Morgunblaðið - 20.10.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 1978

Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvasmdaatjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson
Paradísarheimt
Mödruvellinga
að vakti verðskuldaða
athygli á sinni tíð er
rótlaus minnihlutahópur í
Framsóknarflokknum, svo-
kölluð Möðruvallahreyfing,
lagði land undir fót og hvarf
inn í Samtök frjálslyndra og
vinstri manna. Ekki reynd-
ist hann Samtökunum víta-
míngjafi, heldur hið gagn-
stæða. Eftir stuttan stanz á
þeim skoðanavettvangi
venti þessi flökkuhópur
kvæði sínu enn í kross og
smaug inn um hálflukta
glugga Alþýðubandalagsins.
Þar fann hann jarðveg við
hæfi. Lífakkeri Alþýðu-
bandalagsins er að vísu
gamalgróið í stalínskri for-
tíð, eins og fyrri heiti þess
vitna um, en það hefur engu
að síður reynzt málefnaleg-
ur flökkuflokkur á förnum
vegi íslenzkra þjóðmála um
árabil — og haft tvö andlit
hið minnsta í meiriháttar
málum samtímans.
Dæmigerð um tveggja
andlita afstöðu Alþýðu-
bandalagsins eru afskipti
þess af járnblendiverk-
smiðjunni í Hvalfirði. Þá-
verandi iðnaðarráðherra
þess knýtti Sigölduvirkjun
og stóriðju í Hvalfirði órjúf-
andi böndum. Hann hóf
viðræður við Union Carbide
um sameign járnblendiverk-
smiðjunnar og flutti samn-
inga þar um sem frumvarp á
Alþingi íslendinga, þótt
síðar kæmi norskur eignar-
aðili í stað þess bandaríska.
I annan stað kemur Alþýðu-
bandalagið fram sem helzti
andstæðingur járnblendi-
verksmiðjunnar, þvert ofan
í frumkvæði sitt og for-
göngu í málinu.
Stundum telja Alþýðu-
bandalagsmenn sig höfunda
svokallaðs Evrópukommún-
isma, sem fest hefur rætur í
Suður-Evrópu, og telur aðild
V-Evrópuríkja að Atlants-
hafsbandalaginu bæði eðli-
lega og æskilega. Þetta gæti
komið heim og saman við þá
afstöðu sem í því felst að
Alþýðubandalagið hefur nú
setið í þremur ríkisstjórn-
um, að núverandi ríkis-
stjórn meðtalinni, innan
Nató og varnarsamnings við
Bandaríkin. Engu að síður
telur Alþýðubandalagið sig
hinn eina sanna andstöðu-
flokk við Natóaðild, a.m.k.
þegar atkvæða er von úr
þeirri áttinni, þvert ofan í
þá staðreynd, að hvorki er
minnzt á Natóaðild né
brottför hefs í stjórnarsátt-
málanum.
Alþýðubandalagið hefur
aldrei setið í ríkisstjórn sem
ekki hefur fellt gengi ís-
lenzkrar krónu eða lagt
bönd á verðbætur á laun.
Það hamast í orði gegn
þessum gjörðum, sem það
kallar „íhaldsúrræði", en
gengur fyrir þeim og þeim
einum, hvert sinn sem það
fær stjórnartækifæri til.
Allt sl. kjörtímabil krafðist
Alþýðubandalagið lækkunar
og jafnvel afnáms tíma-
bundins vörugjalds. Þegar
það komst í ríkisstjórn lá
hins vegar svo mikið á að
tvöfalda vörugjald á tiltekn-
um vöruflokkum, að ekki
mátti bíða þings, heldur
þurfti að setja bráðabirgða-
lög þar um, enda ritstjóri
Þjóðviljans orðinn við-
skiptaráðherra.
Engir hafa sungið hærra
um vísitölufölsun né af
meiri innlifun og tilfinningu
en Alþýðubandalagskórinn,
þegar hann er á þeim
buxunum, bættum og brota-
lausum. En þegar ritstjóri
Þjóðviljans er orðinn við-
skiptaráðherra þykir við
hæfi að greiða niður með
skattpeningum almennings
vörur sem vega þungt í
vísitölu, hvort sem þær eru
til á almennum markaði eða
ekki, til að þrýsta niður
kaupgjaldi um vísitöluveg.
Og Alþýðubandalagskórinn
hefur samdægurs gleymt
þeim gamla, góða vísitölu-
fölsunartexta, sem við-
skiptaráðherrann samdi
fyrrum í ritstjórasessi.
