Morgunblaðið - 19.08.1978, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. ÁGÚST 1978
Rabbað við
Sigurþór
Eiríksson
sjötugan
Ék cr faddur á Skólavörðu-
stítí 12 í Kamla Geysishúsinu
KCKnt hcKninKarhúsinu. sem
svo var neínt. Ég fæddist
klukkan 4 að degi 19. ágúst í
vesturherbergi hússins, sagði
móðir mín mér seinna. Siðan
hef ég verið hér í Reykjavík að
mcira eða minna leyti og
hraskað margt.
Blm. situr ásamt Sigurþóri
Eiríkssyni, Dóa, eins og kunn-
ingjar hans kalla hann, í turn-
herberginu á Hótel Borg. Þar
hefur Sigurþór unnið síðustu
fimmtán ár og hann býður upp
á kaffi.
Margir Reykvíkingar þekkja
Sigurþór sjálfsagt bezt að fornu
og nýju af skautaiökun hans á
tjörninni. Og þótt árunum fjölgi
mætir hann alltaf til leiks þegar
svellið kemur, rennir sér aftur á
bak og áfram eða tekur keðju,
kvikur og frár á fæti. Hann er
annars skrúðgarðyrkjumeistari
að mennt — það er prentað
Sigurþór Eiriksson með Kan-
adahattinn sinn.
Reykjavík komu á tjörnina og
skautuðu á hvítum plíseruðum
pilsum og höfðu hvítar húfur á
höfðinu. Svo var höfð músík.
Þarna komu líka margir menn
sem settu svip á bæinn, sem svo
er kallað, og væri hægt að nefna
marga. Oddur Sigurgeirsson
sterki af Skaganum var einn
þeirra sem gekk oft hjá tjörn-
inni þegar fólk skautaði. Hann
var á sínum fornmannabúningi
en fór ekki á skautum.
— Árið 1930 fór ég til Kan-
ada. Þar bjó faðir minn, Eiríkur
Hjálmar Sigurðsson úr
Skatnmadal í Mýrdal, í íslend-
ingabyggðum við Winnepeg.
Hann hafði farið utan 1910, en
móðir mín Jóhanna Sigríður
Guðmundsdóttir ættuð frá
Innraneshreppi í Snæfellsnes-
sýslu bjó alla sína tíð í Reykja-
vík og margir eldri Reykvíking-
ar muna hana sjálfsagt enn, hún
er nú látin fyrir 20 árum. Ég fór
sem sé til Kanada, ferðaðist
fjóra daga með skipi og þrjá
daga með lest. Þarna var fullt
skip af ungum Islendingum, sem
aftur voru fullir af ævintýraþrá.
Ég var í fjögur ár í Islendinga-
byggðum Kanada, vann þar öll
hugsanleg störf sem til féllu og
var m.a. landbúnaðarverkamað-
ur í Riverton-byggð. Útflytjend-
úr nutu á þessum árum nokk-
urra fríðinda vöru t.d. skattfríir
í fjögur ár. Þarna var mikið að
starfa, landbrot o.s.frv. og þörf
fyrir fólk. Ég lærði ekki sérlega
„M skautuðu dömnnar
íplíseruðumpilsuni”
innan í veskið hans — og
starfaði lengi sem slíkur. En
hann hefur komið víða við á
sjötíu árum: borið út Vísi, verið
bréfberi hjá póstinum, hlaupið í
togara af og til og verið
landbúnaðarverkamaður í Is-
lendingabyggðum Kanada, þar
sem hann á stóran ættboga, en
er þó fyrst og fremst Reykvík-
ingur.
— Erá sjö ára aldri og fram
yfir férmingu var ég í fóstri hjá
skyldmennum mínum í Eyjum,
Dalabúðarfólkinu, sem var stór
ætt i Eyjum og þar var ég alltaf
kallaður Dói í Dölum. Það
gerðist margt skemmtilegt á
þessum tíma, sem hægt væri að
rekja lengi. Einu sinni sá ég
huidustúlku. Það var um há-
bjarta sumarnótt og ég kleip
mig í augun til að fullvissa mig
um að ég væri vakandi. Hún
kom inn í herbergið og gekk að
rúmi hjónanna hinum megin í
herberginu og laut yfir bónd-
ann. Síðan gekk hún rólega að
hurðinni sneri sér í átt til mín,
brosti og hvarf hægt út um
dyrnar og lokaði á eftir sér. Hún
var klædd að austurlenzkum sið.
Ég sagði fólkinu frá þessari
lífsreynslu minni daginn eftir.
