Morgunblaðið - 20.01.1979, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. JANUAR 1979
Ein af mörgum módelflugum landsmanna á flugvellin-
um við Sandskeiö.
Einar Páll Einarsson með eina af 15 Terry
æfingaflugvélum sem hann hefur smíðað.
Synir Einars „flugvélapabba“ rogast hér meö eina
stærstu balsaflugvél sem smíðuð hefur veriö
hérlendis.
Veðurfar okkar kæra klaka hefur margsinnis sýnt Það og sannað, að
ekki er á Það treystandi. Margt útisportið hefur aldrei verið
stundað hérlendis af Þeim sökum. Flugmódelmönnum má að
sumu leyti líkja við bjarndýrið, sem liggur í dvala yfir
vetrarmánuöina. Þeir smíða flugvélar sínar viö snjóalög
og fara síöan á kreik og fljúa Þeim í leysingunum.
Einn af Þekktari flugmódelasmiöum okkar er
Einar Páll Einarsson, sjónvarpsstarfsmaður.
„Ég var 10 ára, lafhræddur, og
þoröi ekki nálægt húsinu árum
saman. Tók venjulega krók á leiö
mína þegar innbúar þess nálguö-
ust.“ Einar Páll, oft nefndur
flugvélapabbi, lætur hugann reika
og bætir við: „Þetta var á
Starhaganum. Ég stóö þar í
mesta saklevsi í stuttbuxum og
strigaskóm, vopnaöur svifflugunni
minni. Vindhviöa hríslaðist um
nærliggjandi trágróöur. í því lét
ég fluguna vaöa. Hún hófst á loft
meö fallegum sveig. Skyndilega
og án nokkurrar sjáanlegrar
ástæöu kúventi hún og stefndi í
átt að mér. Ég vatt mér undan, en
heföi betur látið þaö ógert. Mér til
ólýsanlegrar skelfingar stefndi
hún á þriggja fermetra stofu-
gluggann aö Túnsbergi, þar sem
Loftleiöa-Olsenbræður eru uþp-
aldir. Þaö skipti engum togum,
glugginn brotnaöi meö gnístandi
braki og flugan hvarf inn í svarta
gluggatóftina. Ég stóð sem lam-
aöur, þaö skalf allt á mér sem
skolfið gat. Hvort svifflugan lenti í
kaffibolla eöa einhverju stássi,
veit ég ekki. Hún var allavega
ólöskuð þegar ég fékk hana, sem
var meira en hægt var aö segja
um sjálfan mig.“
Einar Páll Einarsson, 31 árs
„patti", hefur í frístundum sínu'm,
allt frá æsku, smíöaö og flogið
fjarstýröum flugmódelum. Þessa
áráttu tók hann í erfðir frá fööur
sínum, Einari Pálssyni, sem var
einn af brautryöjendum sportsins
hérlendis. Gamaniö er í því fólgiö
aö smíöa módelflugvélar, -skip og
jafnvel -bíla, sem síðan eru tengd
fjarstýribúnaði. Einar hefur reynt
þetta allt saman, en heldur mest
upp á flugvélarnar. Þær smíðar
hann úr balsaviöi og trefjaplasti.
Eins og aörir flugmódelamenn
smíöar hann vélar eftir teikning-
um, en auk þess hefur hann
hannað fjöldann allan af módelum
sjálfur. Flugvélaeign Einars nálg-
ast nú annan tuginn, þar sem eru
bæði svifflugur og vélflugur. Þær
síðarnefndu hafa vélarorku, allt
frá hálfu upp í tvö hestöfl. svona
rétt eins og skellinaöra. Ekki veitir
af, því sumar flugvélanna bera
vænghaf allt að tveimur og hálfum
metra. Eldsneyti vélanna er sam-
Flugan hvarf
inn í svarta
gluggatóftina
bland af methanoli, nitromethan
og laxerolíu, sem blandaö er
saman eftir kúnstarinnar reglum.
Meöalflugþol vélanna er 20 mín-
útur, sem er feikinógur tími, að
sögn Einars. Gangsetning vél-
anna hefur oft skapað vandræöi.
Nýlega hefur veriö hannaöur
sérstakur útbúnaöur til þeirra
hluta. Áöur voru vélarnar ræstar
með handafli, sem oft orsakaöi
ótímabært fingratap hjá flugstjór-
unum. Flugmódel eru af öllum
stærðum og geröum, allt frá
hægfleygum þyrilvængjum upp í
þotur, sem ná 150 mílna hraöa.
