Morgunblaðið - 07.11.1978, Side 12

Morgunblaðið - 07.11.1978, Side 12
/ LelKllSl eftir JÓHANN HJÁLMARSSON frambærilega. Boðskapur leik- ritsins sem m.a. er vegsömun á óbreyttu lífi og snýst gegn hvers kyns spillingu komst vel til skila. En meðal þess sem verkið hefur upp á að bjóða er pólitísk einföldun. Hún virðist vera við hæfi leikstjórans samanber niðurlag sýningarinnar. Ólína Jónsdóttir lék Kötlu Brímdal, fína Reykjavíkurfrú sem leitar huggunar í sérrí- drykkju, fer með Einar Ben og gerir gys að eiginmanni sínum, framkvæmdamanninum Katli Brímdal. Ólínu tókst mjög sómasamlega að túlka Kötlu, hún var meðal þeirra sem náðu til áhorfenda. Halldór Karlsson var ekki jafn öruggur í hlutverki Ketils, en á köflum var hann hinn festulegasti. Stúlkurnar voru náttúrlegar í hlutverkum sínum. Leikur þeirra aftur á móti misjafn og nokkuð fumkenndur. Best tókst Margréti Þorvaldsdóttur að skila hlutverki Nínu. Friðrik Adolfsson vakti kátínu í hlut- verki Adolfs Hitlers. Gervi hans var gott. í þessu revíukennda leikriti þurfa söngatriði að heppnast. Því var ekki að heilsa. Helst var dálítil stemning í söngnum um nóttina mjúku og sjúku. Ekki er ólíklegt að ýmislegt sem háði leikendum á frumsýn- ingu fari af eftir því sem sýningum fjölgar. Eg vil eindregið ráðleggja Skagamönn- um og nágrönnum þeirra að sjá þessa sýningu og styrkja með því framtak nýrrar kynslóðar innan Skagaleikflokksins. MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 7. NÓVEMBER 1978 leikflokkurinn Hlaupvídd 6 eftir Sigurð Pálsson, en verkið hefur áður verið leikið í Nemendaleik- húsinu. Ungt fólk í Skagaleik- flokknum stendur að þessari sýningu undir leiðsögn Þorvalds Þorvaidssonar. Þorvaldur er tuttugu og eins árs að aldri og hefur starfað með Skagaleik- flokknum frá upphafi. Hann hefur sótt námskeið í leikstjórn og leiðbeint nemendum Fjöl- brautarskólans í leiklistarefn- um. Hlaupvídd 6 er frumraun hans sem leikstjóra. Þessa sýningu verður að vega og meta út frá því að hér eru yfirleitt óreyndir leikarar á ferð. Þeir sem aukið hafa hróður Skagaleikflokksins voru flestir meðal áhorfenda á frumsýn- ingu. Sigurður Pálsson mun hafa samið Hlaupvídd 6 fyrir byrjendur í leiklist, þ.e.a.s. nemendur Leiklistarskóla Is- lands. Þess vegna fer vel á því að ungt fólk glími við þetta verk- efni. Þeir sem muna sýningu Nemendaleikhússins minnast þess að í sýningunni var tölu- verður hraði, leikræn brögð þar sem lögð var áhersla á ringul- reið stríðsáranna. Hlaupvídd 6 fjallar um ástandsmálin á íslandi. í uppfærslu Skagaleik- flokksins er ekki sá hraði sem einkenndi túlkun Nemendaleik- hússins. Hófstilling er orð sem lýsir þessari sýningu kannski best. Verkið geldur þessarar aðferðar að nokkru, en segja má að það njó'ti hennar líka. Ekki er reynt að spenna bogann of hátt. Leikarana skortir þá þjálfun og ögun sem þarf til þess að ná þeim tökum á verkinu sem sýning Nemendaleikhússins vitnaði um. Þótt sýning Skaga- leikflokksins væri viðvaningsleg og margir hnökrar á henni (sviðsframkoma, framsögn, söngur, ýmis tæknileg atriði svo sem ljós og hljóð) hafði