Morgunblaðið - 17.12.1978, Blaðsíða 1

Sunnudagur
17. desember
Bls. 33-64
Jóhanna Kristjónsdóttir: ÞANKAR FRÁ ÍSRAEL
lega, auk þeirra áhrifa sem sú
heimsókn hafði í friðarátt.
Ætli nú skelli þar
á menningarstríð?
ísraelar segjast komnir fram
úr íslendingum í verðbólgu
EFTIR Camp Davidfundina í haust ríkti um hríö ekki ósvipaö
andrúmsloft meö málsaöilum eins og fyrstu vikurnar eftir aö
Sadat Egyptalandsforeti fór í Jerúsalemferð sína. Camp
Davidfundurinn og pær niðurstööur sem par uröu lögöu
óhjákvæmilega punga kvöö á herðar peirra Sadats og
Begins sem prýsti á aö peir beittu öllu afli í aö leysa pessi
margháttuöu vandamál. En svo flókin eru pau aö paö parf
engan aö undra pótt slíkt taki drjúgan tíma. Er í raun og
veru furöu margt sem pegar hefur tekizt aö afgreiöa á ekki
lengri tíma. Þaö mál sem nú veldur angri hlaut og aö veröa
erfiöasti hjallinn — að minnsta kosti í bráö og lengd — par
sem er mál Palestínumanna og framtíðarskipan peirra mála.
Þaö er alrangt og sýnir aöeins vanpekkingu á öllu heila
málinu ef paö kemur mönnum mjög í opna skjöldu aö paö
bögglist fyrir brjóstinu á Begin og fleirum hvernig petta
ofurvandmeöfarna mál skuli til lykta leitt. Og vísast tekst
meö haröfylgi og mýkt aö leysa paö ef dæma skal eftir pví
hvað vel hefur miöaö.
Shimon Pcres hefur þótt vaxandi
undanfarna mánuði.
Sú saga gekk í Jerúsalem þegar
ég var þar á dögunum að nú horfi
að vísu til friðar, en þá sé líka eins
líklegt að á skelli hatrammt
kúltúrstríð. Upphaf þessa máls er
að Teddy Kollek, borgarstjóri í
Jerúsalem, einhver litríkasti
persónuleiki Israels, haföi fyrir
æði iöngu fyrirskipað sinfóníu-
hljómsveit Jerúsalem að hefja
æfingar til undirbúnings hinum
mikla „friðarkonsert" í Kairó eftir
að samningur hefði verið gerður.
Kollek segir að hljómsveitin muni
m.a. skarta Menuhin á hljóm-
leikunum. En i Tel Aviv er líka
hljómsveit og heitir sú Sinfóníu-
hljómsveit Israels og er að sumra
dómi toppurinn í tignarlegur
tónlistarheimi landsins. Og þegar
forsvarsmenn í Tel Aviv heyrðu
um ráðabrugg Kolleks brugðu þeir
við hart og hringdu út um allan
heim og eftir augnablik var
tilkynningin komin: Sinfóníu-
hljómsveit Israels var reiðubúin
að leika á friðarkonsertinum í
Kairó og ekki nóg með það, hún
bauð upp á að til leiks mættu þar
einnig Barenboim, Bernstein og
Rubinstein svo að nokkrir séu
nefndir og kváðust þeir mundu
koma hvaðan sem væri úr heimin-
um með tuttugu og fjögurra
stunda fyrirvara. Þegar þetta
barst til eyrna Teddy Kollek
Ilermenn úr gæzlusveitum Sameinuðu þjóðanna í Líbanon setja
mikinn svip á daglegt líf í ísrael. í leyfum geta þeir ekki farið annað
en inn í ísrael og með fullar hendur fjár og aðsópsmiklir koma þeir og
búa um sig á dýrindis hótelum í helztu borgum landsins. Þeir sem mest
fór fyrir í Jerúsalem og Tel Aviv voru sænskir og norskir frændur
okkar.
Nóbelsnefndarinnar norsku að
veita Begin og Sadat friðarverð-
launin, að því er virtist í hálfgerðri
vímu eftir Camp David fundinn.
Sumir telja að veitingin hafi orðið
þeim nokkur örvun og hraðar hafi
gengið að smíða samninginn en
ella, en þeim þykir mörgum sem
þessi veiting hafi verið fljót-
færnisleg í meira lagi. Mönnum
æðraðist hann hvergi og segist
staðráðinn í að senda sína hljóm-
sveit og ekki muni önnur troða upp
í Karió en hans menn frá Jerúsal-
em. Þetta virðist sem sagt ætla að
verða býsna skrautleg þræta og
ekki séð fyrir endann á henni, en
menn skemmta sér ögn yfir henni.
Þegar rætt er við fólk víðast
hvar þessa daga í ísrael er annars
auðheyrt að allir búast við að
héðan af verði ekki aftur snúið.
Friðarsamningur verði gerður, það
sé að vísu tímaspursmál hvenær
og hvernig hann verði úr garði
gerður, en skrefið fram á við — til
friðar — hafi verið tekið og verði
ekki stigið aftur á bak úr þessu. En
skoðanir eru skiptar um ákvörðun
þótti það einkar eðlilegt að
hvorugur færi til Óslóar að taka
við verðlaununum ef svo skipuðust
mál sem nú bendir allt til, að
samningsgerð eigi enn nokkuð í
land.
Fólk talar ákaflega hlýlega og af
mikilli virðingu um Sadat, og af
öllu má merkja að heimsókn hans í
fyrra hefur hrifið fólk, persónu-
Deilurnar um nýju byggðirnar á vesturbakkanum
hafa dofnaö í bili.
En ísraelar glíma við fleira en
draga upp friðarsámning við
Egypta. Þeir eiga við stórkostleg-
an efnahagsvanda að glíma. Þeir
hafa á orði, að verðbólgan sé svo
gífurleg að þeir hafi slegið öll fyrri
met vinaþjóðarinnar í norðri.
Þegar ég var í Israel á dögunum
voru í blöðum eilifar frásagnir um
hækkun á nauðsynjavörum og mér
er einnig tjáð að upp á síðkastið
hafi eilítið bólað á atvinnuleysi,
sem fram til þessa hefur verið
Bernstein. Menuhin.
Barenboim — allir tilbún-
ir að koma fyrirvaralaust
til Kairó að taka þátt 1
friðarkonsertinum.
næsta lítið. Verkföll eru tíð. Bæði
skyndiverkföll og eins hægagangs-
aðgerðir og meðal annars hefur
póstþjónustan í Israel verið meira
eða minna í lamasessi í marga
mánuði.
Innan stjórnarinnar á Begin við
ýmislegt að kljást. Þar hefur eins
og áður hefur komið fram í
fréttaskýringu um ísrael — gengið
á ýmsu í samvinnu Likud við DMC
og enda þótt varaforsætisráðherr-
ann Yigal Yadin hafi í lengstu lög
reynt að halda frið við Begin hefur
samstarfið orðið æ stirðara. Þó er
ýmislegt nokkuð þungt á metun-
um, sem heldur stjórnarsamstarf-
inu gangandi. Umfram allt ber
náttúrulega að nefna þróunina í
friðarmálunum, sem hefur fleytt
Begin yfir ótal erfið sker. En
einnig er ástæða til að nefna
forystumannaleysi Verkamanna-
flokksins og finnst nú mörgum að
af sé það sem áður var, þegar
Golda Meir og Ben Gurion voru og
hétu. En þetta foringjaleysi hefur
SJÁ NÆSTU SÍÐU