Morgunblaðið - 04.02.1978, Qupperneq 16

Morgunblaðið - 04.02.1978, Qupperneq 16
16 MORGUNBLAÐIÐ, LAUG ARDAGUR 4 FEBRUÁR 1978 Hvers vegna blómstra blómin? Síðari grein Sprengel skildi æ betur og betur hið fína og fágaða samspil milli blóma og skordýra. Býflugur, fiðrildi, flugur, — þessir ómeóvituðu ,,blómaræktendur“, eru loðnir á fótum og búk og við þessa hærðu limi loddi blómafrjóduftið. Þegr viðeigandi skordýrateg- und kom og saug hunang átti gríðarleg krossfrjóvg- un sér stað samtímis. Blómið og anganin voru kall- merki náttúrunnar til skordýranna. Sprengel varð alveg viss í sinni sök þegar hann einnig gerói sér grein fyrir því hvernig fjóvgunin átti sér stað hjá blómum sem voru óásjáleg og ilmlaus. Þær tegundir höfðu þess í stað frjóhnappa með óhemju miklu frjómagni og héngu þeir langt út fyrir blómið, þannig að vindurinn skók þá og feikti um leið frjóunum með sér langar leiðir. í smáriti sínu gerði Sprengel í fyrsta skipti í mannkynssögunni ljósa grein fyrir því af hverju blómin blómstra, en vísindamenn þess tíma gáfu því engan gaum. Það var aðeins hæðst að Sprengel og hann gerður hlægilegur. Honum voru óspart sendar háðsglósur. Slík voru viðbrögð samtíðar hans við þeirri uppgötvun, sem hefði þá strax getað gefið plöntukynbótum byr undir báða vængi. Særður og leiður dró þessi afburðamaður sig í hlé. Hann hætti að taka þátt í opinberu lífi og starfi. Síðustu áviárin dró hann fram lífið með einkakennslu og bjó í þakherbergi í bakhýsi í Berlin. Þar dó hann árið 1816. Á sínum tíma kom þó viðurkenningin á uppgötvunum Sprengels, en það var ekki fyrr en 50 árum seinna. Enski náttúrufræðingurinn Charles Darwin las af hreinni tilviljun smárit Sprengels sem gefið hafði verið út 1793 og orðið honum þyngst í skauti. Þar fann Darwin alveg óvænta staðfestingu á eigin athugunum sínum og hugmyndum (teoríum). Svo hrifinn varð hann að hann gekkst fyrir því að Sprengel varð viðurkenndur sem merkur vísinda- maður fyrir snilldarathuganir sínar og færður inn á skrá með öðrum mikilsvirtum vísindamönnum og hugsuðum. S.Á. þýddi. P.S. Þau mistök urðu í síðasta garðyrkjuþætti, laugard. 28. jan, þegar vitnað var í greinarkorn sem birtist í garðyrkjuþætti norsks tímarits, að ártal misritaðist. Sagt var: „Það var árið 1973 að smárit var gefið út í Berlín ...“ en átti auðvitað að vera 1793. Gestur Ólafsson: Hverjir eru vinir f ólksins ? 1 bráðfyndinni ályktun sem stjórn „Torfusamtakanna" flutti fjölmiðlum og almenningi fyrir viku er lýst áhyggjum stjórnar- innar vegna framkominna hug- mynda um uppbyggingu við ,,HalIærisplan“. Tildrög Tildrög þessa máls eru eftirfar- andi: Með sýningu á tillögum að endurskoðuðu aóalskipulagi borgarinnar sem haldin var á Kjarvalsstöðum haustið 1976 var stigið nýtt spor f gerð skipulags hér á landi. Þar voru sýndar f ram- komnar tillögur að nýju aðal- skipulagi borgarinpar og gagn- gert óskað eftir ábendingum ein- staklinga og félagasamtaka um tillögurnar, áður en þær væru teknar til endanlegrar afgreiðslu. Samkvæmt ísl. skipulagslögum er slík kynning ekki nauðsynleg, en bæði þótti þessi tilhögun horfa til meira lýðræðis í skipulagi og geta leitt til betri niðurstöðu en ella. Ekki sáu ,,Torfusamtökin“ né önnur samtök húsverndunar- manna í Reykjavík þá neina ástæða til að koma skoðunum sín- um eða ábendingum á framfæri við skipulagsmenn viðvíkjandi framlögðum tillögum. Gegnir þetta mikilli furðu, ef sámtökin hafa ekki verið sammála tillögun- um, því þau eiga forsvarsmenn sem bæði eru ráðgjafar Reykja- víkurborgar í skipulagsmálum og eiga sæti í nefndum borgarinnar sem fjalla um þessi mál, og ættu því að hafa þekkingu og mögu- leika til að gera sér fulla grein fyrir því f hverju þessar skipu- lagstillögur eru fólgnar. Framlag Torfusamtakanna til endurskoöunar aðalskipulagsins Nú fyrst, rösku ári eftir að endurskoðað skipulag af gamla borgarhlutanum i Reykjavík var lagt fram á Kjarvalsstöðum til kynningar, sér stjórn „Torfusam- takanna" ástæðu til að álykta um þetta mál. Ekki um endurskoðað skipulag borgarhlutans í heild, sem er þó það sem mestu máli skiptir — ekki um Bernhöftstorf- una sem samtökin hafa ekki borið gæfu til að geta verndað Og endurhæft á 6 ára starfsferli heldur um drög að hugsanlegri uppbyggingu við „Hallærisplan- ið“ — og þá fyrst rösku hálfu ári eftir að þær hugmyndir voru fyrst kynntar, og óskað var eftir ábend- ingum um þetta skipulag frá ein- staklingum og félagasamtökum. Það skyldi aldrei vera að væntanlegar kosningar hefðu nú allt í einu hleypt kappi í kinn forvígsmanna þeirra. Ef svo er, þá er það miður, því margir sem hafa stutt þessi samtök eru ein- lægir í afstöðu sinni til verndunar á byggingarlist og eiga skilið betri og jákvæðari forystu. Eitt er vist — þetta er ekki heppilegasta leið- in til þess að hafa jákvæð áhrif á gerð skipulags. Raunhæfar aðgerðir til verndunar En hvert er stærra samhengi þessa máls. í þeim tillögum sem samstarfsmenn mfnir og ég höf- um gert til Þróunarstofnunar borgarinnar um framtíðarþróun gamalla hverfa er leitast við að fjalla um fjölmarga þætti skipu- lagsmála í samhengi. Verndun byggingarlistar er einn þeirra þátta, sem við tókum til meðferð- ar, en því einungis er raunhæft að tala um að vernda byggingar og umhverfi þeirra að aðgerðir nái til fieiri atriða en bygginganna t.d. skipulags umferðar, og að- liggjandi svæða, fasteignaskatta, — lána, — notkunar o.fl. Með þetta í huga lögðum við til þá breytingu frá núgildandi aðal- skipulagi að afmörkuð yrðu sér- stök svæði, VERNDUNAR- SVÆÐI — þar sem m.a. væri gert Skipting gamla borgarhlutans í svæði, með tilliti til verndunar, endurnýjunar og uppbyggingar. TG. 17 J|[ verndunarsvœ&i ■ endurnýjunarsvœbi [ [ framkvœmdasvœbi Jg verd. einst. mannvirkja r,"","! ibú&arsvœbi sem hlift er viÍ ógangi miSbœjarstarf semi

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.