Morgunblaðið - 01.04.1978, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. APRÍL 1978
Myntsöfnun
fyrir byr jendur
í sex síðastliönum þáttum um
mynt hefi éj; fjallað um það
hvernin menn geta hafið mynt-
söfnun með því til dæmis að
halda saman m.vnt lýðveldisins
okkar, þ.e. mynt frá árinu 1946
og til dat;sins í dat;. Hefi ég
fjallað urn einstakar mynt-
stærðir, hvenær hver mynt-
stærð kom fyrst fram og rakið
þróunina. Einni}; hefi ég fjallað
um undirstöðuret;lur fyrir
myntsafnara, nefnilet;a að velja

eftir RAGNAR
BORG
sem bezta penint;a, óslitna,
hvernit; bezt er að varðveita þá,
vara við því að hreinsa peninga
ot; sat;t söt;u eins merks penings,
o.s.frv. Ef við t;erum nú ráð fyrir
því að það hafi heppnast að ná
saman safni af gangmyntinni
frá 1946 til 1978 þá er spurning-
in hvar á að bera niður næst?
Því er til að svara að margar
leiðir eru til og margar vel
færar og að sjálfsögðu margar
erfiðar. Ein leið er að halda
afturábak og halda áfram með
gangmyntina og safna kórónu-
myntinni, en þá mynt köllum við
myntsafnarar svo, sem slegin
var á árunum 1922 til 1942, en
á peningunum var kóróna
Kristjáns 10. Danakonungs á
framhliðinni. Það er enn hægt
að ná saman söfnum af þessari
mynt þó erfitt sé með einstök
ártöl af 10 og 25 eyringunum frá
þessum árum. Önnur leið er að
reyna að ná saman safni af
seðlunum sem gefnir hafa verið
út frá um 1957 en nokkrir þeirra
eru þegar komnir úr umferð svo
sem 5, 10 og 25 krónu seðlarnir.
Það má til dæmis byrja á því að
safna einum seðli af hverri
tegund sem er í umferð í dag.
Munið að safna bara spánnýjum
seðlum, ekki seðlum sem koma
í veskið. Af öðrum leiðum má
benda á söfnun á gömlum
peningaseðlum, gömlum vöru-
seðlum, vörupeningum,
brauðpeningum, adressumerkj-
um eða þá því sem nú er að fara
í tízku að safna síldarmerkjum
frá hinum ýmsu síldarsöltunar-
stöðvum víðsvegar um landið.
Til þess að átta sig sem bezt á
þeim möguleika sem eru til
myntsöfnunar vil ég benda á
bókina íslenzkar myntir 1978
sem nú er nýútkomin, og kostar
950 krónur. Þar er að finna
uppiýsingar um nánast allt sem
viðkemur myntsöfnun á ís-
lenzkri mynt, seðlum, vörupen-
ingum o.s.frv. Auðvitað er bókin
ekki alfullkomin ennþá því í
hana vantar til dæmis skrá um
vöruávísanirnar, en það kemur
ekki að sök því þær sjást hvort
eð er ekki meðal safnara, varla
einu sinni á söfnum. I bókinni er
verðskrá og myntin flokkuð á
sama hátt og hjá m.vntsöfnur-
um. Þótt sumum þyki verðið
hátt á sumum peningum í
bókinni er þess að geta þótt 10
eyringur frá 1925 sé skráður þar
á 9500 krónur í flokki 0 er ég
viss um að hann færi á hærra
verði á uppboði því þessir
peningar eru hreint ekki til.
Tveggja krónu peningur frá
1929 er skráður á 12.000 krónur,
sömuleiðis í flokki 0. Ég er viss
um að svona túkall er miklu
meira virði ef hann er þá til.
Aftur á móti er ég ekki viss um
að það fengjust 1000 krónur
fyrir sama pening í flokki 1 eins
og skráð er í bókinni. Það er
vandi að geta sér til um
verðmæti peninga og ég er ekki
að fullyrða hér að neitt ósam-
ræmi sé í verðskráningunni í
bókinni. Þvert á móti finnst mér
mjög skynsamlega á þeim mál-
um haldið þar. Seðlarnir hafa
sýnilega verið endurmetnir og
er það að vonum því þeir voru
Kramhald á bls. 45.
ÍSLENZKAR
MYNTIR
1978
Verðlistinn
íslenzkar Myntir
1978
er kominn út.