Þannig mætti lengur telja
þótt látið verði nægja að
nefna nýjasta dæmið á
tví-böku bolsévismans á
íslandi. Annars vegar
stefnu Lúðvíks Jósepssonar
um neikvæða vexti en hins
vegar kröfu Magnúsar
Kjartanssonar um raun-
vexti. Hér stangast stefnur
á eins og reiðir hrútar sem í
fleiri þáttum viðkvæmra
efnahagsmála okkar.
Það er út af fyrir sig ekki
óeðlilegt að skiptar skoðanir
séu um einstök mál innan
fjölmennra stjórnmála-
flokka. Tvískinnungur Al-
þýðubandalagsins í nær öll-
um meginmálum líðandi
stundar er hins vegar ekki
af tegund undantekningar,
heldur lögmál hentistefn-
unnar, sem er burðarásinn í
atkvæðaveiðum og óheilind-
um þess.
Að öllu þessu athuguðu
þarf það ekki að valda
undrun, þótt rótlaust þang
Möðruvallahreyfingar reki á
fjörur Alþýðubandalagsins.
Skoðanalegur flökkuhópur,
með vegtyllur að vegarvísi,
heimtir sína paradís í
stjórnmálaflokki, þar sem
menn skipta um skoðanalit
eftir umhverfi, t.d. stjórnar-
aðildar eða stjórnarand-
stöðu.
„Margar þ jóðir
Kta kolmunnann
nú hýru auga”
ÁRSFUNDUR Alþjóða hafrann-
sóknaráðsins var fyrir nokkru
haldinn f Kaupmannahöfn «n
sóttu hann allmargir íslcnding-
ar. Fastafulltrúar Islands í ráð-
inu cru þeir Jón Jónsson og Már
Elísson, cn starfsemi ráðsins er
síðan skipt í tólf nefndir. í cinni
þeirra, uppsjávarfiskanefnd, hef-
ur Jakob Jakobsson verið formað-
ur síðan 1976 og var hann
endurkjörinn formaður nefndar-
innar á ársfundinum í Kaup-
mannahöfn. í nefnd hans var
mikið fjallað um kolmunna á
nýafstöðnum fundi og spjallaði
Morgunblaðið við hann í vikunni
um þessa fisktegund og niður-
stöður fundarins.
— Á fundinum voru lagðar
fram 20 ritgerðir um kolmunna-
rannsóknir og meðal annars rit-
gerð eftir Jakob Magnússon um
athuganir á kolmunna hér við land
á liðnum árum, sagði Jakob
Jakobsson. —Ýmislegt er óljóst í
sambandi við kolmunnann, þó svo
að ört bætist við þekkingu manna
og- ritgerðir þær sem lagðar voru
fram á fundinum og skoðanaskipti
eiga sinn þátt í því. Aðal-
uppvaxtarsvæði kolmunnans eru
hér við land og við Noreg, en
kolmunninn finnst á mjög stóru
svæði eða allt frá Spánarströndum
og norður að Svalbarða. Aðal-
hrygningasvæðið er talið vestur af
Bretlandseyjum, en ekki er vitað
með vissu hve hrygningar-
stöðvarnar eru víðfeðmar. Talið er
að hrygningarstofninn sé á bilinu
7—10 milljón tonn árlega.
— Margar þjóðir líta kolmunn-
ann nú hýru auga og þá sérstak-
lega eftir að veiðar á öðrum
fisktegundum hafa verið bannað-
ar. Aðalveiðisvæðin í ár voru við
Færeyjar og Norðmenn veiddu þar
einir um 110 þúsund lestir, en auk
þess voru Bretar, Hollendingar,
V-Þjóðverjar, Pólverjar, A-Þjóð-
verjar, Islendingar og Færeyingar
sjálfir við veiðar þar. Síðsumars
veiddu Rússar og A-Þjóðverjar
síðan talsvert af kolmunna við Jan
Mayen. Gizkað hefur verið á, að
veiðiþolið sé um ein milljón tonna
á ári, en ýmislegt er óljóst í þessu
sambandi og segja má að rann-
sóknirnar séu í kapphlaupi við
veiðina.
— Langmest af kolmunnanum
fer í bræðslu, en í A-Evrópu er þó
töluvert um að kolmunninn sé
frystur til manneldis. Stöðugt er
unnið að því að finna nýjar
aðferðir til að vinna kolmunnann
til manneldis og í Bretlandi er
farið að nota kolmunnann í „Fish
and chips" og kemur hánn þá í
staðinn fyrir lýsu og ýsu, sagði
Jakob Jakobsson að lokum.
