Morgunblaðið - 10.08.1978, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. ÁGÚST 1978
KROSSGÖTUM
Ekki alls fyrir löngu var í
dálkum þessum birt grein-
arkorn sem var ætlað það
hlutverk að hvetja tónlistarunn-
endur til umhugsunar og um-
ræðna um væntanlegan tónlist-
arháskóla íslands. Þessi grein
gat eflaust af sér fleiri spurn-
ingar en hún fékk svarað og ekki
við öðru að búast, þar sem þetta
mál hefur verið afskipt að
mestu. Það kom undirrituðum
því skemmtilega á óvart, er
hann blaðaði í skólablaði Tón-
listarskólans í Reykjavík, að
rekast á vangaveltur þriggja
áhrifamanna um framtíð skól-
ans á háskólastigi. Þar sem
þetta er brýnt mál og mikilvægt
að sjónarmið og vangaveltur
sem flestra komist á framfæri,
vil ég leyfa mér að birta nokkrar
glefsur úr blaðinu.
Ýmir, en svo nefnist skóla-
blaðið, kemur nú út í þriðja sinn
á tólf ára lífsferli, vandaðra og
íburðarmeira en áður. Er
ástæða að hvetja aðstandendur
þess, þ.e. nemendafélag Tónlist-
arskólans, til áframhaldandi
þrekvirkja, því að allar „jákvæð-
ar breytingar á skólastarfi
koma innan frá ...“ eins og
Stefán Edelstein skólastjóri
Tónmenntaskólans segir í grein
í blaðinu.
Jón Nordal
Jón Nordal skólastjóri Tón-
listarskólans segir i inngangs-
orðum, að Tónlistarskólinn
standi á krossgötum: „Spurning-
in er, hvort gera eigí skólann að
framhaldsskóla eingöngu eða
hvort hann eigi að sinna nær
öllum stigum tónlistarnáms.
Núverandi hlutverk skólans er
of margþætt, a.m.k. miðað við
núverandi húsnæði. I viðræðum
við menntamálaráðherra hefur
verið óskað eftir því að stofnuð
yrði nefnd til að gera lög um
Tónlistarskólann í Reykjavík og
skilgreina stöðu hans og starfs-
svið. Um leið þarf að samræma
störf anharra tónlistarskóla í
landinu þannig að hver skóli
hafi sitt hlutverk. Til dæmis má
nefna að Tónmenntaskólinn
(fyrrum Barnamúsíkskólinn) og
Tónlistarskólinn hafa haft með
sér sarnstarf í mörg ár þannig
að reynt hefur verið að láta
námsbrautir beggja skólanna
mynda samfellda heild. Tónlist-
arskólinn hefur sérstöðu; er t.d.
elsti tónlistarskóli landsins og
gegnir hlutverki æðri skóla að
miklu leyti, t.d. eru nú kenndar
hér greinar, sem tilheyra há-
skólastigi í tónlistarnámi er-
lendis. Þó eru ekki til nein lög
sem ákvarða sérstöðu hans.“
Stefán
Edelstein
í stuttum inngangi að grein-
inni „Um hlutverk Tónlistar-
skólans“ segir Stefán Edelstein
m.a. að „skóli“ sé flókið og
margslungið fyrirbæri sem sé
svo veigamikill þáttur i lífi
allra, bæði nemenda og kennara,
og þá væntanlega þjóðarinnar,
að „við höfum ekki efni á að láta
hann afskiptalausan." Hér talar
Stefán fyrir munn margra.
Stefán beinir orðum sínum að
vaxandi tónlistarlífi þjóðarinn-
ar, hlutverki Tónlistarskólans í
Reykjavík í því, og þá sérstak-
lega hvernig skólinn hefur í
seinni tíð þróast í það að vera
„stofnun sem sinnir kennara-
menntun og annarri æðri tón-
listarmenntun í ríkum mæli“.
Stefán segir að hlutverk skólans
sem almenns tónlistarskóla
„fari þverrandi". Tónlistarskól-
inn er „æðri framhaldsskóli á
sviði tónlistar og á góðri leið
með að þróast upp í háskólastig,
a.m.k. að nokkru leyti." Stefán
segir að með hliðsjón af þessari
þróun sé brýnt að skilgreina
stöðu skólans í menntakerfinu:
„Það verður ekki gert nema með
því að setja lög um skólann ...
Skilgreina þarf með lagasetn-
ingu og reglugerð hverjar inn-
tökukröfur skuli gilda í kenn-
aradeildir skólans, bæði hvað
varðar almenna menntun og
tónlistarmenntun ... hvernig
náminu skuli háttað hvað varð-
ar lengd námsins, námsgreinar,
námsefni, námsmat o.fl., og
síðast en ekki síst hvernig
tengslin við Kennaraháskóla
Islands skuli í framtíðinni
verða".
