Morgunblaðið - 15.12.1977, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1977
23
Frábærar
Jassplötur
í Kamabæ

Draumaplata
allra Jassunnenda
Sophisticated
Giant
DEXTER GORDON
THE PEACOCKS
STAN GFfZ ■ IIMMIE RÖWLES
Frábær
gitaristi
The
Peacocks
Piano/
Saxafón
blues
— Herbie
Hancock
Wayne
Sherter
o.fl.
WITHJI
pasSs
The
Giants
Hans ’
langbesta
THEQUINTET
vs.or
"THE
GIANTS’
pfmsoN
&
PASS
&
Jóhannesar var Margrét Þorbjörg
Kristjánsdóttir móðir Thors-
bræðra; rofnuðu þau ættbönd
eigi. Annað bræðrabarn
Jóhannesar var Stefán
Guðmundsson á Borg í Mikla-
holtshreppi. Þorbjörg Kristín
dóttir Stefáns var 1907 gefin Ölafi
Guðmundssyni 22 vetra gömlum,
og fyrsti sonur, Guðmundur, var
undir árslok alinn i Jónsnesi,
föðurhúsum Ólafs. Seinna
fæddust 3 systkin Guðmundar:
Ragnheiður kennari, Gunnar bíl-
stjóri og Siggeir, húsasmíðameist-
ari og kennari í Kópavogi.
Það yrði langur annáll að rekja
för hins fjölhæfa Ólafs
Guðmundssonar og skylduliðs unz
hann veik brott úr tæpt staddri
Stykkishólmsútgerð gengis-
hækkunarárið 1924 og réðst nær
félaus í það að eignast Dranga, og
búa vel. Uppvöxtur Guðmundar
sonar hans, tið búferli og
skammar, ágætar sumardvalir og
igripastörf o.s.frv., yrðu torskilin
nema sem ívaf þess annáls.
Guðmundi eru minnistæðar yfir-
setur sínar á Borg yfir kvíaám, oft
með Helga Péturssyni síðar
bílstjóra í Gröf, eða styttri vist-
ráðning hjá Steinunni ömmu-
systur á Miðhrauni. Hún vandi
hann við að lesa á kvöldin sögur
upphátt fyrir fólkið, eða lesa hús-
lestra. Þar hlaut hann svarta
gimbur í kaup og keypti gegn
afborgun fyrsta hest sinn.
Nýfermdur tók Guðmundur það á
sig, með öðrum dreng, að vera
smali 62 kúa, sem þá voru á fóðr-
um i Stykkishólmi (engar nú), og
hélt því tvö sumur. Þeim var beitt
um holt og mýrar, nærri upp til
Helgafells. Vetrarfóðrið var sött
með dugnaði úr eyjum fjarðartns
eða í túnrækt nýja, sem þá sér-
kenndi þorpið og létti fátæktar-
byrðina á fisklitlum árum. Það
bjartsýniskast eftir stríðslok. sem
stýrði smíðum og Stykkishólmsút-
gerð Ólafs 1919—24, var ekkert
sem iðrast þurfti eftir. Komandi
hrun í þorpinu var saga ótengd
honum. Það hve Ólafur Dranga-
bóndi hélt áfram að vera jafn-
tengdur sjó og sveit og smíðum
virtist mér meginorsök þess að
hann var, og eins Guðmundur,
jafnan ákveðinn sjálfstæðiskjós-
andi, áherzlan lögð á allra stétta
flokk.
Þau orð gætu verið inngangur
að skýrslu um seinna starf
Guðmundar bönda í hreppsnefnd
og héraðsmálum, svo sem í stjórn
Kaupfélags Stykkishólms, búnað-
arfélagi o.s.frv. Annar lyndisþátt-
ur birtist í þvi að síðan 1962 er
hann heiðursfélagi í Fugla-
verndarfélagi íslands í viður-
kenningarskyni fyrir umhyggju
er hann bar fyrir varpstöð arnar i
Háskerðingi yfir Dröngum, sem
Birgir Kjaran titlar ,,stórbýli“ í
Hafarnarbók sinni 1967, og
mundi hver örn greiöa þeim titli
atkvæði. Baráttu fyrir stofnun
sjúkrasamlaga og fyrir lagningu
vegar norður Heydal (áður en hin
gallaða Bröttubrekkuleið var
valin, til að kaupa með henni at-
kvæði nokkur í keppni um Dala-
þingsætið) má nefna rétt til
dæmis um deilumál, þar sem
Guðmundur varð með framsækni
flokki heldur til sóma.
I krápvaðli i maíbyrjun 1932
þrammaði ég að gamni alla pósl-
leiöina frá Boröeyri að Dröngum,
vissi nafn hjónanna þó aldrei
hefði ég í landshlutann komiö,
vænti góðs gestbeina hjá Kristínu
Stefánsdóttur, mátti þó eigi gist-
ing þiggja sakir tímaskorts. Þegar
sá til túnhliðs og bæjar, kom aö
mér rakalaus óviðráðantegur
landfræðiáhugi: þessum bæ
máttu ekki heilsa eins og bjáni;
hér er fyrsta tækifæri þitt að
skynja úr hrjósturholtinu breið-
firzka auðsældarjörð og hvaða
fölk þessi fjörður skóp. An þess
ég, sakir lúa, vissi enn orsök
mína var ég á hlaupum upp á
dranginn, sem úr 55 m hæð gaf
sýn yfir bátlægi, túnföt og bæjar-
stæði, sem nú var í rústum; verið
var að endurbyggja mest af
mannahibýlum, á einu lakasta
kreppuári bænda. Þaö var sém ég
sæi ekki merkin um efnaskort og
frumbýlingshátt, né þúfnakarg-
ann, er beið plögs og sáningar, en
sern Mývetningur leit ég hýrt til
eyja, sem heita þannig og fylgdu
KARNABÆR
Hljómdeild
Austurstræti 22,
Laugavegi 66,
sími 281 55
og Glæsibæ
sími 81915.