Það trúði því ekki og sagði: „Þið
hefur verið að dreyma þetta,
blessaður. Og svo var ekki talað
meira um það. Maður, sem hét
Eiríkur var á bænum. Hann
hafði einhvers konar fjar-
skyggnishæfileika. Og eitt af
því, sem ekki brást Eiríki var
það, að hann gat sagt nákvæm-
lega til um hve kallarnir komu
með mikinn fisk úr róðri. Hann
gat nefnt hve mikið var af
hverri tegund, og það voru alltaf
réttar tölur hjá honum. Þetta
þótti okkur krökkunum stór-
merkilegt og við töluðum mikið
um þennan merkilega mann.
— Síðan kom ég til Reykja-
víkur nýfermdur og þá fór ég að
vinna við skrúðgarðyrkju. Ein
af helztu skemmtunum fólks í
Reykjavík á veturna þessi ár var
skautaiðkun. Þegar svell var á
tjörninni dreif að fólk víða úr
bænum og skemmti sér konung-
lega. Þarna kom Sigurjón á
Álafossi með stóru „hlaupar-
ana“ sína. Ungar stúlkur í
mikið í ensku þennan tíma,
þarna var mikið af íslendingum,
sem höfðu haldið við tungu
sinni, en auðvitað komst maður
inn í málið. Eftir fjögur ár hvarf
ég aftur heim til Islands, móðir
mín var hér ein og auk þess
langaði mig aftur heim. Og þá
fór maður að vinna við sitthvað
sem til féll, skrúðgarðyrkju og
ýmislegt og síðustu 15 árin hef
ég verið hér á Hótel Borg, sagði
Sigurþór.
— Tómstundir? Jú, ég hef
nóg að gera í tómstundum
mínum, safna kortum t.d. og svo
mála ég líka. Ég hef haldið eina
sýningu. Það var á Mokka, árið
1970. Ég mála landslag og
fantasíur í bland. Fantasíurnar
þykja mér skemmtilegri, þar get
ég látið litina leika lausum hala,
því ég er litríkur maður, sagði
Sigurþór að lokum.
Nú var stutt stund liðin.
Sigurþór er önnum kafinn mað-
ur, þótt sjötugur sé, þótt hann
gefi sér örugglega tíma til að
skreppa á skauta og taka eins og
eina keðju þegar svellið kemur.
Og við töfðum ekki lengur.
Hörður Ingólfsson heldur
málverkasýningu að Hall-
veigarstöðum og verður sýn-
ingin opnuð í dag og stendur
til 27. ágúst. Á sýningunni
eru 36 verk flest máluð eftir
landslagi, þjóðsögum og
daglega lífinu yfirleitt, að
sögn Harðar. Þetta er fyrsta
sýning Harðar en hann
hefur stundað nám í Mynd-
lista- og handfðaskóla ís-
lands og Statens Læreskole í
Forming í Ósló. Hörður
hefur málað um helming
myndanna á þessu ári. Hann
er kennari að mennt og
kennir íþróttir og myndlist
samhliða.
Tékkóslóvakíunefndin
1978 vekur athygli á
málstað sósíalismans
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi tilkynning frá nýrri
nefnd, sem stofnuð hefur verið og
í eiga sæti 30 manns sem láta sig
varða innrás Sovétríkjanna í
Tékkóslóvakíu fyrir 10 árum.
Nefndin nefnist Tékkóslóvakíu-
nefndin 1978» en ckki er getið um
stofnfund nefndarinnar.
„Tékkóslóvakíunefndin 1978 er
stofnuð í tilefni af því að 10 ár eru
liðin síðan nokkur ríki Varsjár-
bandalagsins gerðu innrás í
Tékkóslóvakíu og tóku landið
herskildi. Hófst þá grimulaus
íhlutun Sovétríkjanna í málefni
þessa bandalagsríkis þeirra í þeim
tilgangi að stöðva þar um sinn
eðlilega sósíalíska þróun samfé-
lagsins.
Af þessum sökum búa
þjóðir Tékkóslóvakíu við pólitíska
kúgun sem leitt hefur til allsherj-
ar kreppu í þjóðlífinu. Mikill fjöldi
sósíalískra baráttumanna hefur
haldið uppi andófi gegn skrif-
finnskuvaldinu og ýmsir þeirra
hrökklast í útlegð. Allir þeir sem
berjast fyrir lýðfrelsi og þjóð-
frelsi, en gegn stórveldabandalög-
um og herstöðvaneti þeirra, styðja
baráttu tékkóslóvösku þjóðanna til
að ná þeim markmiðum sem „vorið
i Prag“ 1968 gaf fyrirheit um.
