Morgunblaðið - 10.08.1978, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. ÁGÚST 1978
17
Útsýni frá þjóðveginum frá
Suður Líbanon í átt til
Hermonsfjalls.
Reynt að múta yfir-
manni kristinna hægri
manna í S-Líbanon?
Fré BEATE HAMIZRACHI, fréttaritara Mbl. í Metulla i í»rael._
SJÖ hundruð hermenn líbanskrar herdeildar komu fyrir tíu dögum til
Kaukaba, lítils borps sem lýtur nú yfirráöum nepalskra sveita sem
tilheyra öryggis- og friöargæzlusveitum Sameinuöu pjóöanna, Unifil, í
Líbanon. Líbanska herdeildin kom til porpsins á leið sinni til borgarinnar
Tibnin sem er borg um 40 kílómetrum norðan viö landamæri ísraels, en
ætlunin var aö fara áleiðis til borgarinnar um svæöi sem eru á valdi
kristinna manna. Herdeildinni er ætlaö aö taka viö gæzlustörfum írskra
Unifil hermanna í Tibnin, en peir halda til gæzlustarfa annars staöar í
landinu.
För líbönsku herdeildarinnar
var hindruð við Kaukaba er gerð
var skotárás á hana frá her-
sveitum kristinna hermanna
undir stjórn Saad Haddads, hins
umdeilda forustumanns hægri-
sinna í S-Líbanon. Er það nú
ásetningur hermanna hans og
óbreyttra borgara í kristna
hlutanum að hleypa líbönsku
herdeildinni ekki feti nær því
þeir telja herdeildina vera að
mestu skipaða múhameðstrúar-
mönnum, en aðeins að óverulegu
leyti kristnum foringjum. Her-
deildin hlaut þjálfun í Sýrlandi
og er það talið ögra sjálfstæði
kristna svæðisins í Suður Líban-
on.
Saad Haddad hershöfðingi
heldur því fram að verði sveit-
inni leyft að fara óhindrað um
landsvæðin þarna þýði það
hægfara eyðileggingu svæðisins
og að það muni binda enda á
góðvild þá sem ríkir á milli
Israels og Líbanons> og gæti
leitt til lokunar landamæra-
stöðvarinnar „Gæðagerði".
Haddad og hans fólk telur
ennfremur að með því að senda
herdeildina um þorp og bæi
kristinna manna í stað þess að
láta hana fara stytztu leið frá
Beirut suður á við í gegnum
Nabatia sé það ásetningur
stjórnarinnar að koma af stað
upplausn. Þegar herdeildin hef-
ur farið áætlaða leið er fyrir-
hugað að nota sömu leið til
birgðaflutninga.
Ibúar á þessu svæði hafa
sameinazt um að láta ekki
undan neinum þrýstingi, hvorki
Frásögn
fréttarítara
Mbi íMetulla
frá Bandaríkjunum, Unifil eða
ísrael, um að herdeildinni verði
leyft að halda áfram för sinni.
Sex hægrisinnuð samtök í Suður
Líbanon hafa lýst því yfir að
þau hyggist berjast til síðasta
manns ef herdeildin reyni að
halda áfram ferð sinni suður á
bóginn. Við messur í öllum
kirkjum kristinna manna þar á
sunnudag sóru almennir borgar-
ar við heilagt að berjast til
síðasta barns og konu fyrir þeim
rétti að fá að vera frjálsir
Líbanir í stað þess að bíða lægri
hlut fyrir hinum sýrlenzka
óvini. Að lokinni messugjörð
héldu prestarnir til stöðva
Saddads og blessuðu skriðdreka
og byssur og jusu vopnin heilögu
vatni.
Undanfarna daga hafa
foringjar Unifil herdeildanna í
Líhanon reynt að fá Haddad og
hans fólk til að falla frá afstöðu
sinni gagnvart ferðalagi her-
deildarinnar. I þessu sambandi
hefur franski hershöfðinginn
Jean Paul Cuq sem er aðstoðar-
yfirmaður allra Unifil sveita í
Líbanon gengið svo langt að
reyna að múta Haddad í nafni
stjórnarinnar í Líbanon. Bauð
Cuq Haddad 200,000 Banda-
ríkjadali í reiðufé og vegabréf,
og bað hann um að hverfa til
Bandaríkjanna. Haddad hers-
höfðingi hefur harðlega mót-
mælt þessari mútutilraun eins
valdamesta fulltrúa SÞ á
svæðinu við embættismenn
Sameinuðu þjóðanna.
