna eftir því þegar Hvöt
var stofnuð, þótt hún væri þá
aðeins 16 ára gömul og ekki
stofnfélagi. Þ^ð hefði verið all-
mikill vióburður í ekki stærri
bæ. Væri það að sinu leyti
kannski ekki minna átak er 600
konur tækju _að starfa í stjórn-
málafélagi þá en það sem gert
var á kvennaárinu nú. Hún
kvaðst sjálf ávallt hafa haft
mikinn áhuga á stjórnmálum
og byrjaði snemma að starfa i
Sjálfstæðisflokknum. Hún
heföi t.d. verðið einhvern tíma i
stjórn með öllum formönnum
Hvatar utan þeim fyrsta, verið
ritari og varaformaður félags-
ins og nú formaður.
Auk formanns, Guðrúnar
Jónasson, skipuðu fyrstu
stjórnina Guórún Guðlaugsdótt-
ir varaformaður, Kristín L. Sig-
urðardóttir ritari, Maria Maack
gjaldkeri, Helga Marteinsdótt-
ir, Ágústa Thors og Sesselja
Hansdóttir. 1 varastjórn voru
María Thoroddsén, Asta Egg-
ertsdóttir, Svana Jónsdóttir,
Dýrleif Árnadóttir og Sigríður
Bjarnadóttir.
Félagskonur létu hendur
standa fram úr ermum þegar á
fyrsta ári. Hvöt varð hvati að
stofnun annarra sjálfstæðis-
kvenfélaga. Ferðuðust félags-
konur út á land i þeim tilgangi
að hvetja til stofnunar fleiri
sjálfstæðiskvenfélaga.
M.a. fóru þær til Keflavíkur,
Akraenss, Akureyrar, Sauóár-
króks, Isafjarðar, Vestmanna-
eyja og viðar. Fyrsta kvenfélag-
ið á eftir Hvöt var Vorboðipn i
Hafnarfirði, sem stofnaður var
29. apríl 1937 og hefur nýlega
haldið upp á afmæli sitt. Siðan
komu þau hvert af öðru.
Til að vinna að framgangi
Sjálfstæðisflokksins í kosning-
uni var stofnað 40 kvenna ,,for-
ingjaráð", þar sem konurnar
skiptu sér á hverfi borgarinnar,
en henni skiptu þær í jafnmörg
umdæmi. Og munu þær hafa
verið drjúgar við að afla fylgis,
hver á sínum stað.
Starfið varð fljótt þróttmikið,
og hélzt það á næstu áratugum.
Það fékk á sig nokkuð hefð-
bundið form. A fundargerðum
sést að félagskonur vildu fylgj-
ast vel með því sem var að
gerast á stjórnmálasviðinu og í
ýmsum félagsmálum. Flokks-
foringjar, þingmenn og borgar-
fulltrúar komu oft á fundi og
gerðu grein fyrir því sem var að
gerast. Gafst konunum þá kost-
ur á að leggja fyrir þá spurn-
ingar og konia sínum skoðunum
á framfæri viö þá. Einnig hafa
frá upphafi verið fundir, þegar
fjallað hefur verið um sérstaka
málaflokka, svo sem mennta-
mál, félagsmál, áfengismál,
kjördæmamál og fleiri.
Þegar á góma bar hin sígildu
spurningu, hvort slík mál skuli
rækt i sérstökum kvenfélögum
og hvort kvenfélög ættu enn
rétt á sér innan stjórnmála-
flokkanna, sagði formaður
Hvatar, að það teldi hún vera.
— Það lítur úr fyrir að konur
njóti sfn oft betur í sérstöku
félagi, þar sem eru konur, og
atorka þeirra nýtist þar betur,
þö að konur starfi að sjálfsöðgu
lika vel i blönduðum félögum.
Kvenfélag eins og Hvöt styður
sérstaklega við konuna í störf-
um hennar, hvort sem er á
stjórnmálanars staðar. Slikt fé-
lagsstarf veitir konunni þjálfun
í félagsstörfum og er hvatning
fyrir hana og stuðningur.