hún til að bera kosti sem gerðu hana Sérrídrykkja á heimili Brímdalshjóna. Halldóra Hafdís Arnardóttir (Stella) og Ólína Jónsdóttir (Katla Brímdal). Ný kynslóð Skagaleikflokksins Skagalcikflokkurinm IILAUPVÍDD 6. Höfundur> Sigurður Pálsson. Leikstjóri. Þorvaldur Þorvalds- son. Leiktjöld. Þorvaldur Þorvalds- son. Lýsing. Hervar Gunnarsson og Guðmundur Gunnarsson. Tónlist. Hafþór Helgason. Skagaleikflokkurinn er meðal þeirra áhugaleikfélaga sem hvað mesta athygli hafa vakið á undanförnum árum. Sýning leikflokksins á Púntila og Matta eftir Bertolt Brecht var til dæmis eftirminnilegur viðburð- ur. Að þessu sinni sýnir Skaga- Kápa á leikskrá. Teikning Guðjón Þ. Kristjánsson. Sinfómutónleikar Efnisskrá. Prókofjeff ....................... Klassíska sinfónían óp. 25 Mozart ................................ Sinfónía Consertante Brahms ........................................ Sinfónia nr. 1 Einleikarar. Kristján Þ. Stephensen Sigurður I. Snorrason Stefán Þ. Stephensen Hafsteinn Guðmundsson. Stjórnandi. Russlan Raytscheff. Tónleikarnir hófust með . „klassísku" Prókofjeffs, sem er ein af skemmtilegustu sinfóní- um síðari tíma. Við hlustun á tónverkum sem eiga það sam- eiginlegt með þeirri klassísku að vera mátulega aðgengileg, og síðan öllu því magni, sem flutt er af ekta „klassískum" verkum, vaknar sú spurning hvort tón- takstilraunir nútíma tónskálda séu ekki í raun og veru mis- heppnaðar. Ef þær tilraunir sem gerðar hafa verið og fræðilegar útlistanir, sem þeim fylgja, eru réttar, ætti gömul tónlist að vera liðin undir lok og varla gilda meira en sem nemur < sögulegum áhuga einstakra manna. Þrátt fyrir heiðarlega tilraun til að tileinka sér nútímann, tæknihljóðsmekk hans og gera tónverk sem kalla má samkvæm hljóðheimi sam- tíðarinnar, hafa menn ekki fundið gleði sína, hvorki hljóð- færaleikarar, hlustendur eða tónskáld í þessum verkum. Ástæða er vafalaust sú að hljóðheimurinn í dag, sem ef- laust er á margan hátt smekk- mótandi, er manninum í raun og veru jafn ógeðfelldur og óeðli- legur og firring sú, sem er fylgifiskur tæknimenningarinn- ar og gjörsýgur lífheiminn í sig, yfirgefur ekki neitt fyrr en öllu hefur verið staflað upp í úr- gangshauga. Það má vera að það fólk sem er farið að sjá fegurð- armun á úrgangshaugunum, geti ratað á einhvern úrgangs- haugasmekk og leikið undir söngva sína með taktvæddu vélaskrölti. Það skýtur einfald- lega skökku við, þegar öll þessi hljóðvæðing hefur dunið yfir fólk, að þá það hlýðir á tónlist sem stendur fjarri nýglamrinu, upplifir það áhrif sem ekki verða skilgreind á nákvæmari hátt en sem hrifning. Fræði- mennirnir setja fram kenningar en sá kunnáttulausi dæmir og dómur hans stendur, vegna þess að list verður aldrei skilgreind, aðeins upplifuð og áhrif hennar oftast í öfugu hlutfalli við ríkjandi gildismat. Þannig ætti klassísk tónlist nú í framtíðinni að geta orðið mótvægi við ærandi hljóðheim nútímans, eins og reyndar er orðið áber- andi í hljóðleit fólks að gamalli og hljóðlátri tónlist. Klassíska sinfónían eftir Prókofjeff er yndisleg tónsmíð, en var frekar skrítilega