Morgunblaðið - 29.01.1978, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. JANUAR 1978
Líkan Þjóðarbókhlöðunnar skoðað. Næstir líkaninu standa frá vinstri: Guðlaugur Þorvaldsson, háskóla-
rcktor, Geir Hallgrímsson, forsætisráðherra, Finnbogi Guðmundsson, landsbókavörður, Vilhjálmur
Hjálmarsson menntamálaráðherra og Manfreð Vilhjálmsson annar arkitekta hússins.
Kúbanskur fangi
hitti blaðamenn
Monadishu, Sómaiíu 28. jan. Reuter.
“Þjóðarbókhlaða
Framhald af bls. 48
safni á annað hundrað þúsund
bindi. Þegar þessi' tvö söfn
flytjast í húsið, verða því á sjötta
hundrað þúsund bindi bóka.
Finnbogi Guðmundsson kvað því
húsið vel við vöxt, enda ekki hægt
að tjalda til einnar nætur í slíku
verki. Hann gat þess að þegar
Landsbókasafnshúsið við Hverfis-
götu var reist um aldamótin
hefðu menn gert ráð fyrir að þaö
nægði því og landsskjalasafni í 50
til 60 ár. Miðað við það átak, sem
var að koma því húsi upp sagði
Finnbogi að bygging þessa húss
ætti ekki að vera mönnum ofviða.
Á fjárlögum 1978 er ætlað í
framkvæmdir 220 milljónir
króna, en eftir stendur af fyrri
fjárveitingum 44 milljónir. Sam-
tals eru því til fjármunir til ráð-
stöfunar að upphæð 264 milljónir
króna. Fyrsti áfanginn, sem er
girðing lóðar og gröftur, auk
lagna að húsinu, hefur verið boð-
inn út og sér Völur hf. um verkið.
Tilboð Valar nam 24,5 milljónum
króna, sem er mjög hagstætt
byggingaraðilum, þar sem áætlun
hljóðaði upp á um 50 milljónir
króna. Frumáætlun gerir ráð fyr-
ir því að Þjóðarbókhlaðan full-
gerð kosti 2.090 milljónir króna
og húsið uppsteypt 350 milljónir.
Nánar er skýrt frá Þjóðarbók-
hlöðunni á bls. 14 og 15 í Morgun-
blaðinu í dag.
Leiðrétting
MISHERMT var i greinarstúf um
leiklistarstarfsemi í Fjölbrauta-
skólanum í Breiðholti, að Ieikritið
„Á útleið“ eftir Sutton Wayne
hefði verið sett á svið í Hóla-
brekkuskóla. Ennfremur var sagt,
að leikstjóri, „Betur má ef duga
skal“ hefði sett leikrit upp á
Borgarfirði eystra. Hið rétta er að
„Á útleið“ var sett upp á vegum
Aristofanesar, leiklistarklúbbs
Fjölbrautaskólans, og að leik-
stjórinn var einvörðungu leikari í
leikritum á Borgarfirði. Leikrit
Aristofanesar, sem nú er sett á
svið, „Betur má ef duga skal“,
verður sýnt í kvöld í næstsíðasta
sinn, síðasta sýning Verður á
þriðjudagskvöld.
KÚBANSKUR hermaður sagður
heita Orlando Carlos sem her-
sveitir Sómalíu hertóku f Ogaden-
eyðimerkurstrfðinu fyrir nokkr-
um dögum skýrði erlendum
blaðamönnum frá þvf f morgun
að hann hefði verið í herdeild
sem berðist með Eþíópum í
grennd við fjallabæinn Harar
sem er hernaðarlega mjög mikil-
vægur staður. Hann sagði að
sovézkir hermenn berðust einnig
með Kúbönum við hlið Eþíópa.
Carlos talaði spænsku og var
mál hans túlkað er hann ræddi
við blaðamenn frá V-Þýzkalandi,
Bretlandi, Súdan og Skandinaviu
í landamærabænum Wajale.
Hann var tekinn til fanga í síð-
ustu viku ásamt nokkrum fleiri
Kúbumönnum. Sýndi hann blaða-
mönnum skrásetningarnúmer sitt
í hernum og sagði að hann og
aðrir kúbanskir hermenn hefðu
— Bátur
Framhald af bls. 48
sú merking var enn á kinnungi
bátsins.
Varðskipsmenn fóru um borð í
bátinn og kom þá í ljós að netin
voru einnig með röngum merk-
ingum, að hluta til merkt KE-3 og
einnig GK-104. Að sögn talsmanns
Landhelgisgæzlunnar verður við-
komandi sýslumannsembætti
send skýrsla um þetta mál en
rangar merkingar á bátum og
skipum og veiðarfærum eru refsi-
verðar.
— Endurtalning
Framhald af bls. 2
„Þegar atkvæðin voru talin, átti
hver talningahópur fyrir sig að
útbúa fylgiskjöl með atkvæðun-
um og síðan átti að stemma þau
af, en svo virðist, sem einhver
misbrestur hafi orðið á því.
Það sem við ætlum að gera
núna um helgina er að kanna öll
fylgiskjölin og athuga, hvort þau
passa við atkvæðaseðlana. Þar
sem mistök hafa orðið munum við
gera leiðréttingar, þannig að ná-
kvæm niðurstaða ætti að liggja
fyrir eftir helgina."