Að sjálfsögðu er hér ekki um
að raeða nema brot úr grein
Stefáns, sem annars er söguleg
fyrir það, að þar er í fyrsta sinn
fjallað gagngert og opinskátt
um draum okkar allra um
íslenska tónlistarkennslustofn-
un sem fær í raun staðið undir
nafni. Stefán segir í lok greinar-
innar, að endurbætur á núver-
andi kennslufyrirkomulagi verði
að grundvallast á málefnalegum
umræðum, og að þokukennd og
óljós mótmæli eða gagnrýni sé
ekki líkleg til að hafa jákvæð
áhrif á endurskoðun skóla-
starfsins.
Þorkell
Sigurbjörnsson
Aðspurður í viðtali við
tíðindamenn skólablaðsins
Ýmis, kvaðst Þorkell Sigur-
björnsson álíta „að tónlistar-
háskóli sé næsta skref“ á
vegferð Tónlistarskólans í
Reykjavík. Hann sagði, að nú
þegar væru kenndar við skólann
tónlistargreinar sem gerðu það
að verkum að nemendur skólans
„sigldu inn í tónlistarháskóla
erlendis, ekki sem byrjendur
heldur sem framhaldsnemendur
..." Þorkell telur eðlilegt að það
tvennt gerist samtímis, að ríkið
taki að sér rekstrarkostnað og
að skólinn verði færður upp á
háskólastig með löggjöf. En
benti á, að löggjafanum væru
mislagðar hendur. Því væri full
ástæða fyrir tónlistarmenn að
láta til sín taka við samninga
þessara laga.
UM
TÓNUSTAR
HÁSKÓLA
ÍSLANDS
Ýmismenn spurðu: Setjum við
markið nógu hátt? Á Tónlistar-
skólinn bara að vera einskonar
forskóli fyrir erlent tónlistar-
nám? Þorkell svaraði, að það
væri ekki nokkur ástæða til
þess. En sagði jafnframt, að við
gætum seint annað allri sér-
kennslu á tónlistarsviðinu hér á
landi. Menn yrðu að leita
eitthvað út fyrir landsteinana
líka.
Þak
yfir höfuðið
I þessum Ýmisgreinum kemur
það m.a. fram, hve húsnæðismál
Tónlistarskólans í Reykjavík
eru bágborin miðað við hið háa
hlutverk sem skólanum hefur
verið markað í framtíðinni.
Stendur skólinn síst betur en
Tónmenntaskólinn, sem er þó
mun yngri stofnun. Sjálfsagt er
til einhver viðunandi skýring á
þessu. Hvað um það, skólinn
verður að eignast þak yfir
höfuðið eigi hann að ná settu
marki. Skólinn verður að eign-
ast tónbóka- óg hljómplötusafn.
Það í sjálfu sér er algjör
forsenda fyrir því að hægt sé að
kenna og nema tónlist á há-
skólastigi. Skólinn verður að
eignast tónleikasal, og það fleiri
en einn. Ytri umgjörð, þ.e.
húsnæði og vinnuaðstaða, skipt-
ir sköpum.
Teikningin
í fjölda ára ef ekki áratugi,
hafa menn gælt við teikningar
af nýju Tónlistarskólahúsi. Á
meðan kauphallir, bændahallir
og sundhallir hafa litið dagsins
ljós í Reykjavík hefur Tónlistar-
skólinn sem kenndur er við
höfuðborgina, hokrast í bíóhúsi
öllum til mikillar armæðu. Um
þetta segir Jón Nordal í Ými:
„Teikningar af nýju skólahúsi
eru fullunnar og einmitt þessa
dagana er verið að fjalla um þær
í skipulagsnefnd og síðan fara
þær fyrir byggingarnefnd. Fáist
þær samþykktar þar, sem ég tel
víst, er spurningin aðeins hvort
við fáum næga fjárveitingu til
þess að hefja framkvæmdir, en
það hefur reynst þungur róður
að kreista peninga út úr yfir-
völdum. Osennilegt er að fram-
kvæmdir geti hafist á þessu ári.
Verður því að finna aðrar
lausnir á meðan."
Slíkar skammtímalausnir
þekkja flestir mæta vel. Þær eru
lofsverðar þar sem þær bera
vott um mikla biðlund, en
ámælisverðar fyrir það að
hamla gegn eðlilegri framþróun
tónlistarlífs. Þeirra vegna höf-
um við staðið í stað á fjölmörg-
um sviðum áratug eftir áratug.
Og þolinmæðin vinnur ekki allar
þrautir ef marka má máltækið
um krákuna. Þess vegna verða
tónlistarmenn að standa ein-
huga að baki hugmyndinni um
stofnun tónlistarháskóla á Is-
landi, og hvetja ráðamenn og
starfsbræður til að hefjast
handa nú þegar.