leikin. Síðasti kaflinn var fyrir smekk undirritaðs allt of óróleg- ur. Hraði er afstætt fyrirbæri og undir stjórn Raytscheff var eins og hljómsveitin væri ekki tilbúin og slag stjórnandans einkennilega breytilegt eða jafnvel ekki undirbúið. Það má vera að þessu valdi fjarvera taktstokksins og þá ekki síður sérkennileg þörf stjórnandans fyrir miklar breytingar í takti. í Sinfóníu Consertante hefði t.d. mátt gera meiri mun á ícöflum. Verkið er af ýmsum ekki talið vera eftir Mozart epda finnst það ekki fyrr en rétt fyrir aldamótin 1900. Mozart tilgrein- ir í bréfi til föður síns 5. apríl 1778: „Ég ætla nú að semja sinfóníu consertante fyrir flautu, Wendling; óbó, Ramm; horn, Punto; og fagott, Ritter, sem allir nema Punto eru virtúósar frá Mannheim." Verk- ið var ætlað til flutnings á Consert Spirituel en var aldrei flutt og handritið glataðist. Sú gerð sem fannst rétt fyrir aldamótin 1900 er talin vera umritun Mozarts en það sem einkum er tortryggilegt, er að um þá endurritun eru ekki til neinar heimildir og að verkið er á ýmsan hátt í formi ólíkt því sem Mozart var vanur að gera, t.d. er varðar tóntegundir kafl- anna og sva að verkið er í rauninni Divertimento en ekki sinfónía. Þá er og bent á, að sé verkið eftir Mozart, er það á engan hátt sannað að Sinfónía consertante, sem nú er til, sé á nokkurn hátt tengd samnefndu verki er Mozart á að hafa samið í París 1778 og aldrei var flutt. Hvað sem því líður var flutning- ur verksins á margan hátt skemmtilegur og einleikararnir gerðu margt mjög fallega. Þeir hafa verið iðnir við flutning kammertónlistar og eru lýsandi dæmi þess hve mjög ísl. hljóð- Tónllst eftir JÓN ÁSGEIRSSON færaleikarar þurfa að fá tæki- færi til að spreyta sig á einhverju öðru en aðeins að sitja sína vakt í hljómsveitinni. Samhliða því sem þeir hafa sinnt sínum störfum í hljóm- sveitinni með sérstakri prýði, hafa þeir auðgað ísl. tónlistarlíf með flutningi kammertónlistar í frítímum sínum og er geta þeirra, sem kemur hljómsveit- inni til góða, að miklu leyti ávöxtur iðni þeirra við flutning tónlistar sem ekki hefur þyngt buddu þeirra en skapað þeim álit og aukið þroska þeirra sem listamanna. Síðasta verkið var 1. Sinfóní- an eftir Brahms. Þarna var á ferðinni sérkennilegur flutning- ur, sem af hálfu hljómsveitar- innar var bæði „nervus" og skemmtilega áheyrilegur. Sér- kennilegar og sérviskulegar tempóbreytingar og stífan takt eins og t.d. í öðrum kaflanum, er óvenjulegt að heyra nú til dags. í annan kaflann vantaði alla kyrrð og samstillingu, svo þessi frábærlega fallegi kafli var hálf misheppnaður. Tempó- breytingarnar í síðasta kaflan- um voru stórfurðulegar og eins og einn hljómleikagesta sagði, „ætti slík meðferð á Brahms að varða við lög“. Hvað svo sem segja má um sérkennilega stjórnun og óvissu hljóðfæraleikara, sem hún olli, voru tónleikarnir í heild góðir. Því veldur áreiðanlega hversu góð tónlist var flutt, enda var Háskólabíó troðfullt. Stefán Þ. Stephensen, Sigurður I. Snorrason, Kristján Þ. Stephensen, Hafsteinn Guðmundsson.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.