— Fæðingar
Framhald af bls. 48
ar tölur saman í ljósi þessara
nýju upplýsinga sem við höfum
um fæðingatíðnina á síðasta
ári,“ sagði Gunnlaugur enn-
fremur. „Hvað dánartöluna
snertir þá hefur hún mörg
undanfarin ár verið svipuð hér
á landi og reyndar annars stað-
ar á Norðurlöndum eða 6,8—7,0
dánir miðað við hverja 1000
íbúa á ári og reyndar verður að
teljast ólíklegt að unnt verði að
ná þeirri tölu neðar. Hvað fæð-
ingatöluna snertir, þ.e.a.s.
fjöldi lifandi fæddra barna
miðað við hverja 1000 íbúa, þá
hefur island haft mjög háa fæð-
ingatölu mörg undanfarin ár
miðað við t.d. nágrannalöndin.
Allan áratuginn 1950—60 var
t.d. fæðingatalan jafnan í
kringum 27 miðað við hverja
verið sendir til Eþíópíu að skipan
kommúnistaflokks Kúbu en ríkis-
stjórn Eþíópíu greiddi þeim laun.
Hersveitir Sómaiíu hafa lagt
undir sig megnið af Ogadeneyði-
mörkinni síðustu sex mánuði.
Eþíópar segja að gagnáhlaup af
þeirra hálfu sé á næstu grösum.
1000 íbúa, þannig að á þessum
árum fjölgaði íbúunum um sem
næst 2% á ári.“
Gunnlaugur kvað þessa þró-
un hafa haldizt að mestu fram
til 1964 en upp úr þvi hafi fæð-
ingum farið að fækka, þannig
að undanfarinn áratug hafi
þjóðinni ekki fjölgað nema um
1.5% á ári. „Ef við síðan lítum á
lifandi fædda á sl. ári, drögum
frá börn fædd á Keflavíkur-
flugvelli, þá kemur í ljós að
lifandi fædd börn á árinu 1977
eru um 3917 og ef við síðan
berum þá tölu saman við frétt
Hagstofunnar í Morgunblaðinu
um að íslendingar hafi verið
um 222 þúsumd hinn 1. desem-
ber sl. þá sýnir það sig að fæð-
ingatíðnin er orðin um 17,6 sem
samkvæmt framansögðu gefur
til kynna að fólksfjölgunin sé
komin niður i 1 % á ári og hefur
aldrei áður verið svo lítil miðað
við þær upplýsingar sem við
höfum að minnsta kosti tvær
síðustu aldir.
Gunnlaugur var að því spurð-
ur hvort hann og aðrir sérfræð-
ingur og læknar Fæðingar-
deildarinnar kynnu nokkrar
skýringar á þessari þróun. „Við
höfum velt þessu töluvert fyrir
okkur undanfarið," svaraði
Gunnlaugur, ,,og athygiin
beinzt að auknum fóstureyðing-
um en bráðabirgðatölur hvað
þær snertir benda til að fóstur-
eyðingar hér á landi séu um 100
fleiri en áðið þar á undan. Hins
vegar held ég að ástæðunnar sé
ekki að leita þarna eingöngu
heldur sé þetta hluti af þjóðfé-
lagsþróuninni — að hér sé að
komast á „2ja barna tízka“ ef
ég má nefna það svo, þ.e. að
hjón eignist ekki nema 2 börn
nú i stað þess að þau áttu 3 og
jafnvel 4 börn áður. Að ein-
hverju leyti er þessi þróun líka
velmegunarfyrirbæri og einnig
stafar hún vafalaust að hluta af
því að ungar konur eru i sí-
auknnum mæli farnar að vinna
úti. Ef til vill má þannig snúa
dæminu öllu við og álykta að
þetta sama fyrirbæri sé líka
ástæðan fyrir því að fóstureyð-
ingum fer fjölgandi.“
Gunnlaugur vakti einnig
athygii á því til að sýna þróun-
ina, að á árunum í kringum
1920 hafi barneignin verið 5.20
börn miðað við hvert hjóna-
band en árið 1976 var samsvar-
andi tala orðin 2.3 börn miðað
við hvert hjónaband. „Ef við
höldum áfram að velta þessum
tölum fyrir okkur og gerum ráð
fyrir að nú væri sama fæðinga-
tíðni og var á áratugnum
1950—60, þá hefðu átt að fæð-
ast hér 5.300—5.400 börn á ári
en ekki liðlega 3.900 börn eins
og raunin varð á,“ sagði Gunn-
laugur að Iokum.
Bílmotta
sem heldur
þurru og hreinu
Hvernig er það nú hægt? Jú — í vætu og snjó lætur þú
hliðina með kantinum snúa upp. Vatnið safnast í botninn
á mottunni en skórnir hvíla þurrir á upphleyptu munstr-
inu.
Hellt úr eftir þörfum.
í þurrkatíð lætur þú hina hliðina snúa upp og sandur og
aur, sem berst inn í bílinn, safnast í vöfflumunstraðan
botn mottunnar.
Stærðir: 40 x 51 cm. og 46 x 57 cm. Margir litir.
Fástá bensínstöðvum Shell.
Olíufélagið Skeljungur hf
ii
Afmælis- og
minningargreinar
Að marggefnu tilefni skal athygli vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar verða að berast
blaðinu með góðum fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðvikudagsblaði, að berast
í síðasta lagi fyrir hádegi á mánudag og hliðstætt
með greinar aðra daga. Greinar mega ekki vera í
sendibréfsformi eða bundnu máli.
Sé vitnað til ljóða eða sálma skal höfundar getið.
Greinarnar þurfa að vera vélritaðar og með góðu
línubili.