Verð kr. 950.—
Frímerkjamiöstööin,
Laugavegi 15. Sími 23011.
Frímerkjamiðstödin,
Skólavörðustíg 21A. Sími 21170.
AKUREYRI
tt-0007 Iti
's
3on fiðaeijn/jánsson
Geitastekk 9,
109 Reykjavík.
FRÍMERKJASAFNARA Á AKUREYRI FDC I
*
Fyrstadagsumslag F.F. A.
I frímerkjaþætti 11. marz sl.
var sagt frá umslagaútgáfu
frímerkjasafnara í Þingeyjar-
sýslu og birt um leið mynd af
umslagi þeirra. Fáum dögum
síðar barst mér svo í hendur
nýtt umslag og nú frá Félagi
frímerkjasafnara á Akureyri.
Einsætt er að birta hér mynd af
þessu umslagi, en ætlun þeirra
norðanmanna er að nota þetta
umslag undir ný frímerki og
láta stimpla á Akureyri á
útgáfudegi þeirra. Á umslaginu
er hið nýja merki F.F.A., en það
er í íslenzku fánalitunum. Ritari
félagsins, Jón Geir Ágústsson,
hefur teiknað merkið, og birtist
hér skýring hans á merkinu og
hvað úr því á að lesa. Hann segir
svo: „Leitazt var við að hanna
fremur einfalt en táknrænt
merki. Táknrænt á þann veg að
það minnti á póstsögu og
frímerki, samvinnu og tengsl
safnara um víða veröld. —
Undirstöðutáknin eru póstlúður
með íslenzku fánalitunum og
heimskringlan. Dökki hluti
heimskringlunnar skal vera
tákn hinna þeldökku, en hinn
ljósi tákn hvítra manna. Jaðar
dökka hlutans myndar frí-
merkjatökkun og skal minna á
frímerkið og frímerkjasöfnun.
Jaðar ljósa helmingsins, sem
fellur að hinum dökka, merkir
órofatengsl, samvinnu í frí-
merkjasöfnun.“
Merkið er að mínum dómi
stílhreint, en ég hlýt að játa, að
ég hefði seint áttað mig á
táknmáli þess — a.m.k. út í
æsar, ef ekki hefði fylgt skýring
höfundar þess. Ekki kæmi mér
á óvart, að margir umslagasafn-
arar hefðu hug á að eignast
þetta umslag með fyrstadags-
stimplun á Akureyri, og því var
sjálfsagt að segja frá því hér í
þættinum.
Í framhaldi af þessu fer vel á
því að geta örlítið um starfsemi
F.F.A., en þeir norðanmenn
hafa látið þættinum í té stutta
greinargerð um starfsemi sína.
Fundi halda þeir reglulega
síðasta fimmtudag hvers mán-
aðar að vetri til. Er reynt að
hafa fræðsluefni á hverjum
fundi, en auk þess fara fram
frímerkjaskipti, og er stefnt að
því að auka þennan þátt félags-
starfsins. Þá eru frímerkjaupp-
boð vinsæl og kosin uppboðs-
nefnd fyrir hvern fund. Þá er
happdrætti á hverjum fundi, og
rennur söluverð miða óskert til
félagsins, því að þeim, sem
hljóta vinning, er skylt að leggja
til happdrættisvinninga á næsta
fund á eftir.
Aðalfundur F.F.A. var hald-
inn 2. marz sl. og voru eftirtald-
ir menn kjörnir í stjórn: Sveinn
Jónsson formaður, Árni Frið-
geirsson varaformaður, Jón
Geir Ágústsson ritari, Þorsteinn
Frimerkl
eftir JÓN AÐAL-
STEIN JÓNSSON
Eiríksson gjaldkeri og Jón
Sigurjónsson meðstjórnandi.
Hið nýja merki félagsins var-
kynnt á aðalfundinum, en stjórn
félagsins hafði valið það úr
nokkrum öðrum tillögum, sem
Jón Geir hafði einnig gert og
lagt fram. Þá var rætt um það
á fundinum að útbúa þetta nýja
félagsmerki sem barmmerki, en
þar ræður eðlilega kostnaður,
hvort úr getur orðið.
Næsti fundur F.F.A. verður 8.
apríl nk. að Hótel Varðborg og
þá um leið frímerkjauppboð,
sem reynt verður aö vanda til.