Að undanförnu hafa hverfi
kristinna manna í Beirút orðið
fyrir einni grimmilegustu skot-
hríð í tvö ár frá svonefndum
friðargæzlusveitum Sýrlendinga
sem komu til Líbanon fyrir
tveimur árum. Blaðamenn skýra
svo frá að hundruð kristinna
borgara, karlar, konur og börn,
hafi verið felld eða særð í
skothríðinni sem staðið hefur í
vikutíma. Haddad hershöfðingi
heldur því fram að þegar
sýrlenzku sveitirnar hafi brotið
mótspyrnu kristinna íbúa í
Beirút á bak aftur muni þær
snúa sér að svæðum á valdi
kristinna íbúa í Suður-Líbanon.
Að loknum fundi utanríkis-
nefndar ísraelska þingsins í gær
létu nefndarmenn svo um mælt
að ísraelar ættu að skerast í
leikinn með hervaldi ef nauðsyn
bæri til, til að stöðva árás
Sýrlendinga á kristna íbúa
Líbanon.
Hvað sem öðru líður er
líbanska herdeildin enn um
kyrrt í Kaukaba og á hún ekki
mikla möguleika á að færa sig
frekar suður á bóginn. Sýr-
lendingar halda enn uppi kerfis-
bundnum eyðingar aðgerðum
sínum gegn borgarhverfum
kristinna manna í Beirút og
spenna eykst dag frá degi í
landinu.
Sigurlaug Bjarnadóttir:
Þegarþetta
erskrifað...
„Þegar þetta er skrifað" — er orðið
að einskonar viðlagi í vangaveltum
manna að undanförnu um myndun
nýrrar ríkisstjórnar. Staðan kynni
að breytast fyrr en varði, eitthvað
hlaut að fara að gerast.
En þegar þetta er skrifað, sex
vikum eftir Alþingiskosningar, hefir
því miður ekkert gerzt. Á meðan
sigurvegarar kosninganna þreyta
hnútukast og svívirðingar hvor í
annars garð vofir yfir stöðvun
atvinnufyrirtækja, og gengisfelling
liggur í loftinu — er reyndar þegar
viðúrkennd staðreynd, Innflytjendur
keppast við að nota sér hið falska
gengi og tilheyrandi kaupæði hefir
gripið almenning. Hvað skyldi langt
í það, að gjaldeyrissjóðir okkar verði
tæmdir í botn? Það hefir víst gerzt
fyrr, en við furðu seinir að læra af
reynslunni — eða hefir nokkur orðið
var við, að lagðar væru einhverjar
hömlur á gjaldeyriseyðslu í því
hættulega millibilsástandi, sem nú
ríkir, á meðan landið er í rauninni
stjórnlaust. Og hver veit hve lengi
það ástand á eftir að vara enn?
Óþarfi er að eyða miklum tíma í
tilraun til þjóðstjórnar, þar sem
ljóst er orðið það sem mann grunaði
strax í upphafi, að Alþýðubandalagið
þorir ekki og vill ekki taka á sig
ábyrgð í neinni stjórn.
Þegar þetta er skrifað eru þó
menn í öllum flokkum — þrátt fyrir
allt — sammála um eitt: Að lausn
efnahagsvandans, veruleg hjöðnun
verðbólgu, sé það höfuðverkefni,
sem næsta ríkisstjórn, hvernig sem
hún verður skipuð, verður að leysa.
Um það er þó tómt mál að tala, á
meðan ekki er horfið frá þeim
sjálfvirku tengslum verðlags og
kaupgjaldsvísitölubindingu launa,
sem við íslendingar, einir þjóða,
righöldum í, hversu kolvitlaust sem
það er og fjandsamlegt öllu jafnvægi
og réttlæti í launamálum. Á hinum
Norðurlöndunum öllum, í Bretlandi
og Vestur-Þýzkalandi er þessi sjálf-
virka vísitölubinding, sem við búum
við, ýmist bönnuð með lögum eða
framkvæmd með ýmiskonar tak-
mörkunum, sem taka mið af getu
þjóðarbúsins til að hækka kaupgjald
til launþega. Sé fallist á sérstakar
verðbótagreiðslur, kemur sama upp-
hæð á öll laun en ekki hlutfallslega
hækkandi, eftir því sem launin eru
hærri eins og tíðkast hjó okkur og
er kórónan á vitleysuna og ranglæt-
ið. Sjá ekki allir heilvita menn, að
þetta getur ekki gengið lengur og er
það ekki meira en lítið hörmulegt,
hvernig vinstri menn, sem illu heiili
ráða mestu í íslenzkri verkalýðfor-
ystu, hafa komist upp með að halda
þeirri blekkingu að láglaunafólki, að
með þessu forkastanlega kerfi séu
þeirra hagsmunir bezt tryggðir?
Þegar þetta er skrifað hafa
tilraunir til myndunar vinstri
stjórnar farið út um þúfur. Um tíma
virtist þó horfa líklega um, að þær
tækjust og samstaða milli hinna
þriggja viðræðuflokka: Alþýðu-
flokks, Alþýðubandalags og Fram-
sóknar um, að afnema skyldi
febrúarlög fráfarandi ríkisstjórnar
og bráðabirgðalög frá maí s.l.