Gérard Souzay og Dalton Bald-
win flytja „Die Winterreise”
í DAG koma til Reykjavíkur
hinir heimsfrægu tónlistarmcnn
Gérard Souzay baritonsöngvari
og píanólcikarinn Dalton Bald-
win. beir flytja ljóðabálk
Schuberts, „I)ie Winterreise"*, við
texta eftir Wilhelm Miiller á
tónleikum Tónlistarfélags
Reykjavíkur í Háskólabiói á
morgun.
Þeir Souzay og Baldvin hafa
áður haldið tónleika hér á landi,
síðast á árinu 1975. Souzay er
fæddur í Frakklandi árið 1918.
Hann stundaði upphaflega heim-
spekinám, en sneri sér síðan að
sönglistinni og lauk námi frá
Tónlistarháskólanum í París árið
1944. Síðan hefur hann unnið sér
frægð og frama hvarvetna og er
talinn einhver bezti núlifandi
ljóðasöngvari í heiminum.
Baldwin er Bandaríkjamaður og
er í fremstu röð undirleikara á
píanó. Hann ætlaði sér upphaflega
að verða söngvari, en féll frá því
Gérard Souzay
og sneri sér að því að túlka
ljóðasöngva með því að beita
píanóinu í staðinn. Hann hefur
leikið á tónleikum fjölmargra
þekktra söngvara, en undanfarna
tvo áratugi hefur hann fylgt
Dalton Baldwin.
Souzay á öllum tónleikaferðum
hans.
Tónleikar þeirra Souzays og
Baldwins verða sem fyrr segir í
Háskólabíói á morgun og hefjast
kl. 14.30.
Sólveig Pálmadótt-
ir kosin formaður
— félags sjálfstæðismanna
í Nes- og Melahverfi
SÓLVEIG Pálmadóttir var
kjörin formaður félags
sjálfstæðismanna í Nes- og
Melahverfi í fyrrakvöld.
Við formannskjör greiddu
108 atkvæði og fékk Sól-
veig 74 atkvæði og Jakob
Hafstein fékk 31 atkvæði,
tveir seðlar voru auðir og
einn ógildur. Fráfarandi
formaður, Vilhjálmur
Heiðdal, gaf ekki kost á sér
til stjórnarkjörs.
Einnig voru kjörnir sex með-
stjórnendur og voru 13 í framboði.
Einn fráfarandi stjórnarmaður,
Lúðvík Hjálmtýsson, gaf ekki kost
á sér. Kosningu hlutu: Egill
Snorrason með 68 atkvæðum,
Arnar Ingólfsson og Björn Björg-
vinsson fengu 61 atkvæði hvor,
Hörður Jóhannesson fékk 57
atkvæði, Jens Ágúst Jónsson 52 og
Kristjón Kristjónsson og Sigurlína
Ásbergsdóttir fengu 49 atkvæði
hvort. Var Kristjón síðan kosinn í
stjórn með hlutkesti. Næstar að
atkvæðum urðu Kristín Magnús-
dóttir sem fékk 38 atkvæði og
Daníelína Sveinbjörnsdóttir, sem
fékk 37 atkvæði. Aðrir í framboði
voru: Skúli Sigurðsson, Pétur
Rafnsson, Ágúst Haraldsson og
Pétur Einarsson.
Birgir ísleifur Gunnarsson
borgarfulltrúi flutti ræðu um
stjórnmálaástandið. Fundarstjóri
var Baldur Guðlaugsson lög-
fræðingur.
Frumvarp á Alþingi:
Þingmenn taki aðeins laun fyrir þingmannsstörf
FRAM er komíð á Alþingi frv. til
stjórnskipunarlaga, þess efnis,
að þingmenn megi ekki þiggja
„önnur laun en fyrir störf scm
unnin eru á Alþingi“. Skv. frv.
skal 48. gr. stjórnarskrárinnar
hljóða svoi
„Alþingismenn eru eingöngu
bundnir við sannfæringu sína og
eigi við neinar reglur frá kjósend-
um sínum.
Embættismenn þeir, sem kosnir
verða til Alþingis, þurfa ekki leyfi
stjórnarvalda til þess að þiggja
kosninguna, en skyldir eru þeir til,
án kostnaðar fyrir ríkissjóð, að
annast um að embættisstörfum
þeirra verði gegnt á þann hátt sem
stjórnin telur nægja.
Alþingismaður, sem ekki er
jafnframt ráðherra, má ekki hafa
með höndum launuð störf í þágu
opinberra stofnana, einkaatvinnu-
fyrirtækja eða fyrir einstaklinga á
meðan Álþingi stendur yfir utan
laun fyrir alþingisstörf úr ríkis-
sjóði.“
Flm. er Gunnlaugur Stefánsson
(A).