Félagsmönnum er heimilt að
taka með sér gesti á fundinn, og
þar verða á boðstólum kaffiveit-
ingar. I Félagi frímerkjasafnara
á Akureyri eru nú 40 félags-
menn, bæði af Akureyri og úr
næsta nágrenni.
Ný frímerki
2. maí nk.
Póst- og símamálastofnunin
hefur tilkynnt næstu frímerkja-
útgáfu sína. Verða það tvö
Evrópumerki, 80 og 120 króna,
og koma út 2* maí. Er hér um
að ræða hina sameiginlegu
frímerkjaútgáfu CEPT-landa,
en þá útgáfu þekkja allir safnar-
ar svo vel, að hér gerist ekki
þörf að fjölyrða um hana. Hvert
aðildarfélag ræður myndavali
sínu, en þó innan ákveðins efnis.
í fyrra var það sérkennilegt
landslag, en að þessu sinni eru
það sérstæðar byggingar — eða
eins og það er orðað í tilk.vnn-
ingu póststjórnarinnar: Merkis-
byggingar (Monumenter). Hafa
orðið fyrir valinu Viðeyjarstofa
og Húsavíkurkirkja, en merkin
hefur Þröstur Magnússon teikn-
að. Eru þau marglit og sólprent-
uð í Sviss. Þar sem um er að
ræða myndir af byggingum, tel
ég misráðið að hafa ekki valið
hér stálstungu, því að dýpt
myndarinnar nyti sín þá vel, en
með sólprentun verður myndin
flöt. Póststjórnin virðist nú vera
farin að átta sig á þessu í
sambandi við mannamyndir,
sbr. síðustu merkin, og vonandi
lærir hún þetta einnig fljótlega
í sambandi við hús og minnis-
merki.
Val myndanna er ekki óeðli-
legt, því að Viðeyjarstofa er
elzta steinhús á íslandi, reist á
árunum 1752 — ‘54 að frum-
kvæði Skúla Magnússonar land-
fógeta sem bústaður landfógeta.
Þar bjó Skúli til dauðadags árið
1794. Húsið teiknaði danskur
húsameistari, Nicolai Eigtved,
en hann var kunnar á sinni tíð,
og meðal verka hans var kon-
ungshöllin Amalienborg. Svo
sem segir í tilkynningu Póst- og
símamálastofnunarinnar, braut
bygging Viðeyjarstofu blað í
sögu húsagerðar á íslandi, þar
sem hún var bæði fyrsta stein-
húsið og jafnframt hið lang-
stærsta íveruhús á 18. öld. Er
hún því hin merkasta bygging á
landi hér. Er nú unnið að
breytingum á húsinu, þar sem
það er fært nær sínu uppruna-
lega útliti. Við það er mynd
frímerkisins að sjálfsögðu mið-
uð.
Húsavíkurkirkja var reist á
þessari öld — eða árið 1906. Er
hún vafalaust valin á frímerki,
þar sem hún er teiknuð af fyrsta
íslenzka húsameistaranum,
Rögnvaldi Ólafssyni, og jafn-
framt hið fyrsta verk hans.
Kirkjan er svonefnd kross-
kirkja, byggð úr timbri. Eru
tvær aðrar kirkjur með þessu
lagi hér á landi, að því er ég bezt
veit. Húsavíkurkirkja er ein af
merkisbyggingum þjóðarinnar á
timburhúsaöld, sem talin er
standa frá því skömmu fyrir
aldamótin 1800 og til 1918.
Rögnvaldur Ólafsson varð því
miður skammlífur, en stærsta
hús frá hans hendi var Vífils-
staðahælið, þar sem hann dvald-
ist sjálfur sém sjúklingur síð-
ustu æviár sín.
Kílóvara póststjórnarinnar
hefur nú verið auglýst til sölu,
og skal tilboðum í hana skilað
fyrir 1. maí nk. í ábyrgðarbréfi
til Frímerkjasölunnar, Pósthólf
1445, 121 Reykjavík. Skaí
merkja umslagið með orðunum:
„Tilboð í kílóvöru". Eins og
venjulega verður kílóvaran í 250
gramma pökkum, og má hver
einstaklingur gera tilboð í einn
pakka og mest 12 pakka (3 kg).
Þess er getið til skýringar, að
Kramhald á bls. 37.