Nefndin hefur ákveðið að vekja
athygli á málstað sósíalismans í
Tékkóslóvakíu með því að bjóða
hingað til lands tveim þekktum
málsvörum þeirra andófsmanna
sem nú dvelja í útlegð frá
heimala'ndi sínu. Þeir eru Eduard
Goldstúcker fyrrverandi forseti
Rithöfundasambands Tékkó-
slóvakíu og Zdene Hejzlar fyrrver-
andi útvarpsstjóri í Prag. Gold-
stúcker er prófessor í samanburð-
arbókmenntum við háskólann í
Sussex í Englandi en Hejzlar
vinnur að rannsóknarstörfum við
Utanríkismálastofnunina í Stokk-
hólmi. Þeir Goldstúcker og Hajz-
lar munu koma fram á nokkrum
fundum hér í Reykjavík í byrjun
september.
Eduard Goldstiicker
Tékkóslóvakíunefndin
Svavar Gestsson, Kjartan Ólafs-
son, Árni Björnsson, Guðjón
Jónsson, Ólöf Eldjárn, Benedikt
Davíðsson, Svava Jakobsdóttir,
Össur Skarphéðinsson, Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, Bolli Héðins-
son, Svanur Kristjánsson, Vé-
steinn Ólason, Njörðu’r P. Njarð-
vík, Magnús Kjartansson, Sveinn
Skorri Höskuldsson, Hjörleifur
Guttormsson, Atli Heimir Sveins-
son, Brynja Benediktsdóttir, Guð-
rún Helgadóttir, Thor Vilhjálms-
son, Þorbjörg Höskuldsdóttir,
Jakob Benediktsson, Vilborg Dag-
bjartsdóttir, Pétur Gunnarsson,
Haukur Jóhannsson, Tryggvi Sig-
urbjarnarson, Böðvar Guðmunds-
son, Soffía Guðmundsdóttir, Árni
Bergmann, Ragnar Arnalds.
Vélhjólakeppni
VÉLHJÓLAKLÚBBURINN efnir
nk. sunnudag, 20. ágúst, kl. 14, til
vélhjólakeppni að Sandfelli við
Þrengslaveg. Keppt verður í
tveimur flokkum, opnum flokki og
flokki 50 c.c.
V ef naðarsýning
á K jarvalsstöðum
FÉLAG islenskra vefnaðarkenn-
ara opnar vefnaðarsýningu í
anddyri Kjarvalsstaða laugar-
daginn 19. ágúst klukkan tvö.
Sýnd verða verk, sum unnin af
börnum og önnur af vefnaðar
kennurum Félags íslenskra vefn-
aðarkennara.
Á blaðamannafundi, sem hald-
inn var í tilefni af opnun sýningar-
innar, kom fram að tilgangur
félagsins með þessari sýningu er
að vekja athygli skólayfírvalda og
almennings á vefnaði, sem æski-
legri námsgrein í öllum bekkjum
grunnskólans.
Telur félagið vefnaðarnám gefa
tilefni til að auka þekkingu
nemenda á verkmenningu þjóðar-
innar í fortíð og nútíð, opni augu
þeirra fyrir gildi góðs handverks,
lista og annarra menningarverð-
mæta. En á blaðamannafundinum
kom fram að vefnaður á Islandi á
sér langa og merkilega sögu sem
sjálfsagt er að veita nemendum í
grunnskólum innsýn í.
Megnið af þeim vefnaði á
sýningunni, sem unninn er af
börnum, er árangur af tilrauna-
kennslu, sem efnt var til á
síðastliðnum vetri í Breiðholts-
skóla og Hlíðaskóla. Ennfremur
eru mörg verk á sýningunni ofin af
vefnaðarkennurum og eru þau
fyrst og fremst ætluð sem hug-
myndir að verkefnum, sem hægt
væri að leggja fyrir nemendur í
hinum ýmsu bekkjum grunnskól-
ans. Við vinnu á sýningargripum
voru notuð margskonar áhöld, allt
frá pappaspjaldi að stignum vef-
stólum, til þess að gefa hugmyndir
um notkunarmöguleika þeirra.
Vefnaðarsýning Félags ís-
lenskra vefnaðarkennara verður
opin dagana 19. ágúst til 3.
september alla daga nema mánu-
daga og er aðgangur ókeypis.
Nokkur af verkunum á vefnaðar
sýningunni. Ljósm.i Kristinn.