Hvöt hefur ávalit haft að
markmiði að styðja við bakið á
konum, sem tekið hafa þátt i
stjórnmálabaráttunni og verið í
framboði fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn, sagði Jónina. Ég vil
minna á það að innan Sjálf-
stæðisflokksins hafa konur
skipað hærri og fleiri sæti en i
nokkrum öðrum flokki. Að
sjálfsögðu fyrir eigin verðleika,
því val kvenna til trúnaðar-
starfa hlýtur alltaf að vera í
jafnri samkeppni við karlmenn,
en ekki að þær eigi sérstakan
rétt fyrir það eitt að þær eru
konur, sagði Jónína. Ég vil
minna á þær Guðrúnu Lárus-
dóttur og Kristínu L. Sigurðar-
dóttur, sem sæti áttu á þingi og
um áraraðir sátu tvær konur
samtimis á þingi fyrir Reykvik-
inga, þær Auður Auðuns og
Ragnhildur Helgadóttir, og
þriðja sjálfstæðiskonan, vara-
þingmaður Geirþrúður Hildur
Bernhöft, hefur samtimis gegnt
þingstörfum af og til. Þá er
Sigurlaug Bjarnadóttir þing-
maður Sjálfstæðisflokksins fyr-
ir Vestfirði. Ég vil minna á að
Auður var fyrsta-konan sem
varð forseti borgarstjórnar,
borgarstjóri og ráðherra og
Ragnhildur fyrst kvenna for-
seti Norðurlandaráós og Al-
þingisforseti. Eins hefur eng-
inn flokkur sent fleiri konur á
þing Sameinuðu þjóðanna, þar
sem þrjár sjálfstæðiskonur
hafa setið allsherjarþingið, þær
Auður Auðuns, Elin Pálmadótt-
ir og' Geirþrúður Hildur Bern-
höft. Allt eru þetta að sjálf-
sögðu Hvatarkonur.
— Alltaf hefur okkur þótt
gaman að þvi, þegar konum
hefur gengið vel og fagnað sigr-
um þeirra, sagði Jónína. Sér-
staklega man ég eftir þvi þegar
ein félagskonan, Gróa heitin
Pétursdóttir, komst inn i borg-
arstjórn sem tiundi fulltrúi
Sjálfstæðisflokksins, en þeir
höfðu ekki fyrr átt svo mörg
sæti í borgarstjórn Reykjavík-
ur. En þar hafa gegnum árin
setið fleiri koriur, sem kunnugt
er fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Hvöt skipar sinn sess i stjórn-
málastarfi Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík, sagði Jónína. For-
maður á sæti í stjórn fulltrúa-
ráðsins og fulltrúi Hvatar á
setu í kjörnefnd i Reykjavík.
Einnig starfar Hvöt að ýmsum
málum með öðrum félögum. Til
dæmis á félagið tvo fulltrúa í
Mæðrastyrksnefnd þrjá í Kven-
réttindanefnd, tvo i Áfengis-
varnanefnd og þrjá í Bandalagi
kvenna. En þar, í Kvenréttinda-
félagi íslands og Kvenfélaga-
sambandinu, hafa Hvatarkonur
verið mjög virkir þátttakendur.
Hvöt hefur lagt drjúgan skerf
til Hallveigarstaða og ekki má
gleyma Landspitalasöfnuninni.
Innan félagsins skipta konur
með sér verkum i nefndum,
mynda með sér allfjölmennt
fulltrúaráð, fjáröflunarnefnd,
Framhald á bls. 15
Stjórn Ilvatar. Fremri röð frá vinstri: Ragnheiður Eggertsdóttir
gjaldkeri, Jónína Þorfinnsdóttir, formaður, Bergljót Halldórsdóttir,
ritari. Aftari röð frá vinstri: Björg Einarsdóttir vararitari, Margrét
Einarsdóttir, varaformaður, Hrönn Pétursdóttir, meðstjórnandi, Sig-
rún G. Jónsdóttir, varagjaldkeri, og Jóna Sigurðardóttir, meðstjórn-
andi. A mvndina vantar Ingibjörgu Ingimarsdóttur.
^HELLESENS
- HLAÐIÐ
ORKU