Jassunnanda er góð plata dýrmæt
eign. Verið velkomin i eina eða
allar af þremur verzlunum okkar.
Dröngum: Snæfoksey, Hryggir
þrír, Húsey, Skáley, Máshólmi,
Gjarðey ytri og innri, Hrútey,
Stafey o.fl. Það var á slíkum
jörðum sem stórmenni gátu fram-
fleytt sér fyrrum með tugi
unglinga og kauplágs vinnufólks,
haft gnótt úr sjó og eyjum, nóga
útigangssauði og hross. Breiðfirzk
saga hvislaði að mér á
dranginum: Hér búa við rústir
sínar höfðingjar nteiri en þú bjóst
við. — Satt reyndist það. Sú
vitund sækir á mig milli línanna,
sem ég er að hripa.
Guðmundur Ólafsson lauk eins
vetrar námi búfræðinga á Hvann-
eyri til að búa sig undir aö rétta
Drangajörð við. Svo réðst hann
plægingamaður í Tálknafjörð.
Þar rakst hann í plógfari sínu á
unga stúlku, Valborgu Ernils-
dóttur, sem hefur verið konan
hans síðan vorið 1934 og veitt
honum alla þá gæfu, sem mær
getur manni veitt. Hún er einnig
ljósmóðir og til margs fær. Börn
þeirra eru fimm: Ólafur
Guðmundsson húsasmiður, g.
Herdísi Jónsdóttur, Kristjana
Emilía, g. Jóni Sigurðssyni járn-
smið, Unnsteinn bifreiðaeftiriits-
maður á Höfn í Hornafirði, g.
Hildigerði Skaftadóttur, Rósa, g.
Þórði Kárasyni prentara á Akur-
eyri, og Kristín Björk kennari, g.
Friðbirni Steingrímssyni íþrótta-
kennara, Varmahlíð, Skagafirði. í
bili er tala barnabarna 16. „Stofn-
inn er gamall þó laufið sé annað
en forðum."
Björn Sigfússon.
Þeir sem áttu því láni að fagna
að koma að Dröngum á Skógar-
strönd meðan þau ágætu hjón
Valborg og Guðmundur réðu þar
húsum, gleyma því seint. Viður-
gerningur, glaðværðin og elsku-
legheitin voru slík. Ég man því
enn vel fyrstu komu mina þangað
og þær urðu fleiri og á vorin fékk
ég að fara með Guðmundi út um
eyjar I eggjaleit. Þau hjón bjuggu
þarna myndar- og snyrtibúi svo
eftir var tekið. Því miður kenndi
Guðmundur þess lasleika sem
varnaði honum lengri búsetu og
varð hann því að flytjast suður til
læknisleitar. Sú leit hefir verið
ströng og oft dáist ég að hugrekki
og þreki Guðmundar og ekki veit
ég hversu oft hann hefir lagst
undir hnífinn eins og það er orð-
að, en það er oft og mér til mikill-
ar ánægju hefir hann komið glað-
ur og reifur úr hverri ferð og er
það meira en um alla verður sagt.
Guðmundur er starfsmaður svo af
ber og heldur en leggjast í iðju-
leysi tekur hann að binda bækur
og ýmist annað gagnlegt þegar
veikindin eru ekki I algleymi. Og
nú fyrir skemmstu bar enn fund-
um okkar saman og sama brosið
um varir. Þau hjón fluttust i
Kópavoginn og þar stendur þeirra
byggð nú og sama reisnin og
elskulegheitin eru yfir þvi
heimili og á Dröngum, þetta hafa
þau flutt með sér, en auðvitað
skilið hálfan hugann eftir fyrir
vestan svo sem sæmir þeim sem
varanlega tryggð taka við starfs-
vang sem erjaður er erfiði og
styrk.
Guðmundur er traustur maður
að hverju sem hann gengur.
Skoðanir hans eru skýrar og
ákveðnar. Hann getur aldrei verið
að dekra við hálfvelgjuna eða það
sem hann veit hálfan sannleik.
Þess vegna hlaut svo að fara að
tryggð og vinátta okkar yrði
varanleg. Enda höfðum við ýmis-
legt saman að sælda meðan bú
hans stóð fyrir vestan, ég á sýslu-
skrifstofunni í lengri tima og
manntalsþingin haldin að Dröng-
um og þar sem þinghúsið var orð-
ið hrörlegt var ekki tekið annað í
mál en að þinga í stofunni þeirra
Valborgar og Guðmundar. Og
Framhald á bls. 21.
Jass, progressiv tónlist eða hverju
nafni sem hún er nefnd. Við höfum
undanfarið reynt að leggja rækt við
þessa gerð tónlistar og státum
okkur nú af nokkru úrvali, sérstak-
lega þó af nýjum plötum._____ ____