„Sólstöðusamningarnir" frá í fyrra
skyldu ganga í gildi óskertir.
Þetta hefði þýtt, samkv. útreikn-
ingum þjóðhagsstofnunar að hinir
lægst launuðu hefðu fengið 1—2%
launahækkun en þcir hæst launuðu
11.5%. í krónutölu og miðað við
nokkra starfshópa kemur dæmið
þannig út, að Sóknar-kona fengi í
hækkun á mánaðarlaun 4.552 kr.
Dagsbrúnarmaður 10.672 kr„
prófessor og þingmaður (Ólafur
Ragnar Gr.) 66.671 kr. og ráðherra
94.610 kr. Svona vildi sem sagt ný
vinstri stjórn, í krafti göfugra
vinstri hugsjóna um þjóðfélagslegt
réttlæti, framkvæma hina marg-
rómuðu launajöfnunarstefnu sem
allir stjórnmálaflokkar þykjast vilja
berjast fyrir.
Eðvarð Sigurðsson er sá einasti
eini úr röðum Alþýðubandalagsins,
sem í öllu þessu umræðuþvargi um
stjórnarmyndun undanfarnar vikur,
hefur heyrst gefa til kynna — eins
og með hálfum hug þó — að hann
fyrir sitt leyti væri því mótfallinn að
fullar verðbætur kæmu jafnt á
hæstu laun sem hin lægstu. En
auðvitað kemst Eðvarð ekki upp með
neinn moðreyk og auðvitað þótti
hann, formaður Dagsbrúnar, ekki
rétti maðurinn í viðræðunefnd hins
eina sanna verkalýðsflokks um
stjórnarmyndun.
Þegar þetta er skrifað bíður
íslenzka þjóðin þess, langþreytt, leið
og reið, að tekið verði af skarið af
röggsemi og festu, sanngirni og
lagni. Óhætt er að fullyrða, að
yfirgnæfandi meirihluti sjálfstæðis-
manna var að kosningum loknum
mótfallinn þátttöku í ríkisstjórn. En
hvað er til ráða, þegar sigurvegar-
arnir hafa gefizt upp á sigrinum?
Auðvitað væri Sjálfstæðisflokkn-
um, stærsta og ábyrgasta stjórn-
málaflokknum, flokki allra stétta,
bezt treystandi til að finna viðun-
andi lausn, þótt óhönduglega tækist
honum, í samvinnu við Framsókn,
með febrúarlögunum s.l. vetur að
koma fram sjálfsagðri leiðréttingu í
launamálum. Hið feyknalega launa-
skrið ásamt óðaverðbólgu, sem hófst
með sprengisamningunum í febrúar
Sigurlaug Bjarnadóttir
1974 undir þáverandi vinstri stjórn,
hefir, illu heilli, ekki verið stöðvað,
m.a. vegna óskiljanlegrar andstöðu
verkalýðsforystunnar við nauðsyn-
legar umbætur á meingölluðu og
vitlausu vísitölukerfi, sem hefir
stöðugt verið að breikka bilið milli
hinna hæst- og lægstlaunuðu í
þjóðfélaginu.
Þegar þetta er skrifað er því svo
komið, að ekkert væri sjálfsagðara
og líklegra til að lægja öldur
óánægju og beiskju í þjóðfélaginu og
stuðla að „þjóðarsátt" heldur en, að
sett væri stöðvun á allar hækkanir á
hæstu laun fram að næstu áramót-
um — eða til 1. des, þegar almennir
kjarasamningar renna út. (Ýmis
óþörf og andkanaleg fríðindi
tekjuhæstu manna í ríkiskerfinu, svo
sem hálfgefins bifreiðar 3ja hvert ár,
mættu niður falla.)
Þetta kann að vera erfiðara en það
virðist í fljótu bragði og ekki dettur
mér í hug, að slík ráðstöfun myndi
leysa allan vanda. En hún myndi
áreiðanlega til þess fallin að bæta
andrúmsloftið, ekki síst ef hún
næðist fram með vinsamlegu sam-
ráði og samþykki hlutaðeigandi
launþegasamtaka.
Þegar þetta er skrifað er efna-
hagslegt sjálfstæði okkar ógnað,
verði haldið áfram á sömu braut.
Þjóðin kemst ekki út úr vítahringn-
um án þess hún færi einhverjar
stundarfórnir. Hver á að verða
fyrstur til? — Sóknarkonan,
Dagsbrúnarmaðurinn eða ráðherr-
ann og alþingismaðurinn, banka-
stjórinn, flugstjórinn, læknirinn,
iðnmeistarinn?
Launastöðvun hjá hátekjumönn-
um sem „fyrsta skref“ væri ráðstöf-
un í senn pólitískt sterk, siðferðilega
kórrétt og mannleg í bezta lagi. —
Við leitum stu.idum langt yfir
skammt.