Módelin geta haft allan stýrisbún-
Hér gildir
sjóntilfinningin
að „fulloröinna" flugvéla, þar meö
talin hallastýri, hæöarstýri og
hliöarstýri ásamt uppdraganleg-
um hjólum. Til þess aö útbúnaöur
flugvélanna starfi sem skyldi, þarf
senditæki eöa nokkurskonar
handheldan flugstjórnarklefa
(cockpit).
Meö því aö þrýsti á þar til
gerðar stangir á sendinum má
færa boö til ýmissa hluta flugvél-
arinnar, rétt eins og flugmaöur
gerir úr stjórnsæti sínu í raun-
verulegri flugvél. Aö sögn Einars
er jafnvel erfiðara aö fljúga
módelunum en flugvél í fullri
stærö. Venjulegur flugstjóri situr í
Steve McQueen
var bjargað
vél sinni og finnur fyrir öllum
hreyfingum hennar um leið og
þær gerast. Módelflugmaöurinn
stendur hins vegar á jöröinni meö
sendinn og þar gildir sjóntilfinn-
ingin fyrst og fremst. Undanfarin
2 ár hefur módeláhugi aukist
stórlega. í dag er hægt að eignast
flugvél ásamt tækjabúnaöi fyrir
um 70 þúsund krónur.
íslenska áhugamannafélagiö
Þytur, sem Einar er meölimur í,
hefur starfaö aö íslenskum flug-
módel-málum. Erlendis eru ótelj-
andi módelfélög. Á stefnuskrá
þeirra eru t.d. listflug og kappflug,
Þetta flugmódel (Stuka JU 87 B) sáu sjónvarpsáhorfendur á skjánum s.l. laugardag í kvikmyndinni
Orrustunni um England.
svo eitthvaö sé nefnt. Næstkom-
andi júlí veröur í fyrsta skipti á
íslandi haldiö Noröurlandamót í
módelsvifflugi. Þaö veröur viös
Hvolsfjall í Rangárvallasýslu og
munu þrír keppendur frá hverju
Norðurlandanna taka þátt í því.
En þaö eru fleiri en módelflug-
menn- sem renna hýru auga tll
balsafuglanna. Kvikmyndaiönaö-
urinn stórhagnaðist á tilkomu
þeirra. Þar er máltækiö „ekki er
allt sem sýnist“ í hávegum haft.
Sjónarspil þaö, sem sett var á
svið fyrir okkur stjónvarpsáhorf-
endur laugardaginn 13. janúar í
myndinni Orrustunni um England
var meira og minna plat. Margar
orrustuvélanna voru litlar módel-
flugur, ekki stærri en tveir metrar.
Hetjunni miklu, Steve McQueen,
var bjargaö úr logum kvikmynd-
arinnar The Towering Inferno með
módelþyrilvængju. Enn eitt platið
birtist okkur í myndinni um
Hindenburg-loftfarið. Þar var all-
án tímann notuö 9 feta fjarstýrö
eftirlíking af loftfarinu. Fyrir þá
sem gaman hafa af framangreind-
um „sjónleikjum" má nefna, að
kvikmyndahúsiö Regnboginn mun
fljótlega taka til sýninga myndina
Carpicorn one, en þar eru notað-
ar módelflugur.
Já, ekki er allt sem sýnist..
Maður einn úr Holtunum hringdi
skelfingu lostinn í flugturninn á
Reykjavíkurflugvelli. Hann hafði
veitt því athygli út um þakglugg-
ann á húsi sínu, að flugvél
hringsólaði yfir vellinum meö
ýmsum undarlegum fettum og
brettum. Hann haföi á oröi viö
flugstjórnarmenn, aö ekki væru
þeir vel vakandi. Flugmaöur væri
greinilega í nauöum staddur og
þeim væri nær aö hjálpa honum
niður á jörðina. Flugvélina fundu
flugstjórnarmenn ekki og því
síöur flugstjórann, sem rétt í því
var aö aka heimleiðis með flugvél-
ina í farangursgeymslunni.
Björn Emilsson skrifar
EKKIER ALLT
SEM SÝNIST
„Ekki eruö pið
vel vakandi,
þaó er flug-
maðurí nauð-
um staddur“.
(Teikn. gr.
höf.)